Ke Au Okoa, Volume V, Number 51, 7 April 1870 — Na Makahiki o na Holoholona. [ARTICLE]

Na Makahiki o na Holoholona.

Mai loko mai o kekahi mau nupepa haole, makou i houluulu mai ai no na makahiki e pili aoa i na holoholonu o ke kula a me kekahi raau man manu " pani la" o ka lewa. 0 na makahiki nae o na holoholona, ua ane like nu la me ko ke kanaka, ka hiki ole ke hai ia mai, e mea mahina, a e mea naakahiki make, a pau ue ke ola ana ma ka ili homiu ; ka, nia raa ka hoomaopopo ana i ka avarika o na inakahiki a me ka ioihi o ke ola aua o na holoholona a me na kanaka, alaila, ua ikeia e hiki ana no ke kohoia ka heluna o na makahiki. E houpuka ana hoi kekaln mau nupepa, ponei:— " Ina e hnla ae ka iole rabita, ka hare, a me kekahi mau ano holoholoua e iho no, he squirrel kona inoa, mai ka pu ae a ke kanaka kipu ; alaila, he kakaikahi loa l:u hala ana i keia mau ano holoholona, ka ehiku o ko lakou mau makahiki. K.a avarika o na inakaliik i '.o ka Alopeka, mai ka umikumamalua a ka wakaluakumamalima. O ka Lio, ma kona ano pili mau ana me k'e kanaka, aole no i pinepine loa ka hala ana ae o na makahiki uiai ka iwukalua a ka i wakaluakumaine.lima. 0 ka Lio kaua kaulana nae o kc Duko o Welinetona, nona ka inoa " Capenahngena," ua mau uo kona ikaika a hiki i ka iwakaluaku mamahiku, a ,make kupapau i ke konakolu o kona man makahiki. Aka, o ua Lio ahiu, r,a °i 'oa akn ka uui o kona uiau makahiki. 0 ka Puua, ua kakaikahi kona ola ana a hala na makahiki he kanakolu ; a o koha manawa mas mau, aia mai uo malalo mai o na makahilei lie kauakolu. 0 ke Dia kaae a me ke Dia ulaula, he loihi no ko laua mau makahiki, i oi aku mamua o na nmkuhiki he kaunha. 0 ke Kamelo, ua ane oo kupooo kp hiki aku 1 ka alima o kona mau makahiki, a he ola loilu' mai ke kanaha a hiki i ke kanalima o na makahiki. 0 ka Ilio, aole e eleeleu loa i ka ehiku o na makahiki. I ka pau ana o ka ewalu o na makahiki, ua hoomaka ,ti ka ulu ana o na oho hina ina ua 'maku, a ,na na kihi kekahi o ka waha. Oiu mau «uo nae, aia u hiki i kji uniikumanialua o na makahiki, ike maopopo

lo.i iii aku ; ulaila, hoomuka inai ke 6no itto 0 ku Ilio, u ku i ko nno hoowahuwaha ia & koua kahu. Pela paha ma na aiua haole, a\u, ma Ilawuii noi, ua uiau uo ku ulohi ia 0 ka Ilio a make wale ; a ho ku-o uwo 'iaal kekahi [>oo 110 ka inake ana 0 ka lakwu m&u Ilio. I kekulii iiimiHwu nno, na ola loihi no ka Ilio a hiki i ka iwaknlua 0 na makahiki. U ka avarika o na mukahiki o ka Ilipa, nole 01 1111 ' «ku inauiua 0 na makahiki ho umi. Aka, o ke.uihi poo Hipa ma Sepauia, ua hiki aku i ka umikvunamakv)iu o na makahiki. Kokalii a;.in ilipa ka, usv ikei», ua ola a hnla na iuakahiki ho iwakalua.

0 ka awu-ika o na makah,\i o ka Bipi waInne, lio umiknmamalimu, Ho hiki 110 ko hai ia k.v lioluna o koi\sv man la ma ko. kaoi poo» poo 0 kan ana maluna oko kiwi, () ua makahiki ku IK'«, ho kakaikahi ka oi ana aku manniu ao o na makahiki ho iwakafvia ; a 0 na l.aohaokela, na oi aku mamna 0 na makuhiki oka Boa. O U Liona ka me« . oi aku oko kokah. mau holoholona. Aia uao ma kokaln mau manawa, na ikeia ko ola ana 0 ka Liona, a hiki i ko kauwhiku o na makahiki. O koknhi Lionn nao i mako ai ma ko Towola o L.ulaiiu, i kiv At. 11. 1190, ua ololom, ua oi ao inamna o ko kunawalu ka nni o kona mau makahiki ; a ua nfalama maikai ia kona ili i mea hoomanao Aka, 0 na holoholona a pau loa ma ka ili hoinia, aole mea o!a loihi loa i oi ao mamua oka Elepani. Ua ikeia ka Elepaui e ola ana a oi aku mamua o ka haneri makahiki hookahi ; a ua oi loa aku no ka mamua oia ka lohnlehu o na makahiki. Ika manawa 0 Alekanedero ka Niii i hoouka kaua aku ai muluua o Porusa, kekahi mau apana o Inia iiuna, ua lawe mai oit ; kekahi Elepani mai ke alii opio ana i lauakila aku ai ; kapa iho la oia i na Elepani nei 0 Ajux ka inoa, a lioolaa akn la ika la, a hookuu aku 4 ia ia ia me keia mau hua i kakouia maluna ona. "O Alekauedero, ko keiki a lupita, ua hoolaa aku ia Ajux 1 ka La." tJa oleloia, he ekolu haneri makahiki uiahope iho, ua loaa no ua Elepani Ajax la, me u.i mau hua palapalu la mahma ona. No keia auo ola loihi, ina holo ho kupono oia ke kapaia akn, he moi no na holonoloua, he kupono 110 hoi ko kapaia aku oia, he Kanikoo mawaena o na holoholona.

Mawaena hoi 0 na manu, 0 ka Aeto, " ka moi o na manu," ka aiea kanlana no kona ola loihi. Ma ke kulanakauhale o Viena, i malamaia ai kekahi Aeto, a he hookahi hariCri me eha maknhiki, make iho la. oke Koi'akn uo kekalii manu i kaulana no ke olu, a hala k;i haneri makahiki ; a ua olploia no hoi, o ka mauu Nene no kekahi inea ola loihi; ua hiki akr i ka haneri maknhiki, a ua oi aku uo ka i kekahi manawa. A mnwuena hoi o na I-a 0 ke kai, aole io no paha e loaa aku ke ola loihi ana o ka honu. Aia ma ka Halenlii Lamabeta, ua ola kekahi honu, a oi aku mamua o ka haneri me iwakalua makahiki. Ako, aia mo Peteroboro kekahi honu, i ola no na makahiki, aole i emi iho malalo o ehia lianeri me iwaknluß.