Ke Alakai o Hawaii, Volume IX, Number 14, 16 July 1936 — OPUKAHAIA MAI KA PENI MAI A BEN JAMIN N. KAHALEPUNA [ARTICLE]

OPUKAHAIA

MAI KA PENI MAI A BEN JAMIN N. KAHALEPUNA

(Hoomauia) Mamua o ka nee ana aku o ka moolelo imua, ke makemake nei au e hoomaikeike _ aku i kekahi o na buke i hoomakaukauiu e Henri Opukahaia oiai oia malalo o ke a'o ana a kana mau kun>ukula, Ua pa'iia a ua lilo ia. mau buk4 i hoomakaukauia e Heneri Opukahaia i mau mea boomanao, e laa ka buke alakai olelo, he buke heluhelu a'o, he buke pela, ame kekiahi mau buke e ae no, a eia keia mau buke maloko 0 ke keena hoahu palapala Kaukanawai (L i b r a r y of Congress), ma Wakinekona, B. C. Mamuli o ke ano maamaalfea iki o kekahi o na ohana Misionari i ka olelo Hawaii 1 ko lakou wa i pae mai ai i Hawaii nei, aole i lilo i hana paa4ctki na lakou ka hoao ana e a'o i na kupuna o kakou i ka olelo o ke ola, me ke kuh'ikuhi pu ana mai i ko lakou mau lima e "o" ana i ka lani aia maloko o kekahi buke (baibala), ke alahele o ka pomaikai ame ke ola o ka uhane. Aole no i nele iloko o ka hapanui o lakou (Misionari) na hoomakaleho ana i ko kakou aina, hui pu no me ka maalea, a hoomaka koke no ko lakou ilema ame na olelo hoohenehene i ke ano o ko kakou noho ana o ia mau la okile i hala wale aku la, a iwaena o kekahi o lakou i hoopuka i na olelo hai!itti no kakou. oia no na Makuā namu, Dibela, Ellis, Pokuea, a o~kekahi o ka lakou mau ōlelo hailili ia kakou, ua kapaia na Makuahine Haw&li, i ke uifti keiki, ka noho*na hookamakama, he noiho'na maemae ole, a kapa aku i na kane, he poe molowa a palaualelo hoi a he nui wale aku o na oleīo hailiili e pili ana i ke ano o ko kakou noho ana 4 _ Oiai, o na Makua Misiona mamua o ko lakou pae mua mai i na kaiaulu o Hawaii nei, he poe lakou i hoo- " naauaoia i 01 pakela aku i na kupu,na 0 kakou oiai kou e noho ana ilōko o'ka naaupo. O ke Aliiwaliine ka mana Ihookele 0 ke aupuni ia mahawa, 0 Kekuanaoa, 0 Keoni li ka hapanui no o na 'ohana Alii e noho ana iloko a ia manawa. Ua līlo na Makua Mi?iona i mea nui 1 |ia Alii, a o na makaainana pu' no kekahi, t T a lilo pu no na Makua Misiona i mea akii i na Alii ma ke ano o ka pono kristiaTto. a pela pu me na hana e pili ana 1 ke alakai ana o ke aupnni. Mamuli o ka loaa ana i na Makua Misiona ka hoomaopopo ana i ko na Alii piha hilinai ma na mea a I&kou e kuhikuhi ai i ka mea e hooko ai, ua hooholo iho ko lakou nui h<? mea^pono haalele lakou i ka oihana ;kahunapule a e komo *mn aku lakou iloko 0 na hooponopono aupuni ana me Tia Alii, a 0 ke alahele keia a 11* Misiona i manaolana ai f aia na pomaikai ma ko lakou aoao ina lakou e komo kino pu ana me na Alii. Nolaila. aole i WuWw mahope mai, ua noi aku lakou 0 hookuuia mai lakou e ko lakou poo Kahuna, a ua aeia m&i ka lakou man noi. Korno nui. 110 na ohana M ak.ua Mīsiona me na Alīi ma na hana 0 hoonaauao ana ia lakou m na ike !ike 010. a pola pu no me ka o!e--lo ake Akna, Kuhikuhi no lakou i na Alii a i r,a ainana pu. aia ke ola i ka ni, a he mea pono e ha&te!e 1 na pono o ka honiia nei, uo ka mea e lilo ana \a mau mea i popopo. a i mea waiw»t' ole. Mamnli no o ko a*o a ija Makua MUiona i na Alii, hoomaka ka maheleia o n* aina i ka makahiki il<v ko ona hakma okohi. Akahi hapakolu no ke «upuni» akaM t\o ke iamui, * hapakolu i nn m«kaain«na. Mannili o kei* puni «na o n& Alii i kem * 11* M»ku« Misiona, i»au n* «īm i haawiiau