Ke Au Okoa, Volume II, Number 11, 2 July 1866 — HE KAAO NO EMADAI. [ARTICLE]
HE KAAO NO EMADAI.
Ka mea i kapaia kapapa, akahi o Pekina, i unuhiia ma ka OMO Hawaii. HELU 9. Ka ike ia ana o ka pahu kupapau o Tamia e na mea a pau, a me ka hele ana o na I:anaJca apau malaila e nana ai. I ke ao ana ae, i ka wā a ka la i puka mai ai a haalele iho i ka ilikai, a hoolele mai la oia i kona mau kukuna olinolino maluna o ke kulanakauhale a pau o Pekina, ia wa i ike ia'ku ai ka hulali anapanapa o ka pahu kupapau o Tami& e na kanaka a pau, aole nae i i manaoia e na kanaka he pahu kupapau keia mea hulali anapanapa e ike ia oei e lakou, ua manao lakou he mea kupanaha ano e wale no; eia ka uanei o ka pahu kupapau o ke keiki aiwaiwa o Pekina. I ka wa i ike ia'ku ai ka hulali o ua pahu nei, oia ka manawa a na kanaka a pau i hele wikiwiki ai a biki malaila, a i ko lakou hiki ana malaila, ike iho la lakou he pabu kupapau e waiho ana me na hoailona. hoonani i hanaia mawaho ame ke kii o Tamia i hanaia e like me ke aniaui, a i ko lakoa ike ana iho, ua eehia na mea a pau loa, a kau e mai la no ka weli a me ka halia. lia aloha, ia wa no hoi, laweia aku la ka lohe ma ke kulanakauhaie o Pekina, imua o na'lii ame ka poe hanohano, ka poe waiwai a me ka poe ilihuoe, aia la no, kukui aku la ka lono ma na wahi a pau o Pekina, a o ka wa no hoi ia o na mea a pau loa i hele ai e ike ka pahu kupapau o Tamia. i Ka hele ana o ka Moi amena mea a pau loa, e like me ka hele ana o ka huakai lioolewa. I ka wa i loheia aku ai ka pahu kupapau o Tamia, ia wa i hoonohonohoia ai ka huakai ma ke .kauoha a ka Moi i kona mau luna a me konamau ahaiolelo; iamanawa no, akoakoa mai la na mea a pau loa, a hoonohonoho ia iho la ka hele ana o ka huakai, a penei ka hoonoho ana: O na'lii koa mamua loa, he umi i ka laina hookahi, ka ūamuku Nui iho o Pekina, elua papa koa ma kona mau aoao, na keiki alii a pau o ka ohana alii o Pekina me ko lakou mau kahiko alii, na koa ponoi o ka Moi, ka poe puhi ohe a me ka poe hookani pahu, ke kaa alii iho o ka Moi Arotena, me elua papa koa alii koa ma kona mau aoao, na kaikamahine alii iho a pau o ka ohana alii, na koa kiai iho o ke kulanakauhale, na 'Lii nui a pau o Pekina, ka poe lawe i na makana o kela ano keia ano me na pua hoonani 0 Pekina, na Kuhina iho, na wahine kanemake iho o Pekina, ka poe hanohano ame ka poe waiwai, ka poe mele kanikau iho, a o ka poe akamai iho i ka hana lole silika, ka poe kauka iho, na poe akainai i ke pai kii, na poe kaulana o Pekina, na poe wahine hanohano iho o ka aoao palupalu, ka poe hana waiala iho, na poe mahiai iho, na poe kamana iho, ka poe haku mele kanikau iho, ka mea nana 1 kaha ke kii pohaku o ka Tamia ame ka mea nana i hana ka pahu o Tamia, na kane a me na wahine, na keiki o na kulana makaainana iho, ka lehulehu iho, na makaikai. Pela iho la ke ano o ka hoonoho ia ana o ka hele ana o ka huakai, i ka wa i ike ia aku ai ka hnlali ana mai o ka pahu o Tamia, ia wa no, ua hooleleia ka hauli a me ka eehia o ka huakai holookoa mai ka mua a ka hope, a hooho ae ]a lakou i na mele kanikau, e wawalo ana i na kuahiwi o Asia, me ka hiolo mai o na waimaka o na mea a pau, i ka hiki ana aku o ka huakai ma kahi e waiho ana ka pahu kupapau 0 Tamia, ko poai ae Ia iakou a puni ka pahu kupapau o Tamia, a hooho like ae la na mea a pau me na leo mele kanikaa, me ke kumakena ana ia la a po, mai ia po a ao, pela lakou 1 hana mau ai a hala na la elna, oia hoi ka wa i hoi aku ai ka huakai holookoa me ka ilihia i ka ukana a ke aloha me ka minamina nui loa ia o Tamia. Eka mea heluhelu ana i keia Kaao, ua lawa iho la ka maka i ka ikeana i na mea a pau i hanaia no ka hele ans o ka huakai e ike i ka pahu kupapau o Tamia, a e huli ae kakou a nana ia Emadai, ka mea hoi nona keia Kaao, a e ike ana kakou i kana mau hana mahope iho o k|i make ana o Tamia. Ka vwe ana o Emaāai imla elima me kona ai ole ana ika ai, ame ka ninau pinepine ana o Muma iaiaike kumu okonauwe ana. I ka "wa i puka ae ai na palapala mele kanikau a Tamia ma ke kulanakanhale o Pekina, a ike ia e ka maka o na mea a pau loa, o ko Emaelai wa no hoi ia i ike ai, a hoomaopopo iho la oia, aole na ka mea e, na kana mea aloha o na la kohaihai o Pekina i hala aku la i ka make. I kona wa i ike ai ina palapala a pau a īamia i hoolaha ia, he uwe wale no kana hana a hiki wale no i ka lima O'na a Tamia, ma ia palapala oia i ike iho ai i ka hana kaumaha ake aloha pau ole, e loku ana i kona puuwai palupalu i hoehaia e na manao o īamia, ma ka lima no hoi o napalapala a Tamia oia i ike iho ai, na hala kana mea aloha ika make, ia wa oia i iho ai iloko ona; he hope loaa i ka ukaliia eia, a e hoomanao ae no paha kakou i ka poe haku mole o Hawaii nei i na kau i hala aku," a penei no ia: " Knu kane hoi i ke kai o Ohele, O hele e no oe mamua—a, •' • 2fa'u no wau e helo aku mahopo, Moe a kaua i ke kino wailua—a, Auwe knu kane hoi—e» w
ilaanei no hoi oe e ike ai e ka mea heluhelu i ka manao paa o Emadai e make pu me kana mea aloha ī hala e aku mamua, ma ia liope iho, ninau aku la o Aliona ia ia, "E Eaiadai e ! ke ninau aku nei nu ia oe i ke kuniu o kou uwe loihi ana." Ia manawa no hoi i hai mai ai o Emadai ia Aliona, " Auhea oe e kuu kane, ina paha wau e hai ia oe i ke kumu o ko'u uwe pinepine ana, • alaila, he mea kaumaha palia ia no kou manao, a he mea malihini palia ia i ka ike ana o kou maka." A pau iho la ko Aliona manao ninau ana ia ia, a ma ia hope iho, ninau hou aku la no ua Aliona nei ia Emadai i ke kumu o kona uwe loihi loa aua me ka mao ole ae, no ka mea, ua paa mau ka manawa ia ia i ka uwe wale no, a no ka maopopo ole ia Aliona o ka Emadai mea e uwe loihi nei, nolaila, u& ninau pinepine aku oia ia Emadai ma ia hope iho, a no ka ninau pinepine o kana kane ia ia, ua hai mai oia ia Aliona i ke kumu o kona uwe loihi ana. Ka hai ana o Emaāai ia Aliona, i ke kumu o' kana vwe mau ana. A komo mai la ka manao e ninau pinepine o Aliona ia Emadai, i ke kumu nui o kona uwe ana, ia wa no oia i hai mai ai imua o kana kane o Aliona, " E kuu kane e Aliona e, e hoolohe mai i ka'u e olelo aku ai ia oe, e like me kou nioau pinepine ia'u, nolaila, ano, ke hai aku nei au ia oe i ke kumu o ko'u uwe ' ana," "e hai mai," wahi a Aliona. Eia noia, " Ua makemake au e loaa ia oe kekahi kupapau i make i mea ai na'u, a ina aole e loaa ia oe ka'u mea e olelo nei ia oe, alaila, ke hai paa nei au ia oe, e make ana wau." Ia wa no hoi i olelo mai ai o Aliona ia Emadai, " E kuu wahine aloha, ka mea i olelo ia ka papa ekahi o Pekioa, ke olelo nei au ia oe, heaha la ke kumu o kou makemake ana i ke kupapau ino i mea ai nau, oiai, o namea ai maikai wale no kau e ai nei, i kuai ia me ke kumukuai nui, a heaha la ka oi o ke kupapau mamua o na mea ai i hoolako ia mai." E ka mea heluhelu, ke ike la paha oe i ka manao kupanaha o ka mea nona keia kaao, i hai aku ai imua o kana kane o Aliona, aka, e wehewehe au ia oe e ka mea helehelu, aole oia ka oiaio o ko Emadai manao maoli, o ka loaa o ke kupapau ino i mea ai nana, ua huna oia i ka mea oiaio iloko iho ona, a ua olelo oia imua o Aliona ia manao, i kumu e loaa ai la hoi ke kino kupapau o kana uiea aloha i hala e aku mamua, aole oia i olelo ia Aliona o kona manao maoli ia o ka ai i ke kupapau ke loaa ia ia kekahi kupapau ino i mea ai nana, aka ua hoopuka oia ia manao me ka maalea, me kona manao maoli e loaa ke kino kupapau o Tamia ia Aliona, oiai, ua ike oia ma ka palapala hope loa a Tamia, aole oia e kanu ia ana ilalo o ka lepo, e waiho ia ana kona kino kupapau maluna o ka ili o ka honuT, a hala ka makahiki hookahi, a ma ia hope iho e waiho ia ai kona kino kupapau maloko o ka opu ana ole o ka honua, oia ke kumu o ko Emadai olelo ana pela. Ka hele ana o Miona e hulii ke kupapau e like me ka Emaāai olelo ia ia. Mahope iho o ka pau ana o ka Emadai olelo ia ia, la wa no oia i hele ai e hooko i ka olelo a kana wahine, ia ia i hele ai e huli maloko ke kulanakauhale o Pekina, ua loaa ia ia na kupapau make elima, a ua hoolimalima aku oia i kekahi poe oana e lawe a hiki ma kona hale, a i koia nei hoi ana aku me na kupapau elima, a hiki ma kona hale, kahi a ua Emadai nei hoi e noho ana, ia wa oia i olelo aku ai ia Emadai, "Eia hoi ua ono nei au o ke kupapau make, elike me kau i olelo mai ai ia'u." ia wa no hoi o Emadai i nana pono. iho ai i na helehalena o na kino make o ka poe i lawe ia mai ai' e kana kane, ia ia i nana ai a pau kana nana ana, olelo aku la oia ia Aliona, aole o'u makemake i keia mau kino kupapāu au i lawe mai nei, aole ia o kona manao io maoli, no ka mea, ua ike iho la oia, aole ke kino make o Tamia, oia no ke kumu 0 kona hoole ana ia Aliona, no ka mea, he mau hana maalea wale no kana, ke ike ae la oe e ka mea e heluhelu ana i kona hoohoka pinepine ia e ua iwa nei o Pekioa, ina aku no aole i pau, i ka wa a Emadai i hoole iho ai, aole ona makemake i na kino make o ka poe 1 lawe ia mai imua ona, oia no ka wa a Aliona i olelonku ai ia Emadai, " Kupanaha oe e kuu wahine, nau no i olelo mai ia'u e huli au i kekahi kupapau make i mea ai nau, eia ka hoi la, aole oe e ai ana, hooluhi wale iho no oe ia'u." A lawe aku la o Aliona i na kino kupapau o ka poe ana i lawe mai ai e kanu ma kahi e aku, a pau kana hana ano, hoi mai la oia a hiki ma kona hale, ia wa i olelo hou aku ai o.Emadai ia Aliona, e Aliona e, ano, e hoolohe hou mai oe i ka'u olelo ia oe, wnhi a Aliona, e olelo mai no, oini, he hoolohe wale no ka'u i kau mau olelo a pau mai ko kaua la i hoomaka ai a hiki wale i keia wa, aole no hoi au olelo i pale ia e a'u. Ka olelo ana a Emaāaiia Aliona, ehulipu laua i ke kupapau, i mea ai nana. Ia ia no e kamailio ana i kana mau olelo imua o Aliona, olelo hou aku la oia imua o Aliona, penei: " I keia ahiahi auanei ea, e olelo aku oe i ko kaua kahu kaa, e hoomakaukau i ka lio a me ke kaa i keia ahiahi, a ma ka hapalua o ka hora ekolu o ka wanaao 0 ke kakahiaka o keia po, e holo ana kaua e huliiko'u makemake, a oia iho la no ka'a mau olelo i lohe oe." A ae mai la o Aliona. a ma ia hope iho, hele aku la oia a olelo aku 1 ko laua kohu kaa, e like me na olelo i hai ia ae la maluHe, a o ka wa no hoi ia i hoomakaukau ai ke kahu kaa i na mea a pau i olelo ia aku ia ia. I ko laua noho ana a po ia la, mai ia po aku a hiki i ka hapalua o ka hora
ekolu o ka wanaao, ia wa, hoomakaukau iho la laua i ko laua mau pono kino no ka hele ana, oia hoi na kapa kanikau, ia wa no, olelo aku la o Aliona imua o Emadai, " Aia ihea keia mea make a kaua e heleai ehoolewa ? " Pane aku la o Emadai, " No ke aha la i puka mai ai ia manao ana on pela ? " Olelo aku la o Aliona, " No ko'u ike ana aku ia oe e aahu ana i kou kapa kanikau i keia wa, nolaila ke kumu o ko'u ninau ana ia oe." Olelo aku la o Etnadai, " He hoailona ia no ko'u ai ana i nei mea ino he kupapau, oia ke kumu o ko'u komo ana i ke kapa kanikau, ilohe oe." Pela kana olelo ana imua o Aliona, aka, aole oia ka oiaio o kana olelo, aia no iloko o ka puuwai o ka mea nona keia Kaao a kakou e heluhelu nei, he inau hana akamai nui wale a me ka maalea loa, mahope iho o ka pau ana o kana olelo ana imua o Aliona, ia wa no hoi hele aku laua a hiki ma kahi a ke kahu kaa e noho ana, ua makaukau ka lio a me ke kaa, a kau ae la laua iluna o ke kaa a holo aku la, kakele aku la- ke kahu kaa i ka holo ana o ka lio ma kahi a Emadai i makemake ai e holo, holo aku la laua a hala ke kulanakauhale o Pekina, o ka wa no ia ī malamalama loa ae ai, aole i loihi aku ka holo ana, hoolele mai la kala i kona mau kukuna olinolino maluna o ka honua. Ka ike ana o Emuāai a me Aliona i ka hulali 0 ka pahu kupapau o Tamia, a me ko laua hiki ana malaila. 1 ka wa i puka mai ka la, ia wa koke no, ike aku lalaua i kahulali anapanapao ka pahu 0 Tamia, e like me ke aniani, ia wa o Emadai i olelo iho ai iloko ona, o ka pahu kela o kuu kane e hulali mai la, ka mea nana e hoomaunauna nei kuu puuwai, ia laua no e holo ana, olelo aku Ia o Emadai i ke keihu kaa, "E hookele pololei oe i ke kaa ma keia alanui a hiki ma kahi o kela mea e hulali mai la mamua o kakou, i ike aku ai i kona ano." Ae mai la ke kahu kaa, a kakele ia aku la ka holo ana o ka lio a hiki ma kahi o ka pahu kupapau o Tamia e waiho ana me ka nani nui, a ike iho la laua, a he mea malihini no hoi ia i ko laua mau maka i ka ike ana, aole nae i hiki loa aku ke kaa lio ma kahi o ka pahu kupapau o Tamia e waiho ana, a olelo aku la o Emadai i ke kahu kaa, " E kaohi mai i ka lio." A kaohi ia mai la ka lio, a ku malie iho la ke kaa lio iwaena o ke alanui, a ihoiho la o Emadai mailuna iho o ke kaa a ku ilalo, ia wa no, olelo aku la o Emadai i kana mau olelo hope loa imua o Aliona. E ka poe heluhelu i keia Kaao, maanei kakou e ike ai i ka haoa a Emadai a me kona make pu ana me Tamia maloko o ka pahu kupapau hookahi, a maanei hoi kakou e ike iho ai i ka haule ino ana o ke keiki Aliona, oiai, o kona hoohoka hope loa ia ana ia, a hiki wale i ka hopena, nolaila,.e na i keiaKaao aole paha oukou e hoopoina i na olelo wanana a Ateni, ka mea kaulana loa m a ke kulanakauhale o Pekina iloko o ia manawa. Ka hai ana a Emaāai i kana olelo ia Miona a me kona hele ana a hiki ma kahi o ka pahu kupapau o Tamia, a me kona hahau ana i ka hainaka mawaho ihoo ka pahu kupapau o Tamia. Ia ia e ku ana malalo o ke kaa, ia wa oia i olelo aku ai ia Aliona, ina wau e hoomaka e hele a hiki ma kahi o kela pahu kupapau, alaila, e nana pono loa oe ia'u me kou nana ole ma kahi e ae, malaila wale no oe e nana ai ia'u a ina oe e nana ma kahi e ae, alaila, e ike oe auanei, ua nalowale au mai kou maka ae, nolaila, ina e puiwa keialio a holo, alaila, e lele oe ilalo me kou nana ole ia lio a me ke kaa, a e nana wale no oe ia'o, ae, wahi a Aliona, a pau kana mau olelo kauoha ia Aliona, ia wa oia i aloha aku ai ia Aliona, a o kona ike wahine ana no ka uanei ia a hao j aku la ka mana o ke keiki Tamia, a pau kana kamailio ana, hele aku la oia a hiki ma kahi o ka pahu kupapau e waiho ana, a nana iho la oia a ike i ke kii pohaku o Tamia e kau ana mawaho iho o ke pani, me na hoonani kupapau a pau i hanaia, ia wa no hoi i iho makawalu mai ai kona mau waimaka ma kona mau lihilihi, e like me na kulu wai o Kulanihakoi. Ia manawa no oia i wehe ae ai i ka hainaka silika o Taiuia i haawi mua ai ia ia, 1 ka wa a laua i olelo hoopalau ai i kinohi, i ka la o laua ipuka mai ai mai ke kula hana ailika mai, oia no hoi ka la ana i hoike iho ai imua o Tamia, kona hoa noho o na makahiki eha, ia ia i wehe ae ai i ka hainaka o Tamia, a unuhi ae la oia i kekahi omole waiala, a lulu iho la oia maluna o ua hainaka ailika nei, a honi iho la oia, a pau kana honi ana, ia wa no oia i owiliwili ae ai i ua hainaka nei, a like pu me he kanla la, a wiliwili ae la oia iluna, a hahau iho la oia mawaho o ke pani o ka pahu kupapau o Tamia. Ka olelo a Emaāai mawalio iho o ke pam o ka pahu kupapau o Tamia, a mt ka hemo ana o ke pani. la Emadai i hahau iho ai i ka hainaka mawaho o ke pani o ka pahu kupnpau o Tamia, ia wa oia i olelo iho ai mawaho o ke pani, penei: " Ina no eia oe e Tamia maloko o keia pahu e waiho nei, ina he mana kou, alaila, e hiki ia oe ke wehe ae i ka lakn a me na kui-nao i wiliia a paa loa mawaho iho o keia pohu kupapau, alaila, e komo pu aku ana au me oe iloko o ka make hookahi ana." Ia ia e kamailio ana i keia mau olelo, " Aia-ko." Ia wa no i hemō ae ai ke pani o ka pahukupopnu, e like me na olelo a Emadai i olelo iho ai, ia wa i hoi ai ka mana o ke keiki pukonakona o Pekina, a nana iho la oia a ike i ke kino kupapau o Tamia e waiho malie ana, e like me ka mea e hiomoe ana, aka, o kona mau helehelena, ua mae a laukea, e like me ke ano
mau o na kino make a kakou e ike nei. £ ka mea heluhelu i keia Kaao, maanei kakou e ike ai i ka make pu ana o Emadai me Tamia, maloko o ka pahu hookahi, ua ike no kakou i ka olelo wanana a Ateni, no ka make ana o Emadai iloko o na makahiki ekolu, a i ka ha o ka makahiki e ola hou mai ai oia mai ka make mai. Ke komo ana o Emaāai iloko o ha pahu hupapaiio Tamia, amekona makepu ana me Tamia, a me ka paa hou ana o ke pani o ka pahu kupapau. Ia Emadai e nana ana me ka uwe ia Tamia, a honi iho la oia i ka ihu o kana mea aloha, a olelo iho la oia, penei: " Ina he manā kou e Tamia, alaila, e hiki ia oe ke pani iho i ke pam o keia pahu kupapau, a e wiliia na kuinao a paa loa mawaho iho, a e make pu au meoe iloko o ka make hookahi ana." I ka pau ana o kana olelo ana, ia wa no, lele koke iho la ke pani o ka pahu a paa iho la, e like me ka mea i hoopaaia e ke kanaka okoa, a make pu iho la laua, heaha la ia i ka manao o ke keiki Tamia ? Maanei e waiho iki kakou iie kamailio ana no Emadai, a e huli ae hoi kaAou a nana aku ia Aliona, ia Aliona i hoolohe mai ai i na olelo a pau a kana wahine, ia ia e nana ana i ka hele ana o Emadai a hiki aku la ma kahi o ka pahu kupapau e waiho ana, a me ka hemo ana o ke pani ia ia a me kona komo ana iloko, a olelo iho la oia ia ia, " Ai mai.auanei oe i ke kupapau ino a pau, alaila, hoi mai oe i o'u nei, a pehea la auanei e pau. ai kou ino, oo.ka mea, aole he wai e kokoke mai ana maanei i mea e pau ai kou ino i ka holoi ia." Eia ka auanei aole, ua pupuhi akn la ka auanei ka i-a o Ukoa, aia no ia loko ma Wailna. Aloha ino no hoi ke keiki Aliona i kona hoohoka pinepine ia, mai ka mua mai a hiki wale ia wa, ka wa hoi i nalo aku ai na maka o ka nani iuiu o Pekina. Ke kali ana o JUiona ia Emaiai mai īee kakahiaka a hiki wale i ka hora elua o ka auina la, me kona kahea ana ia Emaāai, ameko71a hele ana a hiki ma kahi o ka pahu kupapau o Tamia. Hoolohe iho la o Aliona i na olelo a pau a kana wahine, a kakou no hoi i ike mua ae nei, ia ia e nana* pono ana ma kahi a Emadai e hele ana a hiki ma ka pahu kupapau o Tamia, a me kana hana malaila, me kona manao aku e hoi hou mai ana kana wahine me ia, eia ka uanei o ka ike wahine ana no ia, nolaila au i hoomanao ae ai i kekahi mau wahi lalani mele a ka poe haku mele, a penei no ia : " Aia ka i-a i ka moana, Aohe pilipili aina mai, Ua lawe o ke au, ua lilo, Aohe wahi mea a ike wale iho, O na hoa make i Kaula—a." Kakali iho la oia ia Emadai, e like me kana olelo ia ia, mai ka wa a laua i hiki ai malaila a hiki wale i ka hora elua o ka auina la, ia wa oia i hoomaka akn ai e kahea ia Emadai, kahea akn la oia ia Emadai, aole no hoi he wahi mea a eo iki mai o Emadai, a no ka lohe ole ia aku o ko Emadai leo pane mai, nolaila, ua hooholo iho oia i kona manao e hele aku ma kahi a kana wahine i hele ai, nolaila, lele iho la oia ilalo mai luoa iho o ko laua kaa lio, me kona nana.poholei loa ma kabi a kana wahine i hele ai, e like me kana olelo, me kona nana ole ae ma o a maanei, imua wale no kona maka e nana ai, hele aku la keia a hiki ma kahi o ka pahu o Tamia, a nana iho la oia i ke kii pohaku o Tamia a me na hoonani kupapau a pau i i hanaia mawaho iho, a ike iho la oia i na mea a pau mawaho, a pau kana nana ana, ia wa oia i kahea iho ai ia Emadai, aole no hoi he wahi mea a eo iki ae, ua hikii iho la ka mana o ke keiki Tamia a paa, a no kona lohe ole i ka' leo o kana wahioe i ka pane ae ia ia, a olelo ihō la oia mawaho o ka pahu kupapau, "No keaha la kou mea i hookuli ai i ka'u kahea iho ia oe, me he mea la no hoi ua hana ino aku au ia oe, nolaila, ke hai aku nei au i ka'u olelo paa ia oe, ina aole oe e pane ae mailoko ae o keia pahu, alaila, e pau ana keia pahu ia'u i ka wawahi ia, a e lilo auanei ia i meaole i ka poho o kuu lima i keia hora ?" A pau kana olelo ana pela, hoomaka hou iho la oia e kahea ia Emadai, aole no hoi o Emadai pane iki ae, a o ka ia nei hana raau no ia o ke kahea, a o ka Emadai hana mau no hoi ka hookuli, ia manawa oia i manao ai e hooko i kana olelo. A maanei kakou eikeaii konahoo'ko maoli ana i kana olelo a me kona wawahi ana i ka pahu kupapau o Tamia. Ka wawahi ana o Aliona i kapahu kupapau o Tamia, a me kona ho-a-a ana. A pau kana olelo ana, ia wa no oia i hoomaka ai e wawahi i ua pahu nei, ia ia e wawahi ana i ka pahu a pau i ka wawahiia e ia, a nana iho la oia iloko o ka pahu, a ike iho oia aole o Einadai a me ka mea nona ka pahu kupapau, ia wa oia i hooho ae ai me kaleo nui, me ka uwe ana, me kona olelo iho, penei: " Eia la oe mahea i nalowale iho nei, no ka mea, aole ou wahi i hele aku ai ma kahi e ?A huli iho la oia ma o a maanei, a aole he wahi mea a lona iki, pela oia i ho-a-a ia'i e ua iwa nei, a hopu iho la oia i ka laau a ke Kuaokaloni, i kapaiama ka olelo Hawaii, o Hoolehelehekii, a o kona hoohoka hope loa ia ana ia e Emadai, e like me ka'u i hai aku ai ma na Helu mua, ua ike oukou ma ka olelo wanana a Ateni a me ka olelo a Kauka Apiona, na mea kaulana oia wa. Ia ia e liuli ana me ka uwe nui a me ke kaumaha o kono puuwai no Emadai, ia wa i hoea mai ai kekahi mau Pake elua ma kahi a ia nei e huli ano, a ninau mai la laua ia Aliona, hai oku lanohoi oia ia laua i ka moolelo no Emadai, mai ko laua hoomaka ana e hele mui, mai ko laua
hale uoho mai a hiki malaila, a me ka nolowale ana o Emadai, e like me ka mea i olelo mua ia ae nei mamua, a pau kana olelo ana ia laua, pane hou aku la oia imua o ua mau~Fake nei, penei: "He wahi manao ko'u ia olua, ina olua e ae mai i ko'u manao, alaila, e loaa ana ia olua ka waiwai nui i keia la." I mai la laua ia Aliona, " He pono e hai koke mai oe ia maua." Olelo aku la o Aliooa, "Ke makemake nei au e hoolimalima aku ia olua i hookahi haneri dala, e eli olua maanei, e like me ka loa o keia pahu a me kona laula, i hookahi anana ka hohonu." " Ae," wahi a laua, ia manawa no laua i hoomaka ai e eli, a pau ka laua eli ana, olelo aku la laua ia Aliona, "Ua pau ka maua hana, nolaila, e hele mai oe e nana, a hele aku la no hoi o Aliona e nana, a olelo hou aku la o Aliona ia laua, " E eli hou olua malaila, i hookahi iwilei i koe, a e haawi bou aku au ia olua i kanalima dala hou." " Ae," wahi a laua, he manawa ole, ua pau. Ma keia pule ae, e ike ana kakou i ka loaa ana o kekahi pohaku daimana, a me ka lele ana ae o na mana elua. (Jlole ipau.)