Ke Au Okoa, Volume II, Number 48, 18 March 1867 — No ka Lapaau ana a na Kahuna Hawaii. [ARTICLE]

No ka Lapaau ana a na Kahuna Hawaii.

HELU l. He nui wule ka poe e kamailo nei ma ke akea, no ka lapaau ana a na kahuna Hawaii. A ke manao nei kekahi poe, o ka lapaau aoa a na kahuna Hawaii, oia kekahi kumu nui i emi ai keia lahuikanaka, no ka lapaau naaupo ia ana ena ka.hu na Hawaii, pela io paha. He puuo nae ia kakou ke noonoo akahele, ma ka imi aoa i na kumu e kaupale loa ae ai i ke ano oka lapaau ana a na kahuna Llawaii. Ma ka hooia tnau ana 1 ka ike maoli o kekahi inau kahuna Hawaii i ka lapaau, ke ku mau nei no ka ike o kekahi pne; a oia ike, aole ia i kapili pu ia me ka hookamani, a me ka hana hoopunipuni- O ka hapa nui nae paha, ke noho nei malalo o na hanamaalea a ke diabolo. Aka, ona kahuna Hawaii ike maoli i ka Inpaau, ke hookupono nei no iakou i ka lakou lapaau ana, ma ka hookupono ana i ka niai ma ke ano o ka laau e kupono ana i ua m»i la. Eia nae keia, aole paha i kulike loa na kulana ona Papa Kahuna o Hawaii nei, he okoa iki ae paha ka ike o kela a me keia. Nalaila, ma ko kakou noonoo maoli aku, ma ke ana ana i ka loa, mai ka wa kahiko mai o keia lahuikanaka. Me he mea la elua no mahele nui o ka lapaau ana a na kahuna Hawaii.

1. 0 ka ike o ke kahuna i na mai kupono i ke ola ke lapaau ia, a me na. laau e kupono ai no ia mau mai. 2. O ka ike oke kahuna i na mai make e hiki ole ai ke lapaau ia. Koe nae ke ano hoomanamana, a me ke ano aumakua, ao!e ia i helu pu ia e ka poe ike maoli i ka lapaau. He pono paha wau ke hoakaka uuku i kekahi mai i ku i ke ola a ke kahuna e lapaau ai, ke ike ke kahuna, ua ku ma kahi o ke ola, a e hiki ana no ke lapaau ia. 1. O ke Paaoao, oia no ka mai kumu o Hawaii nei, e hoomaka ana ia mai mai ka wa o ka hanau ana mai o ke keiki a hiki i ka wa e oo ai o ke kanaka, a pela aku no a hiki ika wa e make ai, a muhope e hoakaka hou i' keia mai. 2. Ke kea. 3. Keakakai. 4. Hoakaku. 5 Hoakakai. 6 Awai. 7 Awailua, S Kupau, 9 K.umulena. Ahe nui wale aku no na mai i koe, he mau mai wale no e ku ana i ke ola; no ka mea, o keia mau mai i hai ia ae la maluna, he mau laaa wale no e ku ai i ke ola ma ka ike a ke kahuna Hawaii. Aia nae iloko o na mai i hoakaka ia maluna. ua komo pu mai kekahi ano o ka hale mai. 0 kekahi mau mai make hoi i ike ia e na kahuna Hawaii, a e oia nle ana no ke iapaau ia. Oia hoi keia mau mai malalo iho' nei. 1 Papaku, 2Neheku, 3 Haikala, 4 Ikialamea, 5 Alamakahinuikekapu, 6 Puk-e, 7, Neowaiku, 8 Hane-e, 9 Iwipuhi, 10 Kuniaa, II Ku- . pepeiao, 12 Aamakao.

A. he nui no na raai make i koe, e hiki ole ai o kekahi inau laau Hawaii ke ola. A mainuli o kuu ilee ana i ka Haiolelo a ka Luna Hoomalu o ka halawai a ka Ahahui Laau Lapaau i hookumu ia ma Wailuku i Maui, i ka la 1 o lanuari, 1567.

Nolaila, nui kuu hauoli a me ka lana oluolu o kuu manao e hapai ae kokua pu i ka noonoo pu ana i na kuniu e emi hikiwawe ole ai.ka lahui Hawaii ihope. Ina nae, he mea ia e kuhihewa ole ai au. Aoie no au i hilinai holo wikiwiki loa imua ma ko'u ike a me ko'u noonoo wale iho no, me ke kali ole aku e hoohui mai me ko hai ike a me ke akamai. laa paha e huli aku kakou a nana i ka moolelo a Kapihe, kekahi kaula kaulana a Hawaii, a me Hewahewa, a e nana no hoi i ka moolelo a Kahiwakau (w.,) a me Kaneiakama kekahi mau kaula o Molokai. A ina paha e hookuikui liilii ia ana na apana laau lapaau a kela kahuna Hawiiii keia kahuna Hawaii, a akoakoa i kahi hookahi, me ka waiho loa aku i na mea ku like ole, a e waiho ia no paha ia ma ka lima o kekahi Komite wae, a na lakou e hoohui i buke hookuhi. Ke manao nei no hoi au, e puka mai ana no na knmu e nlu ai keia lahui. Ua ike no kakou, o ka hann ana a na kanla a me na lunaolelo i ka Baibaln, aole ia na ka mea hookahi i kakau, he nni o lakou. E noho kauliilii ana lakou i o a ianei,. a ua kakau kela mea keia mea o lakou i ka lakou maa moolelo. A mahopo, ua hoohui ia i buke hookahi. Pela no auanei na kahuna Hawaii e Iwina ia ma ka imi ana i na mea e pono ai ka lapaau Huwaii ana. P. £ Ke Au Okoa r ; Alohu oe :

He minamina wau i ka hoolilo ia o ka oihana koa o ko kaknu wahi aupuni uuku i oihana ku i ka hoino ia, a me ka hana ino pu ia hoi kekalii. O ka p.ue e komo nei iloko oia oihana iloko o kein mau la pokole, he poe i puni wale, mamuli no ka maka-hehi i na dala ohi nui mamun o ko Inkou hoolilo ia ana i koa; a mamuli hoi kekalii o ka manao nhele ia e ka poe kepu kanaka no na muku a me tia wahi mahi ko. He mea pono ole loa ke hoomau ia keia hana, a e pono e pau ku hana iu uim |ida. No ka mea.o kekahi keia o na oihana o ke aupuni i lole ole ia ke ano o konn kulaua, a i nuim pono ia e na kau Ahnolelu i hula'e nei, na kuinu liilii o kela ano keiu ano i liilei ai k'inn hiiinu i na dnlu i kokua ia no iu oihnna. O keia kuumuha n pnu ko loaa kau wnhi pnewuewa iki i kn manao o ka Lununiakaaiouiia u tnc kn liale o na'lii, e ili inai ann no iu mulunn o na luoa i waiho ia ai ia oihneiu.

A he mea hilahila loa ke ike ia aku, e olepe ino ia ana ia poe niai ko lakou oihann aku; a he mea hilaliila no ke aupuni ika nana ana in ia iho, a me ka ike ana iho ua kolohe ia oi« iloko o na makahiki he nui i hala ae nei. No keaha la i lilo ai keia oihana i hoowahawaha nui ia e kunaka? No kealia ka iiui hoopunipuni a ahele i inea e komo ai ke kanaka iluko o keia oihana oke aupuni ? Pehea la ? Ua lilo anei i paakai loko awanwa, a ua pakui i ka ihu o n« kanaka ke kumu o keiu hana maewaewa i kou lahuikanaka ponoi iho 1 1 hana aoei oe i kau mau hana kekee, i lilo ai oe e ka oihana koa i oihana hoowahawaha ia, a aia ma ka epa a me ka ahele e komo ai oe iloko o kona mau lima nienemene ole. Me he mea la i ka makou nana aku ia oe, ua noho kekahi inai nui iloko. He Lumakekeaiiwi. Ua inakemake oe e komo aku na keiki iloko ou, aole nae lakou i makemake, no,ka mea, ua lohe ia oe, he makuahanaino, ahe ao pono ole i kau mau keiki. Nolaila, no keia maliu ole aku o na kanaka io «ukou la, ua imi akamai iho oukou i mea e puni ai na kanaka ia oe eka oihana koa. Ua haawi ia ke elnla a nui loa mainu-a i puni ai kanaka, a i kumu e noho paahuo ai, me ke kupaa maialo o ka pono o ko bai noho ana. Ua I kue keia i ka hana pono, ano io kue e hiki mai ana no ka manawa e hoopololei ia ai ia

mau hana paewaewa. O kekahi mea nui, o ka olelo o ka poe kepa, e kepa ia ana keia p»e e holo i ke kaua ma Butaritari, a i ole ia, ma kekahi mahina kanu ko paha ī ke kumakahiki. I aha .ii la keia hana ana pela. Ua maopopo loa ma keia hana ana, no ko oukou ike e ka oihana, aole e hiki ia oukou ke kepa i kanaka ma ko oukou inoa iho, a me ko oukou mana iho, a no ka pono ponoi iho o ka oihana, nolaila, ua hookua aku oukou i keia hana, na ko waho poe, i kapa ia ena haole, "ka mano aina," a na lakou e hookomo aku iloko o ke ale. He ale io no paha. a he naa okaoka; he hapala pu ke kua i ka maawe kaula. Peia ka lohe i ka poe i puka mai, mai loko mai o laila. He oiaio, ua lohe nui la no keia mau mea, aka, un maopopo ke ano e hana ia ai ia mea, aia a uhi ia ke kau wahi hunehune o ka mao kanawai, alaila, ua kopono io no keia mau hana i mea e maiielie iki mai ai ka hookiekie ana oke kanaka. Aka, aole malaila ka mea e ike ia nei ka hewa. He hewa no i ike ole ia eko waho nei poe, nolaila, ua huna lakou ia lakou iho. Ua makau ika hoeha kincv ia mai, me ka oiaio a me ka pololei, e hai ana ia ia iho he oih ina maileai a he kupono i na • kanaka ke komo. •■'■ No keia mnkau ana o ka oihaoa, a noho' iloko o ka poeleele, a iloko oia poeleeleepopoi nei oia i na kanaka, nolaila, uo lilu'ae ia i kumu ehoopahaohao ai i ka manaa.oka poe owahonei. Me ka nmau iho e like me ke kahi kaao « lohe ia nei i k& poe namu " He wahi mea popopo paha kekahr' iloko" ka noho at»a o ke aupuni o Denema'ka." - O keia mea e hoopahaohao ia aei; he tnea nui ia i ka manao o ka poe kau kanawaia me ka poe hooponopono aupuni. Ahe mea nui no h»i i ka nana iho, ke lilo wale nei keia mau daia o ke aupuni me ke ano ole, no ka mea,- aole kaa wahi hiehie oke koa maluna o lakou. E hoouna ia i Butarituri e aho ia, mamua o ka hoopuiwa wale iho m> i ka mnauauwa e hele malie ana ina ke alanui. 1 ikāika pnha lakou imua o kahi inaauauwa poi, pehea la lakou imua o na koa o Bularitari ? " Ao paha i ke koa, ao paha i lia holo." Aole. Eaono i ke kea ! E aloha oe eka Luna Honponopono. Beni. * Honolulu, Mar. 14, 1567.