Ke Au Okoa, Volume VI, Number 2, 28 April 1870 — He hoomoe Waea Telegarapa ano nui. [ARTICLE]
He hoomoe Waea Telegarapa ano nui.
Ua aie aku makoa i ka nnpepa Pi C. A. a H. M. Wini o ka Poaono no kekahi lono i loaa mai ia pepo, e pili aoa ika hoomoe ia »tia mai o kekahi waea telegarapa ; a ma īi mea paha, e hoohui ia akn ai o Honolulo nei me Kapalakiko, No loka, Ladaoa, Yokflh hama a rae Hongkong i Kina. Ua hoolimalima la kekabi Haie ka Ahaoleloo Kaleponi, e hoomoe i telegarapa moana mawaeaā u Kapalakiko a me lapana ma keia awa aku nei, e biki loa alen <i ilaila. Penei, na mea I hoakakaia ma ua bila nei:
«• O J. Taylqr, W. H. Claiy. H. C. Crane, G. P. Je«aup, H. C. Eoberts, C. S. Conssins, E. L. Sullivan, T. Doolan, L. W. Greeowall a me John Nightingale, ko lnkoo mau hope me na luoa hoopooopono, e kaooha ia a e haawi ia ka maiia o hoomoe, e hoomau, a e haoa ilaina a i mau laina Ulegara mai kekahi wahi aka a lakou e koho ai ma ka Mokoaioa o Kaleponi, i Honolula a i ka Mokupunl Brook ma ka Moana Pakipika, a malaila aku i i lapaaa. Ua kauoha ia no lakou e hoomoe i ka laina a mau laina telegarapa la i olelo ia, a naluna o kola a me keia ala a alaloa, a mena aino maloko o na palena o keia Mokunina, ma ka haawi ano aku i kela a me keia luaa i kanu ole ia, a ma ke kukolu ia ana paha
kekahi mau mea e kupoao ai, oia boi na pou, na kia a me na apahu na wabi e hoopaa'ai i-na waea o ua mau laina nei i olelo ia, a e hana a e hoomoe hoi i telegarapa moana mai kekahi wahi aku a lakou e koho ai, a e hoomau a hooloihi aku ia mea i Honolulu, a me ka Mokupuni Brooks ma ka Moana Pakipika. a as2> leila aku i Yokohama ma lapana. O na pono a me na pomaikai i hai ia maloko nei, e mau a e hoomau ia no kB mana no oa maieahiki, he iwakalua kumolima." .
Ma na mea ka e pili aoa me keia laina hou e manao ia nei o kona hoomoe ia ana ma ka moana Pakipika nei. ua hoala ia ae ka kekahi hui hou ma Laelana e hoomoe ia i laina telegarapa moana, e kau aku ana ma na wahi ano nui o ke kapakai komohana o Amerika Hema. E hoomaka ana ia laina mai Panama akn, a e pili aku noiai Peru ma Tumabcza, a malaila e hui ako ai me ka laina aina o ka Hui Telegarapa Lahui o Peru, a malaila e holo aku ai i ka hema i Kili, a hui me na laina telegarapa o Ki'.i, Uraguay me Berazila. Mai keia laina hoi e hoomaka hou ana ma ka puali Panama, a holo aku ma Inia Komohana i Amerika Huipoi'a a me B«ritania 4 "O ka lono ana mai o keia a'no, aole no ia he mea ole i ka hoohauoli «aa mai i ko kakou mau manao lana, ke hooko io ia mai kona hoomoo ia ana. Ua heluhelu no hoi inakou ma kekahi mau nupepa o na la i kaahope ae, e hoakaka ana, o ka hoomoe ia ana o ka laina telegarapa ma keia moana okea, ua oi ako ka maikai mamua o ka hoomoe ia ana ona telegarapa ma ka moana Atelanika ; a ua hilinai nui ia mea mi ka malie a me ka ikaika nui ole o na au o ko kakou moana nei ; a na manao po ia no hoi, eoi aku ana ka makepono o ka hoomoe ia ana o keia laina hou, ke nonnoo ia ke kowa a me ka mamao o kahi e ioomoe ia ai.
Ua manao ia o na lilo o ka hana ia ana, a me ka hoomoe ana i ua laina nei, ma ke ano emi ana mai i keia mau makahiki elua, aole paha e hiki aku i ka miliona dala hookāhi ; a o ka hana ana a paa no paha ia i ka makahiki hookahi. I mea paha e biki pono ai ka hoomoe ana i keia laina telcgarapa hou i manao, ia ua makemake ia ke kokua o kekahi mokn nui ; a o ka mokumahu Hikina Nui wale no paha ka moku knpono. Ua manao ia ka keia moku nui aohe hana nni e kupono ai, aka, ke ike ia nei nae, he mau hana nui kana i hana mai nei ma ko hoomoe ana ika laina telegarapa Atelanika, Farani, ai keia mau la mai nei, ka laina i Bomabe e hoohni aku ia Beritania me kona.Panalaau me Inia. - Hauoli wale ka la a kakou e ike ai i ka hookokoke ia mai o na lonoa pau o ka honua mawaho aku nei, iloko o na wa pokole e ka mana shni emoole o ka uila !