Ke Au Okoa, Volume V, Number 30, 11 November 1869 — No Sepania me Cuba. [ARTICLE]
No Sepania me Cuba.
Me ke ano pohihihi a biki ole ke hoomaopopn i ka aoao oiaio o na lono e pili ana i ka makuahine Sepania a me kona kaikamahine hoomaka—e o Cuba, I kekahi manawa, ua hiki mai no na lono, ua lauakiia ne la na kipi ma ke kahua kaua mqa, a ua kipopo ia aku la na koa Sepania ma rnea. I kekahi' manawa hoi, ua lono ia mai ka lanakila o na puali koa o ka makuahioe maluna o na koa oke kaikamahiue. Aka, hookahi nae mea haohao nui ia raakou, o ka pinepine loa o na lono e hiki mai, o ka poe kipi ka lanakila mau maluna o na koa Sepania, aohe Dae he kuokoa'loa ana o lakou ka poe e kulapa mai la i hnule aku ai na aweawe hookaumaha a Sepania.
Iloko no nae q keia pihe lolono mai 0 na lanrckila ana o ka poe kipi, aia hoi, un hiki mai no io kakou nei na lono, no ka waiho ana aku o Konela Jordan 0 ka poe kipi i kona mau koa', ke haawi ia mai he mau puu dala e ka aoao Sepania. He oiaio paha keia mau lono, aole paha. Aka, ma ka nana ana, a mo ka hoomaopopo ana no hoi, ko kaua kekahi poe o kekahi lahui no ke kuokoa ana mai na hookaumaha ana o ke aupuni makua i ooho aku ai, aole mau uku kipe e hilii ai ke hoomaalili ia ko lakou mau koni nj iR hookaumaha ia, aia wale no o ke kuokoa, a me ke ku kaawale ana mai, mai ka noho hoope ana malalo 0 ka iihaliha oia ksumaha. Ua maumaua no ka hiki ana mai 0 na lono no ke ko mau o ke au o ka lanakila ma ka aoao 0 ka poe o Cuba. No kekahi mau mahina, ua hooponi aku lakou i ke kulanakauhale 0 Pueilo Principe. Ma ka la o Sepatemaba, ua hoouna akuo KenelaPuello 0 ka poo Sepania i fOO koa e hele ai ma ke , ano hoomakaklo ; aka. ui hookui la lakoii.e ka {>oo kipi, a ua nui ko-lakou poino ma ka make, ba lawe pio ia a iue ba haalele ana i ko lakon puali ponoi. Ma na lono, na haalele iho o Kenela Puello o ka aoao Sepanti>. ia Puerto Principe, mahope iho 0 na hoouka ana, a na emi aku i Neuyitisasa. 0 na puali koa 0 Yalamaseda i hoomoana ai ma Las Tunas, a ia lakou i neeu aku ai mai ia wahi akn, na hoonka aku lakou malunaona puall koa 0 Kenolo Quesada, ako
uu halawai Hiui nne lakou me ka hoohoka noi ia. ona puali koa Sepania, ho 4,000 ko lakou' īiui, i alakai kiuo ia e Yalaui|iBeda. Me keia poe i hoouka aku ai oia i ko Kenela Que3ada poe, a mahope iho o eha hora ō ka ho'ouka kaua ana, ua nui ko lakou poino ; a oka poiiio oko Cuba poe, ho 100.. Mahope iho oia hhohokaia atia, ua enii aku ka poe Sepania i koe i Las Tunasa, a ua peo aku lakou malalo o ka malu o ua papu. Ua lilo i keia wa ka apana holookoi o Oineo Vilasa, a me na aina o ke keena hikiua, ma* lalo oka malu o Keuela Jordan. Ona wahi lroi i im'puuli .Supa)iia, a mo ua puali pualu, o na kauhale pili kaliakai a me na pupu.
Ka manao nui o Soutuiiu, aole ona makemake o hookuu aku i kana kaiknnmhine e hele kuokon, a i ole hoi iu, e noho aku molalo okn muna o kekahi aupuni e. No ka men, e like me kekahi lulu ikaika i ko kanaka, peIn 110 o Cuba ia Sepania mn knn» noho aupuni ana. Aolo nae e piholo o Sopnnia ina ku moku kuuwule una aku o Cubn; aka, e «no palupnlu auanoi oia ma ia lalu o kona ikaiku.
..„..0 ko Sopania manuo, o ka hoihoi liou no ia Cuba innlnlo o kona inalu, a e hoomuu ia konn noho inauu onn uku inaluna oluiln, o liko mo ka wii inamun uo o kona kipi unn e kuokoa. I ineu nno e akalui ai i koim ,m«keinake ole e hookuu nku i ko uupuni o Cuba ; ua hiki mai na lono rnai ke uupuni S'.'punia mui, ua hoopaa iho ke aupuni o hoouna mai f muu puali kon, ho iwakulua kuniHhu tau»ani i Cuba, e kokuu ui ina ku lioopau uun i na munno kipi, a e-malimali aku hoi, o Iwi hou ao oia e noho malulo o ko mulu u mo ka hanni kahiko ana. Ua manao i« e kekahi
poe, me ia mou punli kou nui, p hoopokole ia inui ke kaua kipi anu mu ia mokupuni, aka, ua kanalua ia- nae e kekuhi poo, aolo iii, he !uea e keakea ae ai i ke kunkoa maoli ana oka mokupuni o Cuba. Ina -pela ke kanalua ana o kekahi poe, a ioa lie mea hiki ke loaa ia Cuba kona kuokoa ma na
imi akamai e anu ae, a ina hoi i manao ke aupuui Sepnnia, o loaa u" ia Cuba ke kuokoa mia, mahope iho o kona liinai miioli ana i ke kipi, heaha hoi ka Sepunia, e hoouna mai la i kela mn'b puali kaua nui, ke ike o ia, e loaa ana no ia Cuba, Ue kuokoa, uio ka hookoho koko a mo ka 010 palTa ?
O koin hoouna nua niai » Sepnuia i na kanaka i Cuba i mau puali koa e kinai ai i ka manao ka oi loa pnha keia o na hoounu ana aiui i koa,>aka, me ka mnnao no paha e kiuai pau me iaaluka heokahi nui. 0 ka hoopuka ana aku kn i keia olelo kauoha, mahope ponoi iho no ka ia o kn hoi ana aku a Kenela Prime, mai kona holo ana mai 1 Parisa kuka. pu ai me Napoliona—a malia paha me ka maopopo pono mnwaena o laua.
Aka, oiaio nae, e hoomakaukau ia ana ua nrau puali kaua nei e hoouna mai, ua waiho mai o Serrano, ke poo aupuoi i kona niau manao i ke K.omisina Amerika Sikela e noho ana ma Sepani» ; he ane helehelena e hoomau ai o Sepania i kona mana maluoa o ka mokupuni o Cuba. He manao ano maikai no ia, a penei : Inu, e haalele ka poe Guba ika lakou aiou mea kaua, e hoopau ia no na koa pualu ma ka aoao Sepania—e hoopuka ia ka olelo kunhaua e kala ana i na mea a pau loa i komo ma ka aoao kipi—na waiwai
i hao wale io, e hoihoi hou ia aku no i ka poe no lakou ka waiwai—a e koho balota ia naluna mukoainana, a hoouna ia akn i Sepania ma ka Ahaolelo Aupuni, a e kokua ia ko lakou mau makemake e ke Aupuni Sepania He mau inau&o ane maikai no keia o Se°
pania, ina nae e apono ia mai e ka poe kipi ( a he ano kue no nap hoi ia i ka manao a me ke kumu nui i alukai ai i ka poe Cuba, e hapai ae i ka lakou mau mea kaua, a e kaua a hiki jko lakou kuokoa maoli aoa. Aole do nae hoi keia i kulike me ka manao ī waiho ia aku e Amorika, oi« hoi ka hookuu loa ana naai ia Cuba « kuokoa loa, a e loaa aku 19 Sepania he mau miliooa dala. JE waaao ana nae na poe kakau tiupepanr Wasioetona, ao» le e apono ia mai ana ia mea e ke aupuni Amerika, A penei iho la ke ano kulaaaiana o ka mokupuni o Cuba i keia wa.