Ke Au Okoa, Volume II, Number 23, 24 September 1866 — Kumumanao. [ARTICLE]

Kumumanao.

E Ke Atj Okoae ; Aloha oe : No kaaoao hoomana hea; i ulu mai ai ka pono ma ka hooua nei ? He like ole ka hoomana ana a kanaka ma ka hoaua nei, aole kanaka hoomana ole. Aka, o ke ano o ko lakou hoomana"ana. aole ia i Jike, okoa ko kekahi kanaka, okoa ko kekahi. Eha no ano noi. ona Hoomana, e ku nei ma-ka Honua nei. 1. He Pegaua, 2. Mahomeka, 3. He ludeio4 Kristiano, 1. O ka Hoomana, Pegana, oia no ka poe pule ina akua wahiahee. Ka la, ka mahina,' i na hoku, i ka muliwai, ina i-a ma ke kai a me na kii i kalai ia. O ka hoomana kii, ua hoomana ia no paha kein aoao hoomanamamua o ke Kaiakahinaiii, no ka mea, ua nui na kanaka maluna o ka honua. Pela no i neia manawa, pela ma Hawaii nei oiānuua, ua hoomana na kanaka i ka Pueo, KalaipaLoa, Kuamu, Kanilanuimakehaikalani, a| me na uhane, o ka poe make. Pela no ma na aina a pau, he mau miliona kanaka; ma keia hoomana.

Eia ka niōau, aole Joa, 2. Mahomeka. Oia no ka poe kanaka i hoomana ,ia Mahometa. i kekahi kaula wahahee, no Arabia ia kanaka, ua puni ko laila kanaka iaia. I mai la ia, na ke Aiua oia i houna mai, e hoike i kona makemake, i kanaka, kauoha aku no ia ina haumana ana e hele lakou i kaluakininuio na, ma Meka. leahi ona i hanau ai malaila e hoomana aku ai ia ia. ma Medina kekahi luakini ona, malaila iwaiho ia ai ke kupapau ona, ua hele no kana man haumana iamau.wahi e pule aku ia ia ua kapu loa na kanaka ke hele ma ia kulanaknuhale, a e pepehi no i ka poe ae ole akn i kana pnle e pnle ole aku ia ia. I mai la ia he ala lealea kana, e like 'me ko ke kino lealea, e lima haneri me kanaonokumamaiwa makahiki, mai ka wa o lesu a hanau mai o Mahometa, nolaila mai ka hoomana pope i keia wa e noho nei kakou o ka hoomana e kaena nei ia ia iho oia ke poo o ko lesu e kalesia, me ka nana ole ina kuhikuhi oloko oka 6aibala, ke kumu o ko lesu e kalekia.

E ia ka ninau, ua alu mai anei ka pono no keia aoao hoomana? ke i aku uei au aole loa. 0 ka hoomana keia nana.i luku iho i na Krisiaoo, ka poe aloha ia lesu; ka mea nana i kukulu i ka Inesuisisio, ka hale paahao nui e make ai ka poe manao kue, i ka pope nolaila, aole au i manao ua ulu mai ka pono oo keia mau aoao hoomana i hana ia iwaena o na lahuikanaka, maluna o ka honua. 3. he ludaio, oia no ka poe kanaka i noho ai mamua, ma ka aina ma ludea, he poe mamo lakou na Aberahama, ua manao no lakoa 1 ka olelo kahiko ake Akua, i haawi mai ai ia Mose, a me na kaula. nolaila ma ia mea, na ulu mai ka pono iwaena o ka poe ludaio, aole nae i hoolaha ia awaawa; no na ludaio wale no ia pono, pela ko lakou noho ana a hiki mai o lesu, pepehi iaoia e lakou. aole lakou i manao i ka olelo kahiko a ke Akua, i olelo mai ai, ma ka waha o ka na poe kaula. Nolailahoowahawha lakou i ka lesu olelo; aole lakou i manao o lesu kamesia. no ko lakou hewa nui ua.hooauana mai ke Akua ia lakou a puehu liilii lakou ma na aina apau, ua pio ka malamalama iwaena o lakou. 4. Na Kristiano o ia no ka poe kanaka i manao ia lesu i ola no lakou. ma Anetioka ke kapa mua ana mai ona haumana he Krisiano nn lakon no i kakau i na hana a lesu a me kona make nna no na kanaka apau. na keia aoao hoomana no i hoolaha mai i ka pono iwaena o na laliuikanaka, pela ma Hawaii nei, na ka Papa Misionari no ma Amerika, i kapa ia A. B. C. F. M. i hoouna mai ina misionnri, ma keia pae aina ahaawi mai i na hua 12 ma ka olelo Hawaii. a akamai n& kanaka i ka heluhelu, hai mai lakou i ka olelo a ke Akua mana loa. Mai ia wa mal ahiki i ki-ia wa ua lahn ka pono ma ke nupunihawaii nei ua kuknlu ia na kula, pela ke kula nui ma Lahninalunn, na ka papa Amerika no i kukulu keio kula, pela na kuln aupuni a paū, aka i koia mannwa ke pnpa ia nei ka olelo ake Akua ma na kula aupuni ka mea nana e uo mni iua keiki akakou ika aoao oka pono, nolnila, ke manao nei au na kein aoao hoomana i hooulu mai ka pono ma ka honua nei. Kahma. Lahaina, Maui, Aug, 3 liMi.