Ke Au Okoa, Volume I, Number 1, 24 April 1865 — Kaaaka Nui a Ikaika. [ARTICLE]

Kanaka Nui a Ikaika.

0 Makimhiaaa; he kanaka ia no Roma i kft wa kahiko, ahe ālii hui t»oi. Ūa ol&loiā nona, e ka poe kanalia moolelo, he kanaka r nni ia, a ikaika hof. He keiki ia na kekāhi kanaka Kahnhipa. O ka nui o kona kino ma ke anapuni, ua like me kekahi pahu nul, a o kona kiekie, ewahi kapnai. No ka nui o kōna kino.'a me ka mii o kona ikaika, ua makauia oia j ā no ke kau o ka weii o na kanaka ia ia, aole hfki i kekahi ke kue akn i kana mau olelo. A fxo ka !oaa ana ia ia o ka haawiua i oi ae"i ko ōa kanaka a paa ; oi#% no iai pii oialie akn ai, a noho maluna o ka nohoalii o Tarekia, i ka makahiki 235, mahope iho o Kristo. Ua oleloia hoi nona, he hiki ia ia hookahi wale no ke kauo i kekahi kaa nni i piha i ka *fikana. A ina īa i hiihn, a uwe ;ua like ka niii o kona !eo, me ka leo o kekahi holoholona hihiu loa,- Me ka paupun hookahi nkona ke kui i ka waha o ka !io, aa pāu i ka hakihaki na fstho 6 loko, a m* ka peku hookahi o kona wawne, ua nakl ka u!;a hope o ka lio. A e iike no hoi me kona nui, mo ia no ia i pakola-ai ai, o ka nui o na paona i-a e pau ia ia ma ka lai hookahl, he kanaha paona i»a. A ina ia e inu ika waina, eono galani 6 pan ia la, A titi kona tnakau i koua poe Miemi, no k» hana ino mal, nolaila, ua ka«oha*kn ia e pepehiia eha haneri kanaka, atsa i manao ai, ua ohunm ia ia, e ?awe i kona o!a. Ano ka maka'u o kona poe koV kiai ia ia, a me ka ukiuki pn, nolaila, ua pepehi ia oia e lakou i kona wa i ka po. Ua oleinia o Aure!hna, oia kekah* ksn.tk& oi loa okona īkaikn, he L\ina Koa i» nō Roma i ka wa o Ke!andia kn Rmeperala/ft mahope b |fa make sna oKelhiuiia, hoo!Ho »e!ana kon a4au ia i Alii Emepmla, ika Makahiki 9P mahope o Knsto. Oke ku!ana o ko»a aole >b i nm foa. ao!e hot emt iho. aka, «I ole!oia nonft he kanaka aa Ua m iu U"

I kona tnanawa»e notio alri mai la U«k(» or>a ka manao e hoopio iki poe hihiu. ;0 ka oi nae © kana - 8 n>akemake ana « hoouka aku i ke k/a, oia ke kaikamahine uHi o.Paremila, o #n'obia ka inoa, oi« hoi kaioleioia ke AUiwJn* o Hikioa, Kaua iho a lilo pi#wai la ke Alii-. Mhtn« oka Hikina, a len/ia « Roma, Iloko nae o kona koa loa, a p> kana tnau hana kaulana !oa, ua-hona i/waīe aku oia ia liai. haoie oīk il(fko # akamai o kana uona, a Jak&u e hu|> e >> e < a ka anei ! o kona m&na ia eleele?' Ua oleloia, i keli&hi hoouka fc»a ana ; ua jnake ia ia, ho k&naha o ka eno"» ne kona lima ponoi. A ina wa a jpu aoa i kaua ai, he eiwa haneri ka nutf ka poe i make ia ia 1 Aka, o kona poe aole lakou i mana'o maikai non#uo ka jaea, he alii hookaumaha ia. A i laweia mai kekahi palapala ia laf' kau aku oia i kona inoa tjo ka pepehi ap i ka poe Kristiano, ia wa, ua kui iikoke ka hekili, a haule iho la ma koua aoao, kona ola, a pela ia i •le ai/'kja. poe Krifitiano. ... Q*Paiobaaa, oia kekahi Alii nui o Roma i i*ka «a ly»hiko t a ua kauinna oia no kona*a-a, i a mau hana, a ua oīela :ia* mua nanae komo mua ma a oia no hqi kajmea mua b'i piiilupa o kaj>apu, i ka wa ehoouka āna £e kauao na aoao elua. Ua nolio Alii mp 'ka «aakahiki 38$ mahope mai o Kristo ; 1 kona npt e noho Alii ana» ua kaua aku ,oia i ka poe Gerernania, iloko o aa malee ia ,ia a me kona poe koa, eha hanerftrtusani kanaka.A i koua wa e noho Ali|anaī 4ii fcue m'maila oiae kekahi malato o ko'laJu>u Lunakoa, Rona Inoa, okekahi ■hoi ia o o.a p'unahele Vua Alu la. *He kanaka mau keia o Porosa, hele aku ia o kona a īakou i kuka ike Alii,_a hoohonua iho la oia 'a ,<ne k<e,aa-goe hoa e kue i kona Alii, a me Ju I>o))e iho ia q Parobasa, uā akoakoa laJt,o.u wa u%.maivwahi la, hele aku la oia a me Jt?k&hi po v e ko% uuku ona, e iialawai pu. Lofee iho ia oJPonpsa, e aku ana ke Alii o^aTa,"ksawe >ko~la oia ia i;i iho a ā~ ka aku ilai]a, a haiia ma la ia Alaila, oīelo aku ia o ".Aole kela kanaka ■ aka^ v - Ua o ,Nimero<ia, oia. niua ont kaaaka i n&ho ma ka noho Alii, a nana hoi k*ua aku j n» ua maluna oka ili houua. C* oieioia mama ldt i ka hat>ai hoioholona, a ua%wU<U)a loa oir po kona ikaika a me kona mama A loa na holoholona o ka honua ia i hoi. -4®.»a «i p»a. ka Raihala/ TJa oui ao.koaa Aupuni, oia < Babel| > .m.a ka .aiua o Sinw;a t mahope iho oki hookahuli ana i k,a olelo. Ua no pa, ua kaua aku oia i ka poe mamoa Aaut;a a lauakiia oia maluna o Ua ae koua Aupuni, a lilo i mea nui, a komp mai iloko o.kona hoomalu ana, na kulanakauhah nui. o Ereka, a o Akada, s. me Kalane. m» ka aioa o.§inara. Aua kapaii ka inoa o kona Aupjuii o puui Io& o ka honua kukului» keia Aupuni e Ningrtgla," fka%uakab>ki maipua jaku o g.risto, a nolaila, ua kapaia ii Aupuni, o mua. Ua N,. meroda, he loa oia^^^a^aka pia hoaua a hikij keJ, W; nolail'a Ua hooua a0 le hoi oka poe kaianāl ka ikaika. nolaila i«oi i oleloia'i "ī} fkē rt>e Nimeroda ka mea 0 i»,* 9