Ke Au Okoa, Volume II, Number 27, 22 October 1866 — Ka Pali Koolau. [ARTICLE]
Ka Pali Koolau.
Ma ka la 2 o Okatoba nei, ua hele aku makou ma naPali Koolau o ko kakou Mokupuni nei. £ hoomaka aoa mai Honolulu aku ma ka I hora 12 awakea, e holo pololei ana i ka nuku o Nuuanu. E ike mau ia ana no ma na aoao o ke alanui na hoailona mile a ke Kahunapule o Kaukeano i a-na iho nei. Ka nana. ana ia Koolau. He mau no ka oluolu oko Koolau noho ana. Ma Kaneohe, oke ko ka'u mea i ike nui malaila, kakaikahi na wahi loi kalo a'u i ike ai. Aia nae ma ka aina o Rev. H. H. Pareka, ua paa maikai 1 ke kalo. No Heeiaūli. Ke hoomaka nei ia'aina e mahiai ike kalo, no ka ike paha ika mea nona ka aina e hoopapau ana i ka mahiai, no ka ike paha ka'ni i ka wi. No Ueeiakea. Aole mea hou a'u i ike ma ia Ahupuaaa o na'lii. No Kahaluu. Ua paa kekahi hapa oia aina i ke ko, aia paha māuka loa ke kalo. No Waihee. Oia ka aina aole i mahi nui ia ike ko. Ua lohe wale mai au, no ke aloha no ka o Eev. W. B. Pareka i na hoahanau e noho la iluna oia aina. Nolaila, aole oia i hoolimalima ia aina me na haole, opu alii iho la no o ua o Pareka i na hoahaoau o kona Apana. No Kaalaea. 0 keia aina ka aina i mahuahua ke ko, aole nae paha ioi ae mamua o Kaneohe me Kualoa. Ma ka wanaao - nae oka Poaha, ua pau i ke ahi ka hale waiho mea paahana o ko laila poe Hui mahi ko. No Waiaiiole. He laiki, ko, kalo, oia na mea kanu i ike ia ma ia ama. No Waikane. E mahuahua mau ana pa ha ka r.i ma ia aina ma keia hope aku. Ua lohe mai au, e ulu mau ana nahana Kristiano ma ia Apana. No Hakipūu. Aole nuī na mea kauu ma ia aina. No Kūaloa. Hookahi no mea nui malaila oke ko. Ua ike aku nae makoa ina ahui maia a ke keiki Waila e kikiwi ana iluna o ka pa. Ua hookipa o Waila ia makou e oana i kona hale paahana. No Kaaawa. O keia aina kekahi e hoopiha ia nei i ke ko. Oke alanui nae, ua ane hoohewahewa au, no ka pili loa ma kahakai. Aole mea bou ma na Makaua, a pela no ma Kahana, aole no he mea hou, o ka luu poo wale no o na lio i ka muliwaL No Punaluu. O keia ka aina i hoomomona ia i na mea kanu, nui ka laiki a ke keiki Luka, nui no ka ai a na kanaka, Dui no hoi ka ipu a ke keiki Keopohaku. He mau Ia ko makou hookipa ia ana e na kamaaina ma Punalnn. Malaila i malama ia'i kekahi ahaaina no ka la haoau o kekahi keiki. Ma ka la elima ka .ahaaina ana, nui na kanaka i hiki mai ia ahaaina He lulu dala malaila, ua lohe mai au, o o& dala i loaa ma ia ahaaina ana, he ekolu haneri kanawalu kumamaono me kanahiku kumamalima ken<*ta ($386.75.) Mai Waiono aku a Kaipapau, oia mau no ke ano o ka aina, nui nae ka ipu ma ia mau Apana. Aua lohe pono mai au, o Kinimakalehua kekahi mea nui o ka ipu. No Laie-maloo ue Laie-wai. Ua paku ia kela mau aina e kekahi pa nui, na na ku-' mu Moremona i pa. Eia nae, ua pani ia ke alanui kahiko, ua hele kapakahi Ice alanui i kai., No na kanaka ma Laie. Ua lehulehu wale o lakou e noho nei, aolo nae nolaila ponoi ka nui o na kanaka, no na wahi e mai, aka, ua hoohui ia paha lakou ma ko ylakou pono hoomaaa. No NA mea kanū ma Laie. Nui ka ai, ka ipn, a me kela mea kano keia mea kanu. No na hana pono ma ka Apana o Koolauloa ; ke hoomau nei no ka poe pono ma ka lakou hana, mo ka hooikaika mau; a oa ke Akua no e uku mai i kela kaoaka keia kanaka e like me kana hana ana. W. N. Pualewa. Honolulu, Oct. 16, 1866.