Ke Au Okoa, Volume VI, Number 12, 7 July 1870 — E naua mai i keia. [ARTICLE]

E naua mai i keia.

Mi Lūna Hooponopoko : ĪJa halawai rnav au rae ka haiolelo a ka Lunamakaainana Hanohano o Honolnln, a Loio kanlana hoi ona la hope nei, Henry Thompson, aole no i manaohna e loaa ana ia'u ke knmn e kamailio ai no keia inea, aka, ma ko'n nana ana iho i kona man manao imua o ke Komite o ka Hale Ahaolelo, no ua mea e pili ana i ke Kanawai o na Haku a me na Kauwa, no ka hoopau ana i ua Kanawai la, a no kona hoopuka ana- i kekahi mau olelo hoohenehene i na Lnnakanawai Hoomaln a mena Lunakannwai Apana, wahi ana, "he poe Lnnakanawai naaupo, a hawale no lakon aole ike i ke Kanawai, no ka mea, aole lakoo i aoia ma na Kola Loio, e ike ai lakou i na mea o ke Kanawai," wahi a na Lnnamakaainana Hanohano lao Hono-

lnlu, a i hele hoi i ua Kula Loio, kr>e wale no ka Lnnakanawai Hoomalu o Honolnlu. Pehea la i hiki ai i ka Lunamakaainana Henry ThompBon ke ike, o na Lnnakanawni Hoomalu a me na Lnnakanawai Apana a pan loa o l<eia Aupuni, he poe ike Kanawai ole lakou ? Ua oiaio paha, o kekahi poe, aole nae lākou a pau loa, wahi a ka Luna Hanohano o Hooolulu, a ioa he oiaio o lakou na .Lunakanawai Hoomalu a me na Lunakanawai Apana, koe Tca Lunakanawai Hoomalu o Honolulu, he pae ike Kanawai ole.

Ke ninan nei hoi an i ka Lunamakaainana Hanohano o Honolnlo, pehea hoi na Lnnakanawai Kaapani o Hawaii, o Oahn a me ko Kanai, na hele anei lakon i ke Kola Loio ? A ina ua hele ole lakon, alaila, e pan pu ana paha lakou*a. pan he poe ike Knnawai ole 'ea, fL ina poe ikeKanawai ole lakoo, no ko lakon hele ole i ke Kula Loio. Ke ninan hou nei an, na hele ane: ke Kokua Lnnakanawai Elna o ka Aha Kiekie, i be Knla Loio ? A ina aole oi& f hele i ke Knla Loio, alaila oia pn paha ananei kekahi i ike ole i na mea » ke ea, a ina pela, heaha hōi ke knleana oia mea ike Kanawai ole e lawelawe nei i ka Oihana Kanawai ? A ke ninan hon ako nei an, ua hele anei ka Lnna Hanohano 0 Honololu i ke Knla Loio, a ma ka Hale Enla Loio-hea o Hawaii nei i aoia'i ? Aole anei 6 na mea e noho Kuhina nei 1 ao i na Lnna Hanohano la o Honolaln, i na mea o ke Kanawai ? Ke manaoio nei an pela, ke olē an e kuhihewa', he mea maopopo no paha.ia kakon a pan, aole he ~J3ale Knla Loio ma keia Anpnni i' hookaokpa ia i wahi e aoia'i na.keiki kane ma'na mea o ke Kanawai wale no, a ina pela na hele ole ui Ln--na Hanohano la o Honolnlu i ke Kula Loio, alaila e pan pn ana-paha mokon a pan me na ! Luna Hanohano la o Honolulu, i ka ike ole i na mea o ke Kanawai. Aole an i ike iki i ke komn i komo pn mai ai na Lnnakanawai iloko o ka Bila,-e hoopan i ke Kanawai e pili ana i na Hakn a me na Kanwa, ma ka haiolelo a ka Luna o Honoluln, na manao paha ka Luna o Honolulu, na ua poe Lunakanawai Apana nei i hookapeke i ke Kanawai, ina pela, alaila, e hiki ana no paha ia kakou ke olelo ae, na maikai no ka ke Kanawai o na Hakn a me na Kaawa, a 0 ka ike Kanawai ole wale no o ua Lnnakanawai Hoomalu a me na Lunakanawai Apa. na, ka mea i pono ole ai ; a ina pela io, alaila, heaha ke kumn e koi nei ka Lnna o Honolnlu, e hoopau loa i keia Kanawai ? E aho paha ka hooikaika ana e hoopau loa ia ua mau Lnnakanawai ike Kanawai ole la ; aka hoi, ina-o ke Kanawai kai ino, alaila, heuha hoi ke kuleana e kamailio nniia'i na Lnnakanawai, oiai, ke hooko pololei nei lakou i na Kanawai, e like me ko lakou akamai i 'ke Kanawai. Eia hon hoi, ina e hoomanao ae takon ka poe e helaheln ana, a ike ī ka haiolelo a na Luna Hanohano la o Honolulu, imna o ke Komite, alaila, e hiki io ana no ia kakon ke paolele oiaio uku, o ua Luna Hanohano la kekahi i ike ole i nei mea he Kanawai, wahi ana imna m ke Komite, " Akahi no a huliia ko'u noonoo ana no na ino o keia Kanawai, iloko o keia mau mahina i kaahope ae nei." A ina io pela, alaila, aole ia he mea e hooponli mai ai i ko kakon man noouoo ana, o uaLunamakaainana Hanohano la o Honoluln 1 ike ole i ke Kanawai, oiai, mai ka M. H. 1858—59, ka hooholoia aoa o ke.Kanawai, a ca noho Loio ua Lunamakaainana la no na makahiki loihi i kaahope ae nei, a i hea oia a me kona mau Bnke Kaoawai i ike ole-ai i ke 'ino o ke Kanawai, alaila, be oiaio, aole oia i ike i ke Kanawai, a ioa pela kona ike ole. a pehea hoi oia i ike ai he poe ike oie na Lunakanawai Hoomalu a me na Lunakanawai nei mea he Kanawai ? A pehea hoi i hiki ai ia e kaena ae, o ka Lunakauawai Hooinalii o Honolulu wale no kai ike i ke Kanawai, oiai, aole oia i ike i ke Kanawai, a be rnau malama wale ae nei no ? He kupahaha ooi keia a kakou e nana mai ai, ua hoikeia aenei na Lunaknnawai Hoomalu a me na Lunakanawai Apana a pau, imua o ua Lnnamakaainana Thompson la, i maopopo ai kaiike ole oia mao Lnnakanawai, a ike ko Honolalu, aole paha ? Ke manaoio nei au, aole i emi ibo ka iko Kanawai o ka Lunakatftiwai Hoomaln o Lahaina, malalo o ka Lunakawai Hoomalu o Honolnlu, a ina o ke aaia ana ma kekahi mau mea o ke Kanawai, e kokahi kanaka ike i ke Kanawai, a e kekahi Loio akaniai pnhai ke Kanawai, he kunau ia e ike ai i ke Kanawai, aole nae iloko o kekahi Hale Kula Loio, alaila, i ko'u manao ina pela, aole ia he kumn pono e kapaia mai ai na Lunakanawai Apana, he poe ike ole ike Kanawai; aole no i emi iho ka ike Kanawai

0 kekahi Lunakanawai Apana malalo iho o ka Luoamakaainana o Eonololu, no ka mea, ua hoonioakaka loa ia mai ke ano o kela a rne keia Kaoawei, a ma kekahi tnau mea, ua laweia mai na oleio hooholo o na Aha Kal;au a me ka Aha Kiekie, i mea e kokua mai ai i ko makou mau a i ka makou hooholo ana, a me na knnawai manao, a me ua olelo hoike no na hihia Karaima a Kivila o naaina e. Ika naii» ana ame ka hoomaopopo ana 1 na Aha o makou, ke olelo io nei makou, Bole no i emi iho ko makoa niau Aha malalo o ka Aha Hoomalu o Honolnlu, nolailu, ina uo ke kuhihewa o ka Lona Hanohuno o Honoluln, a no kona ike ole paha i kekahi oia man Aha, e pono no oia e noi mai i loaa'i kooa kalaia, mai kona hoohenehene ana ia makou. Ua manao knhihewa ka Luna o Honololu, o laua wale no paha me ka Lunakauawai Hoomalu o Honolulu, na Loio kaolana, a o laua wale no kai piha i nei me he ike Kanawai, aole, mai manao hon oiai,'aole no hQnknhi halan i aoia'i, wahi a kekahi olelo kahiko a Hawaii nei. M(fkamahalo, Na kekahi Lunakanawai Kuaaina o na Hono a Piilaai, e noho ana i ke'hukai o Inna. lune 21, 1870.