Ke Au Okoa, Volume II, Number 9, 18 June 1866 — NO KA AHAOLELO. [ARTICLE]

NO KA AHAOLELO.

Poai.ua, lune 5, 1866. Halawai ka Hale ma ka hora mau. Ka Ho--pe Paresidena Kapena Loke ma ka noho. Mūhope iho o ka pule ana, ua heluhelu ia ka moolelo o ka Hale a apouoia.i - maio Nahaku, ehoolako hoaianahoa p me na kanawai o ka M. H. 1862. | mai o Aholo, e kauohaia ke Kuhina &>wai e hookaawale i puu dala ,$6,000 no j ki,unuhi ana, pai ana, a hoolaha. ana i ke ■ | aiu'o pokole o ka hooholo moku ana. HooI paneeia a hapai houia ka noonoo ana o ka £:la Haawina. -Eeluhelu hou mai o Nahaku i kekahi -mea r<akoi hou i ka Hula 31 ma ka pakui ana mai Tna huaoleio, "aole e kamailio iki kekahi i na wa a pau i oi ae mamua o na mi>~jte he amikumamalima." Hoomoeia ma J Noi mai o Mahelona, e kauohaia ke KuhiKalaiaina e hookaawale i kekahi mau ru- . . . > ; -• oloko o ka Halemai pupule, no ka. poe %tipu, aohe o lakou mau ohana. i Noi mai o Kapuniai 'e hoomoeia ma ka papa, oiai, he mea ia e kono ai i ka poe ui e aūwana, a aole e malama i ka lakou mau ;Sala no na la hapauea. Hoomoeia ma ka Noi mai o Mahelona, e kauohaia ke Kuhi-; e hookaawale i puu dala.s3,ooo po.ke kumuao hooholomoka, a me ke kakulu C%na i kula lapaau ma Lahainaluna. Ma ke noi a Kamalo, ua haawiia. ka olelo I hooholo i ke Komite o ka Papa Ola. £«• Noi mai o Heuek, e hapaiia na hana o ka ilā, a ua haule. s : . Xoi mai o Kamalo, ? e kapaeia na rula, a noonooia na 6ila i waihoia no ka heluhelu • akolu ana—hooholoia. | Ua lieluhelu akolu i& na bila malalo nei. i'He kanawai e hoopau ai i ka Pauku 99 o. ke |Kauawai Kiwila. | He kanawai e hoopan ai i ke kanawai e. | hooponopooo ai i ka holoholo, pUi aina ana., j.; ; He kanawai e hoololi aii ka Pauku 332 o i-kē Kanawai Kiwila. (Oihana Kioaiahi.) »j£c .mai ke Kuhina Kalaiaiua a olelo mai e, ; ia a kekahi mau la mai, noonoo' a mahope rihor- o ka ona, ua hooholoia ka fcila ..ma. ko- ; na heluhela akolu ana. .... , N'oi. maio Smith e hapai ia na hana o ka Ja—hooholoia. Komite ka hale, o Kamakau ma ka noho Luna Hoomalu. Noi mai o ke Kiaaina o Oahu e noonoo houia ka uku i hooholo hou ia no ka Lunakanawai Apana o Ewa & Waiaoae; a e hoemi ia ihokona uku e like me ka mea i hooholoia ma ka hila. Olelo mai oia, aole ia i ike.i ke kumu i ake nui ia ai e hoopii ae i kona uku. Mai 'apono no ia, ina he $600 ka liku.o na Lunakanawai Apana e ae o keia mau mokupuni. Mahope iho o ka hoopaapaa aua, ua hooholo ia ka mea ma ka bila, $500. Ka uku o ka Lunakanawai Apana o Koolaupoko, $500. Noi mai o Ukeke e hoomahuahua ae i $700. Noi mai o Keawehunahala e hoemi iho i $100, iloaa ai ka uko oia Lunakanawai i $400. Ua haule pu me ke noi a Ukeke, a mau no elike me ka bila, he $500. Olelo mai o Keawehunahala, e noi mai ana ia e noonoo hou ia ka hooholo loa ia anā ' oia bila. Noi mai ke Kuhina Waiwoi e noonoo koke ia no ia manawa—hooholoia. 'Noi mai ke Kuhina Waiwai e hooholo ia no elike me ka mea iloko o ka bila, me ka hoopaapaa ole ia. Hooholoia elike me, ka mea i heluhelu ia ma ka bila. Hooikaika mai o Keawehunahala e hoopau ia ke Komite, aole nae i maliu ia mai, a lawe o Harris i ka noho'na Luna Hoomaly, a kauj oha i ka Makai o ka Hale e hoonoho i kaLu- , >na o Waialua ilalo. (Ia wa nui ka haunaele, ku like mai na Lunomakaainana iluaa, a ka- | hea aku ia Harris ua hana pono ole oia ma ka lawe ana i ka noho'na Luna Hoomalu, a , me ke kahea ana i ka Makai o.ka Hale.) Noi ia mai ke Komite e hoopau ia. Hooholoia. Hai mai ke Komlte i ka olelo 'hoike. Ua ano kanalua ka manao o ka hale i ka hpike a . ke Komite. ? Olelo mai ke Kuhina Waiwai, ua kahea ia j akukaLuna o Waialua e. noho ilalo, aole nae ia i hoolohe. Alaila. noi mai ka Luna Hoomalu ia.ia elawe i ka noho, (ia Harris.) ; Olelo mai o Kaapa. aole iki pela. Na , Harris no i noi aku i ka Luna Hoomalu. i Olelo mai o Kamalo, he pono ke apono , oleia ka olelo hoike, oiai, aohe pololei. Olelo mai ke Kuhina Waiwai, ua pololei i ka .olelo hoike, oiai, o ka hana a kela hoa ■ keia hoa o ka noho ilalo ke kauoha ia mai, aka, ua ku raai no ka Luna o Waialua e kaniailio, i kona kauohaia ana aku e nolio iho

ilalo. ' Ina aole-e malama ponoia na rala, alaila, he mea hiki.ole ke hoomau ia ke ka- • mailio ana.. ; Ina e ala mai :kekahi: alnaoa \ ana. alaila, he mea pono no ina hoa ke no- j hon'lalo, oiai, o ko lakou ku ana iluna he j mea ia e hoohoihoi ai i na mea e ake .ana e hoonlnaoa; a aohe e loheia na manao. Oiai, na noho malie ka hale, a aohe i holo pono. loa ka manao o na hoa, n,oi mai oia aohe e aponoia ka hoike a ke Komite, a e hoopanee ia ka Hale a kekahi la ae. Eooholoia. . Hoopaneeia ka Hale a ka la apopo, hora 11: Poakolū, lune6. Halawai ka Hale e like>:me; ka mea mau. j 0 Kapena loke ma ka noho. Mahope iho o ka pole ana, na heluhelu ia ka: moolelo, a tia ' apunoia. . Olelo mai o; Aholo, he wahi hewa kahi" iloko o ka moolelo o ka Hale. . 0 ke Kuhina Waiwai kai koi aku i ka Lana ; Hoomalulo ke Komite ja.ia.ka noho, a aole o ka Luna: Hoomala kai koi mai-i ke Kuliina Waiwai. Olelo mai o. Keawehnnahala, ua haalele loa ia kekahi mau mea iloko o ka moolelo.: 1 ke Kuhina "Waiwai i noho.ai ma ka : noho, . ua kaaohaia i ka Makai e hopu ia ia, a kahea pn aku no hoi ike koa e; kokua i ,ka Makai. Makemake ia, eike,:heahA" Ia .be kumu i haaleleia ai oia mea. : . Olelo. mai ke Kakauolelo, aole.o kana hana ka hookomo ana i;na meai hana ia i ka: wa o ke Komite, ma ka moolelo, oka Hale, aole oia ka mea kakau moolelo o ka'Hale. Olelo mai o Aholo, aohe i pololei ka.moolelo,. e olelo ana ua noi aku ka Luna Hoomalu i ke Knhiaa Waiwai e noho ma ka noho. Olelo mai ke Kuhina o ko aina e, e pono no e ninau i ka Luna Hoomalu o ua ,Komite. la, a mai ia ia paha e pukamai ai ka oiaio, no ia mea, kukuluia mai o Kamakau.' Kamakan—Owauka LunaHoomalu Komite. Uaiaheaia mai ko'u noonoo anā e ka Unahiolelo i ke Kuhina Waiwai r ta mea i kunoo mai;ia'u,;e.kahea akaauia ia k& nbhOj.a hana.au.. 'pela. Kuhina Waiwai—TJa hoopaka. aku -anei au. i_kekahi hoailona ia oe, e .haālele ~au i kePu noho, mamua ae, o. koa kahea.ana. mai ia'u t, t Hahai mai no o Ka'makau e like me.;kana i olelo mua mai ai, a olelo .mai'la, aohe" o'u makemake e hoomau i ka ioai> . ia'a,.jE;ke ake nui nei au e hoopania keia mea. . ; ... :

Kūhina Waiwai—Aole o'q hoonianao,. ua k'ahea akn paha aa i ka Unohiolelo; aka, ua hai mai nei k& Lnna Hoomalo. He mea mau nae, ina e noho ka Lnna Hoomalu o ke Komite, e makemake paha ia e haalele i ka noho, kahea aku i kahi mea okoa e hele mai & noho, a na ka poe i noho man maloko o na Ahaolelo e hai mai no i ka oiai o ia mea. Ua hana ia no pela i keia - Kao. Pela no 0 Heoek i-haoa ai i keia mau la iho nei. ili Heuek—Ae, ua kahea oo wau ia Varigny, a nolaila, oa pono no ka Kamakau hana anapela. >;J . • ..... .. ; .r .. . . Olelo mai ke Kahina Waiwai, ua hewaanei ke_ Euhioa i ka olelo ana, ua kahea ia mai oia i ka noho e ka Luna Hoomalu o ke Komite. Ua hai ia mai o Kamakao, ua kahea mai oo oia ia'u, me ka olelo mai no'u ka makemake, aka. ua hana nae oia. A ina e hooholo ka Hale, ua hoike ia mai e ka moolelo, aole. no ōiaio anei ka moolelo ? H. H. Lunalilo—Ua'hai mai o Kamakau ia'u i nehinei aole ia i noi aku i ke [Kuhiaa e lawe i ka noho. Mahope iho, ua nui lea hoopaapaa ana o na aoao a i elua, a ua hooholoia ka hoololi a Aholo, he 24 ma ka ae, a h'e 6 ma ka hoole. Noi mai ke Kuhina Wajwai ē hookomo ia ma ka moolelo o ka' Hole, na hana a pau i haoaia i ka wa e noho at(a kā Luna Hooinalu o ke Komite. Noi mai o H. H. Lunalilo aole e ae ia ka Unuhiolelo e noho ilalo i ka wa e kamailio ai kekahihoa. . ' • » Noi mai o (Teawehunahala e hai aku ka Hale i ko lakou manao mahalo i ke Kuhina o na Aina e no 'kona ano maikai i na wa a pau e noho ai ka Ahaolelo. Olelo mai ke Kuhina o na Aina e, ua manaolana e pono e hoihoi hou ia ka olelo hooholo, oiai, maluna wale no ona ka maikai oia olelo hooholo, a aole hoi maluna o kona mau hoa, a nolaila, aole ia i ae mai. Ma keia mea, ua hoihoi hou ia ka olelo hooholo. Noi mai o Kupau, e hoike aku ka Ahaolelo 1 ko lakoa manao hoowahawaha i ke Kuhina Waiwai ma na mea a pau loa ana i hana ai mamna ae, a pela hoi mahope' aku. I I ka hoopukaia ana mai o keia olelo hooholo, ua'nui n'o ka papa leo ana, a noi iamai e Smith e ninau ia—-hooholoia. Noi mai o Nahakn, e kakauia na ao a mo na hoole. ūa hooholoia ka hoomoe ana i ka olelo hooholo ma ka papa, he 30 ae, a he 5 hoolo. Noi mai o Kaapa, e hoopanee ia ka Hale akalaapopo, hora !l. Hooholoial Poaha, luno 7. Halawai ka Hale i ka hora man. . 0 ka Hopo ParoAidena.ma kajnoho. Mahope iho

o .ka pnle ana, na heluheluia aponoia. ■. .. r . Olelo mai ke.Kakauolelo, e pono e noonoo ia kekahi mea. no na mea e pili ana i : k& moolelo o ka Eoalāa. ■ n Olelo maiksHope.Eaies!dena J e noono» pnia ia .mea, me na hana i :holo ole. ' • '• J ; Noi'mai o Ukeke, e kanohaiā'ka'Makāi 6 hopn i ke-kino 6 Isaac Mikina, no ; ka l inal£ma ana i na holoholona hihin, a hooknii wāl£ e hele mao a-'maßnei. :i " - - _ 1 f 1 Olelamai ka Hope Paresideifa, aoheinaAi o ka Aha malana o keia mea. *' ; :n Noonoo k& Hale i-na hana o kā la, na hana i holo lea ole, a me ka -apōeo ana i kjr moolelo o ka Poalna. • | : Noi mai o Keawehnnahala,' e kakamakēia. man hnaolēlo nialalō nēi. maloko o 'ka moo-* lelo o ka' Poalna,' ka la SJ. "0 ke Kn&wi: - 'Waiwai ma ka noho, a kin'oha'ikn 1 kaXnna o Waiālna'e c nbho'iliEilc>, ! oiai, āia i ka' tnīia o Kohala'ka papa, a no ka hooman ana.o ka Lnna o Waialna, nolaila,' na kanoha' ka Luna. Hoomalni-ka'Makai elawe i ka Lnna 0 Waialna iwalk», nolaīls, na alai mai ka ;hānnaele.*;■■■'■ - - ■ •■■ — j.> XTaJhctoh'olt> : ia ka - hoaponoiā' ■ka moolelo. i '-y- : ' Komitē ka, Hale no'-kā BilāHaa-wina,- J 0 Henek'maka- noho.' •■•;.."■■•.ii •••:* Ukn o ka Lnnakana-wāi Apana o Ew&a me Waianae, $500. "• ■••} Noi.maio.:Pinehasa-,: «<;boafm: hoo." ;aeī i $600, ; a;papa leo iki, a.hooholoia: ka hoolōli." Uku. o t ka Lanakanawai Apana o .KooMu-' p0k05590.: . ' ■» Noi mai o Kea«ehtmaba]a e hoomaiūaboa ae i $600. : Ma ka hoakaka. ana- nuu a ka Hope Peresidena, a- nor;māi.oia e hooautn iaelike me ia bila—rhooholoia. : i;! , T Ukaoka Lunakanawai Kauai,-SSOO. -ĪF« noi ia' māi I i g6ool-3 Ua>hootoīoia me ka Keōloliia.- ' ; 1 -Ukū 'o ka T Lun'akiEtna«ai A-pāna'-ō Kata},-ssoo:Nctf ia mai ō Ka r ?uriiaf,' e hoo--loli ia i $600- —hooholoia. - A ' jZ ' Uku o ka Luniaīkanawāi o ai : me Niihau. Noi niiāi' o EapunwPĪ ā'" hoohoJo : ia-kā'hobloli,s6oo.' :c - 0 ,c '- __ .Si* •'• 1 '' Kela lilo keu. lilo.. . ;• :.vnt L.J. . niiu mnWhilH nn T.. _ . Mahope.iho o ka hoopaāpaa 'oa .hooholo īa ka hila e .like me ka . helohela iamakahilā. Noi mai o Kupau e hookomp .i. ukj> ( makabikinoJobnii—£2,ooo. Noi mai o Mahelona e hooloH i. ,SIOO0 — 'haulē. Noi mai o .Keawehnnahaia:.e hookomo i nku makahiki i $720, no Hon. J. Kapena. Noi mai o Mahelona i $1,000. Mahope iho o ka hoopaapaa ana, ua hoihoihou o Mahelona i kona-hoololi, a ua ninau . ia ke noi a Kea«ehanabala. a ua haiāe. . " - .0 v l. Noi moi o Kapaniai e noonoo hou ia -ka hoohoio ana i kā Jōhn li—Hāule. ' j Noi mai ke Knhina Waiwai ,e hookomo i puu dala. Na uku ua hiki i ka ai, a e uku ole ia—51,189.35. 9 ■.' ' V .■■'U ii : Kuhikuhi mai o Kamalo, he wahi he«a : oa ,-ia haawina. <• •. t ' Olelo inai ke Knhina Waiwai, no ka poe, hoonohohna ia hewa. Ua hoopanee ia ka no'onoo ana no ia haawina. .• . , Ukn o ke Kakanolelo o ka Aha Knkamaln, a pela aku, $200 —hooholoia. : t . Na pono palapala o ka Ahaknkamaln $ 100 —hooholōia. ' . Na lilo o ka Ahaolelo $6,000. Olelo mai.ka Lnna Hoomaln, na oi akn na lilo ia mān dala i hookaawale ia. _ Olelo mai ke Knhina o na aina e, e hoomahnahua ae i $8,000 —hooholoia. Noi mai o Kepoikai, e hookomo i kekahi haāwina $500 nō ka mono a me ka helenma ( ma ke awa o Kahului—hoopaneeia. - , njt Na mea i haawiiā e Wyllie i ke Keena Kaua'j"s2,99B.3B. Ninau mai ka Hope Pacesidena no na. mea " e pili ana'i keiamea.' ...... „ • r • • . . '..'i •• - ■ • 'i i M: Hoakaka loihi mai ke , ; Kuhjpa o, na e r ina mea a paa loa e piliianaia.mea^a.oke,.. Kuhina Waiwai kekahi i hoakaka :p,ū:maLi Ua olioli.ka Hope- rPareaidena. i, .ka, lohe ana ia man mea, a noi -mai : oia e , hoohploia .. ia haawina—hooholoia._ . ; .. . ~r. Na lilo o Sir . Hoakaka mai ke Kuhina o na aina e K ijaa. mea a paa, e piU ana i nalilo o i Sir. Jpbß .. Bowring. . , *• '•• • . . : o. Ua hooholoia.ka haawina elikemekamo^ 1 hēlnheluia^ma,ka bila r>|ll r , Hoopau ia ke Komite,. apono ia.ka bqike. R3 Hoopaneeia ka Hale a ka la apopo, hora IX. . Poausu, Inne 8. Halawai ka Hale ma ka bora' 11. .0 ka>" Hope Peresidena ma.ka.nobo. r . ..>c. ■:■••.• I ka pau ana.o ka pule ia ana,e : Kaapa, no.iie ka hiki ole ana oiai o ke ka, ano nawaliwalr, ua.heluhelu k|; moolelo;»» , aponoia. , . , . , • ; r .ii;o.>i{ «• «m «i* Ua ae ia ka ai no kona an» oawaliwali. „ t - 0 8 ; n lt j

Olelo mai ka Hope Peresidena ua aneane e hiki mai ha manawa e hoike mai ke Kooiite i koho ia, no ka ninau aoa i na mea e pili ana i ka Halemai ]epera ma Kalihi. Noi mai ke Kuhina o na Aina e e hookomo i haawina iloko o ka bila haawina malalo o ke poo o na uku i hiki i ka wa e hookaa ia ai, ame na ufea i hookaa ole ia, $1,264.45 —hooholoia. Noi mai o Kamalo e kauoha ia ke Kuhina « hai aku i na Luna a pao o ka Papa Ola, e houluulu mai ika poe a pan i loohia i ka mai lepera ma ka Halemai o Kalihi. Oielo maike Kuhina Kalaiaina ke hana nei no ka Pepa Ola elike me na mea hiki ia - lakou, i kokua ia mai e Kamakau, a noi mai oia e hoomoe ia ka olelo hooholo ma ka papa. Ua loihino kahoopaapaa aoa no ia mea, a mahope noi mai o Keawehunahala e hoololi, ma ka hookaawale ana ma kahi kaawale oka mokupuni o lakou i loohia i ua mau la la, ma ke kauoha a ke Kuhina Kalaiaina i na Luna oka Papa Ola, e hooko pono ia mea a pau. Hoihoi hou o Kamalo i kona olelo hooholo, a apono ika hoololi. Ua ninau ia a ua hooholoia. Noi mai ke Kuhina Kalaiaina e koho ia i Komite Wae, e hele ai e nana i na mea a ka papa i hana ai, i hiki ai ia lakou ke hoike mai iinua o ka Hale i na mea i hanaia e ka Papa. Noi mai ia na ka Hale e koho i ke Komūe. Noi mai ke Kuhina ona Aina e na kekahi o ka Hale e koho i ke Komke. Manao o Hoapili, na ke Kiaaina o Maui. Olelo mai ke Kuhina Waiwai, na kue ia i ka mea man ame k£ Kanawai. Manao ia e kohoia na hoa e Komite, mai na Lnna mai o na mokupuni—hooholoia. .Ua kohoia ka poe malalo nei: Kaunamano, no Hawaii; Keliipio, no Maui; Boyd, no Oahu;. Wana, no Kauai; a me ke Kiaaina o Maui, no ka poe alii. Hoolahamai o Kaapa i kona manao, e hookomo mai ana ia i kekahi bila e pili ana i ke Komisina Palena Aina, a me ka hoololi i ke kanawai e hooemi ana i na ino i puka mai ma ka hookamakama. Hapaiia na hana o ka la, ka bila no ka palapala ae o ka awa, makonaheluheln alua ana, ka manao oka bila eae ana e hoonui ae i ae kuai awa. Kue o Boyd ika bila, a pela no hoi ke Kuhina Kalamina, oiai, aohe pomaikai e loaa mai ina kanaka, o ke aupuni wale no ke loohīa ia m a noi mai e hoopanee loa ia. Mahope iho s ka hoopaapaa ana, ua hooholoia ke.noi Kuhina Kalaiaina, he 16 ma ka ae, a ka hoole. Noi mai o Kupau e noonoo hou ia i kekahi la ae. Olelo mai ke Kuhina Waiwai, e noonoo Jtukoia -no-—laooljo\oia.' 'Olelo mai no ke Kuhina Waiwai, e like me ke noi a ke Kuhina Kalaiaina, o ka hoopanee loa. 'Kne o Wana i keia noi, a noi mai oia e houholo ia ka pauku mua o ka bila. Kne'o Aholo ika bila, oiai, he mea ia e hoomahuahua ae ai i ka hewa. : Noi mai o N'ahakn, e hoopanee ika Hale, ua haule. Ua hooholoia ka ninau mua. Ua haule ka bila, a hoopaneeia ka Hale a ka !a apopo, hora 11. ' Poaono, lune 9.. Halawai ka Hale ma ka hora 11, o ka Hope Paresidena ma ka noho. Mahope iho o ka pule ana a ke Kahunapuie, ua heluhelu ia ka moolelo a aponoia. Noi mai o Kamalo e kauoha ia ke Komite 0 na Boke Helu e uku i. $50 pakahi no na lilo o ka hele ana mai o ke Kiaaina o Maui a me Kauai. N«i mai o Nahaku e hoomahuahua ae i $100 pakahi. Makemake o Keawehunahala x e ike lea i ka lil<» maoli. Olelo mai ke Kuhina Waiwai, i kona manao be £25 pakahi, me ka uku ole i kona kauwa—ua hooholoia ke noi. Noi mai o Kupau, e haawi ia i $600 no kel» alii, keia alii no na makahiki elua. Noi mai <> Wena e honmoe ia ma ka papa. Noi mai o M&helona e loaa wale no ka uk'u 1 na alii i loaa ole ka oihann Aupuni; a kokua ia mai e Nnhaku. Hooikaika mai o Kupau i kana noi, oiai, he iiana pono ia i'na alii. 'a kokoa ia mai e Ukeke. , Noi mai o Keawehuōahala, e iiaawi ia i na'lii i $150 no ke Kau elike me na Lun'amakaaina.a e oku waleia akn no i ka poe aohe oiliani Anpnni. Kokua ia mai e Kaainoa keia hoololi. Makemake ke Kuhinn Waiwai e ike ina e lilo ana ia i kanawai kupaa ? Olelo mai ka mea naoa i hookomo mai ka olelo hooholo, aole no keia Kao wāle no. Olelo mai ke Kuhina Waiwai, i oa e uko puia ana k'a poe i hele kakaikahi mai; a noi mai oia, e hoopanee ia a ka Poakahi. Hoihoi hou o Kupaa i kona olelo hooholo, a hoolaha mai i kooa manao e hookomo mai ana°oia i bi!a r ka Poakahi aeHookomo_ mai oH.H. Lunalilo i kekahi ide<o hooholo e hanwi ana i ka Moiwahine STake (Kalama) i kekahi haawina, a e noonoo ia ia mea i'ka wa e nooooo ia ai ka ia e ke Kiaaina o Oaho * iW Kalaiainia. Ol^io'inai 1 Waiwai, ina e manao ana e hoolilo ia i kanawai mau, e pono e p;. i like ai mē |||. kaxuUoS • meo. '

Koilioi hou o H. H. Lunalilo i kana olelo hooholo, me ka hoolaha mai e iiana ana oia i bila no ia mea. Hoolaha mai o Heuek i kona manao e hookomo mai ana oia i kekahi bila e hoopau ana i ke kanawai e pili aoa i ke dute ku i ka wa maluna o ka raiki. Hoolilo ka Hale i ka noonoo ana i na hana o ka Ja—He Kanawai, ma kona heluhelu mua ana e hoopau ai i ke Kanawai e hooemi ai i na ino i puka mai, mai ka hookamakama. Noi mai o Nahaku e kapae ia ka bila; a noi mai hoi o Aholo e hooholoia ka bila. Ua haule ke noi e kapae ia ka bila, a hooholoia ke noi e hooholo i ka bila ma kona heluhelu akahi ana. Noonoo ka Hale no ka bila e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiaina e hoopuka i ka hoololi 0 kekahi mau aina. Heluhelu mua ika bila. Noi mai ke Kuhina Waiwai. e haawiia i ke Komite, oiai, ua hemahema kekahi mau hopuna olelo, a haawiia i na Komite elima. Heluhelu mai o Kahaulelio i kekahi bila e hoopau ana i ka Pauku I, Mokuna 42 o ke Kanawai Hoopai Karaima, (e ae ana e inu na kanaka maoli i ka waiona, e hana a e kuai me ka palapala ae ole,) a e hoololi i ka Pauku 2 a me 3 o ua Mokuna la. Noi mai ke Kuhina ona aina e, e hoihoi houia ka bila no ka hemahema i ke Komite; a aa hooholoia. Hoolaha mai o Ukeke i kona manao, e hookomo mai ana ia i kekahi bi?3, no ka malama ana ina ohana. Hoopuka mai no hoi oia i kekahi olelo hooholo, e hooholoia e ka Hale kekahi bila e kauoha ana i ka Aha Kuhina e koho i kekahi wahine o kakou nei, a i ole ia o na aina e paha. Ua haawiia keia mea i na Komite elima, oia hoi o Ukeke, Kahaulelio, Kepoikai, Kaulia a me Heuek. Noonoo ka Hale na ke kanawai e hoololi ai i ka Pauku 92 a me 94 o ke Kanawai Kivila, no ka haawi ana i na palapala ae i ka poe knai bipi. Ma ke noi a ke Kuhina Waiwai, ua haawi ia na bila nei i na Komite, a o ka mea nana 1 waiho mai i ka bila kekahi, a e kakau hou. Hoopania ke Komite, a aponoia ka hoike a ke Komite. Koho mai ka Hope Paresidena ia Mi. Kēawehunahala, Harris ; Boyd, Aholo a me Kakani, i mau Komite e kakau hou ai i ka bila. Noi mai ke Kuhina o na aina e, e waihoia ka bila i na Komite. Koho mai ka Hope Paresidena i na Komite, oia hoi o Keawehunahala, Harris, Bojd, Aholo a me Kakani. Hapai hou ka Hale i ka noonoo ana no ka bila e noi ana e aeia i awa komo ma Kahului, Maui. Noi mai ke-Kuhina o na aina e, e waihoia ka bila i na Komite. 1 Koho hou ka Hope Paresi(lena i na Kamite, oia o Keohokaua, Kepoikai, Hutchison a me De Varigny.

K.omite ka Hale, o Kamika ma ka noho. Hapaiia ka noouoo no ka hoololi ana i ke Kanawai e pīli ana no na keiki e noho nei ma ka Halekula Hanalima, maka hoololi ana i ka huaolelo, " aole e emi ibo malalo o ka malama hookahi, a aole hoi e oi ae mamna o ka eono malama." A e hookomo ia ma ia wahi, " aole e emi iho malalo o eono malama aole lioi e oi ae mamua o na makahiki elua." Hooholoia ka hoololi ana o ka bila, ma ka heluhelu alua ana. Hoopaneeia ka Hale & ka Poakahi hora 11 awakea. Poakahi, luoe 11. Halawai ka Hale ma ka hora mau. Ea Hope Paresidena Kapena Loke ma ka noho Mahope iho o ka pule ana, ua heluhelu ia ka moolelo o ka Hale a apouoia. Heluhelu mai o Kaunamauo i kekahi palapala hoopii mai Hamakua mai e noi mai ana e ae ia i awa komo ma Hamakna, hoomoe ia ma ka papa. Heluhelu ia mai kekahi palapala hoopii, mai Koua Hema mai e noi mai ana e hoemi i ka auhau o ka lio i hapalua, a e hoopii ae i ko ka ilio i elima dala, a e ae ia na kai lawaia o ke Aupuai e lawaia ia, a e hoouku ia na kahuna kanaka, ina e make kekahi mai ana e ! hana ai, alaila, e uku i $10 no ka mea hookahi ke make, hoomoe ia ma ka papa. Heluhelu mai o Ukeke i kekahi palapala e noi ana e ae ia na kai lawaia o ke Konohiki e lawaia wnle ia, aole e ae ia na wahine o keia Aupuni e mare me kekahi kanaka o ka aina e i kuikahi ole me keia Aupuni, aole, e ae ia na kanaka e kuai i ko lakou mau aina i na haole, a me kekahi poe e ae o na aina e; a e hoomakaukau ke Aupuni i hale kula lapaau maLahainaluna, a o na holoholona i oi ae na makahiki mamua o elua makahiki, e hoopaia ana ka Pa Aupuni a e hoouku ia ka mea nona ka holoholona i $25 no ke poo hookahi. A e noi ana no hoi e hoomama ia ae ka uku hoopanee o ke kii ana aku i ke dala o ke Aupuni, a o oa Miaionan kahiko a pau e hoawi mai i $6,000. Noī mai o Keliipio e hoomoe loa ia ka bila ma ka papa. Kue o Ukeke i ka hoomoe ia .o ka bila ma ka papa, oiai, he mou mea kupono kekahi muloko o ua bila la. Noi mai o Aholo e hoomoe ia ka bila ma ka papa. Noi mai o Lunalilo e hapai hou ia ka noonoo ana no ua bila la. Lawe mai o Mahelona i ka olelo a ke Komite Koho e pili ana no ka poe mui lcpera, a oa hooiaio ae ia i ka malama pono ia o ka

p;ipt* ola, a ua noi mai ia e hoomoe ia ka palapala hoopii ma ka papa. Lawe mai o Keohokaua i ba olelo a ke Komite Koho, e pili ana do ke awa komo o Eahului ma Maui, a ua noi mai ia e hoopanee ia ka noonoo ana. Noi mai o Lunalilo e hookomo iho maloko o ka bila haawina o ka Moi Wahine kanemake o Kalama i $8,000. Noi mai ke Kuhiua Kalaiaina e haawi i ke Komite Finance. - Hoomaopopo hou mai o Lunalilo no ia mea. Kamaiīio hou mai ke Kuhina Kalaiaina na ke Komite Koho a me ke Komite Finance e noonoo, a na laua e hooholo, a hoomoe paha, ke ae ia nae e ka hale e hooholo, a hooholo ole, kamaiiio mai ke Kiaaina o Kauai, ua ha- . naia no ia mea iloko o ka Ahakukamalu, a ua kanalua oia ika Lunalilo mea e kamailio ana ia manawa. Olelo mai ke Kuhina o ko na Aina e an' ai paha no ke kokoke loa o ko Lunalilo ku). ia •' ka Moi Wahine kanemake, nolaila, i manao ai e kamailio ma ia mea, a i na e waiho ia keia i ke Komite Koho, mai a ia kakou, e ike maopopo ai i ka hoio pono o keia mea, Noi mai o Kaapa e hoopanee ka hale a ki i ka la 28 o īune. Noi mai o Kamika ua kupono ke hookomoheu iho i kekahi mau hua kapono. Noi mai o Keawehunahala e hoomoe ia li'a mea i hoikeia mai imua o ka hale. ; Ku mai o Kepoikai, a kamailio i kekai! mea e pili ana no na hoa. 1 Hoomoe ia ka mea i heluhelu ia ma k' papa. J Kamailio mai ka Hope Peresidena no ke{-1 kahi mau mea e pili ana no ka haiolelo a ki Moi. Ku mai ke Kuhina o na Aina e, a hai mai ia i kona manao, e hai mai ana ia i kekahi mau wehewehe, imua o ka hale i kekahi maū la ae. Hapai ka hale i na hana o ka la, a hoike ia mai kekahi bila e pili ana no na kumeka j kamaa e auhau ia i $25. Noi mai o Ukeke e hoopanee ia ka bila holookoa. Noi mai o Keawehunahala e hooholo ia ka bi!a. Olelo mai o Kakani, ina me ia, alaila, e kau ia i auhau malunao ka poe humu noho lio a me na hana e pili ana ia mea. Wehewehe mai ka Hope Peresidena i kekahi mau mea, e pili ana no ia mau hana. Olelo mai o Keawehunahala, i lawe ia mai ka ia bila no ka ike ia ana aku maloko o na hale kumeka, e kau mai ana na kamaa o ka aina e maloko o na hale hana o lakou. Ku mai o Heuek a olelo mai, he inakehewa ke kou ia i auhau maluna ona mea liilii ena hoa o ka-hale. A hai mai oia iiia ka e katr ia ka-auhau maluna o kiTpaō e maauautva poi oei, alaila, kupnao ao, a o kt ftatr ' ana i auhau maluna o na kumeka kamaa" 1 no ka lawe ana mai o lakou i na mea liilii maloko o ko lakou mau hale kumeka aole ia o fca mea kupono e kau ia ai i auhau maluna o !akou, oiai, mai na aina e mai e lawe ai ka oihana knmeka kamaa. Kokua o Nahaku e kau ia i $15 dala no ka laikini kumeka kamaa. Kokua o Aholo e hoopanee hou ia ka noonoo ana i ka bila. Kauoha mai ke Kuhina Waiwai e nana i ka rula 36. A hapai hou mai oia i ha hana o ka la ma ka hoololi ana i ka Pauku 89*2 o ke Kanawai Kiwila. A hoike pu mai oia i bila, e pili ana no ka Lunakanawai Hoomalu o Wailuku a me ka Lunakanawai Apana. Noi inai o Naha.hu e hooholo ia ka bila. Kainailio mai o Kamalo i kekahi mea e pili ana no ke awa o Kahului. Hoomaopopo mai o Kaainoa i ua bila la. Hoike mai o Kepoikai i kekahi mea e pili ana no ia bila, wahi ana, he nui loa na mea i hana ia ma Wailuku. Hoopeneeia ka noonoo ana no ka bila a ka hora 11 o kekahi la ae.