Ke Au Okoa, Volume II, Number 7, 4 June 1866 — HE KAAO NO EMADAI. [ARTICLE]
HE KAAO NO EMADAI.
Xa mei i kapaia leapapa akahi 0 PeHnaM i unuhiia ma Jui ohlo Hawaii. I HEX-CT 5. I Ka imi hele ana o Tse ke3d, a ke Eiaaina ia Emaāai. Mai ka wa i ike ia'i ka olelo hoolaha ma ke kulanakauhale 0 Pekina a puni i hai mua ia, mailaila mai ka hoomaka ana o ua keiki nei e imi hele ia Emadui, no ka enea, uā ike mua oia ma ke kii, a mahope iho, ike bou oia i kal olelo hoolaha no Emadai, nolaila, paa iho la kona manao ehuli kino aku iaEmadai, i mea e pau ai kona kuhihewa, mai kona la i hoo-maka-ai e huli a hiki wale i ka loaa ana o Emadai ia ia, aole i komo mai keia mea he ai ia ia, oo kona manao nui e loaa o Emad«i ia ia, mahope iho 0 na la elima, ua huli aku °' a 9 ma o a maanei o ke kulanakauhale o Pekina,! a i ke ono o ka Ia o kona huli ana, hele akuā la oia a hikī ma ka hale o Emadai, me konaH manao ole 0 ka hale ia o kana mea e imi.nei,! ka mea hoi ana ihoomanawanui ai i kamake aB ka ai iloko o na la elima, a i ke ono o ka la,K knu iho la oia i kona luhi. K Ka xke mua ana 0 ua keiki nei ia Emaāai. K Hele aku la ua keiki nei a hiki mawaho ofi ka hale 0 Emadai a me kona mau makua, aial hoi, ike aku la eia i keia mea ula, i ane iike» me ka ula o ke ahi ō ka lua i na po pouli, ka hele a pii ka wena iluna o na kiiahiwi, a i kona kiei ana'ku iloko o ka pa o ka hale,. ike aku la oia i ka mala pua, a e ulu ana na laan pūa a paa o kela ano keia ano, e like me ka kakon e ike ako.nei ma kahi o na haole ma Honolulu a me na wahi e ae a pau o Hawaii nei, aelikehoi me kahi o Kapena Ki, ma Ulupalakua, Maui, malaila kakou e ike ai i na-waihooluu o na ano pua a pau, a hoomaopopo aku la keia i ke ano o keia mea ula ano e, a no ka loaa ole ia ia nei o ke ano o keia mea ula, kupu mai la kekahi manao iloko ona, e hele a puni ka pa hale, a i kona'hele ana &R ■puni ua pa hale nei, aole nae 0 ia nei ike aku,l a aole no hoio Emadai a me na makua i ike9 mai ia ia nei, hele ako-la keia a ma ka pukaH komo o ka pa, wehe aku la keia i ka puka ag lemo, a komo aku la keia me ko lakou ike oleE mai ia ia nēi, a kokoke akn la keia ma kahi o» ka mala pua, 'a nana aku la keia a ike ponol loa aku-Ia keia iaEmadai, e hana ana oia ii na lopi silika malalo~o ka maluo na pua amel na laau i hoohaniia i na mea inaikai, a o kai nani o oa pui. 0 kela ano keia ano, ua like ole no ia me ka nani o ka mea nona keia Kaao, nolaila, e alawa iho kakou ~ malalo, aeikei keia mau wahi lalani mele, a penei no ia : " No Hilo-.ka nau a ka ua la—e, Pakelakela Hilo i na ohia loloa, E helu wale no aole e pau, Ka ono launa ole a kuu puu—e, - He mea man no ia no Hilo—a." Iloko o kona nana ana a ike pono oia i ke komu o ka mea ula ana i ke ai, a olelo"iho la ia iloko «na, " He wahine ka I ka mea nona keia ula a'u e ike nei." lai wa, puīwa B eJ a | 0 Emadai i ke kikiao makani, a nana ae la oia ma e a maanei, a,ike mai īa ,0 Emadai ia ia nei, ia wa pokole no, aohe minule, aohe hora, waiho ana ua keiki nei ilalo, a liuliu loa pohala ae la oia, a olelo iho la ia iloko , ooa, " Ua hina ka hoi au ilalo, aoko'u make iho no lapahakeia, me ka loaa oleo ka'u ■ nea e huli nei, a ina hoi o oe keia, alaila, ua makepono keia mau iwi, a ina no e pake ao, ua pono no." E ka mea heluhelu, nau no e noonoo iho i ke kumu o kona hina ana ilalo, ala ae la ua keiki nei a noho iluna, a nana akn la ia Emadai, a ku ae la oia iluna, a hele aktr laoia-ahikiimua oEmadai, -a-haa wi-aku la oia i kona aloha ia Emadai, a aloha mai la no hoi kela ia ia, alaila, unuhi ae la keia i ke kii o Emadai, mailoko ae o ka pakeke.o kona lole, aolelo aku la oia ia ia, " Aole ane» o oe ka mea.nona.keia kii i pai ia. a hoolahaia ma 'Pekina a pau.?" "Owau no," wahi a'Emaidavia wa n«, wehe ae la ua keiki nei i keka"lii lei alii i hoonaniia i kie gula a me'ka mpmi, 1 haoiia 'me uai onohi. daimar>a, ahoolei aku Uiiiw'ka »-i 0 Ēmadai. Nolaila, ( e ka.pei -hriubeta,--mM-boopoina4)e i luuolislo wanāna "a Ateni, a.6lēW aku la oia.ia Eraadai, " Aumakua ? " /««Aiaao iAa >abVijEiß«daii .olelo hou aku la.ua keiki nei; « Ke makemake nei au e hoi kana ikou hale, u ia'u ke hiii'aku ,i>o ,u .>«,oe;a 'me kou mau'makoa."' A ae mai la no hoi o Einad«i' ap kolaua nei.ioi aku,> 00111.8 hiki i ka hile; a ikē maila na makua ia laua nei;' | h» m«» haohao loa_nb.. h_oi iā_ia_laua ■ei, i ka ikf jana u mai i ng ;he|ehelena 0 keia .keiki-e hek;pu >ku me Emadai,.a,aJoJia c nai la no boi na'«iakua o'Emadai ia ia nei,s V Owai o«. ?* Owau no A heaha la ke knmu 0 :kou ? k ' 1 . "lhīilw mnī ■» «-Imli-ia-ia-nei {-B<wadai,) no ko'a ma4«make>» ike pono.i J(o ia nei mau ■ ia ana o kona kii:a-hy>; a pau, 1 m i kaahope ae nel, a hiki wale i ka wa i hoolaha ; m um Iw&K %'uolaila,
k'ekahi kumū o ko'u huli hele ana, no ko'u g luanao nui e ike kiao ia ia - " Olelo hou mai | la na makua o Smadai u ia, " A ike iho la I oe ia Emadai, a heaha la kou manao nona ?' Pane aku la ua keiki nei, " Ke makemake nei au i& ia i wahine mare na'u, ke ae mai nae olua." Ka haawi ana o na mokua o Emaāai iu ia, i wahine mare na Aliona. Olelo aku la na makua o Emadai, " Ua ae ao maoa nau ia wahine, he nani hoi ia, ua imi mai la no hoi oe a loan i o oiaua nei, o ka makemake wahme ia, ke huli la a loaa, nolaila, ua lilo ia oe, no ka mea, aole he mea mnna e ae m-aluoa o ka maua kaikamahine, o maua wale no, ua lilo oia ia oe, roe ko maua kanalua ole i keia la, o ka wahine ia, ua hook» maua i kou makemake " A o ka pau no ia o ka na makua o Eaiadai olelo ana, ninau ae !a o Ali«na ia Emadai, •' Ua lohe ae la oe i ka ulelo a na makua ou ? " " Ae," wahi a Emadai, pane hou aku la o Aliona, " Pehea kou manao ia'u i kane nau, a i wahine hoi oe na'u ma ka mare ana a mau loa aku, aina oe* e ae mai, oia iho la no, a ina hoi aole, e hai mai no oe, oiai, o kakou wale no keia me ka lohe ole mai o ka lehulehu." Pane mai la o Emadai ia ia, " Ha ae no au e lilo kuu kino ia oe oia ka lawe ana ia'u ma ko'') aoao, e like me ka makemake o ko'u mau makua, aka, 0 k«'u manao paa iloko o'u iho, aole au i lilo | ia oe, oiai hoi, ua hai mua aku au ia laua nei 1 kau kane hoopalau i noh» pu ai iloko o ka hale ao hana silika, iloko o ka inea a me ka luhi, ka pilikia a me ka oluolu, kahi hoi o ka hoomanawanui ana iloko o na makahiki eha, a i keia wa no, ke lohe nei au ano, i ku laua nei haawi ana ia'u i wahine nau, oiai, aole mamuli o ko'u manao ana, ehia mea aloha o kuu luhi mua, e hana ia no la paha e a'u ina no la ua pono. Eia ka hoi e lilo ana au i keia palaualelo limanui i ka hai, kainoa Ia hoielike me ko'u hoolohe i ka olua, pela.la boi olua e hoolohe ai i .ka'u olelo, aole ka ! a heaha la hoi auanei ka hewa, he nani no ia, mamuli o ko oluamakemake aole mamuli o ko'u, kainoa la paha'e kali iki kakou a hala ka wa kupono a maua i olelo ai, a i hiki ole mai oia, alaila, ua pono la hoi ka olua wikiwiki ana i ka haawi ana ia'u i wahine mare na ia nei, ke olelo aku nei au ia olua, aole e loaa ana ko olua pomaikai i keia kane a olua i makemake ai e ■haawi ia'u i wahine raare na ia mai ko Imaua la e mare ai a mau loa aku." A oka 'pau no ia o ka Emadai oleio ana. Ka hoi ana o Emaāai me Jlliana, ma kona hale noho e noho ai. Mahope iho o ka pau ana o ke kamailioana a lakou, hoomakaukau iho la lakou nei no ka hoiana mako Aliona hale,. a makaukau na pono kino no ka hele ana, olelo aku la o Aliona i na makua o Emadai, " E' noho iho oukou, a e hoi e ae au a hiki i ko'u hale, i makaukau ai na pono o ka hale no kolakou wa e hiki aku ai, a ma ka hapalua o ka hora eono o keia ahiahi, e hiki mai ai au maanei maluna o ke kaa lio." Ao ka pau no iao kana olelo ana, a hoi aku la kela me ka piha o ka naau i ka olioli. . Alaanei, e waiho iki kakou i ke kamailio ana no Emadai a me kon»x mau makua, a e kamailio kakou no ka hoi ana o Aliona, hoi aku la ua keiki nei a hiki ma knna hale, a akahi no hoi kona hoi ma ka hale, mai kena la i hoomaka ai e huli a hiki wale ia la,' me kona ai ole i ka ai; a me ka inu ole i ka wai, a aohe no hoi he wahi mea a uhaohau iho o ua keiki nei, ua lilo.ka pololi a me ka make wai i mea ole i konamanao, a biki wale i kona la i hoi ai ma ka hale, a i kona hiki ana aku ma ka hale, ike mai la kona mau makua i kā maka o ka laua keiki, me ka puuwai kaumaha, no ka nalowale ana. o ka laua keiki i na la elima, a i ke ono o ka Ia oia i hoi aku ai a hiki ma kona home, a ua haohao no boi kona mau makua ia ia, no kona nal»'wale ana, a ninau mai Ia kona mau makua ia ia, " I hea oe i nalowale iho nei i keia Euau la ? " "I ke au a ka wawae," wahi a ka laua-keiki, i hou mai la na makua ia ia, " Ua haohao mana ia oe, ua huli wale ia oe,a aoheou'loaa.ikii oi ninau wule aku ia oe i na makamaka o kakou-a me kekahi poe e ae> aole he mea. n*sa i hai mai nou a hiki wale { Ikeia la/nolaila, e hai mai oe i kou wahi i hele ai." Ia wa no, hai aku la ua keiki nei' ona nwu makua i iia oiea a pau, e like ma ka mea i olelo mua ia ae nei a hiki wale ia la ( -. Ua lohe mai la anei olua ?" " Ae," wahi 4. na maVu>a J> an e hou aku la ke leeik'i, p'ēnei: " Ano;' e kuu mau makua, e hoomakaukau,koke kakou ilea.hale nei a me na mea a paui loa e piH ana i ka hale._" ' He manawa ole,; □a inakaukau . koke na mea a pau loa o ka hale kino a pau, a olelo hou aku la ke keiki, !*E o!umau makua, ma keia ru< eni auanei la ea, e kahiko ia i na mea maikai 0 na ano a pau loa a me na pua hoonani hoi; aka ka maikai mamuao na'plia a pau o na laau o Pekina nei. a e hoonani ia hoi i oa mea maikai a paa O'kela ano kieia ano, a o ka'u olelo hope loa 'keia ia olua.'' A -puk'a nkola uakeiki nei iw»hook»hale, a hele aku |' a i ka bale !><>• .iho'laa paa ke.kaa lio, a' ka.u>y la leēia iinaluna o ke kaa, a holo, aku ,la ma''kahi o Ernadai, a ia ia 'oei i hiki aku ai, olēlo aku la keia ia Emadai a"tffe ko-, namao makaa/ r " Pehea onkou/ uamakaukau;and iwW.KalA.u, beto!|Ā» i,keia wa jto)ia iio'ii?}Xe 'inaija. lakou, •' Ae," pane hotfcākU< la'ua keiki nei,. '* Eia,ka inanawahele'po ni kakou/ua makaukau au,e.lawe ia oukou a hiklma ko'u hale."' la wa koke no, hele aku la lakou nei. a kau iluna o ke kaa lio, a 0 ka holo aku la no ia o.lakou a hiki ma ko ia nei hale, a i ko lakou hiki aua aku ilaila. aia hoi;
!|ele ae la ka hnuli.ona niakua o Em»dai, Do S ka ike ana aku i ka maikai a me ka nani o kag hale o ua keiki nei, a iho iho la lakou nei» mailuna iho o ke kaa' īio, hele aku la komo iloko o ka hale, a hele loa aku la lakouß nei a ma ka rumi hookipa, a malaila lakou ig uoho iho ai no kekahi mau minute, a oia non hoi ka wa i ike kino ai o na makua o AlionaK ia Emadai, ka pua nani iuiu hookahi o Pekina.H A hoomakaukaa koke ia iho la na mea ai ofl na ano a pau maluna o kekahi papa aina uuiS ano maikai, a makaukau lakou no ka ai ana,S ai iho la lakou a maona, a pau ka lakou ain ana, ku ae la o Aliona iluna, a olelo aku lal imua o kona mau makua, 44 Eia.ua mea .oeil a'u i hele ai e huli iloko o oa la elima, a i keH ono o ka la oia nei i loaa ai ia'u ma ke kula-9 nakauhale nei o Pekina." Pane mai la naj makua o Aliona, " Ua makepono ka luhi oa ka iini ana, a heaha ke kumu o ka aeana maiS o keia kaikamahioe naūi lua ole ia eiē, oiail hoi, »ole he like o kou ano me ko ia nei ano | a pau." Pa e hou aku la ua keiki nei imual o kooa mau makua, me ka leo huhu, " A, ia nlua ia wahi, aia n» paha ia ia ia nei, kainoa no ko ia nei ae ana a me ka makemake owau kekane, nolaila, ke kumu o ka hiki ana o ia oei ia nei, a ina aole keia e ae mai owaul ke kane, pehea hiki maianei iaianei, nolaila.l ke olelo aku nei au ia olua, mai hoopoka houl olua i ka olua olelo pono ole'ma keia hopel Laku, a ina oluae hana hou pela, alaila, he ehal |ka hoopai, oialai lohe nlua." E ka meaS ■ helnhelu i keia Kaao, un ike no paha oe i kel Pano o na keiki o Hawaii nei, i ka huhu a me| ;ka h&na pooo ole i k» lakou mau makua, inal ■ua ike oe, eia kooa hoahanau, ua ike no au il !ka hana a kekahi poe keiki pela, pela ko'u| 'ike pono ma ko'u ewe haoau, ma Maoi, a pe-| [la no hoi maanei a'u e ike nei. nolaila, ke h»ii •aku nei au ia oe e ka mea heluheiu i keia Kaao a me na keiki a pau o Hawaii nei, o ke koko hookahi,, i huiia ai kakou he lahui hookahi, ma ka inoa holookoa, oia hoi kaLahui HawaiL No ka hoomakaukau ana o Aīiona e mare me Emaāai. Mahope iho o ka pau ana o ke kamailio ana o Aliona me kona mao makua, a makaukau lakou nei e hiamoe, hookaawale ia ae la n'a-makua o Etnadai ma kekahi rumi okoa, a 0 ua keiki nei boi a me Emadai ma kekahi rumi okoa o loko o ua hale nei, i hoonaniip. i na kinohinohi o na ano nani a pau loa, a olelo mai la o Aliona ia Emadai, " E hoi paha kaua e hiamoe, no ka mea, ke hana mai nei ka lihilihi i kana hana he hiamoe." I mai la ō Emadai ia Aliona, " E kuu kane, aole pela kaua e phno ai, oiai hoi, aole kaua i mare ia, kainoa e waiho pela ia kaua a hikii ka Ia nui,| ilaila kaua e hoohuiia'i i io hookahi." Olelol mai la o Aliona ia Emadai, " Aole pela-ko'u manao, e iike me kau e olelo mai nei, no ka mea. ua olelo mua mai oe ia'u a me kou mau makua, ua lilo mua kou kino holookoa ia'u, a o kou manao wale no k»e, a heahu la ke kumū o kou apa wale ana iho no ? " Pane hou aku |la o Emadai, 44 Aole au e ae e moe pu me oe, |oi;ii hoi, aole kaua i mare ia." Nnolaila i |banaia'i e ka poe haku mele o aa kau i hala |aku nei, a penei no ia : 1 44 H»Io-ke ka manao me ka ukiuki, . I E kaohi iho ana i ka man-o «ole<e paa, > I Me he kaulahao la ia e oni nei iloko, | '.'■■■ Ka'u kaula hoi ua liolio, 9 Hoolualu ia mai iiei hoi e oe." ; | Pela o Emadai i hai aku a< i kona manao Eimua o Aliona, o keia manao nae a Emailaii lolelo aku ai, ua lilo . ia i mea pono ole i ka : [manao o Aliona, a no ka hooko ole ia ō konai imakemake, ~a nolaila, ua haule ino oīa ma ia Smea, a no ka ike ana o ua keiki pulalenei, ua .hookooleia kona makemake, nolaila. aole oia li honpuka hou aku 'imua o Kmadai i keieahi |wahi huaolelo hou e hoi laua e moe, a uhimai Fla ka makehiiimōe maluna o laua, akahi no& Bolu iho ka manao o ua keiki nei, a hoi aku la Klaua nei e oioe, ia laua. nei i hoomukaukau ai 8e hiamoe, olelo mai la o Emadai ia Aliona, 144I 44 loa knua e moe, e moe oe me kou hoopa <>le Pmai ia'u, a pela hoi au ia oe, a hiki.wale i ko Skaua la e mare ai, a ilaila oe e hana'i i kaa Khana a pau ka makemake,' me kou mea ole Eoana e keakea mai, a ina- oe e hana i kop ainakemake'lloko o ko'u wa e hiamoe ana, Hila, he pono no kou lawe ae iko'u alaila, hana iho.oe i kou makemake, alaila,'o oe ke.kanaka ino loa ma Pekina nei, alailai he mana.',ko'u e hoole aku Tā oe, a oia ka'ō mau olelo hope.iaoe, i lohe oe." .Au.aln la o Aliona, a o ka pau oo ia, a hoomaka iho |a laua e hiaihoē, iā laua i hiamoe ai, haule aku la o Emadai hiamoe,.ā o Aliona hoi,-aole ia i hiamoe iki a ao wale no ia po, a o kana hana mau no ia a hiki wale i ka,wa imarēau Ua hiki ole ia ia ke hiamoe, no ka manao nui ia Emaiai, ia wa, hooniakaukauia' na pooo kino a pau no ka mare hhh, oa pono o kolaua mau kino amena mea a'pau e pili anaia la> aa. A kauoha ia ka Moi u me na 'lii, ka pnīa waiwai a meua kanaka a pau o Pekina. e hele mai me.ko lakou mau kahiko nani a pau loa, no k'a la.e.xaaTe ai, a.lohe ia olelo kauohā a ke Kiaaina e na mea. a ; pau o Peklna. a he mea oJewalq.noia i. ka maoao o .m mea a.pau,. oo .ka manao nui e ike« kin6''aku ia Emadai, & la e mareai. <•• •• • ;■■ ' ~ Ke,kapa:i mare ia-'i o EmaāaiiMAliona. ' i V-- ■ i. -•• - r' P ■ r,!A. , , :.Ua h'anaia ,kel<fip»i o, Emadaj ;fnē na a lopf <iilika napi los;'i f ai 'pu i« me a ne ki» dāla, a i awiliia ine ka lihilihi dHimana a ma na mea nani o na ano a paa, i hanaia pua weleveta «ilika nani kumukuai niii, wale kela a ai ka m'anu iluna, kaua mea he nani o ke kaikamahine oi kelakela o Pekina,
•a ua hapa iho no hoi ka nani a me ka maikai* j 0 ke kapa o ka Moi o Pekina i ko Eroadai, ag pela no hoi ko Aliona, a akahi no hoi a hoikeg ka oiaio o ka loaa a ke keiki Aliona a me kona |l niau makua ia la. A pau na mea a pau i hoomakauia no laua, a hiki i ka la o laua i v mare lia'i, hikiunai la ka Moi a me na 'lii, ka poe 3poe hanohano a me ka poe waiwai a me na Ikanaka a pau o Pekina, ua hana mua i kekahi [lanai nui loa, i hooUkoia me na mea ai a pau 3o kela ano keia ano i hoomakaukauia i pono | Ino ka lehulehu, a ika akoakoa ana mai o nag Imea a pau malalo o ua lanai la, a kakali akuH |la lakou no ka hiki mai o Emadai a me Ali-B lona ma ua lanai la. | 1 Ka ike ana ona mea apu• ia Emaāai ame \ I ko laua .mare ana. \ I A kokoke i ka manawa i oleloia e ike na j Emea a pau loa ia £madai, ia wa koke no, hai |ae !a ka Moi i kana olelo imua o ke anaina hholookoa a pau, penei: " Auhea oukou ena l'lii a me ka poe hanohano, ka poe waiwai a |me na kanaka a pau l<>a i akoakoa mai uiaaloei, e hoolohe mai i kuu olelo, a hoolai ih» la |na mea apau, i lohe pono ;ia aku ka olelo a Ska Moi, i ka wa a kakou e ike aku ai i na m'ea Inona keia la nui, e puka mai ana mailok» inai fo ka bale, a hele mai a hiki ma ka lanai Hei, lalaila, o ka wa ia e hooho like ai kakou i ko |kakou mau- leo ma ka huro ana, a e hooIkaniia na mea kani a pau o kela ano keia |ano, a e hookani ia na pu he 86, a e hukiia Iko'u hae> alii a me ka hae o ke aupuni nei a Ēnie na hae a pau loa, ke like nae ine ke kii a Ikakou e ike nei, a e malama ia nei e kakou |a pau, alaila, ua pono keia olelo ana a'u iinua io oukou, a ina aole be like me kc kii a kakou ; |i ike ai iloko o na inukahiki eha i hala ae nei |a hiki wale i kei» la, alaila. e lohe oukou ano |i ka'o olelo paa i keia la, e hopuia ke kino o Iko'u Kīaaina a me na mea nona keia la a ka|kou i kauohaia'i e hele maanei, alaila, e k»li |ola ia lakou a me ko lakouohana a pau loa, afl lioa hoi ua like io kona ano me ke kii a ka-H Ikou i ike ai, alaila, e lilo ka'u olelo i mea ole,H a e hoihoi mai no au i ka'u olelo a pili meH a'u, a o ka pau no ia o ka ka Moi hai ana il i kana olelo imua o na mea a pau loa, a ooh<> Ēilio la oia ilalo." A hooLolo iho la ke anaina kanaka nui i akoakoa likemai malaila, me ka manao kanalua ole. Eka inea heluhelu i ikeia.Kaao, ke komo la pahake anu iloko «u |no na olelo a ka Moi, nolaila.au i lawe mai |ai kekahi mau wahi lalani mele a ka poe haku Ēmele, a penei no ia : | " Kau ka weli ika nahele o Alakai, g Hooweliweli mai ana ia makou, Ē Na lehua maka wiwo ole iho, I Hao ke Koolau pau na mea aloha, 9 Kau ka iia he la kikiao makaui." § A i kahiki ana i ka.manawa i hai īa e poka gmaj ana o Emadai a me Aliona iwaho, a o ka ibora umikuonamalua pāha ia o ke awakea o Eua la'la, ia wa kafce.no, wehe ae la ka. la i Ekona malamala nui,. a hoike mai la ia i kona Knani nui inaluna o ke kulanakauhale holookoa |o Pekina a pāu, aonaaoa pau ma ka lewa Ee hoomamalu iho ana i ke kulanakauhale, a» Ppau aku lakou i ka nalowale ma ko lakou wahi maa, a o ke ohū a me ka noe o na kuahiwi 8 pau o Asia, ua hoi aku lakou a noho ma na kahawai poopoo a me na awaawa līpolipo, a hoike mai la na puu, na ma,una-a me na kuahiwi, i ko lakou nani, a ike pono l<ia. ia'ku la ka piko o na aiauna,.eJuikilakila ana mekona kahiko-nani, a ike aku la.na.mea a pau loa, ua kalae loa ka lani, ahuwale na kuahahiwi a me Ina kualono. Pela i hoike mai ai na oulioka lewa ia la, ia manawa, ku mai la o Ateni, ke kanaka akamai i k<* kilokilo a me kanana ana i na ouli a pau o ka lewa. Ka hai ana o J£leni i kana oīelo wanana ia mammā/iio'na mea 'e hiki mai ana ia v>a' imua o na mea a pau, no ka manawa e mare ai o Emaāai me Aliona. ■ ' • Eu mai la o Ateiu iwaena o ka aba kanaka nui me ka wiwo ole, a hai mai la i kona manao imua o na'mea a pau loa, me ka olelo mai, penei: "E ka Moi, na r lii ame ka poe 9a pau i akoakoa mai, ke hai aku nei au imua Bo oiik"u; i ka wa auanei a 'kakou e ike'akuai Eia Emadai'a me Aliona, e puka inai ana m»iKloko mai oka hale, a heie mai a hiki ma ka aīānai, ia wa k'akou e ikeaku ai, "e pouli ana Kka la no na minūie he iwakaluakumamalima, na pau ia. e ike ia'ku ana n'o na ao; a me oa ■opua o.ka lewa, e holo ana ma o a maanei, ■uie he mau alihikauala no ka la hoouka' kanua, a e nhi mai ana ka noe a nie ke ohu maeluna o ke kulanakauhale nei o Pekina, a ma ■ia hope iho, 'e haule mai ana ka ' ua kilihuna ■liilii, a mao ae/ia wa< kakou, e ike aku ai i na EanueAue he umikumamalua e pipio ana ma kā ■lewe, eono mamua a eono mahope, a'iā wa no ■hoi e kuiainahekili he kanawalukumamaono, Kme he pu kuniahi la no na la npi o keaupuni, la mahope iho, e ike.aku.ana kakou a p&u, i» ■lele mai ona na manu o ka lewa, o kela.ano ■ano keia ano, e hookani ana. i ko lakon mau lEleo. me he leo la no ke kahuli leo len t a «me he ieo la no k,a pupukanioe i ke kula o>ke ahiahi, a e ike aiialnei kakou a pou i na minu me na .piia nahelehele ma.ko lakou mau waha, a'e lawe mai no, lakou i na pwi oani o kela ano. keia ino, i mau mea kahiko no nani iuju hookabi'o!ke kulanakauhalēo-Pekina nei. Aole no hoi he maū'pua i ike ia mamua e na mea a pau o ke kul«twk«iibale o a i ka wa o'ilie' ak'u ai ia Emad^r,c/'hoomalule' (a.auanei kn oukou nUu kino holpokna, a.e lilo apa paha i« i, mea*hana man na ko oukou mau puuwai, a e eehio ia 'paha auanei na mra a pau loa." , Pela ka friea ; ma keia'Kaao',' 'a o ka pau no ia,o ka' Aiehi olelo ana, a noho iho laia ilnlo. ipau.yi k