Ke Au Okoa, Volume III, Number 22, 19 September 1867 — NO KA AHAOLELO. [ARTICLE]

NO KA AHAOLELO.

[ Mai ka nupepa puka la mai. ] Poalua, Sepatemaba 10. Ealawai "ka Aha ika hora umi. Puleia e ke Kahuaapule. Hoopuka.hon mai ka Peresidena i kana olelo paipai'i na hoa o ka Aha, no ka hoololohi mau i' ka wa e akoakoa ai. O na'lii ka poe aiakai ma keia mea, e oluolu paha lakou e naue mai i ka wa kupono o ka iioo maka ana o ka hana. Eeluheluia ka moolelo, a ua apōnoia. Hoike mai ka Mea Kiekie W. C. Lunalilo, ka Luna Hoomalu o Komike i kohoia e waiho imua o ka Moi i ka Olelo Pane o ka Hale. Ua oluolu ka Moi, a ua hoike maii Kona mauao e apono atfa i ua 01el8 Pane la. Ma ke noi a Hon. Nahaku, na hooholoia e apono 'i ka hoike a ke Komite* Waiho mai o Hon. Nahakn i olelo hoohoīo, "E hoike mai na Kuhina i ka lakou komumanao no ka hoomahuahua ana i na loaa Aupuni." Hai mai ka Hon. Loio Kuhina, ua makankau ia e waiho mai, aia nae a hooholoia ka Bila e hooko ana ike Kuikahi. ' Hoihoi hou o Hon. Nahaku i kana olelo hooholo. Hoike mai ka Hon. Loio Kūhina i kona manao, ke hooholoia keia Bila, e wailio mai i J|iia e haawi ana i kekahi mau dala o ka Waihona Aapuni, e uku ai i na lilo o ka Elele Kuhina o ka Moi. Noi mai ka Hon. Kuhina o na Aina E, e hapai ika hana oka la. Ua hooholoia. Noi mai ka Hon. Kuhina o na Aina E, e heluhelnia ka Bila ma kona Poo. Hooholoia. Noi mai ka Hon. Kuhina o na Aina E, e hooholoia ka Bila ma ka heluhelu akolu. Hon. J. W. Keawehauahala. He Bila ano nni keia, a be mea kupono ole i ka hooholo wale ia me ka noonoo ole. Ke ano mihi nei an, i ko'u o lima koke ana ma ka helohelu alua. Ika nana'ku na makemake loaiakeia Bila e na hoa o ka Hale, e na kanaka hoi o ke kaona nei. Aole nae ia he mea e paa mai ai ko'a.waha-ekamailio- ole ai. Ua ioheau i ka manao o kekahi, aole no e pilikia ana ko kakou noho Bna me na Lahui e ae i keiaßi!a. Ina'e-holo ieia knikahi, a noi mai kekahi man aupuni e ae e hooholo i mau Kaikahi o ia ano me lakon, aole anei ia he mea e emi loa ai ilalo na loaa o ke Aupuni ? Penea la' e paa ai keia hakahaka. E auhauia ana anei ka braady a me na waiwai e ae ? Nohea mai la ke dala e ukuia ai na Oihana Aupuni ?. Ina e haawiii ana i na Aupuni e ae keia ano Kuikahi, aole au i ike i kahi e loaa ai ke dala me ka auhau ole i na kanaka maoli o ka aina. Ina he auhan maoli; nawai e hapai i keia kaumaha? Ina e auhauia ka waiwai, aole anei e kaumaha ana ka poe waiwai ? Ina he kaumaha na auhau, aole anei e kupu mai oa kumu hoohaunaele ? He mea hiki no ia'u ke hai aku i kekahi haunaele o keia ano, a me ka pii ole no ia o ka auhau a ka nui loa. Ke ike nei au ma ka Papa Hoike o ke Kuhina Waiwai no ka makahiki 1866, o ka nui 0 ko kakou loaa mai na dute mai, he $308,000; kokoke ia e like me ka hapalua o na loaa Aupuni a pau. He hiki anei ia kakou ke haaiele wale i keia puu dala mai na dute mai ? ona lilo o ke Aupuni no keia mau makahiki elua, ua hiki i ka $850,000 a oi ae, ma ka Bila Haawina o keia Kau Ahaolelo iho nei. Ke oi nei na lilo niamna ona loaa, a ina e hooko kakon i ke Kuikahi Haawi Like, nohea mai anei ke dala e hookaa ai i na aie ? Ina e hoomahnahua ae kakou i na auhau, aole anei e oki na kalepa i ka lawe mai ina waiwai kalepa ? Ke haiia mai nei e emi ana ke knmukuai ona lole me na mea e ae; eia nae, i mea e hookaa aku i na onhau o lakou, e hoopii auanei na kalepa i ke kumukuai oko lakou mau waiwai. Ina e hoomahuahuaia na auhau, mamuli paha huhu kekahi poe kanaka kalepa o na aina e mai, a hoopii kela i kona Aupuni, a e ikeia auanei e like me mamua, na moku manuwa maanei e hoopilikia mai ana ia kakou. laa hoole kakou i na aina e ae, aole e haawi ia lakou i Kuikahi Haawi Like, aole anei lakou 1 loaa i ke kumu kupono e hoohalahala ai ? Ke hoiko roai nei ka Haiolelo a ka Moi, e pono i na auhau e waiho like ia maluna o na kanaka a pau. No ka ike oleia aku o ka menao o na Kuhina no ka auhau ana, nolaila, ke hai aku nei au i ko'u manao i keia wa. I-na e kaumaha ana na anhau, e hulihia auanei ke Aupuni, a e kahea aku auanei kakou i na Aupuni e ae e kokua mai i ko kakou pilikia. He hoolaha paha ko kakou ike kanawai o ka Oihana Kaua, a pepehi aku paha i kekahi, Enelani paha, Amerika paiia, a hao mai ana ua mau Aupuni nei, aohe nao •• ai ika poapaa. Aole uo au e noi ike kapae loa ana ae i keia Bila; ke makemako nei nae au e lohe i ka manuo o kekahi mau hoa uo keia mea. Hon. L. Aholo. *Kc ake noi au o hooholo i keia Bila, oiai o ka holo ole he mea ia o hiki ole ai ia kakou ko hana hou aku. Aia a

holo ka Bila ike kakoa i ka manao o na Kuiiina, aole mamua. Inaheponooleko lakoa ano o ka imi ana o pani ai i ka hakahaka, ina Hoi he hookaumaha i ka poe iīihnno, na kakou no ia e hoohiolo iho. Ee manao no paha ko kakoa e pilikia ana, aka, kc manao nei au ua nana ke aupuni no mea, a o ko'u makemake e holo ka Bila. li>a e na date, alaila komo wale mai na waiwai kalepa, a he auliaa kakoa i ua mau waiwai nei ma ke ano waiwai paa. A no ka haawi ana i keia ano kuikahi o na anpaui e ae, aia no ia i ko kakou manao; ina e ikeia he mea kupono ole, he hoole no ko kakou. Malia o hooko ole mai. o Amerika Hoipuia, ina e hookoia ua hiki no ia wa e nana ai ika pilikia. "0 ka ino o kekahi la ua nui ia nona iho/' Hon. C. R. Bihopa. oka manao oka hoa hanohano no Waialua, eia paha ke ano. E aho ka mau ma ka iiihune.i mea e mama ai naarhau;inae waiwai ana kakou, e nui mai auaaei na auhau. Ee manao nei no Dae au, ina be kanaka waiwai ua hoa nei o kakon, aole ia e hoole ana ika auhauia. Na ka Ahaolelo o ka Aina e hooponopono i na auhau. E hoole ana anei na kanaka i ka mahuahua o na auhaa ke mahuahua like ka waiwai a lakou ? Be aina mahiai keia o kakoa. Ua haawi mai ke Akua aloha i ka aiea kupono i ka hooulu ina mea nla he nui wale. Na kekahi maa aina e aku e hana me ke akamai i na mea e pono ai ko kakou noho ana, a na kakou ka hooulu ika hua oka aina. Ua manao ka Moi, ua manao o Kamehameha 111, a me Kamehameha IV, e pono e kakuln i Kuikahi e kokua ana i ka pono o ka poe mahiko, mabi kope,-raiki &c, e kuai akn ai nonamea i hanaia me ke akamai ma Kaleponi, ma Oregona ame na Mokuaina e aka. ona auhan kaumaha ma Amerika Haipuia, kebabi kumu pilikia ia ia kakou. Ina makahiki i hala aku nei,'ua emi ka nui o na kanaka, ua mahuahoa nae na waiwai hookomo, ua mahuahua mau no hoi ka huina pau o ke Ko, ame ka Raiki ame ke Kope. No ka huli o na kanaka e hooikaika ma ka mahiai ke kumu oiaio oka waiwai ia kakou. Ika makahiki 1856 he hapaiua iyiliona pauna ko kai hooiliia aku i na aina e, i ka makahiki 1866, he 17 miliona pauna. Iloko ō 1556 aole raiki i hooiliia'ku; iioko o 1866, 850,000 paona. Ahe nni no hei ka raiki i pau ia kakou "o ; —j-ītina uei. Ke manao nei kekahi hoa, e hooiliia mai ka raiki o Amerika oaaanei. Ke hooili mau nei kakou ilaila me ka uku no ike dute kaumaha. Ekolu haneri paha tona ka hoonln raikr o keia makahiki. Iloko o 1856 na; wa.iwai hooili aku o keia.aupuui, he $460,000; iloko o 1866, he $1,300,000. Ua pono loa kakou i ke dala i loaa mai ia kakou'no keia waiwai hooili aku. 0 na knleana o na kanaka na aina momona loa; ma kekahi mau aina, ua pau loa ka aina maikai ike kuleanaia. Ina e hooikaika hana ka poe mea aina, e nui ana ka lakou waiwai kuai aku, ina nae ke inu rama a he palaualelo, alaila o ka poino wale no ka mea koe. Ina e hookoia keia Kuikaki, alailai, e holo mau ana no na mokuahi i Kaliponia, a e hooili mau ia na alani, raaia, ko, manako, a me na Qiea ula i hiki ole ke laweia ma na muku pea. Oka mahiai i keia mau mea, he mea ia e pono ai na ano a pau. Aole no he mea kupanaha ke kue o kekahi poe no ka ike ole i na pono, eia nae ua maopopo, a heaha ka mea e kue hou aku ai. 0 ka mea i oi ai i keia wa o ka noho oluolu ana o na kanaka, oia no ke kokoke mai o Kaliponia me ka lako o na kanaka maoli i ke dala. Aole au i makau i kekahi pilikia e ae me na aina e ne; mamuli e makaukau ana kakou e hooholo kuikahi me lakou i mea e pono ai keia aina. oko kakou pomaikai maanei, he kumu no ia e oluola ai na kanaka a me na Elele Aupuni o ia mau aina, i kolakou nana ana mai a ike i ua pomaikai la. Hon. Kuhina ona Aina E. Aohe no a'u olelo nui e pnne hou aku ai i keia wa. Aia no i keia aoao ka olelo hope, aka nae, ua ae no makou e pane hou mai kela aoae?. Eon. Kalakaua. Ua kokua no au ika Hon. L. Aholo,.aka, he makemake nae ko'u e ike aku ika Bila Anhuu. Ua manaoia o

ka hakahaka be $67,000. £ nni aku ana i ko'u manao. E kii ana na kalepa Olelo E i ko lakoa mao waiwai kalepa i Amcrika Hnipuia, i komo dute ole maanei. Ke manao nei an ua pono loa o Hou. C. R. Bihopa, i ka hooholo ana o ka Hale i kana hoololi i ka olelo hooholo a Hon. L. Aholo. 0 ka poūo loa no e waiho mua ia ka ,Bila Auhau imua o ka Hale E oluolu paha na Knhina i ka'u ninau—aole anei e mahuahua ana, i ko lakou manao, ka hakaliaka mumua o ka lakou i olelo ai ? Hai mai ka Hon. Loio Kuhiua, aole paha e liiki i ka naauao a me ke akamai o kekahi kanaka ke hoopololei hou aku i ka makou i imi ai no keia mea. Hon. G. B. Ukeke. Ua kuhi mōi nei au ua pau ka hoopaapaa ana no keia Bila; eia no ka ke imi nei kekahi poe o lioohiolo i ka

kakou i hana ai inehinei. 0 kekahi mau boa I i kokua inehinei, eia no ke kue nei,»a o jjko lakou lauwili wale ka'e mea i mahalo ole ai. I Aole keia kuikahi he mea ano hou. Ika wa i kahiko he haawi ka makou i na kaikamahine ame na wahine i mea e hooaikane ai, maopopo ke aloha. He mea e nae keia a kakou e haawi nei, aole he wahine a me ke kaikamahine. Ua hooholo kuikahi kakou mamaa me Amerika Huipuia a ua ikeia ka pono,. ,a eia no keia pono hou i haawiia mai. Mai noho oukou a hoomaka'uka'u wale ia e kekahi. He manao no ko'a no naauhau. Ke koineiaue ninau koke ia keia Bila, a pau ka'u olelo ana. Aia a»kela inakahiki, alaila kuki no ka Bila Auhau. Noi o Hon. J. Kupau i ka ninau mua. Hooholoia, 22 ae, 10 hoole. Ninauia ka "Bilae hooko i ke Kuikahi Haawi Like." Ma ka ae ame ka ole ka ninau ana. Hooholoia—33 ae; 4 ole; 2 maopopo ole. Na hoole —Hon. loane li, J. W. Keawehunahala, S. W. Mahelona, J. H. Heleluhi. Koho ole —J. K. Kaunamano, J. H. Kamalo. Hai mai ka Lnna Hoomalu i ka Eula 41, e koho na hoa a pau o ka hale, ke hookuu ole ia e ka Hale. Ma ke noi o ka Hon. Knhina o ko na Aina e, ua hookuuia na lala i koho ole. Kn ae la kēkahi mau hoa o ka Hale, e hooia i ka lakou hoole an». Hon. C. G. Hapakini. Ina h<> mana ko ka Hale, e ake en e papaia ka hoolaha ana i na hana a keia la. Ua hilahila au i ko'u lilo ana o kekahi o na lala no keip Hale, i ko'u ike ana i na kumomanao a me na olelo hupo a kohn pnpule i hoopukaia i keia la. Noiia mai e hoopanee. Ninauia, aua hooleia. Ninau aku la ka Hon. Loio Kuhina i ka Luna Hoomalu, o ka ninau hope anei keia no ua Bila nei ? Pane mai la ka.Luna Hoomalu. oka heluhelu akoln ana ka hooholo ana. Ma ka oluola ana mai oka Hale, waiho mai la ka Hon. Loio Kuhina i ke ano o ka auhau hou ana e pani ai i ka hakahaka o na loaa Aupuni, a me ka Bila Auhau. Heluheluia imua oka Hale. Eia ke ano nui o ua olelo hoike la : , E auhauia na.waiwai a pau | o ka hapahaneri. Opiuma 100 hapahanen. Ka Baka 50. Na mea Gula ame na mea Eula 50 hapahanei. Na waiwai a pau o na kanaka kupa malalo ae o" fcrbxneri dala, aole e auhania. Hon. Loio Kuhina. He mād hnaoklo kole ko'u no keia Bila. Ua bai mai ka Moijl i kona makemake e auhau kaulike ia na ano kanaka a pau. Ika hookumu ana i keia Bila, ua hoomanao makou i keia mea. Ua auhauia na waiwai, ma na wahi a pau. O ke kanaka i oi ae ka waiwai, oia kai auhau nni ia. Ona kanaka ilihune, o lakou ka poe i hookuia ika auhau'kaumaha. Ina uahooikaika ke kanaka a loaa ke kuleana i like ke kumukuai me na dala he 100, ua auhau oleia kela kanaka. Pela ina $100 wale no ka nui o kona waiwai lewa. Ua oiaio ka Hon. G. *B. Ukeke i olelo ai, aole hookaumaha ana ke aupuni i ka poe ilihune. Ua anhauia ka Baka, he mea ia e ulu ana maanei, a o ka anhau ana i 50 hapahaneri, he mea ia e pono ai ka mea mahi baka. He mea auhau mau ia ka baka ma na aina a pau, aole he mea ia e ola ai ke kanaka, he mea hoolealea wale no, e pono e auhan ia. Pela he mea lealea wale no ua mea gula a me na mea dala, a o ka poe i lako ia mau mea, e uku ana no lakou. Ua hooikaika nui makou no keia Bila, a ke uianao nei makou ua ano kaulike. Ina e hookoia ke Kuikahi, e emi ana ke knmukuai o na mea e pono ai ka noho kino, a he mea ia e pono ai na ilihune.

0 ka ninau duī nae ka auhau waiwai, | o ka hapabaceri hookahi. He tnea mama loa nae keia, ina auhau ona aina e. Ua lohe au ua anhauia kekahi poe ma Amerika Huipuia, a i ka hapakolu o ka loaa makahiki. Aole e hoonuiia ka lilo o ke Aopuni no na Luna Helu a me na Lupa Auhau. Noi o Hon. L. Aholo, " E waihvia ke kumumanao a me ka Bila i ke.Komito no ke Paipalapala, a na lakou e pai no ka Hale. Hon. Kuhina oko na Aina E. Ua lokahi ko'u manao me ko ke Kuhina Waiwai Kuikawa. Ina aole e makemake ko ka Hale e noonoo a e knka i keia wa, e puiia no ft ua Bila 1a ma na nupepa, a e knka nui ia ma ka aina holookoa a hiki i ka wa c akoakoa ai kela Aliaolelo. Hou. Keawehunahala. Aole i maopopo ka hooko mai o Amen'ka Huipuia i keia Kuikahi, e pono no e waiho a c lioopanee i keia Bila ha kola Ahaolelo. Ninauia ke noi o Hon. Aholo. Ua liooholoia. Hoopaneeia ka Hale a i ka la apopo, bora umi. Poakolu, Sepatemaba 11. Hulnwai ka Aha ika hora 10. Pule ia e o ko Kahunapule.

Hai mai la ka Peresidena i kona minamina i.ka ole ift o kekahi ona mau Hoa Alii, a me na Luna Makaainana no hoi kekahi, ma ko lakou mau noho. E hiki mai -auanei uiahope ua mau hoa nei, a hoopau manawa i ka fakoa mau ninau ano ole. Ke ili nei. maluna o'u, e kena i ka Makai oka Hale, e kii aku i ka poe hoolohe. " Hekihelu iu ka Moolelo. Noi mai o Hon. Kamalo, e hooloii i kona iaoa ma ka ninau oo ka Bila Kuikahi, a e komo pu me oa ae. Kau ia kona inoa ma na a apono ia ka moolelo. lioike mai o Hon. J. O. Dominis, ka Luni Hoomalu o ke Komite no ka hooiaio ana i na Bila Kanawai, ua waiho ia imua o ka 4 M r oi ka olelo Hooholo, e haawi ana $6 t OOO no na lilo o ka Ahaolelo, a me ka Bila Hool;« Kuikahi, a ua kakau inoa ia ka olelo Hooholo a me ka Bila e ka Moi. Apono ia ka olelo Hoike. j „Waiho mai o Hon. Pinehasa. Wood i olelo hooholo. "'Oiai ma ke Kanawai o ka Aina, ua kohoia "ke Kokua.Mua oka Aha Kiekie i Komisina hōoponopono fna Palena Aina, a oiai ke waiho wale nei kela Oihana, ma ka make ana o lj(i mea i aloha nui ia, Hon. G. M. Robikana, a/aole i.oluolu ka Moi e pani mai i kona hakkhaka; —o'iai hoi na ili nui mai ka piiikia no k* hooponopono ole ia o na palena aina, a ke hppohopo nui'nei kekahi poe mea aina', o la jMpia aku e ka make ka poe i ike pono i ua mau palena la, a e nui mai ana ka hoopaapja ma na Aha Hookolokolo ma keia hope aku; —E hooholo ia: E noi haahaa ia 'oa Kuhina e waiho imua o ka Hale Ahaolelo' i-Bila no keia mea, i hooko ia ke Kanawai, a ia mai na pilikia o na kanaka. , Noi mai ka Hon. Kuhina o na Aina E, e hnomoe, oiai e nooooo ana ke Aupuni no ia mea, a e hooponopooo koke ana. Hoomoe i*. He 23 i ae, & i hoole. |Hon. Loio Kuhina. E like me ko'u hooliiha inehinei, ke waiho nei au imua o ka Ha4he Bila e haawi ana no kekahi mau Lilo Kjuikawn. tNo na lilo o na Kuhina Elele Kuikawa m0.000; N<> na īilo i ka* Hoikeike Nui ma gj" ( risa 000: No na lilo i ka Aha Kiekie Kuikawa ma Hawaii $1.000; No na lilo o ka Aiaolelo Kuikawa $6,000. Hooholo ia ma ka heluhela akahi. Ma ke noi o ka Hon. Kuliina o pa Aina E; ua kapae ia na iula o k'a Hale, a waiho ia ka Bila ma ka heluhelu alua. i Noi mai ka Hon. Loio Kuhina e hooholo i I i ~KrTut!eiu - ~<r. Hai mai ka Luna Hoomalu aoie make noi ia no ka heluheiu alua. Heluhelu alua ia ka Bila. Ma ke noi a J. W. Keawehunahala, waiho ia ka Biia ike Komite oka Hale. Lilo ka Hale i Komite. Hon. J. H. Kapuniai ma ka Noho Hoomalu. Noi o Hon. L. Aholo, e heluhelu pauku ia ka Bi!a. Hooholo ia. Heluhelu ia,—No na lilo ona Elele Kuhina Kuikawa $10,000. Noi mai o Hon. J. G. Hoapili, " E hooholo ia keia pauku." Hon. J. W. Keawehunahala. "He makem»ke ko'u e ike i ka nui o na iilo no ka Eiele i hoouna ia mamua ma keia hana. Hon. Kuhina o na Aina E. Aole au e hoomanao nei i na lilo no ka hele ana o Hon. W. L. Lee e hiki ai ia'u ke hai. Ona lilo o ka hele ana o Hon. E. H. Alani, nana iho no i uku ika hapanu : , no kona makemake e ike i kona one hanau. Ua kikoo ia ma ka waihona Aupuni $1,000 wale iio. Hon. Kuhina ona Aina E He noi ka makou no na $10,Q00, aka nae, aole i maopopo ka lilo oia mau dala a pau. He noi ka makou i ka $10,000, i mea e makaukau ai no na pilikia a pau. E hiki ana paha i elima t:uaani a e oi loa ana paha, aohe i maopapo. Ina e halawai hou ka Ahaolelo, alaila e hoike no makou i na lilo a pau, o kela a me keia dala. Aole mnopopo ka loihi o ka noho ana oka Elele Kuhioa ma Waainelona. J. W. Keawehunahala. O ko'u hoohalahala, «o ka ukupau. He makemake ko'u e ike i na lilo no kela a me keia mea. Hon. Kuhina ona Aina E. Ona lilo no ke telegarapa kekahi lilo nui. Hon. J. W. Keawehunahala. Aia ka ma Knpulakiko ka Elele o kakou ? Aole anei ma Wj3inetona, heaha la kapa e telegurapa pinepine nei ? Hon. Kuhina o na Aioi E—Ua loaa mai ia'u he telegnrapa ma keia leta hope mai nei, mai Waainelona mai, a he telegarapa hoouna aku ka'u mai nei aku ke holo hou ka leta. Hnn. J W. Keawehunahala—Ua ae au i ka hooholo o ka Bila. Manao o Hon. D. Kalakaua ua kue ka Bila i ke Kumukanawai (Pauku 15 ?) Kahahn loa o Hon. G. B. Ukeke i ke kue ano ole o kekahi poe. Hooholo ia ka panku. Heluhelu ia ka pauku no na dala $3,000, a hooholo ia.

Heluhelo ia ka pauku do ka $1,000, a hooholo ia. Heluhelu ia ka pauku no ba $6,000, a hooholo ia. Hoololo holookoa ia ba Bila, a hoopau ia ke &omite o ka Hale. Hoike ka Luna Hoomalu i ka hooholo iao ka Bila ma ka heluheiu alua, opono ia ka hoike, a waiho ia ka Bila e kakau poepo*>iaa e ninau ia .ma ka hēkihelu akolu i ka la apopo. Noi mai ka Hon. Kuhina o ko na Aina £ e hapoi ia ka haoa o ka la, no ka Bi!a Pani Hakahaka. Noi mai o Hon. J. H. Kamalo, e lilo ka Hale i Koraite e kuka no keia Bila. Ninau ia a hooleia. t ■ ■ Waihoia ka Bila nn ka olia. Noi mai o Hon.J. A Nahaku, e hoopanee ia ke kuka ana no keia' Bila a i ke Kau Ahaolelo o keia makahiki.aku. Eon G. B. Ukeke. £.pW> paha e noonoo n'o heia Bila i keia wa. - Aole no wau i manao pela inehinei, ua hoololi nae au i ko'n manao. Aohe i ikeia aku ka manao o kela Ahaolelo,e like ole ana ko lakou naauao me ko kakou nei. Hon. C. G. Hapakini. Mea e no ua hoopohala i ka naauao o ka poe koho i na Luna Makaainana. Aole anei e helahelu ana na makaainana i keia Bila me ka noonoo, a e hoouna mai i ka poe i makaakau loa no ke kuka ana no ia mea. Heaha la ka kakoa e wikiwiki ino nei? Aole no wau i ike i kekahi kumu nai uo ka hooholo koke ia ana'o keia Bila. Aole i hookoia ke Kuikahi ma'Wasinetcaa. Ke hai maiuei oa Kuhina, aole i noonoo nui ia keia Bila mamua o ka waihoia ana mai. Ke hoike nei au i fea makemake-o ka mea nana i hoike mai i keia, Bila, a i kopono no hoi, i ka'u noi ana i ka manao e hoomoe i ua.Bila la. Eia hoi kekahi, aoie i aoia ka PoeikohOia e ko lakou poe koho no keia mea o ka auhau ana. E pono e waiho i ken mea imua o ka aioa holookoa. < Kokua o Hon. D. Kalakaua, i ka manaoe hoopanee. -<• • Hon. Loio Kuhina—Aole no i hookomoia keia Btla e ke AupunL. Ukkoiiiui-iamai ka Hale e ike i k'o makoa ku mu manao auhau, a nolailako makou waiho mai i keia. - Ina aole e hooko mai ke Aupuni o A(Qeria, »lttila aole ~dciie<-iiairabaka e puni aku ai. Heysaao mu no e lilo ai i mea kupono loa ka. -oiaau koke ia o keia Bila. - E prhoihoi aaa na-ka-naka a (.au-o ka aina no keia mea iloko o keia mau malama eono; e imi ana kela mea ke- . ia mea e hoololi ae i ka auhau-g>»Vi fcona poohiwi iho, a i ko E imi nui la -aiw Lre""mea e holo ole ai ka Bila. Okeianinau a pau no ka aohau ana, aia no i ka Hale Ahaolelo, a e hana lakou e like me ko lakou manao. Ina e hoopaneeia keia Bila. e lilo auanei paha ua hoopanee ana i kumu e kne ai kekahi poe, me ka olelo ua hoopaneeia no ke ano pono ole. Ke hopohopo nei au, o kuhihewa mai na kanaka i ke kumu o ka hoopanee ana. Aole au e makemake e hookauo nui aku i keia Eila imua o ka Hale; e noonoo nae na hoa o ka Aha, o kuhihewa mni anaaei ka poe mawaho i ke kumu o ka hoopanee ana. Hon. C G. Hapakini. He mea aneane hiki ole ke kokua pono i ka'u noi. Ua kokua kekaiii o na Kuhina i ka hoopanee, a ua kokua kekahi i ki ninau ma keia Ahaolelo. I ka'u nana aku, ua kuhihewa pahn na Kuhina i ke kumu o ke noiia aina e waiho mai i keia Brla. 1 ka'u nana ana, ua noi aku na hoa o ka Aha e hoike mai i keia Bila, i mea e maopopo ai ia lakou ka pono a me ka ole o ka Bila Kuikahi. Aole au i manao he makemake ko ka Hale e hooholo i ka Bila Auhau i keia Kau Ahaolelo. 3 O keia Bila Aahau, aole paha he mea pohihihi loa, e Hauhili loa ia ai na manao o na kanaka, a aole no e kuhihewa ana ka poe mawaho o ka Hale no ke kumu o ka hoopanee ana. He mihamina ko'u i ke aoo kue o ko'u manao i ko na Kuhina. I kuhi au hookahi no waapa o ko'u pahee like like ana aku me lakou i kai o ka muliwai. Hon. L. Aholo. E pono e kukaia ka Bila. Ina e hooholo ole ia i keia wa, ke makau nei au aole e iiooholoia ma keia aku. loa no e hooko ole mai ke Aupuni o. Amerika, heaha anei ka hewa ? - 3 Hon. Kuhina o ko na Aina E. Ua hoike aku nei na Kuhina i mau kumu o kuka ole ia aikeia Bila. Aia no me ka Hale. Aole no i kue Kuhina kekahi i kekahi. . Hon. J. H. Kamalo. He kokua ka'u i ka Hon. C. G Hapakini. Ina i hoopaneeia ka Bila, alaila, ua waiho makaukauia no kela Kau Ahaolelo. He nu. ka manawai koe m«hopo o ka lohe ana ua hoohoko mai ka Senete o Ameriko. Aole au i manao e haalele ana kekahi na liai, i ke kaumaha o ka auhau ia. Ke ninau mai nei kokahi, heaha anei ka hewa ke hooholoia ka Bila Auhau, ke hooko ole ia ke Kuikahi o ko Amerika 1 Eia ka'u he hoopau manawa. Mea Hanohaoo P. Kanoa. Ua mauao kekahi mau hoa o na makaaiuana ka poe e aohau nui ia ana, nolaila ke noi e ike i ko kumnmanao auhau o na Kuhiuii. Eia i ka ike ia aua aku, ua pano no, aolo i aahau nui ia

na makaaiup.ua. O. ka lakon knmn oke noi ana, ao ko lakou nana nni i .ka pooo o ko lakou mau makaainana. • He kokoa ka'o i ka manao o Hon. 6. B. Ukeke, e hooholo koke ika Bila i keia wa. Ahe ko.kna. no hoi'i ka-manao o ke Kuhina Waiwai.Kaikawa, ina e hoopanee kakou, hoowahawaha loa mai ananei kele. Āhaolelo i na Bila hoopanee nei. . Hon. Cl H. Bihiopa. Aole i -kneia Bila e kekahi lala. Aole au i. kue iki i ka Eila, aka i ka ike pono o na hoa o ka Aha, ua kokua wan ika hoopanee wale no. Ina paha he wa loihi aku keia, a akoakoa hon ka Ahaolelo, ina ua olnolu an i ninan koke ia o ka Bila, no kekokoke mai nae o ia wa, nolaila na kokua wan ika hoopanee. He mea peno loa ka waiho loihi o keia meaimoa oka poe nooilbo o ama nei. Inā e hiki 1 ka wa e hapai hou ai kela Ahaolelo i keia mea, alaila elike anamehe mea hou, aole "me he mea la i hoowahawahaia e kakou nei. Hon. KuhinaWaiwai Kuikawa. Eoluoln ka Hale e nana mai i keia Pauku 0 ke Kuikahi. Paukn IV, no ka Hooko.kokē ia oke Knikahi kehooholoia e ka Ahaolelo.Ameiika. Ika holo ana ak.n oka mokuahi mai Honolulu nei aku, e laweia ana ka hooko o keia Ahaolelo iua Knikahi la. He mea hiki ike Auponi mao e hooko i ke Knikahi i ka, jmalama oDekemaba, (he mea oie wale keia a'u.) Ina e hooko koke ia, e kanohaia mai paha ananei kakou e hookomo waiwai dute ole ma ka la mua o lanuari. ■ Ina pela, haule aku paha hakina o ka loaa Aupuni ke holo ole keia Bila, Hon. C. R. Bihopa. lna no e holo, aole e ohiia ka auhau, aia a ka malama o Dekemaba, 1858, —koe nae ke dute o ka Opiuma, Baka, &c. Hon. Kuhina oko na Aioa E. PeJa paha. Eia nae, aole anei e lawe nui ia mai na waiwai e kan dute nui ia i keia mau malama koke ae nei, oiai aole dute nui o keia wa e hele aeī. Hoopaneeia ka Hale—ma ka ninau aaa, 18 ae, 12 hoole—a i ka hora 10 o ka la apopo. /-■■'• ■ Poaha, Sepatemaba 12. Halawai ka Ahaolelo ika bora 10. Pale ia e ke kahunapule. "" HernfielcuVk& ap* Hoolaha mai o R<ytiCW. Pinehasa Wood, ... ' * ' i kona ma&iiō e waiho imss o ka Hale i Bila ana i ke Kanawai. no na Palena

Aina. Ma ke noi a Hon. L. Aholo, hapai'ia ka hana o ka la. < Hon. Knhina oka aa Aina E. Mahope mai o ka hoopanee ana o ka Ha!e inehinei, ua noonoo uni makou i ka ninan io>aa ,o ka Hale, a na manao-makoa he mea pono e kokua ika hooholoia o keia Bila i keia £.&u Ahaolelo Kuikawa. . Ualioike kn'a hoa kokoolua, ke Kuhina Waiwai Kuikawa, imua 0 oukou i keia man manao a me kekahi mau kumupaio, a ua noonoo nui ia.keia mau mea e ka hapanui o na hoa o ka Aole no wau e bai hou ana i na manao ana i hoikeike aku ai imua o oukou, aka, ke waibo uei au imua o oukou i mau manao ano okoa loa, a he mau manao ano koikoi no hoi. Ua hoike mai keia Hale Ahaolelo, ma ks hooholo aneane lokahi aua, i ko iakou o'iuolu ame ko lakou makemake i ke Kuikalii; ua. hoike no hoi lakou i ko lakou manao oloolu ma ka hooholo ana i ka Bila Haawi i mau dala e uku ai i na lilo i ka imi ana e holo keia Kuikahi; a eia ka makou e noi hoa aku nei, o k? hooholo i keia Bila, i mea e pau ai ka pilikia hookahi i koe, a e hoopaue mamua i na kumupaio a paa e hapaiia an» e ka poe i koe i keia Bila ma ka Ahaolelo o Amenka Hpipuia; oiai e loaa ana paha ko lakou kumunaio e kae ai, mai loko ae o aa hana o kakou nei o keia Aha. Ua makauia e kekahi poe; na makemakeia hoi e kekahi, a ua kamakamailio aui ia e kekahi, —ka imi ana o keia Aopuni e kaa dute maluoa o na ko e laweia aku ana i mea e pani ai i ka hakahaka ma na loaa Aupuni. Ina e hooholo oukon i keia Bila, alaila, ua loaa ia mākou he ieumu e hoomaopopo loa •ku ai ia Amerika Huipnia ke ano oiaio o ko kakou haua. Aole no he mau huaolelo ma ke Kuikahi e papa maoli mai ana i keia (dute hooili aku), aka, he kue paha ia (dute) Ina mea i manaoia me ke Kuikahi. Ina e hooholo oukou i keia Bila, alaila, e hoohamau ia ana na waha o ka poe kue, a me na kumupaio e holopooo ole ai ke Sofikahi. Ina e hooholo oukou i keia Bila, alaila, e maopopo ana i ka poe ano'oluolu dai ia kakou ma na aina e, ko kakoa imi ole i waiwai no ke Aupuni ma kekahi ano ouhau i kue i ka pono o ka aina, a i hoahewa ia no hoi e ka hapanoi o ka poo i hoao maoli i k>-ia ano auhou. Eia hoi keia manao kokua a'o • pakai hou aka nei; E maaaoia auanei e kekahi poe e kaa dute nui aoa kakoamaluna okekahi maa mea i haoaia ma Ameiika Huipoia, i ole!o ole ia ma ko Kuikahi, e laa oa lola paa i ka humuhumnia. loa • hooholo oukou i kaia Dila,

'e maopopo ana &ole pela ka kakou, a. e hoike 1 i!i \o kaltou e auhau i na waiwai a pau I i !. <>a e paniia ai ka hakahaka, oiai he haka- i hata keia i pono ai na mea a pau. ina he i pnūo ko oukou manao o loko, aka, e lilo ole ] kela manao i kumu hana, a ike ole ia mu ke I akea, alaila, ke ike pono nei au, e kapa mai ana ka poe kue, o ko oukou hoopanee ana,he makemakeia e paa mua ke Kuikahi, a mrnope e hapai i keia mau ano auhau a'u i kuhikuhi ai maluna ae nei. Hookahi o'u manao i koe. Ua makemake loa kekahi poe maanei, e auhau nui i na mea ano pili i ka lealea wale no, e laa ka Bia, ka Ela, ka Pota, ka Lole Kilika, na Waiala, a pt>la aku. I ka uana wale aku, he maikai paha keia, aka, ke ao aku nei au i ka pono ole o keia hana, oiai o na waiwai kalepa keia e loaa ana ia kokou mai Europa mai, a he mea kaulike ole i ko'u manao ka hoopilikia i keia kalepa i hoomaka hou mai nei me Enelani a me Farani a me Geremania. Ua haawi kakou ia Amerika i ka pono mua ma keia Kuikahi, a aole paha e pono e haawi hou i ke kaumaha maluna o ko Europa i ka auhau ana i na waiwai mai Europa mai. E oluolu oukou e nOonoo ma keia mau manao a'u i hoike aku nei, a e lokahi paha ko oukou manao me ko'u, i ka'u olelo ana he mea pono e hoohamau na olelo kue ma ko oukou hana koke ana ma ke ano lokomaikai. Nolaila, o keia Ahaolelo, ka Ahaolelo nana i hana mai keia hakahaka ma na loaa Aupuni, nana no e booh<.lo ( i mea e pmi ia ai ua hakahaka la. Ua pili pu keia mau nioau elua; e pono na ia poe hookahi no e hooholo ma ia mau ninau. Alaila, e hui aku ookou i ka poe nana i koho mai ia oukou, me ka ike'pono ua hana oukou i na mea a pau e holo ai keia hana piii i ka lahui holookoa. Noi mai o Hon. Ailuene Boyd e lilo ka Ha!e i Komite no ka B>la. Hai mai ka Hon. Kuhina Loio i ke kue i ne rula o ua noi nei. Hoihoi o Hon. E. H. Boyd i kana noi. Ua koe au i ka lawe ia ana mai o keia Bfia imua 0 ka Hale. Eia ua lawe ia mai he pono e hooholo o pīhoihoi auanei ka aina i ka hoopa"nee ana. Ina i makomake kela Kau Ahaolelo e hoololi hou he mea hiki no ia lakou. Aole no e pono e hana me ka noonoo ole ma keia mea o ka auhau ana, no ka mea he ninau ano nui keia, a kupono i kekahi mau malama e noonoo. Aole e lilo keia Bila i Kanawai i kuaiu hana mamua o ka malama o Augate 1863, nolaila ke kokua nei au i ka hooholo. He mau mea maloko o keia Bila a'u i kue ai. laa honpaoee kakou i keia Bila, a ikeia na ano o na mei e auhau ia ana, e lawe nui mai j ana kekahi poe i kela mau ano waiwai ma keia inau malama kokeke aku nei, a nele ke aupuni i k£jtfoV hapa o ka loaa i manao ia. xoīttM iJja,ka4»ole ika hoomoe i keia Bi(a. > Hon. J. W. haawi aku nei au i kuu mahalo i na Kuhinan?HML lakou lawe ana mai i keia Bila. Aole au i koe i ka Biia, aka ua kue au i ka hooholo i keia manawa. E pihaopala auanei na Buke K«aawai me na kana wai hoololi wale i mea e hoopau ai ke dala. Ua olelo mai ke Kuhi□a Waiwai Kuikawa inehinei, e hahai ana kela Ahaolelo mamuli o ka kakou ma ka hoop»nee ana. I ka'u nana'ku, eole pela ka hahai o kekahi Ahaolelo mamuli o kekahi. E pono e waiho i keia ninau no ka auhau mauiua o ka aina holookoa. Aole au i manao ua peu mai nei ka noiau a me ke akemai o ke Aupuni holookoa iloko o keia Hale. E oi ana ka makaukau o na lala o kela Ahaolelo roa kein ninau, no ka mea, e lohe ana iukou 1 ka manao o na makaainaūa. O ko kakou hoeholo ana i ka Bila Kuikahi, he mea ia e oluola mai nei na maka o na haole a me na ' maiihmi; ua koe nae ke kanalua o na kanaka maoli. Aole eu i mnkemake e hauhili loa ia ai ko lakou nianao i keia Bila Auhau. Ke olelo nei kekahi poe e kau maluna o ka poe mahiai e pani i ka hukahaka. Ina he aoea pono ia no kekahi, no keaha ka mea e komo ole ai keia mea iloko o ka Bila. I ke kuka ia ana o ka Bila Kuikahi, ua hai ia mai e nui ana ka' waiwai a me ka makaukau e kokua i ke Aupuni Aia a ike kakou i ka pomaikai o ke' Kuikahi, alaila, e hooholo i ka Biia. E lilo anei ka auhau ma ka waiwai i mea e manao ai na kanaka ua oi ka pomaikai 0 ka ilihune. Ke mehalo nei au i keia Bila, ioa owau wale, he kokua ka'o, aka, ke makemake nei au e !obe i ka poe i koho mai ia'u. Heaha la oa mea i aohau pakahi ia, (aole ma ke ano waiwai hui ?) Hon. Kuhina o ko na Aina E. Na lio, na ilio, na kaa, k.e. , Hon. J. W. Keawehunahala. Mnmuli huikau loa ka helu ana o na lona helu, i na waiwai o kela ano keia ano, e aho no e hoopanre. P»hea ta e pono ai kakou : ka holo ana o ka Bila i keia wa, oiai aia a hala keln Kau Ahaolelo, alaila, kau ia keia mau auhau. Hai mai ka Perraidena, e lilo koke ana ka Bi'a i Kanawni (nana i ka Pauku 111) ke hooko ia ke Kuikahi. Hon. J. W. Keawehunahala. He mea e pilikia ole ai ka hoopanee i ka Bila. Pela e loia ai i na Kuhina ka manawa kupono e nana ai i na pono o ua Bila la. He makehewa ka hooholo i ka Bila i mea e kamana hou akn ai, a kapili hou mai kela Ahaolelo. I hookahi np hana ao». . Hon. C. R. Bihopa. Ma na hoaolelo a'u 1 hoopoka ai ioehinei* ua kne »u i ka hoojiolo i keia manawa. Aole au i kue i ka Bila, aole no i na mea p«k«lii o loko o ua Bila la. He m»n«T<ra loihi iki no ko n» Kuhina o ka noo-

noo ona i keia Bila; ine he la i kinohi, aole lakou i makemake e hooholo ia, eia nae inehinei, i ka noonoo hou ana, ua hooloii lakou iko lukou manao. Owau ao hoi kekahi i loli iki. He mau kumu oiaio kekahi no ka hooholo koke aoa. He Bila pokole aole he pohihihi i icea e hoopau manawa ai. Ua kot(ua au i ka hapanui o ka Bila; hoole ia nae ka ninau hoomoe, he wahi hoololi iki ka'u ma ka pauku elua. E koho ana au ma ke kue ika hoomoe. Hon. C. G. Hapakini. Ma ko'u ano kokua i keia noi hoomoe, ke makemake nei au e ninau koke ia. Oka poe i paa ka manao e hoomoe, aole lakou i huli iki. īna paha e hana ia ana kela hana i olelo ia inehinei, o ka telegsrapa ana, ina paha'o keia ka'u mea e telegarapa aku ai, ua hoololi bou ia. O keia mea i oleloia no ke dute hooili aku; —o ka olelo ana no keia mea he kum" ia e akahele ai kakou. Aole au i manao e kapa mai ana ka Peresidena a me ke Senete o Amerika he poe wahahee kakou, aka, ua imi paha ka poe kue mai e hapai i keia manao. A ina no i maopopo, ma keia kau kanawai ana, aole kakou i imi e kau ai i ke dute hooili aku, be mea anei e maopopo ai, aole kakou e hann pela ma keia hope aku ? Ina ua waiho ia keia mea a pau iioko o ka pohihihi, ina via pono. O kekahi pauku ma ke Kuikahi Denemaba e pnno e nana ia i keia wa. Hon. Loio Kuhina. I ke koi raua ana mai, e haawi aku i keia Bila, he kanalua ko maua no ka pono oke kuka aoa i keia wa. N'o ka noonoo ole nae keia kanalua. Ikawa e holo ai ka B<la Kuikahi, hoomakaukau koke maua a waiho aku i keia. Ma ka hoohalike ana i na mea a pau, ua manao maua e pono e kokua i ba hooholo koke. Eia keia mau kurnu hou no ka hooholo ana: Ina e hooholo ia keia Bila Auhau, alaila, hai koke ia mai ka hoohoio koke oke Kuikuhi ina-o. Ua waiho ia ke Kuiknhi imua o ka Ahaolelo i ka inalama o lulai, a ua hoopan ;e ia a ka )a 21 o Novemaba. Ke lana nei ka manao e holo koke ana mahope o ka halawai hou ana o kela Ahnolelo, no. ka mea, ua waiho aku ka Peresidena ika Bila imua o lakou; A e hoikeia no i ka Agena o kakou ma!aila, a e lohe no kakou mahope koke ae o ka la mua o laouari. He pono e hoike koke ke Aupani i na kanaka a pau i na hoololi i manao ia ma na anhau. Ke makemake nei na Kalepa e ike i ke ano o na dute i manao ia; ina e hoopanee loihi ia keia mea, e ma!?au ana !skou i ke kauoha aku ina waiwai kalepa. Oke kauoha ole ia o na waiwai kalepa, he mea ia e pii ai na kumukuai. A e like me ka hai mai a ko'u kokoolua, e lawe nui ia mai ana ka Opiuma a me ka Baka ilokoo keia mau malama ekolu, a piha ka makeke no na makahiki ekolu. Pela ka na -Kalf.p»"T hn'u uauu'ku. - E nana kakoa i na kuinu a pau e hoio ai ke Kuikahi aa VVasiūetooa, oiai, aia ma ka hooholo ia ma ka alua hapakolu ke ko ana o na Kuikahi, ma ke Kumukanawai o Amenka

Huipuia." —Pehea e oluolu mai ai keia hapanui elua hapakolu T~~~A6iie #>le kaolelo o kekahi roea kue i ke Kuikahi, —He poe maaiea ua poe Hawaii nei; ua imi lakou e wehe ia ke dute ma keia aoao, (Amerika) a na lakou Ne kau iho ma ko lakou aoao, (Hawaii.) A ke makemake oei au e pane ka pon kokua mai, —Ua kau na poe Hawaii nei i inau auhau kuloko maluna o lakou iho, a aole lakou e hana nna ma ke ano wahahee a maalea. £ oielo ana kekahi lala o ke Senete, be poe aua a pi wale no na po.e Hawaii nei; a e hai aku i na mnkameka o kakou, eia ko lakou Bila Huhaa, ua kau inoa ia eka Moi o iakou Ina pela ko lakou ike ana mai i o kakou ia kakou iho, alaila, e hilahila ana lakou i ke ku« msi. £na hoa, c hapai koke ae kakou i keia mea a hooholo, me ka hoololi no, ke manao oukou pela. Hon. D Kalakaua. He kokua ka'u ika ka Hon. C. G. Hapakini e hoomoe. O maknu na'lii, ka poe mea aina, o makou ka pne kuleana nui iloko o keia 6ila, oiai, he Bila Auhau Waiwai Pna. Aole makou i makemake e ninaa koke ia keia B>la. Ke noi nei au i ka ninau mua. Ninauia mn kn nioau nua, n ua hooholoia. He 26 i »e, he 10 i hoole. Hooleia ke noi e hoomoe. Ma ke noi a Hon. J. A. N. Nahaku, lilo ka Hale i Komite. Ka Mea Hanohano ke Kiaaina o Oabu ma ka Noho Hoomalu, a hai mni, o ka hana mnmua o ke Komile, oia ka heluhelu ar,a i ka Bila Pani Hakahaka. Noi mai ke Kuhina o na Aina E, e heluhelu pauku ia. Hoohnloia. Heluheluin ka Pnuku 1. Noi mai o Ilon. Kuhina o na Aina E, e hooholoi,.. Noi mai o Hon. J. Kupnu, e hoomoe ia. Hooleia, 10 ae; 26 hoole. Hon. J. A. Nahaku. Hoololi, i hooknhi keoela ma ke d«la. Hooleia. Hon. J M. Kamika. Ua auhau ole ia anei ka waiwai mnlnlo ae o ka $200 ? Hai mai ka Hon. Knhina Waiwai Kuikawa, ua kaawale na waiwai a pau malalo ae o ka elua haneri dala. Hon. L. Aholo. Pehea na haole i like ka waiwai me ka olua haneri dala ? Haiia mai, oa like na mea a pau. Hon. J. Kupau. Pehea na haole i hoohiki malalo o koia Aupuni ? Hon. S. H. Pilipo. Ina ua hoohiki kekahi olaila, ua like pu ine kakou nei ko lakoa mau pono. Noi mai o Hon. D. Kalakaon, e hoololi ma ka $260. Kokua o Aon. S. W. Mahelona.

Kue 0 Hon. C. K. Kakani. Hoohalahala mai 0 Hon. S. W. Maheloia, i ka WiKiwiki. Hon. L. Kaapa. Aole e manao nui ana na kanaka i ka nui 0 ka waiwai i auhau ole ia, aka, e nana ana ma keia hapalua keneta hou mai nei. Ninauia ka hoololi a Hon. D. Kalakaua, a ua 'oooleiaa elua wale no i kokua. Noi mai 0 Hon. J. W. Keawehunahala, e hoopanee loa aku. Ua hooleia, eha wale no i kokua. Noi mai o Hon. Ailuene 80j7<3, e hoololi. E auhauia kela waiwai keia waiwai : ma keia Anpuni, i auhau ole ia ma kekahi nno e ae, hookahi hapalua oke keneta raa ke dala. O na waiwai lewa o na mea a pau malalo 0 ke Aupuni i oi mamua 0 ka $100, he hapalua 0 ke keneta no ke dala hookahi. Hon. S. H. Pilipo. Ina e (uhauia pela, a hoopiiia i ka Aha Kiekie, e hooholoia auanei malaila he auhau Kaulike ole. Aole au makemake i Bila auhau hiki i na Aha Hook'oiokolo ke kapae. Ao ka hapalua keneta, ia e pani ana ika hakahaka. He kue ko v u i keia hoololi. Hoihoi 0 Hon. E. H. Boyd i kana hoololi. Hon. D. Kalakaua, Ke manao nei au ua kue keia Bila ike Kumukanawai. Eia ka'u e hoololi i ka huaolelo kupa, a e hookomo na kanaka apau. E lawe mai auanei na haole i ka waiwai maanei a auhau ole ia. Hai mai ka Loie Kuhina, ua auhau ia na waiwai ona kanakaa p"u ma na kanawai 'e kau nei; aole okoa ko ke kupa, a okōa ko ka malihini. Kokua hou ia a ninauia ka Pauku 1. 26 i ae, 3 hoole. Hoopauia ke Komiie, a hoike ke Komite imua o ka Hale. Aponoia ka Hoike, a hoopaneeia kaHeW a ka hora 10 0 ka la apopo.

Poauma, Sepatemaba 13.,'. Halawai ka Hale ma ka hora 10 e like me ka hoopanee ia ana; a ua wehe'ia me ka pule a ke kahuna. Heiuheluia ka nioolelo oka Hale, a aponoia Hai mai ke Kakauolelo o ka bila e hookaawale ana no na Haawina KuikawB, ua pau i ke kakau poepoe ia. Hoolaha niai o Hon. N. Kepoikai i* kooa manao e waiho niai sna oia i bila e hool6li ai i ka.Pauku 580 o ke Kanawai Kivila. Noi mai ke Kuhina o na Aina E, e hapai ia na hana o ka la. Hooholoia. Ka haoa o ka la. "He Kanawai e hoo'ako ai ī na lilo i manaoia o ke Aupuui." '< Noi mai ka Loio Kuhiua, e komite ka Hale i ka bila, a o Hon. L. Aholo kai k'ahea ia ma' ka noho. Heluheluia ka pauku alua o ka bila a ku mai o Hon. C. R. Bihopa, e noi ana e hoololi ia na huaolelo, " a malnna hoi o na waiwai a pau i inanaoia uo ka haua a i mea hoonani palia, i haua holookoaia a hanaia paha do>Qjko mai o ke gula, dala a me na pohak'inaoi," no kona inanao o-na dute malana o ia mau mea, he uuku wale no; a he mea no hoi ia e nui ai ka hoopaapaa a&a maloko o ka. Hale Dute. Ka Loio Kuhina. Ka manao nui o ke Atipuni o ka auhau i na mea i ku no ka lealea wale no, a aole no ke kupono maoli. Aka, ma keia Ahaolelo aku e hiki mai ana e lawe īiiai' e': makou biia. ana i na waiwai -kupono, alne na mea i kuai. ia no ka lealea wale no. Ku mai ke 'Lii lohn li, a kokua mai oia i na olelo a ka Loio Kuhina, aole. make hoololi i ka pauku, aka, e hooholoia no me ia holookoa. Hon. C. K. Kakani. He wahi ninau ka'u i na Kuhina ? Heaha la kela mea i olelo ia, he hookahi hapahaneri maluna o ka Opiuma? Loio Kuhina. Oia mea, be hookahi dala, no kela a me keia dala. Ina hookahi dala e kuai ia aku ai i ka Opiuma, hookahi dala e uku aku ai i ka waihoua. Ina e kuai ia mai ka baka i ke dala huokahi, he hapalua kana e uku mai ai i ka wail;ona. Hon. C. K. Kakani. Makemake au e heluheluia ka paukn, o na baka wale no e laweia mai ana iioko o keia Aupuni, maluna wule no olaila e kau ai na dute; i hiki ai i na kanaka Hawaii ke kanu i ka baka. Loio Kuhina. Aia a hooholoia ka hoololi a.Hon. Bihopa, alaila, e noi no au i hoololi o ia ano. Ku hou mai ke 'Lii Hon. C. R. Bihopa, me ke noi mai e hooholo kokeia ka hana ia manawa; oiai, aole i ike ia aku, malia e make ana paha kekahi alii, a y>le paha e komo hon mai ana kekahi Lunamakaainana ia Kau aku. I ko'u manao, aohe he hana naanao ka hana man ana i na kanawai auhau i kela a me keia Kau Ahaolelo. Ku mai o Hon. J. Mott Smith, e kokua i ke noi.a ke 'Lii Bihopa; a ua kokua ia mai kana inau huaolelo c ke ? Lii Hnpakini. Noi mni ke 'Lii Hon. D. Kalakana, e hoomoeia ka panku ma ka papa; no ka mea, i kou manao, ua koikoi loa na auhau maluna o keia man mea. Ua ninauia keia noi imua o ka Hale, a ua haule. Noi mai ka Loio Kuhina e hooholoiae like me ka Hon. C. K. Kokani i noi mai ai e hoololi. Hooholoia. Noi mai o Hon. C. K. Kakani e hooholiia ka pankn me kona hoololiia ana. Hooholoia. Helnhelnia ka panku akolo, a «a hooholo ia, ma kona helnhelu nlnaia ana. Heliilielu puia no hoi ka pauku eha, a ua hooholo pnia iie l»oi. Ua helnhelu holookoaia ka bila ma kona poo, a na hooholoia. Noi mai ka Loio Kuhina, e hoopau ia # ke Komite, a e hai mai ke Komite i ktf hooholo ia ana o ka hila me konahoo'ilo. Hoopnnia ke Komite, a hai mai i hoike, a ua hooholoia ka bila. Noi mai o Hon. J. H. Kamalo e kakau po<*p(ieia ka bila, a e waihoia mai no kona helnhelu akoluia ana i ka la apopo. Hoohoioia. Knhina o na Aina E. Ho mau la i hala ae nei, ua noiia mai « kekahi nr.ui hoa, e hookaawale ia i la e hoopanee ia «i ka Aha; a ke manao nei au o ka manawa kupono keia e noonooia ai. Noi mai ka Loio Kuhina e kapae ia na rnla, e hookomoia mai ai ke noi o hoopau ia ka Ahaolelo. Koho mai ka Paresidena ia Hon»P. Nahaolelua, ka Mea Kiekie W. C. Lunalilo, Hon.

E. H. Boj%, Hon. J. H. Kamalo a nie Hon. J. Wana, i Komitc na lakou e hai aku i ka Moi, u;i makuukau ka Hale e hookuuia mai e ka Moi i ka Poakahi. Ma. ke noi, hoopanee ia ka Hale a Poaono. Poa.ono, Sepatemaba 14. Halawai ka. Hale ma ka hora 10 kakahiaka, e like rae ka hoopaneeia ana, a ua wehe ia me ka pule a ke kahuna. Hai mai ke Kiaaina 0 Maui, ka Luna Hoomalu oke Komite Wae, na hoike aku lakou i ka manao 0 ka Hale imua o ka Moi no ke pani ana i ka Ahaolelo; a ua hai mai oia, ua makaukau oia e hookuu i ka Ahai ka hora 12 0 ke awakea 0 ka Poakahi. Hoike mai ke Kiaaina o Oahu, ua oluolu i ka Moi ke kakau inoa ana mai i ka bila e hookaawale ana i ka haawina no ke Kau Kuikawa. Noi tnai mai 0 Hon. Hoapili, e hapaiia na hana oka la. Ka hana oka la, 0 ka heluhela akolu ana i ka bila e hoomakaakau ana i na e piha ai ka hakahaka o ka makakia. Noi mai ke Kuhina 0 na Aina E, e heluheluia ka bila ma kona poo. Hooholoia ka bila ma kona heluhelu akoluia ana. 32 poe i ae, 6 i hoole, a 6 i hiki ole mai. Muhope iho, ua noi ia mai ka Hale e hoomaha ia a hiki i ka hora 1. Aka hora 1, halawai hou ka Hale. Pule | ia e Hon. L. Kaapa a pau.

Ku mai ka Paresidena, H. R. H. M- kekuanaoa a hai mai, oiai, o ka la hope loa ia o ka Ahaolelo, makemake oia e hoike mai i kona mahalo nui i ka maikai o na hana i hooholo akamai ia e ka poe Hanohano o ka Hale, a e uhai ia ka oukou mau hana maikai e n:t Aha mahope aku nei. Noi mai o Hon. J. H. Kamalo e hoopanee ka Hale, a hikii ka Poaī:ahi, hora 10. Mamna ae o ka waiho ana mai o ka ninau imua o ka Hale, ku mai la ka Hope Paresidena, Hou. J. Mott Smith, a olelo mai la : Paresidkka : Mamna ae o ka waiho ana akn o ke noi no ka hoopanee ia, ke ake nei au e haawi aku i ka hoomaikai ana i na hoa o keia Aha, no ko onkou ahonui me a'u ma ka hooponopono ana i ka'u man hana, ma ke ano o kekahi o na Luna o ka Aha; a me ka onkou mau hana kupono i ka hoomaikai mai ia'o, ma ke kohoia ana niai e ko kakou Paresidena kahiko, a i aponoia mai hoi e ka oukoo koho ana me ka ae, e hoopiha i kahi o ka Hope Paresidena i hala ma ka aina e, Hon. G. Ehodes, ka mea i noho Hope Paresidena maluna o oukon ike Kau i hala aku nei. Mai hoike ole aku paha wau i ka hookoia ana o ka hanohano i haawiia mai ia'a, ina aole wan_e hoomaikai aku ia oukou iloko o keia hora o ko kakou kaawale ana. Ke hoomaikai akn. nei au iā onkou e na Lunamakaainana Hanohano, no ko ookou malama maikai ana i na rula, a me ko oukou makaala nui i ka hana i waihoia mai*i ko oukou noonoo ana ma keia kau pokole. Ua hoike mai ka oukou mau kuka ana i ke nke nni e hooholo imua i ka pomaikai o ka lehulehu, me hooponopono, a hooholo i na mea e pomaikai "ai keia Aupuni i oki ia eke kai. Aole wa i konoia mai ai ka Paresidena e papa aku i kekahi hoa no ke kne ana i na rula o ka lokahi a me ka hoopaapaa ana.. Ua kaheaia aku keia Aha e halawai mai no ka noonoo ana i kekahi man kumu nui, he mau kumn e nlnhia mai ai ka pomaikai a me ka holo mua mau ana i keia lahui. Ua manao ia, ina e hooholo . ponoia ana keia mau kumu, e hookumuia ana he Au o kaholo mua, a e mau ana no hoi no na makahiki he nni wale. ' Aia iloko o ka apo'na kona apono.ana.a-me ka ole, na .pomaikai nui ia e loaa raai ana, e ko kakou Moi Aloha a me kona Aha Kuhina, ke apono ia keia Knikahi Kau Like i ia iho nei malalo o ko kakou mau noonoo akahai ana. Ua aneane holo like loa ko kakon mau manao i ka apono ana, a ua hoolako pa no hoi i na mea e piha ai ka hakahaka, e ala mai ana i ko kakou mau Loaa Aupuni, ke anhau dute ole ia na mea i hahai ia ma ke Kuikahi. Aohe no hoi mau mea a kokou i hookoe iho i ka hanaia ana, e keakea a hoohilika ae hoi i na pomaikai o ka poe na lakou kakou i hoouna mai, o keia Kuikahi, a oia ka kakou e waiho aku nei i ka hoapono ana mai o ka Ahaolelo maikai o Amerika Huipuia. J5 kaawale no kakou me ka mo!" o ka manao, oiai ua hooponopono maikai kakou me ka noeau no na kanaka, na lakou kakou i hoouna riiai; a ina makahiki mahope e hiki mai ana, e huli hou mai ai kakou i hope me ka haaheo, oiai, o kakou na hoa o ka Aha Kuikawa o ka M. H. 1867. Ka noeau o na kumu a kakon i hooholo ai, he inea hiki ole no ia ke "h'>opaapaa ia— na mea kupono i keia lahui, a me na pomaikai i kela a me mea, ua moakaka loaia mau mea ia'u, ma ka manao lokahi like xnai o.na nupepa, ka hooholo like ana mai o na manao o ka poe naauao; a me ka piha mau ana mai o keia ruini, ia kakou e hana ai i kela la keia la i ku poe mnkaikai, ke hui pu ia mai me na Luna o na Aupuni e. Ke ake nui aku ne ; au ia oukou e na Lunamakaainana, oiai, ke aneane nei e hiki mai ka hora e pau ai keia halawai, e holo inua a e pomaikai hoi oukou ma na hana a pau, a me na holoholo like o keia ola ana, a kakon e kokoke akn nei ka hoi ana aku. A ia oukou hoi ena 'Lii Hanohano, ame oakou hoi e ka poe Kiekie, na Kuhina, na lala knmau o keia Aha, e noho mau oukou iloko o ka hauoli o ko oukou mau hanohano; a na noeau a me ke akamai e alakai mau ia oukou, mi na hoopaapaa ana mahope aku iloko o keia nha hanohano, oiai oukou e huli ana i na pono o kei& lahui. Ke ake pu aku nei no hoi au e haawi akn i ko'u hoomaikai ia oe e ke Kokauolelo, a mo oe e ka Umihiolelo, no ko oiua mau kokua maikai ana mai i ko'u nianawa pokole ma ka oihana. Ia oe pn no hoi kalii oka Mdi Kieiie, ka PureBideoa, ka mea nana i kahea mai ia'u e kokua aku ia oe, ma ka hoomalu ana i keia Aha, o ko'u hoomaikai makamuo ana kahi no ia hanohano. K na Keonimann, ma ke kaawale ana, ua mnopopo ia'u, e hui mai nna oukou me a'u, inn ka hoopii-a ana ae i ke ake aloha aina, a aloha olii hoi. E OLA KA Moi I KE AkUA I 0 kana mau olelo, ua paipai olioli ia o ka Hale holookoa. Ku mai la ke'Lii C. G. Hapakini, a noi mai e hanwi aku ka Hale i ko lnkou hoomaikai no ka PareBidcna ame kona hope. A na hooholo ia e ka Hole ia mea, mnhope o ke kamailio hou ana mai a Hoo. C. R. Bihopa. Hoopyrie<iia ka Hale a hiki i ka hora 10, o ka Poakahi.