Ke Au Okoa, Volume II, Number 10, 25 June 1866 — Untitled [ARTICLE]
Ma ka nana ana i ka palapala aina liolookoa oke ao nei, a e makaikai ana hoi ma na aoao o na moolelo o ka honua nei, me he mea la, aohe palia he au a lie kau hoi i oi ae mamua o ka wa e lana malie nei ke koko akaheleia ana o kona nee ana imua, e like me na mea i hanaia iloko o
ieia. kaaeturia o ko kakou nei hoeaa. Ma na mea a pau loa, ke nana a ke makaikai ae a puni kakou, ke ike mau ia nei ka hele emoole : ana ma na leuamoo o ke ano hou a kahuli ae hoi o ke ano o na mea a pau o kela lahui keia lahui, a me he mea.la hoi e lele mai ana mailoko mai o na.mea hupo i pakuwa o ka wa i hala, a komo mai iloko o na ano maikai e hoolilo ai i ko kakou honua nei i Paredaiso. -:tjE hiM no i ke houluaoa; a hooneoneo;he mau tausani home, e haku no ka poe haku mele i mau mahalo ana no ko lakou mau one hanau a me ka uliuli o ko lakou mau puu, a hana no ka poe kau kanawai i na ka,nawai kupono no ko lakou 33ūiau lahui iho, e hiki no i na kanakaame na lahui' ke imi i na mea a pau loa e kaulana'ai, a e hoopuipui ae ai i ko lakou ikaika a me ko lakou mau pomaikai, e hoonui no ka poe iluna o na awai, a me ka poe iloko o na mmi Aha kau Eanawai, no ka pomaikai uhane a me ka maluhia o na kino a me na waiwai—aka, ke hui ia ae keia mau mea a pau loa, ua like no ia me na puewai maluna o ka moanawai o ka hele ana o ka lahui imua, e hapai ae ana i ke kanaka mai kona noho'na haahaa ana a i ke kulana kiekie. Ma Amerika Huipuia, ua meha na owe ana a me na nakeke ana o na mea ka.ua o kona mau kula i ula i na koko o kaha mau keiki, no iakou na puuwai i ho-a ia e ka paea a me ke kila o, ke aloha aina—na hoopaapaa ana 'o kona mau poo Aupuni—na -wānana ana o na ino e hiki mai ana—aole ia mau mea e hookuemi hope mai ana i ka holo ana o ka lahui imua. : . 0 Beritania ke Aupuni i olelo ia, aole e ike.ia ka napoo ana o ka la maluna, o kona mau paleha—aole ia i emi iki mai i hope, akia, ke hele mau nei no oia "imua me ke kanalua ole, a ua kahakaha ia na huaolelo maluna o kona lepa " imua." 0 Parani ka aina o na manao, o na kanaka koa a me na wahine i lohi ia a makahinu, aole i make a hiamoe hoi, aka, ke nee nei ho imua. Ua hoolako aku no ke Aupuni i ka maluhia a me na pomaikai kupono. O Eusia ke Āupuni i kau ai ka li ia o Europa i kahi wa, -aole ia i ku mau a emi hope hoi, aka, ke hele nei oia imua maka hoopuipui aia i'kona lahui. E hiki ho ia makou ke lawe hou mai i kekahi mau Aupuni e aku, aka, ua larwe wale mai no makou i keia mau. mana nui, oiai paha, ua pilipili mamau nialuna o ke ko ana o na au o ka hoonaauao. • 0 keia mau Aupuni a makou i hai ae nei, oia no na mana nui o ka honua nei i olelo iā, a e like no hoi me na lima a me na wawae i ke kino o ke kanaka, pela nolioi o Ameiika, Beritama, Farani a me Rusia i na lahui o ka honua nei.. . ,„ v : • Aka, e huli ae kakou a nina,u aku i ko kakoia māu puu uliuli, na kahawai i hoopihā mau ia i na kolu wai.. o ka wao; e ninau āku i ko kakou mau kula papu,- no lākou na papalina e eha nei i ka maka o na palau, e ninau aku i ko kakoumauwa.-. hi kumoku e hooulumahiehie ia nei e na aumoku, a e ninauiaku hoi i >na aoao o ko kākou mau mooklo, mai ka wa i o mua mai ai na. kukuna o ka hoonaauao—ina aohe kakou i hele imua ma ke ala o ka hoonaauao.ia. •
0 na hana i hoomakaia ma o kakou nei na hoike kupono-nana e hai mai i ke ao hoiookoa. Owai o kakou nei i moeuhane, aia mailoko aku o ko kakou 'wahi .pukoa nei, e puka mai ai ka uwiki a me ka aila e ho-a ai i-ka lamaku o ka Euanelio laa o Kristo, a lawe aku a kau maluna o na wahi kiekie o na mokupuni o ka Pakipika nei,'e hoomaāmaama aku i ke poaeae o ko lakou noho'na iloko o na kulana pegana a' mie ka hoomanakii ? owai la o kakou i hiki ke olelo ae, aohe kakou i ka hiikiwawe ma ke kahua iieihei 1 o kaHobnaauao ? Ma'ke'ia, mea i hiki ai ia kakou ke haaheo, u a i'e ixho hoi, o kakou pu kahi i komo i hoa jpaahana me na lahui nui, ma ka e kaomi pu,ai f i na lala waina alea hoohua mai ai, pa umi, a pa haneri. , Aole e hiki .i ka poe , moolelo. p ika honua nei ke hoopoina i a kakou i hana ai. Aka, he mau mea nui no paha kahi.akakou nei e hana ai i ka wa ehiki inai.ana, oiai, aole kakou e aka, e nee mau ana ;imua. , E ka manaolamal e. ia makou' maluna o kou mau eheu, a e lawe malie ;aku hoi i&iinakauimual,' - ' ■ | Oiai, uā'hai aku ma- j ,koa iaana ka moi kuahi ThameB, aka, na ulono mai hoi makou, «oho ,11 • - '•
He Ahaaina Aloha.—Ma ka po iho nei o ka Poaha, ua h.aawi ae ke Kuhina o ko na Aina e, i kekahi wahi puina, no ka hoolaulea ana mai ia kakou pulaaaiki nei. Na ipu hana lepo.—l kela la aku nei, ua hoike ia mai makou i kekahi mea maikai, a oia hoi na ipu hana lepo. Ua kupouo loa no ka poe mai, me ka hoonaueue ole ia o ko lakou wahi mau. Ke waiho aku nei no makou na oukou ponoi no e kaana no oukou iho. £ hele a e loaa, a e ike no oukou iho. Ka mokūahi Pele.—la makou i naue aku ai ma Aiuahou, ua lioopahaohaoia ko makou manao no ka ike ana aku i ka mokuahi Pele, ua hoanoe ia ae kona ano i keia mau la; aia maluna o ua moku&hi la o ko kakou kulanakauhale nei, ua kukuluia he mau kia, a.i 'ka makou nana aku ua aiioe ae kona ano mua I ko keia wa. 0 KUt? MAKATVA E AT7 UALE XEI.—Ua kaumaha luuluu makou i ka hai ana aku iko makou mau hoa liookipa hale maikai, ika haaweia ana aku la o S. Kupanea e na hokua ana ole o ka make, a haalele iho i kana keiki, kekahi hoahele o makou o ra altmui o na'makani kukalahale nei;' a -ine l .w«. —«ii wahine, e kuoili hele i na pipa alanui, me ka luuluu ame ke kumakena. A aia iluna Or laua ka manawa e au wale ana. j
Ka Poe Himeni Katolika.—Ma ka po o ka Poaha iho nei, ua mahalo makou i ka poe o ka Hoomaea Katolika, ia lakou i naue aeai ma Hale Alii, e kaaikau ai no ke Kamalei Alii i hala aku.la ike ala hoi ole mai. A i ka wa a lakou i hoomaka ae ai e mele i ka lakou mele kanikau, ua nuino ko makou mahalo, no ka puka pano o na leo, " Tenora, Alepa, Suparano, ame ka Base" aka, na kanalua iki nae makou, no ka lohe pono ole ia o na huaolelo kanikau.
Hoolailai lua i kuu makawa.- —I ka po o ka Poalima i hala iho nei, ua hoanoano wale mai no ia makou na leo mele o ka kakou mau alii i koe. a me ko laua mau kokua, ia • ••*''" I lakou i kuoili ae ai me ke kumakena, e haa-1 wi aku i ka lakou mau wahi mapuua kanikau a kumakena hoi, no iala i haalele mai nei ia kākou i ka muliwaa. Ia makou i lohe aku ai i ka lakou mau mele hoonaueue manao aloha, ua hookokohi wale no iloko o.makou na manao lihaliha, a me he mea la, o iala no kahi ilaila i hala aku la, e uwa ana i ka po o na lehua o Luluupāli. Ua hoi mai na Makaikai. —I ke ku ana mai o ka Moku Kiapa SwaUow, i ka Poakahi iho nei, ua hoi mai o . " Ka wahine hele la o Kaiona, Waine alualu wailiula o ke Kaha, Kui pua ohai o Kanehili i ka mao—la." Berinice A. Pauahi, a me kana alii kane, ma ka laua huakai makaikai i na one olioolino o Kaleponi. • I hoi mai ka hana, " Ua hala ka Puulena aia i Hilo, I imi aku la paha ia PapalauahL" Ia ahiahi iho no, ua hele aku laua e kiei iho i ka wa—hi o kona kino. wailua, a kiola iho i na kulu pakakahi o ko laua kumakeua. Make weliweli.—Ua hiki mai ka Iono io makou nei no ka make weliweli ana' o kekahi kanaka ma Kahakuloa, ia ia i pii ai i ke oki wakie me kona kaikaina ma ke kuahiwi. Aia laaa e oki wahie ana maluna o kekahi pali, aia hoi, kaa mai la kekahi pohaku nui,' me ka ike ole ia o ka meanana i olokaa mai, ia wa koke no, kahea mai la kona kaikaina' ia 1a, " E alo a—e, eia ka pohaku nui kekaa mai nei—e," aka, i ua kanaka nei i alo ae ai ma kahi e, aole nae oia i kaawale aku, pa koke mai la oia. i ua pohaku nei, a lele aku la i ka pali a haule ilalo a make loa; a o ka inoa o ua kanaka la o Nakanaka. Aloha ino ia, noho kaumaha iho lā kona • mau kini makamaka a me kona mau ohana. Af AK-E iloko o KE kai. —He palapala kai hiki mai io makou nei mai Honokowai Maui mai, e hai mai ana oia i ka inake ana o kekahi wahine iloko o ke kai, ia ia e lawaia ana me kana kane. I ka wa a laua e kuu ana i ka laua: upena, ā huki mai la ke kane i kekahi kihi o ka upena, a huki no Hoiua wahine nei i kekahi kihi o ka upena, ia wa, o ka hina aku la no ia o ua wahine nei iloko o ke kai, aka, ike koke mai la kana kane i kona hina ana, a haalele iho la oiā i ka upena, a kii mai la i ka wahine, ai ka hapai ana ae 0 ke kane, aia hoi; ua haalele mai oia i keia ola ana, a ua hele hookahi aku la ia i ke ala hoi ole māi, o ka u a me ke kaumaha luuluu kai waiho iho i kana kane. He mau olulo mai ke kai mai :—I ka Poalima iho nei, ua hiki mai ka lono mai a Gilbert Waller mai o Kaupakuea, e hai mai ana 1 ka pae ana ae o kekahi waapa ma Laupahoehoe, me 15 haole .iluna. 0 keia mau poe noluna mai lakou o kekahi moku kalepa,,i kapaia ka Homet. Ua holo mai keia moku mai Nu Ioka mai, me ka manao e pae i Kapalākiko, aka, pau e ka moku i ke alii. Ua olelo ia, ke kumu o ka pau ana o ua moku nei i ke ahi, no ka aila honua oluna. I ka pau ana o uainoku nei i ke ahi, ua kau aku ua ohua ā me na poe o ka moku maluna o na waapa ekolu. Hc 19 ka nui o na la o ka iakou holo pu ana, a kaawale ae la ka lakou pili. 0 ,ka poe maluna o ka waapa i. pao mai mā Laupahoehoe, o ke kapena, elua, ohua ee moku, a he 12 eela. He 42 na la o ko lakou holo ana mai a pae, a he ekolu o.lakou mau pule ma ka moana, aohe wai, aoheai, A.o. mau waapa elua, aole i ike iako laua wahii i pae aku ai. Aloha ino ! aka, na. ka Makua kiai ia lakou.
I na koa EuLiniANū.—l)a kauoha ia""'mai makou e hai aku i na Koa Hulumanu-na ka Moi, e houluulu mau ae lakou i kela ahiani keia ahiahi ma ka pa o ka Hale Alii lolani no ka hoomaamaa ana ia lakou i ka no ka la hoolewa e hikī mai ana. 'rT . * Ka Hoolewa ana i ke Kamalei lono lauahea mai makou, ua na mea a pau loa o ka hoihoi ana aku i k&'hale malu o ka po, aka, aohe nae i ka wi e hoolewa ia ai, i na Ia hope paha o keia pule. , . ' i/j>£ Ua lono 2iai. —Ma ka apana o Hana, W ka Poalima, la. 15 o lune, ua ike ia e na kanaka olaila kekahi olai, a na hookapekeia naka mai ko lakou mau kapuai mai. īife he mea la na lili paha na luapele o ka moKipuni nui, a nolaila ia i hookiekie ae s.i iamiho i mea e oi pakela ae ai mamua o na wapi a pau a kona manao i makemake ai. *S Ka uoku Naahienaena.—Ma ka hol«aha aku nei o ka moku Naahienaena', ua hapwai oia me na makani ino; a ua nohaehae Ewahi o kona man pe-a; na hana ae kona kagya a me ;-.kona -mau: pono ai ka hiki ana aku i Hilo, a inalaOahōi e hooponoponoia ai na mea e kupono affi ua moku la, a malaila hoi e hana hou ai i kona mau wahi i poino ai a paa pono.
Make j aloha ia.—Ma ka wanaao ka Poaha, o ka pule i hala ae nei, la 21 o mahina, ua lawe ia aku ē ka makē o anu, kekahi Kanaka kamaaina o Kapalima, a he kanaka hoi i aloha nui ia e na kamaaina oia wahi, a ua hala aku la oia i ka aoao mau oka honua. Ua haalele iho'oia i keia ola.ana he wahine, e noho me ka uwe' kumakena nona. ■ ' & No ka Halepūle Katolika Roma.—l keia pule iho nei, ua wawahiia ka hale bele kahiko o ka Halepule Katolika Roma, a i ko makou ninau ana aku, ua haiia mai makou, e kauia ana ka i bele hou, ma kahi o ka bele kahiko. £ kukuluia ana he hale bele kiekie loa, i oi ae mamua o na hale bele eae ; a o ka bele, ua oi ae kona kaumaha mamua o na bele e ae i hiki mai i o kakou nei.,