Ke Alakai o Hawaii, Volume IX, Number 12, 2 July 1936 — HE MOOLELO NO KA MISIONARI MUA LOA ILOKO O NA HIHIPE'A O KINA MAI CANADA AKU LILO KA POE OKI-POO I WELIWELI NUI IA I POE MALIU MAI I KE KOA WIWO OLE O KE KE'A LANAKILA MALUNA O KA MANA O KA PO A KUKULUIA I MAU PA-PU NO KE AUPUNI LANI [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA MISIONARI MUA LOA ILOKO O NA HIHIPE'A O KINA MAI CANADA AKU

LILO KA POE OKI-POO I WELIWELI NUI IA I POE MALIU MAI I KE KOA WIWO OLE O KE KE'A

LANAKILA MALUNA O KA MANA O KA PO A KUKULUIA I MAU PA-PU NO KE AUPUNI LANI

(Laweia mai fea buke "Black Bearded Barbarian w i kakauia e MaHan Keilli, no ke ola ar.a o George Leslie MaeV. kay no ka aina o Formosa,

(Unuhiia e Geo, K. Kaia.) Aole nae pela na hana ana a na "kauka o keia lahui, no kā mea, mahope iho o ko lakou nana ana l kekahi niho o ka 13!' a i lioehaehaia, aia hoi. hoike mai la oia i ka liīu mii loa. ana o ka moo maloko o ka niho, a i"ka hoomaka ana o Jia e hnkj i ua mau niho ame ko lakou makaukaii ole m0 na pono huki nih.n ; aia hoi, ua hoonui loa ia ka eha o ka mea ma'i, a i kekahi manawa, mamuli o ka hemahema o keia mau kauka ma keia oihana, aia hoi, ua hoomaka n;ai la ka mailo ana o ka mea ma*i, manawa, ua pii mai la na koko inoino ma ua mau niho la, a hiki waīe no ika make ana aku o ka mea ma'i. Ma ia hope mai. ua loaa iho la ka makaukau ia Oiam ame na keiki i komo pu r/ai ma keia manaoio ana o ka misionari MaeKay, ka ame ka makaukau e hiki ai ke lapaau i na poe apau i loohia me ka ma'i niho-eha. ,1 ko laua hele hou ana aku ma ka laua huakai haiolelo / ma ja hope mai, ua hoomakaukau iho laua he papahana j!;i J*a hoohann ana aku. Oka mua oua papahana la, mamua o ke alo o kekahi halepule hooij*anakn o keia lahui k ]aua t ku ai no ka haiolelo ana, a maloko paha o kekahi ■ ]>a kiK.a ;-:kea. E hoomaka mua ana laua ma ka himeni p ana f a iiole e nele" ka piha ia niai e na kanaka. 0 ka lua o ka laua hana. e kono aku'no laua i na- poe i hoohi"luvia me keia haawina ehaeha o lea niho-ehā liele mai īmua o laua, a e loaa aku ia lakou nā lapaau ana_me ka uku ole, a e hooia ana laua i ke ola o keia ano ma'i ma ka laua lawelawe ana. M# ktia papahana a laua i hooholo iho la» aia hoi, hoomaka aku la laua e hoohana ma lra laua mau wahi'apāu e hele aku ai e wehe haiolelo, alai!a?%ono aku la laua I na kanaka apau i hooluuīuu ia me e hele • mai imua o laua, a na laua e lapaau aku ia lakou iloko o ka manawa pokole loa, a e hoopau ia ai ko lakou mau kaumaha apau me ko lakou uku dala ole. Ua nui wale na kahaka 1 hele mai imua o laua me ko lakou niau kaumaha no ka hoola ia, ma ka laina lakou e kuku mai ana, a e līke me ka hikiwawe a laua e huki ai a e hoola ai i na niho eha o na kanaka, pela no ka nui'. o ria kanaka e hoopiha mai ai i ka laina. O'kekahi mea anonui a ka misionari opio e ike nei. ka lioomanawanui maoli no o na kanaka o keia lahui i na ehaenti o ka huki ia ana o ko lakou mau niho, aka nae. mahopo iho. o ka hamo ana aku a keia mau opio i na wailaau ma kahi o na niho i hemo mai la, aia hoi, ua hoopau koke ' ia lakeu mau ehaeha, a ke olowalu nei ko lakou mau leo malialo i keia misionari opio ame kona hoaloha Giam no keia pomaikai' nui i loaa,aku ia lakou me ka uku dala . ele. Aole he noho huki-nilio a ka misionari opio elike la me i-a kauka huki-niho, 'ina no kekahi mea i hoehaehaia me ke:a ma'i e hele mai ana imua o ka misionari opio ma na wahi apau e loaa mai ana I na kanaka, o kona hoomaka iho la no ia e lawelawe i kana hana. He eha no ke ano o ka huki ana i ka niho, aka, ina no e hoomanawanui ana kekahi mea, no ka manawa pokole waie no, e pau no ua mau ehaeha la, a e lanakila mau loa aku oia ma ia hope aku. He mau laau e ae no kekahi a ka misionari opio no kekahi n.au ano ma'i o ae, e laa ka five, ka opu eha, ka lepo ann kekahi mau omaMma'i liilii e ae, ua maleaukau ka me na laau like ole no ka hoola ana ī ka poe i hoehaeha ia. no ka mea, ma keia aina o"F6amoua oi aku maluna o ka hapalua like o kekahi anaina kiaiaka nui e piha..ana i loaa me na haawina oma*ima*i o ,ua ano like ole; aka, i keia manaw.a, ke haawi wale nei ka mMonui'i opio i na kokua ana i ka iehulehu me ka uku ole, o ka wa pu ia o keia Kai Bcl hookomo pu mai ai i ka lua o kar.a mau hana hoola i n i kmo u'ha'ne ona kanaka. Ma na wahi a pau ona e loaa mai ai i na kana'ka, ina 'ma ka ipuka o ke alo o na hoomanakii, a ma na ■alaniu paha, e ku ana oia maiuna ona pahu, e lohe !ā ati.a ;; k<Mia ii• i• e haiolelo aku ana imua o kekahi puulu kanaka - nui a . hoike aku ana ia lakow i k& moolelo walohia o lesu. ke Keiki'a ke Akua.laia i kāhea mai ai i na kanaka apau o ka honua nei, i hooluuluuia me na haawe like ole: '"Hele mai imua o'u, e ka poe i hooluuluuia, a 'Na'u p'onoi no oukou e hoomama aku!'" l'uienine ioa na manawa ana i ike ai, i ka wa e pau ae ai o kaiia mau kamailio ana, e pili ana i ke ola o na laau ana i i.r i e pu mai ai no ka poe i heehaeh&ia, ame kana iiaioielo ana aku no ka mea e pili ana i kona Akua kiekie i&mii hoola ana i na hala a lae na hewa apau o tia. i jau ;s.ra o kana mau haioleīo ana, #ia m- \i.i k.« laiUM'a i na kanaka apau i hoolohe mal i , v. a ,w..» 10..a ia lakou.ka manaoio ana, j like .o.i . .■r» Wa p>. i.v aa «kv. na kokua ana o M laau ī K>i'i ;u- ko .«kou mau ehaeha pilikino poi iiio, . {AoU i pm.)