Ke Au Okoa, Volume IV, Number 25, 8 October 1868 — NU HOU O NA AINA E. [ARTICLE]
NU HOU O NA AINA E.
Oiai, i keia pule iho nei, ua hoopau no makou' i na mea liou ano nui o na aina e mai, i loaa mai ma ka mokumahu Idaho/\ heo aku la ma na ale kualoloa o ka moana i Kapalakiko. Aka, he mau mea kou no kekuiii i koe iho, a eia iho lakou malalo nei. Ka Mai Punpnu Līiiii. Ua hai waha ia mai makon e ko makou e ko makou Luna Pai mua iho neī, ia ia uku nei ma Kapalakiko, ua ike ia i ka laulaha ana ae o keia rnai lele i luku ai ia kakou nei i ka 1853 i hala aku nei, maia kulanakauhaIe Moiwohine o ka moana Pakifika; ame kekahi mea na hoi ia, a hiki wale i kona hoi ana mai nei. E olelo ana no hoi ka nnpepa \AUa, o ka la 13 o Sepatemabaiho nei,penei: " No ka pule e pau ana i ka Poaono, la 12 o Sepatemaba i ka hora 12 awakea, he konawalukumawnlu, ka huina o ka poe mike maloko o Ue kulanakauhale ponoi wale iho Kapalakiko—he oi mahuahua ana a& ia o ka poe make, mamua oko ka pule i hala. īa ■pule no, he kanaono kumaono poe i loaa i ka oiai i hoike ae imua oke Keena-o ka Papa Ola; a.he iwakalua kumakehi oia poe i make ia pule no." Oidi, ke ano mahuahua loa mai la ka luku ana mai a ia ano mai ma ia kulanakauhale kokoke mai i o kakou nei, he mea kupono loa ke makaala ia ka pae ana mai o na ohua mailaila mai e holo mai eei malnaa o na moku pea ame na moknmahii. No ka mea, " aohe malama i pau'i ka iole." ina wahi kauna i koe mai, i kela ulopa ana. I ka l.a 17 o Sepatemaba, ua pnnia ka aina 0 Kalepooi ika ohu ano e; ua hoomaa ia, a hiki wale i ka holo ana mai o ka mokuahi. Ua manao kekahi poe, ua pii hou ka mahu ~a me ka luaipele ma Hawaū nei, a ua pau ka kakou *f ike au hulihia ika po." E paiau ana ka, ka olelo a kekahi poe, he kai hoee ka ma ua awa la o Kaleponi, ua pii aku, a h« eiwa.kapuai ke kieleie. la la no, ma Mauna Dala, elua mau olai ana, e holo ana mai ka akau a i ka hema. • Ho Amei'īka. Ma Atalanata i ka mokaaina o Georgia, i ka !a 10 o Sepatemaba, ua hoopuka ae ko laila kiaainai kekahi olelo kahea, e papa ana 1 na kanaka o na puali koae hoomaamaa ana ma na mea kaua, ke ole he p'uali i se ia mai kona knknlu ia ana e ke aupuni, aohe maoa, he knpono ole, a he kue no hoi ia i ka maluhia a me ka noho lokahi ana ona kanaka, a be mea kupono loa e hoopau ia ia mea. £ oielo pu ana no hoi ia, o na kanaka i kaulaoa ke kue kipi ia Amerika Hnipuia, ua hoike maoli mai lakou i ko lakon maū ano ino, ma ko lakou hoopuka olelo ana, he mea ole ke a me na kanawai; a ine ko takou mau malama ole ana no hoi.
E olelo ana ka hupepa Post o ke kulanakauhale o Nu loka, ua molaelae ka pnka lanakila ana mai o ka Peresidena o ka aoao Repuhilikaoa i manao ai. Ikala 16 o Bepatemaba ma ka mokuaina o Tenesi, ua hoopuka ae kekiaaina Brownlow oia mokuaina i kekahi olelo kahea, ina e hoomau mai ka hoopuka manao kipi ana o kekahi poe kipi a me ka hoolaha aoa ma na nupepa, a me ka hooalaala ina maoao pono ole e ponalo ai ka noho maluhia ana, alaila, e ela like mai na puali koa e-hoopau a e ia mau mea, me ka maka oea mea kaua. Ake manaolana ae makou e hoopau, a eanai loaia aku kela Hui powa ino, ke Ku Klux Klan. E olelo ana kekahi palapala mai Wasinetona mai, kelonolono wale ia' la, e halawai hou ana ka Ahaolelo Amerika i ka mahina o Sepatemaba nei, Ua hikio Surratt ma Wasinetona, a ua kamailio pu me kona loio nona e pili ana i kona hihia, e hookolokolo ia an# oia ma ka la 21 o iSepatemabae hookolokolo ia ana oia no ke 'kipi. :j Ma ka ipokuaina o Minesota, ina la mna ■\o Sepatemaba iho nei, ua pa iho kekahi ma|jkani ikaika loa ; a ua lele liilii na hale ; ua poino ke ola o kekahi poe kanakn, a ekolu iiae kanaka i inake loa. ; Ke mau la no na hana kolohe a na īlikini ma na mokuaina komohana ; e like me ka aihue ana i na bipi, ka pepehi ana i na ohana a me ka hana aloha ole i na wahine haole. No Europa. Ua lonolono ia ma Europa, ua noi mai ke aupuki o Italia ia Farani, e hoihoi mai ia aupuni i na koaana i hoouna aku ai no ke kQr kua ana i ka Pope. : E olelo ana kekahi palapala mai Vienna ae a i Felorcna, ua kukuluia kekahi aupuni lmikawa e ka poe kipi o Bulagaria, ma na kakai manna o Bolaka. ' Ma ka la 10 o Sepatemaba iho nei, ka hoike ana o ka Emepera o Farani ina puali koa oia anpuni. Ia ia i maalo ae ai inamua o lakou, na huro like mai la lukou me ka olioli ntii. I ka Moi*vahine Yitoria ma Parisa, na'noh6 oia ma &.& halē noho o ka Hnkn Lnina. Ua hooman ia no kona toho mala maikai ana. • Ua lonolono wole ia, ua ae aku ka Emepera Napoliona, i ka hui kamailio ana me ka Moiwahine <> Sepani». ona kumu oka lavn m:ui liui kamailio ana, aole i haiia ae. Ua ulono ia ma Feloren, ua haalele iho o Garibnldi ia Caprera rio Napela, no kn hele ana ne i ka Ahaolelo o ka poe Demokarata ma ia kulanakauhale. I ka la 10 o Sepatemabn, ka hiki ana ae o ka Moiwahine Vitoria ma kona pakaua 'Wineaora i Enelniii, me ka oluolu malkai o kona (>la, mahope iho o kaua huakai hoolana i Euiopa.
O kn ne ia ana mui o ku niukn o Adinjfrala r*araguta ma ke kowa o Dadanele, a komo loa eku i ke kai o Bosapora, ka Sulatana 0 Tureke, ua lilo ia i mea e kamailionui ia ai ma na poai pili anpuni. Ua kalakalai olelo wale ia, ua hoole ia. mai kona komo ana aku lua wahi la. Oka ae ana o ka Sulataoa, ua haawi ia mai me ke ano olaolu loa, ma ke ano aloha i ka Adimarala a me ka aina o ka hanohano i ili ai maluna ona ka hanohano o ka bele aoa aku ia aupuni.
Ua olelo wale ia, ua olelo haawi aku ana o Sepania i na puali koa 30,000 e malama ai ia Roma, ke ala mai~kekahi kaua nui o Europa. Ua hoea mai ka poe kipimaluna ona mauna e kakai puoi ana ia Ro#adi.
E olelo ana kekahi nupepa no na mea e .pili aūa i ka maluhia a me ke kaua o Europa* E olelo ana ma kela a me keia kulannkauhale nui, ke ulu mau la na manaoio e hiki mai ana be kaua nui maluna oEuropa. O kekahi poe kanaka noonoo loa, ua olelo lakou e hoea mai ana mamua ae o ka pau ana o keia makahiki. Ua lokahi na manao o na nupepa aupuni ka hoopuka ana i ko lakou mau manao, o ka hoopanee ia ana o ka ohiana i na koa, ma ke kauoha a ka Moi, he kumu nuioiaio no ia e hoike mai ana, he maluhia ka noho ana akuo Europa. Ua hiki ae na lono, he kaua kai hoouka ia mawaena oka poe koa Tureke a me ka poe kipi o Bulagaria. Na ka poe kipi i lioouka mua aku, a mahope iho o ka hoouka kaua hahana ana, ua nui ka poe kipi i pan i ka make, o na koena aku, ua pau i ka hoopnehu ia aku iluna o na mauna.