Ke Alakai o Hawaii, Volume VIII, Number 42, 27 February 1936 — KA MALAMA AME KA HOOULU ANA I NA KEIKI KA HOOHUAIA ANA MAI AME NA LA MAKAHOU O KE OLA ANA [ARTICLE]
KA MALAMA AME KA HOOULU ANA I NA KEIKI
KA HOOHUAIA ANA MAI AME NA LA MAKAHOU O KE OLA ANA
( Unuhiia e Geo. K. ! , Eia iho ko Porofesa O. S. Fowler manāp olaio malalo 0 keia kumuhana elike me na mea i ia e la ma kana huli ana i ke ano 0 ke ola ola apau maluna o ka honua nei, na kane ame rta ina e ae mai ana ka mea e heluhelu ana i keia hoomaonono pono īoa iho oia \ na mea a ka Porof ti'p!: E hoomaka iho ana mai ka walhQii%Wō kane, e ike ia no ka paakiki loa ana 0 kona i*o a.na malo-' ko o kona puniu, ano ka 1010 ona wa¥!ne am^nā kālkamahine, he palupalu ia me ke kakaa aiia ae o ke koko 1 pauma ia ae e ka lta puūwāi, aia hoi, hanai !ho la ia i keia mau ano oia hoi, 110 ka 1010 oolea 0 na kane,'he elua 0 ke koko e niniu ai ia loko 0 ka puniu, a no ka lolohoi o na wāhine ame na kaikamahine. he hookahi manawa o kē koko e kaahele ai maloko 0 ka waihona oka 1010. He hoike anaj mai keia, he mahuahua loa aku ke ano o ka hanai ia nna | o ka 1010 0 ke kino kane mamua 0 k'a kino wahlne. [ \ He elua auneki koko e kaahele aina maloko oka puniu | i keia ame keia ehiku hora, he paakiki a he oolea ko kai | 1010 kane, a he palupahi a he oluolu hoikskft kiiio wahine. j He paakiki ke ano o na kane ke hoowalewale ia aku, a he 1 palupalu hoi ko ke kino wahine ma na hana e hoowale-l wale ia aku ai oia. , . . . - Nolaila, i ko kakou hoihoi hou 'kakou ka-l mailio ana maluna o ka iwikuamoo moolelo, i e ike ia no, o na hoowalewale apau e fa£itJT;ia ana maluna o ka ohana. kaikamahine a kekahi mau majk>ia, e haulehia auanei lakou me ka hoopaapaa ole no ka mea. he haawina ia i haawi ia mai maluna 0 kakou ma ka honua nei e ka Mea Nana yjiana i na mea apau. O ke komo ole 'ana mai o na hana hop"W§lewale maloko 0 kau ohana keiki, i kou wa e hookuu akh īki ia lakou maioko o na anaina hoolaule'a e kono ia mai ai lakou, na haawina kameha'i loa e ike ia ana. Oka mea maa mau, oia no ke komo ana mai o na hoaloha e hoohoaloha i kau! mau kaikamahine a mahope aku olaila, elflke me ka kaual 1 ike aenei i ko lakou kulana 1010, pela me n.a mea ei uhai mai ana mahope. Elike ae la nae me kekahi o na pauku ihoakaka ia ael la maluna, e haawi ai ka makua i kana anaj me ke akahele loa, ina no ka pono alaiiia, e'hoomau ia ana na kipa hoaloha ana a kau kaikamahinenH?iē ka hoaloha i kono mai iaia mawaho ae o ka rula māa r, fflii o ke anaina i kono mai ai i kau kaikamahine; aka ht>i, Jna he hopena] okoa ae, aiaila, ina he keiki hoolohe i kā le'o o ka makua, 1 e hoi mai ai oia a hoike aku i ka makua l iia mea oiaio| apau, alaila, na ka makua e noonoo aku ka fiopena kupono e hoohana aku ai. s No ke aha la keia mau makaala ana au a ko makua? No ke aha la kou hoomaopopo ina alahele apau a kau ohana kaikamahine, a keikikane paha e heie ai? A no ka mea, he makua oe i mae; he makua oe i mak^makeje a*o i i^ka||na pono, aole no paha oe e m&nao an«i 4 aku Hu' ohana keiki me he anela ala, aka, ūa fa ko lakou inoa maemae ame ko a ( liilci mai i ka manawa e hoohui ia ai oia me kekahi kēiki'okoa aku me ka maemae ame ka holo-like o ka na aoao a elua, a aole hoi iloko o ka huikau ame na hania hewa. Oka manao ōiaio ona anaina hoolaule r a, ka hoolauna ana no ia me kekahi mea okoa aku, e loaa ai ria manao hoaloha ame ka oluolu o ka launa ana aku, ka ike ana aku o kekahi i kekahi ina ma ke ano 0 na oihana kalepa ā* ma kekahi ano e ae paha; aka, maluna ae nae o nā mea apau, e loaa ia oe ke kuleana o ka launa ana aku me kekahi mea okoa aku. *j.. ■' - j
Ua makemake nui loa au e loaa na hooin'aopopo ana' 1 ka mea e heluhelii ana i na aoao a elua 0 nteau, ka aoao o ke alahele pono, ame ka aoao o ke alahfele hewa. Ika hiki i ? o ana mai o keia mau hopena iloleo o leou noho ohana ana, e hiki ai ia oe ke hoomakaukau la oe iho elike tit>e na mea i kuhikuhi ia maloko nei o na hōlke a Kauka Fowler. Mai poina nae kela ame keia makua, ua Haawi ia maii ia oe ke kuleana o ka hoolaupa'i ana i ka .honu& nei elike | me ka makemake o ka Haku Kiekie, apela Kol ē l<au aku! ai ia kaupha paa maluna aku o kau ohana a 1 k&, hopena o keia ao. " ' r \ O ka'u keia e hoakaka nei i ka honua n&u nO ia e koho iho elike me kau 1 makemake ai, noi&a mea, he like ole na makemake o 'ke kanaka, o kou kupWhii no hae īa. oiai, o oe no ke poo o kau ohana, oe e niakemake ana i kekahi mau a'o ana a "kou inau'hoaloha. alana-.ke noi nei au ia oe e heluhelu i keia Inali ihea a*u e kakau nej, aku ia ia oe ka hooleo a^alilhii. Maluna ae nae 0 na mea apau i loaa'i kelrāM mau makua, 0 ka Tsua ōhana keiki ka makana 61 af^ f f<a īa laua, a ina keiki aloha makua, atail|y "f' v l:o lakou nunui ana, ālaila. 0 pau ai kau hana ana, £if% Btltnai aku an'a 00 ia hope ei kou noho paipai. a nana ihikluna 0 lakou e hooko ana i kau mau haawina'apaA"! &*0 aku ai ia lakou. '*** jU ' —i—' KA MALAMA ANA A NA LAHUI LIKE OtS ī KA LALAKOU MAU KĒIKI. E hoomaka ana mai ka makahiki 1775, he elua makahiki mamua aku o ke kukala ia ana 0 ka noho lanaleila ana 0 ke aupuni 0 Amerika Huipuia, iiā hooltt>lt)la he kanawai maloko o ka hale kau kanawai 0 OefēWTatlla, malalo o ka Emepera Kaisa, e hookaawale ia ipuu dala mahuahua loa 0 53,000,000 lire. no ke o kekahi mau halekula, no ka malama ia arf& 0 Ceremania apau, na keikikaile ame na no ka hooponopono ia ana 0 ko lakou maw oti onaauao ia'ana ma na ike apau 0 ka nOho x> ke kane ame ka wahine lma ka honua nei. Ka maM Ika aina no k& hoohua ana mai i na meaai no ka $ 'ko lakou noho ana. . E a'o ia ana na keikikane i ka malama lij|| | ka ifikovi mau wahine i ko lakou wa e kanaka makiiaj||£ al, a pel« na kaikamahine e a'o ia ana no ka malama lakon mau kane 1 ko lakou wa e mare ia ai. no 0 keia mau kumu ae la e a'o ia ana na Ikaika ioa, &o ke kumu nui wale no oke aupum Mj.^P au ana ]i na makaala ar.a maluna 0 keia mau ke akenuhana 0 ke aupuni e hooulu ia ka lahiil ame im pono apau. a i ka hoohui ia ana o na W%iPtfle ame na na kaikamahine. ms ke ano ho kane a jie * hooia pu ia ana ko laua mau palapala hooia Wy| k'iuka mai 0 ko laiia man halekula i noho ai, i k«j mj§Jtoi 3 ko laua ok> kino iho, ika maemao o waihouii kefff oke kaikaa i ka maemae hoi 0 kahi hunao SOeMkM«,