Ke Au Okoa, Volume IV, Number 25, 8 October 1868 — He Pili No. [ARTICLE]

He Pili No.

Eke Ad Okoa ! No ke akaka ole ia'u o ka S. M. Kamakau tnea e hoopili nei ia'u o " Hawaiian" owau no ia ma ka Nupepa Haole o ke Aupnni, nolaila, ua ninaa au no A. a ua hoomahui ia mai au, o ka mea ana e kuhikuhi nei, oia no "0 Lonqikamakahiki kapu a Kalaoi, 0 Kalani kapu a Keawe i hanau, Hanau Kalani he'lii ku halau, mai ka pahu, Ka ahuula kapu o Kumanamanahewa, Ua.hewa—e. Ua hewa ia 'na la he hoomauhala, Aoie i ano hala i hoomaau e Kalam', Kii malu a ka pua o ka hala, He kalana kai ka hele ana, O hele—a. Hele ana i Opikanaoua i Opikanalani, 1 ka hua o ka nuu i ka papa kaleoa, He au ka aina, ka aina o Wakea i noho a O Wakea keiki kapu a Keawe i hana—u. . U 1 aloha ino ua o— . E ku hooheihei ae kakou, Ua ku kc hei o Papio o Loiloa, Wilia e ka makani olaulii, Komo e—Konio la— Ke hoole nei o S. M.Kamakau,aohe he pili 0 keia alii ia Kamehameha' ī, a ua huli ia maloko oka moolelo alii, aole he loaa. Nawai no la hoi ka loaa ole ia ia, aole ia e ike 1 kahi.e loāaai ia ia. E ahonui iki ka aha makaikai, a e ku aku au imua o keia paio ana, e hoopan i keia kuhihe»-a nui a S. M. K. e hoolaha'nei» Aole no hoi au e hoahewa ia ke hoopuka ao i keia, no ka mea, ua laha nō keia olelo iwaho a na nui ka poe i ik'e e hoho mai nei. AnokoS. M. K. manao ino paha, ke kumu o keia hoole a keehi i keia.mau aliL Ke hoonoho aku nei au i na kupuna o. keia, mau alii i akaka ai ia oukou keia pili ole, a S. M. K. e olelo nei a na oukou no ia e ike i ka wahahee !□& ole o kana mau olelo peoei . - Maka.aoao o Haae. Haae (k).; Kekela (w.) Kekuiapoiwa (w.) Keoua (k.) Kamehameha I, Hoapili (w.) Kinau' (w.) Kekuanaoa. Kamehanieha V. (k.) ; Kaleleaiauli (w.) ' Kamakaehikuli (w.) Keoua (k.) Kepookalani (k.) Keohohiwa (w.) -Aikanaka (k.) Kamae (w). " Keohokalole (w.) Ma ka aoao o Keawe. Keawe (k.) . . (w. Keeaumoku-(k.) Kamakaimoku (w,) Keoua (k.) Kekuiapoiwa2 (w.) Kamebameha.l. - - Hoiapili (w.) . Kioau (w.) . Kekuanaoa. r Kamehameha V. Keawe (k.) LoAomaikanaka (w.) Kalaninuiiamamao(k.)Kapaihiaaha (w.) " Kaolanialii (w.) (k.) Alapai (w.) . Kepookalani (k.) Kamanawa (k.) Kamokuiki (w.) Kapaakea (k) • Ma ka aoao o Kamakaistoko (w.) Umialaikaahiimaßn (w) Knanaoann (k,) Kamakaimokn (w) Keaumokn (k, Keooa (k,) Kekniapoiwa (w,) ' Kamehameha 1., Hoapili (w,) Kinan (w,) Keleuanaoa fk,) Kamehameha V. Uminlanikaahumana w:, Kapaihīaahukane k, Henlu (k) lª (w) KeaweahenU (k) Ulnlani (w) Keohohiwa (v,) Kepookalani (k,) Aikanaka (k,yKamae (w,) Keoh»kalole.(w.) Ma ka aoao oke Akna o lakon i hala aku nei, na komo ke toko o keia man alii iloko o ka wela kapu moeno " e pan ai na lima i ka ekeeke." 4he mau alii haikanaka no hoi, he poe aiinku mai ka wa kahiko aku mamua oka o Kamehamea 1., ahe aimoku no hoi ika o Kamehameha 1., i na moku o Kau a meKula. No keia mau alii no hoi ke kumu i -iakau ai o Kamehameha 111 i ka.wa i ma'eleia ai na aiaa i ka A. D. 1848. Ua hoonoo ia maloko o kekahi rumi, ama ka mali H ana i aeia ai ka mahele ana; no ka mea, $ ka aoao o keia maa alii i na-i ika aina Kamehameha 1., mai ka hōomoe puia ana tKamehameha 1., me Imakakoloa iloko o ka^ e iau, a hiki i kona kn ana i ka moku. Keaweaheulu, Komonawa, Kameeiamoku 1 kupuna o keia mau alii, a me Keeanmoku e% nai Kuhina o Kamehameha 1., na lakou ŪO ho ana e Aiahna nei, a i ae oe nou keia \leana a nou keia aina e ke Kuewa e hookan< ne ;. Ina i pau ka pua hookahi a 1., aole ohewa ke ili ka.noho alii i \ pna'o ka poe nana i na-i pu i ka aina me i - -makon e hoohalahala ko lakou mau <jjaka. Ke olelo nei o S. M. Kamakau, na ' ame . hameha I o Kaiko, Kaoleioku, Kapuli',jik 0 ame Kinau. He pololei o Kapulikoli, a me Kiuau na Kamehameha 1., aka, o KW, a me Kaoleioku, aole. ■ FJnoi e raaopo|J; : Peleuli (w), Kamehameha 1., Peleuli Kawelokalani (k.) \ Kapulikoliko (w), Kaiko (k.)

Kinau Kahakuakoi (W), Kahekili (k.

Kekauonohi (w,) Kiliwehi (w.) Kalaniopuu noho ia Kanekapoloi, Kaolei-

oku. Pela iho la ka mea i maopopo mo ka n aoao, aka, ke i mai nei o S. M. K. p na Kamehameha I o Kaiko a mo Kaoleioku. Oia ■wale no paīia ia i kona manao, no ka mea, uaolelo no ia " ma ka manao" wale no kana ma kona akanmi iho. Ua hili ua lolau o na hoonoho hewa i ka mooalii; a malaila no

hui o ike iu iii kuna opu ino i na'lii, a healia Ja k;t iiuiH i mauao iuo ai ? He mau wahi kanaeuae ia ia oe e " Eu e hoopio ka la, Ka la i ke kula o Ahuena, Komo i ka lai o Kailua la e— 0 Kona— 0 Kona ia o ke kai malino, He lae iwaho o.Kapnlau, E kani ka hoe i Waiulaula, A ke alanui e waiho nei, A ka wawae e a-e nei." Me ke aloha no, B. Kapihe. Kaopuaua, Honolulu, Sept. 21, 1868.