Ke Au Okoa, Volume I, Number 35, 18 December 1865 — Ka La Hanau o ka Moi. [ARTICLE]
Ka La Hanau o ka Moi.
I kela Poakahi aku nei, mamua ae o ka o ana o na kukuna o ka !a i kona niau kukuha e ifoot6alariialama i ka papalina o keia ho. noa, u». *4 ae ka moe oluolu ana o ke iloko o ka maluhia, e na pu o ka Papu Puowina, e hai mai ana ' okalahanauo * 1 " Kapu Puna ika wahine ihnhi o Kalua Kan ka weli i ka nahele o'Heeia." A ma kekahi olelo ana hoi, ka la hanau o ko kakou Moi Ilihia V. Mahope ua puka mai hoi ka la me kona olinolino mau, aohe ao kaalelewa o ka lani fc Luna aku ana i kona nani mau. I ka hora ewalu, ua halawai mai kona mau kukuna me na hae o na aupuni e welo ana maluna o na pahu hae a me ke kia o na moku, me he mea la o lakou k<jj>hi.i huipu m.fti i ka olioli ana i ka la i hanauia ai ko ka.kou Moi|aloUa maikai np ka la '' aohe no he iho mai oko luna poe." E like me ka olelo hoolahā a ke Kuhina Kalaiiaina, ua pani ia na ipuka o na Hale Aiipnni, a ua pani pu ia no hoi ka hapanui o na ipuka o na haleknai. Ua puka ae keīa a me keia me na holoku o na wai hooluu ano e he hui wale. Na Keiki Kinai Ahi. I ka hoia 10'Oia kak&hiaka, ua halawai ae kela a nie keia Helu ma ka halewai o _ka Helu 2, a i ka aneane ana aku e hiki i ka hora 0 ke awak'ea, ua kaapuni ae lakou i ke Kaona nei, ine ke kani ana o na pila, a me ka hanohano nui no. Ma ka hora 12, ua kWno aku feikcrti ma kā pa o ka Hale Alii, e ike i ka mea nona ka la hanau a lakou e hauoli ft e malama ana hoi. He hapalua hora p«hft fcs-lakou hoomaha ana nialaila, a hemo h'ou mai la 4akou e kaapurri hou i k® kulanakau- ' ka hana ana, a aneane' paha e hiki i ka hora 2, hoi like aku la lakou 1 ko lakou mau halewai ponoi iho, a malaiia i i hoomakaukau ia ai na mea ai, a me na mea ] e ko-u ai ka puu " i ka wai a ka naulu." NA HAN» O KĀ XA " Aohe no lie man mea nui a makou i ike i hana ia ia la. Aohe mau aliaaina, a hookahi wale no ma kahi heahaalna no nae ia na ka poe Kinai Ahi o ka Helu 4. ī'ke ahiahi ana iho, ua pfha pn na aitfnui ī' ka poe hololio, e holo leaiea ana ma keia a me keia pipa alanui. TJa nui ka poe a kou i ike aku, ua hooponiu ia ko lakon mau" ike kanaka e na kiaha o ka ka ia. hanau oko kakou Moi aioha. Ua kuhi no„ hoi makou e nui anl. tca poe e ala ae i ke' kakahiaka e noho a'na lakou iloko o na wahi a iakon i makemake ole ai, e iike la m». 4 la Kuokoa, eia ka aole. Ika i iho, ua lele mai ka poe puhi pila • Kaona uei, a u& hele ae lakou ha haehae «na i ka poele o ka po o ka ia hanau oko kakou Moi, me ka lakou mau pila leo iea honehene. Ma keia wahi e hoopuka ae uo makou i ko makou mau manao pahaohao, oiai o kahanau ana o na pua a Kamehataeha " Ka Napoliona o ka Pakipika," ka poe i noho aiii iho nei maluna o kakou, iloko waie no o ea pohakoi&leele ka bana ana. Ka hapa nui ona Kamehameha i noho aiii ai malnna o kakou, iloko wale ho o na malama o ka hooilo' ka hanan ana; Ko kakoū Moi Lokomaikai o Katnehatnehl 111., ua hanau oia 1 kala 17 o Marāki, M. H. 1814. 0 Alekanedero Lihoiiho Kamehameha IY., hanau oia i ka_la 9 o Febernari, M. H. 1834. oko kakou Moi e noho alii nei, hanan oia i ka ia lt o Dekemaba, M. H. 1830, a o ke kanakoiukumamalima keia o kona man makahiki. Ao ko kākou Kama Aliiwahine hoi, ka mea i manaoia ia ia aku ka noho iaiii ke hala ae ko ia nei mau la, nā"hanau ia oia i ka la 1 o Novemabo, M. H. 1888 Ka Hokuao.—Ua hai ia mai makou i keia puie i haia iho nei, e kekahi o ka Papa H'ui Misionari ma Hawaii nei, e kuai ia aoa ka moku a na|keiki o ko kakou mau kula. Sabati i komo hapa ai, oia )>oi ka moku Hokuao, i iawe mau iho nei i ko kakou mau lama ku e hoomalamaiama i ko kakou mau hoahanau a pokii aka Makua Nui hookahi. Aole makou i hai ia mai 4 ke kumu o ia kuai ia ana, mea p»ha, oo ka nui kupono ole o ia moku, a no ka nui paha o fca Hto i ka maiama ana i ka moku oia aao. I kona lilo ana, aole no paha e hoopoina ia e kela a me keia, kana mau hana, a me kana mau alo ana iho nei i ua ale mawaeaa o kakou a me na pae aiaa o ke kai. Ke kukulu ia uei ma Amerika, aohe no paha e emo a ku mai kekahi moku kuna ma kooa w*hi, a o ka inoa ana e lawe ai o Hokuao. Ua tfHjHUA 10.—-I keia pule i hala iho nei, ma ka Poakolu, ua hai ia mai makou, uo ki hoao ana o kekahi kaoaka e powa i ka mea hiki ole i na waiwai o ka houua nei a pauloa ke kuai aku, he ola, ama kekati olelo »n» hoi, ua uluhua i» i keia ola aua. Ke kumu nui o k<*ua mauua «na ika mea makamae loa uo ka loaa aua ia ia o ka mai poke. Ua iawe ia m«i oia Koua mai, auo ka ike oie paha i ka Halemai o ka poe lepeia uia Kalihi, ka mea i hele ole ai ilaila. Ua lealea ao paha kona manao i kaua haaa, aka,' ika poe e nana he mauaouao. Ua hoau ua kaoaka nei e oki i kouu aka, aole i hulq pono kana haua, iua paha ia e heie ina kahi. malu, ina ua hoiopono kaaa ha#a nuii oiaaaq ai, O aha la la ke hoomanawauui pek, a hi?, ki i ka lawe maoli ia aua «ku. Na moa a pau loa i nnu' mailoki mai o na mina'rela o Peru»i», iioko o ka H, 1863, lie kau&hiku luilioua. ,