Ke Au Okoa, Volume VI, Number 11, 30 June 1870 — Page 1

KE AU OKOA.
BUKE VI --- HELU 11.} HONOLULU, TAREDE, IUNE 30, 1870. {$2.00 NO KA MAK.

"KE AU OKOA."
KA UKU O NA OLELO HOOLAHA.
NA OLELO HOOLAHA – No na lalani he 10, oia hoi 1 iniha, no ka hoopuka hookahi ana, $1 00; alua hoopuka ana, $1 50; ekolu $1 75; hookahi mahina, $2 00.
Aia no ke keena o "KE AU OKOA" ma ka Hale Paipalapala Aupuni, maluna ae o ka Hale Pai.

"KE AU OKOA."
E HOOPUKA MAU IA ʻ NAI
KELA POAHA KEIA POAHA,
MA KA
HORA EWALU O KAKAHIAKA.
ELUA DALA NO KA MAKAHIKI hookahi, he kanalimakumalua nupepa ia. E uku e ia ke DALA HOOKAHI no ka haalua makabiki mua, iloko o na mahina mua eono ; a pela hoi ka lua o ke dala, e uku e ia iloko o ka hapa o ka makahiki.

NO KA AHAOLELO
[ E hoomaopo, he koena keia no ka aoao 4. ]

LA HANA 41, POAONO, IUNE 18,1870.
            Halawai ka ahaolelo ma Honolulu; hora 11 kak. e like me ia i hoopanee ia.

            Mea Kiekie Peresidena P. Nahaolelua ma ka noho.  Puleia e ke Kahunapule.
            Heluheluia ka moolelo o ka hale a ma ke noiia ana ua aponoia.
            Hoike mai ke Komite Paipalapala no ke paiia ana o ka hoike a ke Komite Hoonaauao.
            Hoolaha mai o Mi Kamakau bile kanawai @@@@@@ me ke dute ole iloko o keia aupuni, hooleia ka laweia ana mai ia bila no ke kue i ka rula.
            Heluhelu akahiia ka bila kanawai a Mi Thompson e pili ana no ka lawe ana i na olelo hoike ma na hihia karaima, oki mare, hookolokolo moana a pela aku imua o ke jure, noiia a hooholoia e paiia ka bila.
            Helehelu akahiia ka bila kanawai a Mi Thompson e pili ana i ka hoonauaoia o kekahi mau keiki Hawaii eha ma na aina e ma ka oihana lapaau, noiia a hooholoia e paiia ka bila.
            Nonoi mai o Mi Thompson e ae ia aku oia e heluhelu mua i kana bila kanawai hoololi ai i ka Pauku 1420  o ke Kanawai Kivila.
            Pane mai ka Paresidena. O keia bila a ka luna o Honolulu i lawe mai nei, ke manao nei ka noho aole e kupono e lawe mai malalo o ua rule o ka hale i keia kau, no ka mea, ua hoopanee loa ia e keia hale ka bila a ka luna a Kohala i lawe mai e hoopau i ka Pauku 1417 a hiki i ka Pauku 1425 o ke  Kanawai Kivila, a au komo pu mai keia. Pauku o ka wa kupono e lawe mai ai o keia bila o kekahi kau hou aku.
            Mi Thompson. He oiaio e like me ka olelo a ka Paredidena ua komo pu keia Pauku a'u i manao ai e hoololi ka bila a ka luna o Kahala i kapae loa ia e keia hale, aka, aole au i ike i ka pili o ka hooholo an a ka Paresidena no keia mea, no ka mea hookahi wale no a'u Pauku i mamao ai e hoololi, a  aole no hoi au e hapai hou ana e noonooia na Panku a pan e like  me  ka bila a ka luna o Kohala, a ma ia mea ke hoopii nei au i ka olelo hooholo a ka Paresidena imua a ka hale.
            Noi mai ke Kuhina o na aina e. No ka mea he la keia e hana loihi ole ai, nolaila, ke nonoi aku nei au e waiho ai ka noonoo o ka hoopii a ka luna o Honolulu a biki i ka Poakolu, oia ka hana mua o ka la hooholoia.
            Heluhelu akahiia ka bila kanawai a Mi Kaluapihaole ma ke poo e hoololi ai i ke kanawai no ka lawe ana i na ohua mawaena o keia mau mokupuni o keia pae aina.
            Heluhelu akahiia ka bila kanawai a Mi Kaiue e hoopau ai i na kanawai e pili ana i ka hoopae ana mai i na lima paahana mai na aina e mai.
            Hapaiia na hana i pau ole.
            Hana Mua. Oia no ka noonoo ana e haawi ia ka bila e pili ana i ka auhau ana i kekahi mau lilo i ka poe i hoopomaikaiia e na alanui ma ke kakau poepoe ana.
            Ninaunia a hooholoia e kakau poepoeia ka bila.
            Hana elua. Oia no ka noonoo ana i ka bila kanawai ma ka heluhelu alua ana e hoololi ai i ka pauku 1477 o ke Kanawi Kivila, e  ae ana i na hoaaina e kua a e lawe i mau laau pa mai na aina mai o na konohiki.
            Mi Bihopa.  Ke nonoi aku nei au i ka hale e hoopanee loa ia ka noonoo ana i keia bila, me he mea la he wahi ano uuku wale no kahi hoololi, a ua haawi ia no hoi he mau pono i kupono maoli ma ke ano kulana o na hoaaina, no ka mea, o na laau e ulu anamaluna o ka aiana ponoi o kela mea keia mea, aole e pono no i kela mea keia mea e kanu i ka laau nona ponoi iho.
            Kuhina Waiwai. Mamua o ko kakou hooholo loa ana i keia  bila, e hai mai ka mea nana i lawe mai i keia bila i ke kumu nui kona lawe ana mai, ua like loa ko'u mamao me ko ke'lii Bihopa i  olelo iho nei, a eia no hoi kekahi in a e pau loa na laau o ke kuahiwi, he mea ia e ulu mai ai ka wi a meka maloo no ka nele i ka nele i ka ua ole.
            Mi Naukana. Owau ka mea nana keia bila, a e hai pokole aku no au, ua ili ka pilikia i ka  poe mahiai a me ka poe hanai holoholona, no ka mea, ua hookapu ia na laau konohiki a  me na pohaku, a aole e hiki ke pa ia ka pa, ma ko'u apa na i hele mai nei au, ua ili ka pilikia i ka poe mahiai a me ka poe hanai holoholona, no ka mea, ua hookapu ia na laau konohiki a me na pohaku, a aole e hiki ke pa ia ka pa, ma keiaa mea ua pilikia ka poe mahiai i ka ulu pono ole o na mea kanu i ka hele wale ia e na holoholona, a pela pu no hoi me ka poe hanai holoholona.
            I na e kuai i na laau i mea pa ma Honolulu nei, ua nui loa ke kumujuai a me na lilo o ka lawe ana, o ka apana a'u i hele mai ai ua ike au he nui loa ka laau oia wahi, a eia no hoi keia o ka bila ua haawi wale aku no ia i ka poe e noho ana maluna o ka aina, aole hai.
            Ma ke noiia ana ua hoopaneoia ka hale a ka Poakahi, June2, 1870, hora 11, kak.
            LA HANA 42, POAKAHI IUNE 20, 1870.

            Halawai ka ahaolelo ma Honolulu, hora 11, kak. e like me ia i hoopaneeia ai.
            Mea Hanohano Paresidena P. Nahaolelua ma ka uoho. Puleia e ke Kahunapule.
            Heluheluia ka moolelo o ka hale, a ma ke noiia ana ua aponoia.
            Heluheluia mai e ka Kakauolelo o ka hale be palapala mai ke Keena o na aina e mai i ka Paresidena o ka hale, e noi mai ana i na hoa o ka hale ahaolelo a he palapala pu mai no hoi, na J. H. Woodehouse ka Kanikela a Komisina o Beritania, e noi mai ana ka Rear Adimaraia Hornby, e kipa aku maluna o ka Aumoko o Breitanaia, ma la 21. @@@@@ olelo e pane aku no ke noi.
            Waiho mai o Mi Kepoikai, he palapala hoopii no Wailuka, e noi ana e papa ia na on a ma ke kanawai aole e uku ia na paaha na ma ke dala pepa, haawiia i ke Komite Ahahookolokolo, a he palapala hoopii no Honuaula, e noi anae kauia na dute maluna o na uala haole, a e ukuia na Makai, a e hoemi ia ka uku o na luna aupuni. haawi ia i ke komite o na palapala hoopii huikau, a he palapala hoopii no ia wahi no, e noi ana, e kukuluia i hale  paahao a hale hookolokolo, a e uku ia ke Lunakanawai oia apana ma ka uku makahiki, aole ma ka uku konia, a i hookahi Ionamakaainana, haawiia i ke komite o na ahahookolokolo, a he palapala hoopii no Honulaula, e noi  ana e kauia na dute maluna o na uala haole, a e ujuia na Makai, a e hoemi ia ka uku o na luna aupuni. haawi ia i ke komite o na palapala hoopii huikau, a he palapala hoopii na ia whai no, e noi ana, e kukuluia i hale paahoa a hale hookolokolo, a e uku makahiki, aole ma ka uku konia, a i hookahi lonamakaainana, haawiia i ke komite o na ahahookolokolo, a he palapala hoopii hou no nolaila, e noi ana e kau ia i kanawai no na aina i paa ole i ka paa pela aku, haawiia i ke komite o na aina aupuni me hana hou, a he palapala hoopii hou no no Koolaupoko. Oahu, e noi ana e ae ia na holoholona o na kanaka e hele wlae maluna o na aina konohiki, haawiia i ke komite o na aina aupuni me hana hou.
            Waiho mai o Mi Boyd, he palapala hoopii mai na on a moku holoholo pili aina, e noi ana e hoololiia ke kanawai e pili ana i ka lawe ana i na eemoku mawaena o keia pae aina, a pela aku, a e noi ana no hoi e hoopau loa ia kekahi mau kanawai e pili ana ia, haawi ia i ke komite o ke kalepa me na hana lima, a e hoike mai ma ke ano bila.
            Waiho mai o Mi Martin he palapala hoopii no Kau Hawaii e noi ana e kau ia i kanawai aole e hoaie kau na haku i na kauwa a oi aku mamua o ka uku, waihoia a noonoo me ka bila, a he palapala hoopii no hoi, nolaila. mai ke noi ana e haawi aku ka ahaolelo i ka uku no Mrs Brown, no ka lapaau ana, haawiia a noonoo ia e ke komite. a he palapala hoopii hou no no Kamaoa, Kau, Hawaii, e noonoo no ke kipaku ia ana o na kanaka e ke kanaka luna o ka aina, haawiia i ke Komite o na aina aupuni me na hana hou.
            Waiho mai o Mi Laiana he palapala hoopii no Kohala, e noi ana aole e ae ia na lima paahana o na Aina e, hoopae mai, waihoia a noonoo me ka bila, a he palapala hoopii hou no, e noi ana i $25,000 no ke kukulu na i hale hana lole, waihoia a noonoo me ka bila, a noliala mai no, e hanaia ke alanui mai Kawaihae a Puuhue, waihoia i ke  Komite o na Aina Aupni, a nolaila mai no e pili ana no ka hoopii aole e koina ia, waihoia i ka konite o na Aha hookolokolo.
            Waiho mai a Mi Kaiue he palapala hoopii no Molokai e noi ana i $2,000 no ke alanui mai Pelekunu a Koolau, a e Hookaawaleia i hookahi L. K.Apana no Koolau, Molokai, a e hookaawaleia ielua wahi koho, a e hoouna ia i kauka no Molokai, waihoia i ke  Komite o na palapala hoopii huikau.
            Waiho mai o Mai Halemanu he palapala hoopii no Hamakua Hawaii, e loaa i na makai ka hapalua o ka uku hoopau, a e ukuia ka luna Mkai oia Apana. Waihoia a noonoo ia e ke Komite wae.
            Hoike mai ke komite Paipalapala i ke paiia ana o ka bila e pili ana i ke oki mare.
            Hoike mai ke Komite Wae no ka noonoo ana i na palapala hoopii, a me na olelo hooholo e pili ana i ka uku o na makai a pau o keia Aupuni ho $85,000, a pela aku, a nonoi mai no ke komite e noonooia e ka hale, waihoia ma ka papa a noonoome ka bila haawina.
            Hoike mai ke Komite o na palapala hoopii huikau e noi dala, ana hoike mai e noonooia e ka hale me ka bila haawina, a me kekahi mau palapala hoopii e ae, e wai hoia e noonoo me ka bila, ao ka palapala hoopii ilina kapapau o Waimea, Kauai, hoike mai na ka luna o Waimea e noonoo me na kamaainu.
            Aponoia ka hoike a ke Komite.
            Waiho mai ka Mea Kiekie Lunalilo, he olelo hooholo e haawi aku nahoa oka hale Ahaolelo a o akoakoa ma ka hona 10, kak ma ka Hale hookolokolo no ka holo ana aku i luna o ke Aumoku manuwa Beritania.
            Waiho mai o Mi Aholo, he hoololi e akoakoa ma ka hora 9.
            Mi Hikioki. he hoololi ka‘u e waiho aku aia i ka hoopanee ana o ka hale i keia la alaila, e hoopanee aku a ka hora 9 o ka la apopo, la 21 o Iune.
            Mi Kaukaha. He hoololi e hoopanee a ka hora 9 o ka la 22 o Iune, ninauia a hooholoia.
            Ninauia a hooholoia ka olelo hooholo me ka hoololi.

            Waiho mai ka Loio Kuhina he olelo hooholo, o na hana o ka Poalua a me ka Poakolu, e hanaia ma ka Poakolu a me ka Poaha, hooholoia.
            Hapaiia na hana i hoopaneeia.
            Hana mua. Oia ka noonoo ana imua o ka hale i ka bila kanawai e hoololi ai i ka Pauku 1417, o ke kanawai Kivila.
            Mahope o ka hoopaapaa ana, ua noiia a ua hooholoia e kakauia na ae me na hoole, o ka poe me ka ae o lakou ka poe kue i ka bila, o ka poe ma ka hoole o lakou ka poe kokua i ka bila.
            Poe ma ka ae:
            H.R.H.W.C. Lunalialo, Hoo. C.R. Bihopa, C. Kanaina, W.P. Kamakau, P.Y. Kaeo, S.H. Phillips, H.R. Hikikoki, C.J. Laiana, S.K Kaai. W.T. Martin. M. Kapihe, W.H. Kaauwai, D. Kahaulelio, E. H. Boyd, J. Komoikehuehue, W.H. Rice - 16.
            Poe ma ka hoole:
            M.K.P. Kanoa, D.B. Wahine, J.W. Kumahoa, G.W.D.Halemanu, G.W. Pilipo, N. Kepoikai, L. Aholo, W. Hanaike, J. Kaluapihaole, D.W. Kaiue, S.M. Kamakau, J.L. Naili, S.M. Naukana, D. Kaukaha, S. K. Kuapuu -15.
            Nolaila, ua haule ka bila.
            Hana elua. Oia ka noonoo ana imua o ka bale i ka nila kanawai e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiaina, e kuai i na kai lawaia a pau a e noa i na mea a pau loa.
            Ku mai o Mi Wahine a kokua i ka bila.
            Ku mai o Mi Kaauwai a kokua i ka bila e like me ka Luna o Hilo.
            Noiia a hooholoia e kakauia na ae me na hoole, o ka poe ma ka ae, o lakou ka poe kue i ka bila, o ka poe ma ka hoole o lakou ka poe kokua i ka bila.
            Poe ma ka ae:
            H.R.H.W.C. Lunalilo, P. Kanoa, C.R. Bihopa, C. Kanaina, W.P. Kamakau, P.Y. Kaeo, S. H. Phillips, G. W.D. Halemanu, S.K. Kaai, G.W. Pilipo, M. Kapihe, W.H. Kaauwai, E.H. Boyd, S.M. Naukana, D. Kaukaha - 16
            Poe ma ka hoole:
            Hon. H.R. Hikikoki, D.B. Wahine, C. J. Laiana, W.T. Martin, N. Kepoikai, L. Aholo, W. Hanaike D. Kahealoha, O ka luapihaole, D.W. Kaiue, S.M. Kamakau, J. Komoikehuehu, J.L. Naili, W. H. Rice, S.K. Kuapuu - 15.
            Nolaila ua haule ka bila.
            Hana ekolu. Oia ka noonoo ana imua o ka hale ka bila kanawai e pili ana i na kiai o ka Hale Dute ma ka heluhelu alua ana.
            Ninauia a hooholoia e kakau poepoeia ka bila.
            Hana eha. Oia ka noonoo ana imua o ka hale ka bila kanawau e huikala ana i ke Kuhina Waiwai e uku aku ia Dr G.P. Judd, no ka hookaa ana i ka uku hoolimalima uapo ma ka heluhelu elua ana.
            Ninauia a hooholoia e kakau poepoeia ka bila.
            Hana elima. Oia ka noonoo ana imua o ka hale ka bila kanawai e hoololi ai i ka Pauku 3 a me 7 a e hoopau loa i ka Pauku 5 o ka Mokuna 85 o ke Kanawai Hoopai Karaima ma ka heluhelu alua ana.
            Ninauia a hooholoia e kakau poepoeia ka bila me ka hoololi.
            Hoopaneeia ka hale a ke Poakahi, hora 11, kak.
            LA HANA 43, POAKOLU, IUNE 22, 1870.
            Halawai ka Ahaolelo ma Honolulu, hora 11 kakahiaka, e like me ia i hoopaneeia.
            Mea Kiekie Peresidena P. Nahaolelua, ma ka noho.
            Puleia e ke Kahunapule.
            Heluheluia ka moolelo o ka hale, a ma ke noiia ua aponoia.
            Waiho mai o Mr. Kaiue he olelo hooholo, e hoomaka ka hana o ka Ahaolelo ma ka hora 10 kahahiaka, a e hoomaha i hapalua hora ma ke awakea, a noho bou a hiki i ka hoopanee ana, a e kauohaia ka Makai o ka hale e hoolako i mea ai na na hoa ninauia hooholoia.
            Hapaiia na hana o ka la.
            Noiia e kapaeia na rula. Hoike mai ke komite o ka malama ola, i ka olelo hoike e pili ana no ka Awa, a me ka lawe ana mai i ka ila kanawai e pili ana.
            Noiia a hooholoia, e paiia ka olelo hoike a me ka bila, mamua o ka heluhelu akahi ana.
            Na hana i ka la. Oia ka noonoo ana i ke komite o ka hale, no ka Bila Haawina.
            Mr. Boyd ma ka noho lunahoomalu.
OIHANA LOIO KUHINA.
Uku Loio Kuhina, $10,000, hooh.
" Kakauolelo, 2,000, "
Kela ame keia lilo kaah. 1,000, "
Ilamuku Nui 6,000, "
Makai Nui Hawaii, 4,000 "
" " Maui, 4,000, "
" " Kauai 2,000, "
Kakauolelo Makai Hawaii 1,000, "
" " Maui 1,000, "
Hopu ana i na lawehala, 3,000 "
Makai o Oahu, me na Hop. M., 30,000 "
            Waiho mai ka Loio Kuhina he hoololi, e pili ana i ka hoike a ke komite wae, no ka noonoo ana i ka uku o na Makai, a penei ua hoololi la. Nona Makai o Oahu, a me na Hope Makai be $58,000.
            Mahope o ka hoopaapaa ana, ua hoopanee ia ka noonoo ana no keia haawina, a lawe mai ka Loio Kuhina i Papa Hoike no ka uku o na Makai o Oahu nei.
            Noiia a hooholoia, e hoopaneeia ka noonoo ana noina Makai o Maui, Hawaii a me Kauai, a lawe mai ka Papa Hoike i ka Poalima, a pela no hoi me ka itamu e pili ana i na lilo o ka Ohana Maikai.
            BURO OIHANA HOONAAUAO.
            Noiia a hooholoia, e hoopaneeia ka noonoo ana o ka uku o ka Luna Kula Nui, a me ke Kakauolelo o ka Oihana, a noonoo pu ia me ka bila.
            Noiia a hoopauia ke komite, a noho hou ma ka Poalima.
            Hoike mai ka luna hoomalu o ke komite, a ma ke noiia ana, ua aponoia ka hoike.
            Loio Kuhina Phillips, Oiai e holo ana au i Maui i keia pule ae, a no ka mea, he nui kou mau bila kanawai e waiho nei ma ka Papa. Nolaila, ke nonoi aku nei au, e lilo oia mau bila ka hana o ka la apopo.
            Hoopanee ka hale, a popo hora 10.
            LA HANA 44, POAHA IUNE 23, 1870.
            Halawai ka Ahaolelo ma Honolulu, hora 10 kakahiaka e like me ia i hoopaneeia.
            Mea Kiekie Peresidena P. Nahaolelua ma ka noho.
            Puleia e ke Kahunapule.
            Heluheluia ka Moolelo o ka hale a ma ke noiia ana ua aponoia.
            Hoike mai ke Komite Wae no ka noonoo ana i ka uku o na makai e pili ana i ka palapala hoopii o Hamakua waiho mai imua o ka hale a e noonooia e ke komite o ka liale.
            Waiho mai ka Mea Kiekie W.C. Lunalilo, he olelo hooholo e hookuuia aku kekahi o na lii mai ka noho ana i hoa no ka hale i keia kau no ka mai, a e hookaawaleia i haawina nona.
            Hoihoiia ka olelo hooholo no ke kue i ka rula.
            Heluhelu akahiia ka bila kanawai a Mr. P@@@ hoololi ana i ka Pauku 528, o ke kanawai kivila a wehe ana i ke awa o Kailua, i awa Ku moku okohola a me na awa ka moku e ae.
            Hapaiia na hana o ka la.
            Heluhelu akahiia ka bila kanawai, e auhau ana i kekahi hapa o na lilo maluna o ka poe i hoopomaikaiia e na alanui ma ka wehe ana.
            Mea Kiekie Lunalilo. O ka heluhelu akolu ana keia o keia bila, ke nonoi aku nei au e kapae loa ia keia bila, i ka hoopaapaa ia ana o keia bila imua o ka hale ma kona heluhelu alua ia ana, ua puka mai he Alanui Kula, ua haawina e na Komisina i hookohuia e ke Kuhina Kalaiaina, he kumukuai nui no ka aina uuku o ka haole (J.R. Kinoney) a o ko ke kanaka maoli aina hoi, he aina nui kona i papalua ae mamua o ko ka haole a‘u i olelo iho nei i pau i ka moe ia e ke alanui, aka, ua loaa i ua kanaka la he wahi haneli dala wale no, a o ko ka haole wahi uuku he $1200, ma keia mea aole i like ka manaio ana o na ano kanaka no lakou na aina e pau ana i ke alanui, heaha la ke kumu o keia hana ana, no ke keokeo paha o ka ili o ka haole, nolaila hoonuiia kke kumukuai o kona wahi, a o ke kanaka hoi he ulaula, nolaila hoemiia kona wahi.
            Nolaila, no ka manao ole ia o na ano kana ka ma na pomaikai o lakou i lilo i ka wehe ia ana o na alanui, nolaila, ke nonoi nei au i na hoa a pau o ka hale e kapae loa ia keia bila, no ka mea he mau tausani o na kanaka maoli i biki ole ia lakou ke hoomaopopo i ke ano o keia kanawai, a aole au o olelo ana no ka poe naauao, aka, no ka poe ike ole, o keia bila he mea, hoowaiwai no i ka poe waiwai, aka, he mea hookaumaha nui i ka poe ilihune, oia hoi na kanaka Hawaii maoli, i na kakou e ike ana  ka hookaumaha ia o na kanaka ma keia bila kanawai, he mea kupono anoi ia kakou ke kau aku i ke kaumaha a kaomi a paku liilii, nolaila, e hoopanee oa ia keia bila.
            Mr. Kaukaha. Owau kekahi i kokua i i ka hoopanee loa ana i keia bila no ka mea ua kau kapakahi keia kanawai, ma Hilo a me Honolulu wale nei no, a koe hoi  na wahi e ae a pau, aole au e keakea ana i na ma Kulaokahue kahi e hana ia ana ia mau Alanui, a pela no hoi ma na wai kaawale e ao o keia aupuni, i na maloko nei o ke kulanakauhale o Honolulu nei, he mea ia e hoonele ai i ka pahu barena a me na miki poi ono o na kanaka o ke kulanakauhale nei, o keia kanawai aole oia i kau like maluna o na mea a pau, no ka mea, o ka Moi Aloha nana i kau na kanawai o Hawaii ner mamua ua olelo oia aole e kau ia kekahi kanawai e hoowaiwai wale no i ke aupuni a aole i na kanaka a pau.
            Kuhina o na aina, e, C.C. Harris. He mea kupanaha loa keia ia‘u o ka hoopaapaa ana i keia bila i keia wa, oiai ua pau i ka hoopaapania imua o ke komite o a hale ma ka heluhelu alua ana, aole no hoi he mau manao hou u hoikeia mai nei. O ke ‘lii hoi, ua kahaha nui au i ka ike ana i ke ‘lii e kue ana i ka bila i keia wa, oiai oia kekahi mea kokua nui i ka bila.
            Noiia a hooholoia e kakauia na ae e ua hoole, o ka poe ma ka ae o lakou ka poe kue i ka bila, o ka poe ma ka hoole o lakou ka poe kokua i ka bila.
            Kaheaia a he 11 poe ma ka ae, 24 poe ma ka hoole, nolaila ua hooholoia ka bila.
            Nonoi mai o Mr. Boyd e kakauia ma ka moolelo o ka hale, oia kekahi mea i kue loa i ka bila, a pela no hoi me ka ke ‘lii Lunalilo.
            Heluhelu akoluia ka bila kanawai e pili ana i na lilo o na kiai o ka Hale Dute ma ke poo.
            Hapaiia imua o ka hale ka noonoo ana no ka olelo hooholo a ka Peresidena ma ka rula o ka hale, e pili ana no ka bila kanawai a Mr. Thompson e hoopau ana i ka Pauku 1420 o ke Kanawai Kivila ma ke noi a ka luna o Honolulu e ae ia e heluhelu akahiia ka bila.
            OLELO HOOHOLO A KA PERESIDENA.
            Ke noi nei ka luna o Honolulu (Mr. Thompson) e aeia ka heluhelu mua ia ana o kekahi bila, ana i hoolaha e mamua e hoopau loa ana i ka Pauku 1420 o ke kanawai kivila.
            Mamuli o ka ana i hoopauia e ka hale ua hoopanee wale ia ka hoopau loa ana o ka Pauku 1420 o ke kanawai kivila me ke kahi mau pauku e pili koke ana.
            Penei ka heluhelu koke ana o ka Rula 40 o na Rula o ka hale. "Ina i hoopanee wale ia kekahi olelo, alaila aole no hana hou ia ua olelo la i kela ahaolelo ana."
            Nolaila, ua hooholoia ua kue i na Rula o ka hale, ka hookomoia ana o ka bila o ka Luna o Honolulu e manao ana e hoopau lea i ka Pauku 1420, o ke kanawai kivila.
            Ma ke kapae ana o na rula wale no ka mea e hiki ai e hookomo mai i ua bila la.
            H.R. HITCHCOCK.
            Hope Peresidena o ka Ahaolelo.
            Mr. Thompson. Ke hoopii nei au i ka olelo hooholo a ka Peresidena ma keia mea imua o ka hale e pili ana i kuu bila i lawe mai, in a ua hiki ke heluhelu akahiia ka bila a pela aku iloko o ka hale malolo o na rula, aka, ua rula mai nei ka Peresidena aole e hiki ke laweia a noonooia e ka hale iloko no oia kau Ahaolelo oiai ua noonoo mua ia e ka hale ka bila kanawai e hoopau ana i ka Pauku 1417 a hiki i ka Pauku 1425. Kanawai Kivila a ma ia bila ua noonoo pu ia e ka hale ka puaku 1420, a ua hoopanee loa ia e ka hale. O ka‘u bila i lawe mai ai, ke manao nei au aole loa e like iki me ka bila a ka luna o Kohala i hoopanee loa ia ai e keia hale, a aole no hoi e like ke kumu hoopaapaa o keia me ka bila mua, a ke manao nei no hoi au aole i oi ae ka hoololi ana mamua o ka hoopau ana, ma keia mea ke manao nei au, aole i kue kuu bila i na rula o ka hale.
            Mr. Laiana. Ke ku nei au e hoole i ka pono o ka olelo hooholo a ka Persesidena, no ka mea malalo o ka rula, aole io no e hiki ke hoalaia mai kekahi ninau i hoopanee loaia, o ka bila e manao ia nei aaole i like ia ninau i noo muaia a hoopaneeia e ka hale, a pela no hoi me na rula o ka ahaolelo o na aupuni e.
            Kuhina Waiwai, J.M. Smith. Ke ku nei au e apono aku i ka olelo hooholo a ka Peresidena ma keia ninau, e like maoli me na hana a keia hale a kakou e noho nei, aole i like ko'u manao me ko ka luna o Kohola i olelo mai nei he ninau hou keia aole i like, me ka ninau i kapae loa ia e keia hale ke hai aku nei au ua like no no ka me ama ka noonoo ana i ka ninau mu ai hoopanee loa ia ai e keia hale, ua noonoo pu ia no me keia Pauku 1420, i lawe ia mai nei e ka bila a e ka ninau e noonoo nei no ke ku a me ke ku ole i ka rula o ka hale ke lawe ia a nonoo ia e ka hale i keia kau. A ke ninau aku nei au i ka luna o Kohala e ku a e nai mai i na aole ia o kana ninau e hoopau i ka Pauku 1420, ke hai aku nei au me ka wiwo ole oia no kaua ninau.
            Mr. W.P. Kamakau. Ke ku nei au e kokua aku i ka olelo hooholo a ka Peresidena ma keia ninau, a ua olelo nuiia o keia ninau he ninau hou ia aole i hoopaapaaia e ka hale, i ko‘u manao ana aole keia he ninau hou, ua like loa keia ninau me ka ninau mua no i hoopanee loa ia ai e keia hale, a nolaila ke nonoi aku nei au i ka hale e apono i ka olelo hooholo a ka Peresidena.
            Kuhina o na aina e C.C. Harris. He hiki anei i kekahi hoa o keia hale ke ku iluna a olelo mai imua o na hoa o keia hale he alo a he alo, o ka bila a ka luna o Honolulu i lawe mai ai, aole ia he bila e hoopau ana i ka Pauku 1420, o ke Kanawai Kivila. Ke manao nei au ma oiaio a me ka pono maoli, aole hookahi iloko o na hoa o keia have e olelo mai ana.
            Noiia a hoholoia e kakauia na ae a me na hoole, o ka poe ma ka ae o lakou ka poe pono i ka olelo hooholo a ka Peresidena, o ka poe ma ka hoole o lakou ka poe kue i ka olelo hooholo.
            Kaheaia a he 12 poe ma ka ae, a he 16 poe ma ka hoole. Nolaila, ua aponoia ka olelo hooholo.
            Noonooia e ka hale ka bila kanawai e hooponopono ana a e hoohui ana i na Kanawai Kivila a pau ma ka heluhelu alua ana.
            Loio Kuhina Phillips. Ke nonoi aku nei au e hoopanee loa ia keia bila, a oia ke kumu a‘u i noi ai o keia kekahi o na bila e noonooia i keia la. I keia manawa, ua nui a buke Kanawai Kivila i pai houia a ua manao ia no hoi e ka Aha Kiekie a me na hoa o ka Papa Loio, e hana hou i na wahi a pau o ke Kanawai a makaukau, mamua ae o ka Ahaolelo e hiki mai ana.
            Ninauia a hoopanee loa ia ka bila.
            Noonooia e ka hale ka bila kanawai e hoonui ai i ka mana o na Ahahookolokolo Hoomalu, ma na hihia hoeha ano kaumaha.
            Ninauia a hooholoia e kakau poepeia ka bila.
            Noonooia ka bila kanawai e hoopaa ana e ukuia na paahana i hana malalo o ke poe lilo i banekoroupa, (aie kaa ole,) ma ka heluhelu aluaia ana.
            Ninauia a hooholoia, e kakau poepoeia ka bila.
            Noonooia ka bila kanawai e hoololi ai i ke kanawai e pili ana i ka pili wwaiwai, ma ka heluhelu aluaia ana.
            Ninauia a hooholoia e kakau poepoeia ka bila.
            Noonooia ka bila kanawai e haawi ana i ka mana e hoopii ai e hoihoiia mai ka aina, ma ka heluhelu aluaia ana.
            Hoopanee ka hale apopo hora 10.
            LA HANA 45, POALIMA, June 24,1870.
            Halawai ka ahaolelo ma Honolulu, hora 11 kak e like me ka mea i hoopaneeia.
            Mea Kiekie Paresidena P. Nahaolelua ma ka noho. Puleia e ke Kahunapule.
            Heluheluia ka moolelo o ka hale, a ma ke noiia ana ua aponoia.
            Hoike mai ke komitte o na ahahookolokolo i ka hoike e pili ana i ka bila kanawai e pili ana i ka hooponopono ana ma na hoopii Karaima, noi mai e hooholoia ka bila me na hoololi, ninaula a aponoia ka hoike.
            Nona a @@@ e heluheluia ka bila ma ke poo ma ka heluhelu akahi ana.
            Noiia a hooholoia o keia bila, oia ka hana no ka Poakahi.
            Hoike mai ke Komite o na palapala hoopii huikau e pili ana i na palapala hoopii o Honuaula, e noi ana e dute ia na uala kahiki a pela aku, hoike mai ke komitte e hoomoe ia ma ka papa, ninauia a aponoia ka hoike a ke komite.
            Hapaiia na hana i hoopanee ia.
            O ka mua. Oia ka noonoo ana i ka bila kanawai e haawi ana i ka manawa e hoopii ai no ka hoihoi ana mai i ka aina ma ka heluhelu alua ana imua o ka hale.
            Ninauia a hooholoia e kakau poepoe ia ka bila.
            Noonooia imua o ke komite o ka hale ka Bila Haawina.
            Mi Paresidena. Mamua o ko kakou noonoo ana i ka Bila Haawina, he he manaokaumaha ko‘u no ka hooko pono ole ia e na lunamakaainana a me na‘lii ka hora i hooholoia ehalawai a e hoomaka ai ka hana, nolaila ea, e pono kakou e akoakoa maanei i ka hana, aole e pono e komo hope mai.
            Mi Bihopa ma ka noho lunahoomalu.
            Ku mai ka Loio Kuhina. E like me ka mea i kauoka ia e keia hale ia‘u e hoike aku i na lilo no na makai o keia aupuni mai Hawaii a Kauai no na makahiki elua, ke hoike aku nei au penei.
            No na makai o Oahu, $59,736.
            " " Maui, 18,600.
            " " Hawaii, 17,640.
            " " Kauai, 6,612.
                        102,588
            No na lilo Oihana Makai, $1,000.
            Ma ka noiia ana ua hooholoia e noonooia ka haawina o na makai o Oahu ma ka Bila Haawina me ka hoike a ka Loio Kuhina.
            Mi Kuapuu. Ke nonoi aku nei au e hookomoia maloko o ka Bila Haawina i $36,000 no na makahiki elua no na makai o Honolulu wale no.
            Noi mai o Mi Laiana e hooholoia no na makai o Oahu a me na hope makai i $35,000.
            Waiho mai o Mi Pilipo he hoololi i $37,960 no na makai o Oahu a e ukuia i $35, no ka mahina hookahi no kela a me kela maka o Honolulu, ninauia a hooleia.
            Mahope o ka hoopaapaa ana, ua ninauia a ua hooholoia na makai o Oahu a me na hope makai, $35,000.
            Na makai o Maui, $8,000, hooholoia.
            Hawaii, 10,800, "
            Kauai, 5,000, "
            Kela me keia lilo Oihana Mahiai $1000, hooholoia.
            BURO OIHANA HOONAAUAO.
            Kokua kula Hawaii a me Enelani, $41,000, hooholoia.
            Kokua kula aupuni nele, 17,000, hooholoia