Ke Au Okoa, Volume V, Number 30, 11 November 1869 — E nana hou mai. [ARTICLE]

E nana hou mai.

KKR Ao Okoa k -Mohii (),•: • Ho nni loa ko'u olioli i ka ao «hoiiui aoa miii o ko« Kapenii, i ka hookiimo «na i ka'u olelo no ka ke Kuokon mea i kumailio ai mnmna «ko ihm, u\al«lo it\,\ o U> |\oo maimo, j "K iiaua nai," Ki« ano, m« ka Helu 41 v> j ua Kuok nei, ike iho la nu, ma ko kolnmu j 0 o» nu hon kuloko, f ka pnue n ko ke Kuokoa in'o. 1SI« ka >»lelo an«, o» h.iiwau na ! u\ea e ao iwaiuoli eia wohewelie :\ l«kou, o owau wale i\o kee *-» ? Owai la ka poe i hn- ■ ninn ? V A ,hia ka n«i o Ukoo ? lvo olelo mai eei, o !(ii Helunanu o kula in nei he huko i.i 1 « olma iv\:\i mniloko o ka Helouawu haolo, .\ W:\uvn t\\lhurn. K« ! mai ike ole makoo, iiib aolo oukoo. i h:u mai e, he lniko keia i unuhiiu mai mniloko mni o knhi l>nko o. l'a ike nii au a makou a pnu, o ko kakou Holunnau, ua unului» uo i« no'mko olaila. Kia nse, aole mnkou i manno, e huli i kn linioa ilhko o ka buke haole, oini, aole i po hiliihi !;e ano oin ninan iloko o ko makou mau (loouoo. Eia nae, ko nlelo nei lakou !>rnei : " Nolnila, oka loan i lioike ia eka aoao a nmkou i honpono ai a me ka lakou hana nus, oia no lui ka haole hnna a ine ka l>>nn e wniho nei." Nilmlu, o hoike no au inni.noi i kn h«na n na hnumana o P. Kamai, penei : E hui ia o|o ka liana i paa ia A, u\e }o ka hnnn i paa in I, lona alaila, he Jino kn hana a pni\. Alaila, mn ka hona okoa 4-4 Nohiila, e puunaue in 4-4 i "kri lißiia okoa, na j o ka hnna i pan ia laua, loaa l la, hoohlo i mau hapnkolu o ka la, un like me 4-3 o kn ln, alaila, ua lona, e 4-3 o k« In, ko laua liann pu nna, a paa ka hann. Oia ae la kn hana a na hnumnna, o P. K. Ib, peliea, oia no ka hnna i hoike la ia oukou la, a oi« hmia ka mea like mo ka ka haolo, en ? Ma keia mea, o lilo no nn lala o ke komile hoike kul.i, i hoike no'u, e olelo mai ai, oia no ka hana a na hauman» o P. K. i loaa ka 4-3 oka !a. Eia nae, mnmua oka hoolaha ana o Kealakai, Kuhanlua, Kr,uwe, i na mea e pili aua i ka.la hoike, « me ka hoina pu o ua ninau nei, i apoooia e ka moa ninau a me ke komite pu, me ka haina o nn keiki o P. K. Kslanilebua o Wailuku, a kokua pu ko ke Kuokoa poe ennlalo iho o kela poo, Kokua i ka oiaio, nolaila, ina kokua m ai ko ke Kuokoa I poe ika hana o na haumana oP. K. ( e like I rae ko lakou kokna i ka haiua, alaila, na ka lehulehu naauao e nana i ko ke Kuokoa poe akamai, noonoo, &c. Ano ka mea hoi, ika | nana ana i na hnna a lakou me ko P. K. aole hke, kue mnoli, aka, ma ka haa, ua like. Na ia mea, ua maopopo mnoli o kela hana

0 oa haumona o P. K oia l;a hnna a ka haole, wahi a lakou la. Ina he oiaio ia, «laila, aolo makou i kanalua i ka olelo aku imua o Hawaii holnokoa, ua hewa ia hana a ka hnole. N.o ka mea, aole makou i manno. o ko ka haole akamai ana, unuhi buke, &c., he mea ia e ae aku ai me ka hoopilimeasi, i ko lakou bana ana me ke kuhihewa loa. Eiu uue, ua paa loa ko'u iiui, ina paha e ola ana.o Warren Colburn i Hawaii nei, i keia wa, ina aole oia e ae iki i kela wehewehe, o oa haomana. Aka, ke hooia nei lakou la, oia no ko ka haole hana. Nolaila, e lawe iho no au, i kela ninau ma ka olelo haole, mailoko mai o ka He lunaau a ka haole Culburn, i akaka'i i kele a me keia.ka mea pono, penei ; lf A ean di> of a pieee of work in 1 day, and B ean do £ uf it in I ho?v mueh would bnth do in a dny ? How long would it t<ike thein both together to do the whole ? ( Helunaon.haole, aoao 136, ninau 146 ) E hoohalike i ka unuhi ana ma ka olelo Huwaii penei pa:<o. Ina hiki ia A ke hana i | o kekahi hana iloko o ka la 1, a hiki ia 6, a i ole, ke hana i £ °ia iloko o 1, la, pehea ka nui o ka laua hana iloko o Ka la 1 huiia ? Pehea ka loihi o ka manawa e lawe ia e laua ke haoa pu i ku hana okoa ? Ma keia hoohke unuhi ana.ua akaka,.ka hana pu i na hapa 4-4 i ka hana okoa, a ua niniu ia ka manawa. Aka, ma ka ninou iloko 0 ka huke Hawaii, ua maopopo loa, ma ka 1 i koe o ka hana pu ana, a ua niele ia, he hapa aha o ka la ka laua haua pu ana a paa ka hana 1 Ua akaka no i ka mea unuhi ninau, ina hana pu i ka hapa 4 o ka hana, lilo ka hapa o ka la, ina hoi hana pu i ka hnna okoa, oia 4-4, nlaila, lilo ka manawa ! i like ine 4-3 la like me | la. Eia nae, ke olelo ikuika nei ka nnpepa Kuokoa, be 4,-3.0 ka la ka lnua hana pu ana a pna ka hann, alaila, ke olelo wiwo ole aku nei au me ke kanalua ole, oia hoi, ua kueloa kc!a loaa i ka ninau, a ua ku pu no hoi kela loua i kn noonoo inaoli. No ka mea, ua niele ia, he hapa ahn o ka lana hana ptr a paa ka haua ? Ina 4-3 ka haina, alailo, oia pn no ka pili i ka ninau ina io peia, alaila, he mea ano e loa keia be ana mauaw o ka aina e, l.e ana i ike ole ia iloko o iia buke mea Helu Hawaii, a haole paha. Oiai, o ba la i ikeia ma keia ninuu, he 3-3 no, aole §, aole boi pii ilunii i ka 4-3, oia mau, he kanawai pBa loa i;i no n<t mea ki.no oiii ano, &c. No lta mea | hoi, o ka hapa o ka la ka mea i emi iho i ka la, oia hoi, o ka apana o kahi mea, ua emi

kona n'ii i nn moii la, (hc akioma ia mea.) Ua :ipiifio loa ko ke Kuokoa poe.i ka olelo £tim, i ka la I, he hnpa ia oka l:i, 8-3 i ka 1», he hapa o ka la, lm ka aka, waiwai o Hawaii nei ia ana manawa liou, naauao io.-

Eia hoi, un kut> niaoii kola loaa i ka no"t>noo maoli, ua maa ka noonoo ninoli i ka apo an», hoomaopopo a»a, 3--S i knhi inou, 44, .55, (i- (! i kahi nu v i\, &<:. F«la, iua oU'lo mai knhi ia kakou, ho 5 Iwpaha i keila!;» Anu-i-ika, aolo anoi kakou o manno, ho wahaheo 1 A pehoa hoi ko ke Knokoa poe, i ka 01010 «na, o 4-3 o ka la, ho hapa aha ia o ka 1» ? Ho ana jn»ikwi nu hou keia. Ua kakau anoi o\Vnrret> Oollmni i n« niuau 0 kona Uolunnnu kona buko, mc ka n >oi\oo oie i ko ano, a n\o ka pili nnw o ka haina i kola a iuo koia ninaii t lna pola, alailn, aolo no i mamaoka lalan mai ona aku 1» aka, aolo au i manaopola, Ki:\ pahn ko kumn o koia, o ka iwanao ana o ko ko Kuokoa poo, ua Hko ka hupu v\ k» la mo ka la a ai, we ka manao ua kokua ia lakon o \V. CoU»uvi\, N«laila, oa, inai pano hon onkoo i niuan o kois i\no, ino ka mnopopo loa o ke auo f hoou i«o ka haina oiaio m» ka 01010 Hawaii, oiai, na uma loa na Kuimi o koia Apana. i ko ao 1 k(\ lakon nit\\t hanmana, ma ka Helnaaau llawnii„ino ka huli 010 iloko o ka buko haolo e hoopouopono ai, oiai, na wohoia a #kea ka pnka, o hnna noolikomoka olHo Hawnii, No kn moa, aolo. paha i maana Kuinu <> koia Apftns, i ka namu haolo. ina paha o na haolo o kt> Kuokoa, ka poo mai Amei'ika inai, ina ua v»im\o loa, Kia hoi. ho moa ano o ka 01010 ana o kc Knokoa, o ka hana a na haumana a P. Kamni, oi« ka h»na aka h:m!o, &e. Ka loao, no ka mea, ii\ft o nana oukou i ka hana a na hanmana a ua o P. K., nei malnna, alaila, e iko no oiikmi, ho hnna i ku 010 i Va nooooo maikai iloko oia ninnn. Eia hoi, aole i lniiia ka hniia ana hanmana_n P, K., iloko o ka Holw i hoolahaia ai ka Hoike Kula o Kaupo, Maui. Nolaila, aole an e hamau ana, a ike aku pjiha ia onkon, e hoihoi hou ana i kola wehewehe lalau iiho ole a oukoii, Kia hoi, aole au i hoonna i ko'u kope i ke Ai; Okc.a, me ka manao e hahai mai ko ke Ar Okoa poe ma ko'o mau knpuai, aka, no ko'u munao, eoluoluanano ka Lunn Hooponopono, e lawo i ka'n nmn 01010, a telegarapa aku, i ike ka lelmlehn, oiai, uakapaeee ka poo hoopouopono o ke Kuokoa, i ka'u kope i hooili mna akn ai mn ka inoa o ko Kuokon, noko lakou ike paha he A ke i mai nei oukon, he m»n olelo kunahihi ka'u o kue aua ia onkou, no ka hoomoeia o ka'n palapala pano, no «a ninnu nei. Ka I mai apaapa onkou, oini, aole nn i kne aku ia onkou no ka hoomoe ana. Li\l»u I Lnlnu ! I Lnlmi maoli II! K n:tna i ko'u iniiu olelo ino ka noonoo, i ole o p«no hewn, a o ike no onkon, na Une an i ko onkou wehewhe lalnu, i! huipuia mo ka hilinai huke Imolo. Ke hooki noi an maanei, ake hanwi akn nei hoi nn i ko'u uloha uo ka Lnha līooponopono o keia nupepa, a me na keiki nlele hna kepau. Aloha oukon. •T. K. Kahueka. Hana, Mani, Oknt. 30, 1869.