Ke Au Okoa, Volume VI, Number 31, 17 November 1870 — KA HAKU MONETE KARISO. [ARTICLE]

KA HAKU MONETE KARISO.

j MOKUNA LIX, I u K.t\" wnhi a Chatena-Ronand. Heaha heia t|aa mea ano ole loa au e Uukaheknhe mai ofi ia man» ? He moalapuwale no na mea aji e hai mai nei ia maua ; a he hiki ole ke malnaoioia aku." "A!" w«hi aßoukftma, ike nei au ke kanalua nei oukou i ka'u ?»au mea e h'hai aku nei. Ano, heme» hiki tio ia ou'kou ke niuau i kuu kauwa, a o ka m|a hoi e pau ana koaa noho kauwa ana ; he mea kamailio nui ia tnea no ko hale e noho la." 'Aka, mahea kao kela mau laau make iaia," wa" o ua man hoa'loha nei ; a i mai *'Ma kahi kawili imi hana akammi a kona makuahine." Pela iho Ia ka noho »na o lakoo, a mahope iho. īmailao Chateaa Renand, "He pili ka'o, aole e hiki ana ia oe, ke manaoio i na mea ā pau Ir>a an e Boukama i hahai mai nei ia maaa a ia ia e kamailio mai ana pela, na au akn Ia bo Bonkama mnka ma o a maanei o ka rumi, a i mai la, " Ka ! Aohe ikeia ako b ka H:»ku M>)nete Kariso oaloko nei o ka bale hookolokolo." A pane mai 1a o Debrsy, '' Ua nni kona malnhilnhi, a ua lilo oia i mea boohoka nai ia, no ka mea, ma ona la i hoike akeaia ai o Andrea Cavaracanati, a me be mea la p»ba aia ma kalii o 100,000 francs a oi aka ka nni o kona man lilo i ka nhauhaia e na o Au(3rea." Ninau mai 1a nae o Boukama ia Ch»teau RenBūd, '.'Pehea la o Morela, aa halawai aku anei oe me ia ?'' £ No i» nioau, pane mai la kona hoalauna, " Ujj» kipa aku aa ma kona -wahi no na manawajekolu, a aole o'o ike iki ia ia. Ein nae, aobe ano pihoihoi o kona kaikuahine nona ; a ua olelo mai nie oia ia'n, aohe no ona iki ia ia no kahi mau la, me he mea la no paha, aohe pilikia oaa." Mahope iho, olelo mai la o B»akam«i. "I ko'a monan, aole e hiki mai an a ka Haka M<npete Kariso ia nei a ninau hou mai la ; nia mpa hai mai la keiai»», -1 " N» Ua a»e»,. ua komo ke c iunt mal oko o keia kaMim.a, , '-r-."-Ua pepehi anei oia i keliahi mea ?" wahi a Renaud, ai mai la oB.)uKaina, ' Aole, aka, ua aiakemake ia e ka poe i hele aku e powa ia ia. No ka mei, e ike no mei oukou aia ma ka haalele ana i kona hale i pepehiia ai o Coderousse e Benedctto." No ka puliki komo e waiho ana maluna o ke pakaukau e ku ana mnmaa iho o ka aha, ninau mai la o Dcbray, "Heaha kela mea e waiho mai la ?" A i mai la o Eoukama. "O kela puiiki oia no ka mea i loaa ai maloko o kahi o ka Haku Mouete Kariso, a aialoko no hoi o kekahi pakeke o ua puliki la i loaa ai ka palapala e hoopau ai i ka olelo ae like mare. Oia no kela puliki e waiho mai la maluna o ke pakaukau, ua hele a oki loa i ke koko, a oia kekahi o na hoike ana i na mea e pili ana i ke karaima i hanaia." Ia manawa, i komo mai ai ka aha, a i ae la kekahi o ua mau hoaaloha nei, " Eia ae ka aha, e pono kakou e hoi ae ma ko kakou wahi e noho ai," a wehe mai la ke kiai puka i ka puka nui kahi e komo mai ai » na lunakanawai, a kaheu mai la, " Eia ka Aba e na makaainana I" Iwaena o ia noho maluhia malie ana o ke anaina holuokoa, noho »e la na lunakakanawai ma ko lakou mau wahi ooho, a pela no hoi me ka poe Jure. O Vilefota, ka mea e kau nui ia ana o ka nanaia aku, aia oia ke noho mai la ma kona noho oai, a ua haka pono aku la ka nana ana o na mea a pau loa [inalana o kooa mau helehelena ano hanohano i kaaa noho ana mai. Aka, iloko oae-o kona ano e n -ho mai la, ma he la ua kau iho kekahi mau ano eehia m«luu& ona. la manewa i kahea mai ai ka lunakanawai p»reBidena, " E ke koa makai, e alakai mai iloko nei i ka mea i hoopii ia mai." Ma keia mau huaolelo, ua huli koke ae la na maka o ka lehuleliu e nana uia ka ipuka a Benedftto e komo mai ai. Ua oili koke mai la ua mea hoopiiia nei i ka hemo ana m<ti no o ka ipuKa.' 0 kooa mau helehelena, aole no i ano kaumaha a pihuihoi mai o koon mau mauao me kona ano kuukuu mai hoi o na uilaui bqb e like me ke ano mau o ka poe he. wa ke ku mai imna o ka oha a nie na lunakanawai na lukou e hookolokolo a e hoohewa iaia. Aole oia i komo ponoi loa mai iloko o ka rumi hookolokolo, huli ae la kona mau maka e nana i ka parestdena a me oa lunakaoawui o ka aha ; ua hoomuu aku nae koiia uuna «na maluna o na helehelena o Vilef»ta. Ua hoooohuia iho lu ua o Andrea ma ka aoao o kekahi ioio opiopio, naua e pale ma kona aoao i ka hoopii a ka aoao o ke'lu.

Knhea nmi la ka p*residena no ka palapa- j I» hoopii i hoomakaukaaia e ka peni akumai a Vilpfota Ikawa i heluheluia ai oua palapala hoopii nei, ua haka pono mai ia na maka o ka lehuiehu makainai maluna o Andren, ka mea e ku ana me ke ano kuoo a hopohopo ole i na makā o ke anaioa e kau lehulehu ana maluna ona. A ia manawa, ua mah.ilo nui ia ua o Vi!ef»ta no ke ano akamai hohonu no ka ia ana no ua palapala hoopii la ; e hahai aoa mai ka wa opiopio mai o ka mea i hoopiiia ; ka paa ana ma ka hale paahao no kona mau hewa mna, a me na mea a pau e pili ana i ke ano o ka mea i hoopi'ia ; aua hoakaka ia me ka piha o na kumn a pau loa e hiki ai ke hoahewaia. No keia mea, ua an haule iho ke ano hookuuiao ko Andrea hihia; ao ka hoohewa wale ia no ka i koe. Ma ka heloheluia ana o aa man kumn hoopii nei a pan loa, aole no o Andrea i manao nu; aku ma ia mea ; a mahope loa iho, na pau i ka heluheloia ua palapala hoopii uei. Ia manawa, ninau mai la ka lunakaoawai, " E ka mea i hoopiiia, koa inoa maolī a me koa mau inoa kapakapa ?" | Iu niuan, ka mai la o Andrea ilnna, a i mai la, " E kala mai ia'n eka Peresidena, aka, ke ike nei au, ke hoomaka mai nei oe e ninaninau ia'u ma na mea a p.-m e hiki ole ai ia'u ke paoe pololei aku ia oe. Aia ia'u kekahi mau manao, e hiki ai ia'u ponoi ke wehewehe aku no ke ano o ko'u hoopiiia ana imua ou. Nolaila, ina oe e oluolu ika hookun ana mai ia'n e pane aku imua ou :na kekahi maa auo okoa, a i ole ia aole no*an e pane akn ana me ka pololei maoli imua ou." I keia olelo pane, uana ae la ka poe Jure maluna o Vilef"ta, a pela pu no hoi me ka Peresidena o ka Ahn. 0 ke anaina kekahi e makaikai ana i ke ano o ka hihin, na huli ae ldkou me ke ano kahaha nui maluna o ua o Andrea, aka, aohe nae i kona ano kuoo ; a ninau mai la ka Pares:dena i ua o Andrea, " E pane mai anei oe no keia ninau, Eaia ou mau makahiki ?" A pane mai Ia u& o Andrea, " E paoe akn no au i na mau ninau au ; o ka nui o ko'u mau makahiki, he iwakalukumakahi, a aia hoi a hiki mai nae k» la 27 o Sepatemiba, oiai, ua hanauīa wan ma ka la 27 o Sepatemaba, 1)517 " T a V»f A !■* b Q|] Qria i .k*MA .. a me na olelo pane, aa ea mai I.i oia iluna, i kona wa i lohe ai i kela olel» a"Andrea i pane mai ai i ka wa o kona hanao ana ; a nmau hou mai la ka Pares<deua, " Mahea kou wahi i hanau ai ?"—"Ma Auteila, e kokoke ana i Pansa nei," wahi a Andrea Cavalacanati. 1 keia pane hou ana mni no a ua o Andrea ua puiwa koke hou mai la no uao Vilefita, a kau hou mai la oo kona mau helehelena maluna o Andrea. Ado Benedetto hoi, huki mai Ia oia he hainaka keokeo oiai kona pakeke mai, a holoi ae !a ma kona papalina ; a ninau hou mai la ka lunakaoawai, " Heaha kau oihana ?"—" Mamua, he kanaka apuka wau ; a mahope iho he kanaka aihue ; a mahope loa mai nei, he kaoaka i oi loa aku o> ke ino." I keia muu hahai ana no a ua o Bened?tto i kona ano maoli, aia hoi, ua kau ae la na ano makae nui maluna o na helehelena o ka poe makaikai a pau e nonoho mai aoa ma ua

aha la ia manawa ; oiai he mau mea ano nui loa ia ma ke kulana o kekahi kaaaka opiopin e like pa me ia, i maa mao mai oa anaina hHnohano, a ua hookaemi hopo ia ko lakou inau manao n pau loa. 0 Vilefota, na kau ae la koua lima maluna o kona kuemaka, o kooa helehelena, oa kahuli ae la i na wai hooluu haikea a ano olaula ano e, noe he mea la, ua aue poina kona mau manao kanaka ; aoinau mai la o Beuedetto, "Enaoa anei oe no kekahi mea e ka lunakanawai Vilefota?" Aka, uoho hou iho la no ua lunakanawai oei maluna o kona noh<> me ke ano pioo no kela mau ninau i hoouooia mai imua ooa. A pane hou mai la ka lunakanawai Paresidena, " Ann, e ke kanaka opiopio, e oluolu auei oe e hoike mai i kou inoa ponoi ? 0 ke ano holoholona an i hahai mai ai no na hewa a me kou man karaima a pan loa, he mea no ia e kono mai ana i ka Aha e papa aku ia oe ma ia ano, ma ke ano o ka noho'oa ano maikai ame ka n»ho'oa oke ano kanaka. Ma k& nana aku, me he mea la, ua hilinai oe ma keia mea ma ke ano hanohauo ; a malia io paha ma keii. ko kuuiu on i p&le ae ai i kou hai ana mai i kon inoa imua uei o ka Aha." No keia mea, pane inai la o Andrea, " He mea kupanaha no kou ike ana m»i i na ann oloko o ko'u mau m«o a pau; ano keia io iho la no ko kumu o i noi aku ai ia oe. e' hoololi ae i ke anoo kaumau ninan ana mai." la mnnawa, ua aoe hoopihoihoi ia moi na mahao o ka lehulehu, no ka meo, aohe wahi ano hoao o hunnhuna o ua kaoaka opiopio oei i kana mau mea a pau loa i hana ai, a ma kona mnu aoo hoi a pau loa. Me he mea 1«, ua aoeane like pu ke anniua kanakaia manawa me ke ao hekili e poha niai aoa mailoko mai o leokalu ao pauopano nui.

"Ano," wahi a ke Paresideoa, " OwBt koa inoa ?"—A pane mai la ua o Andrea, " Aole e hiki ia'u ke hai aku ia oe i ko'u inoa ponoi, no ka mea, aole au i maopopo a i ike hoi i ko'u inoa ponoi m»oli iho. Aka, oka inoa nae o kuu makuakane ka'u i ike, a e hoike aku no an i& mea imua ou a me keia aha akea e noho mai nei." la aianawa, i hoopuka nui aku ai ka Paresidena, " Ano, e puana mai oe i ka inoa o kna nmkuakane imua o keia aha nui a akea." Ua meha iho la ka haunaele a rae ke kamumu ana o na leo ; aohe hawaaawana, ua malie loa na mea a pau loa, hookahi wa!a no a lakou mea haka nui ia manawa, oia no hoi ka puana ana mai auio Andrea i ka inoa o kona makuakine. Iloko no nae oia malie nui a me ka nakeke haawalaau ole, poha mai la ka leo o Andrea i ka puana ana mai, " O koa makuakane, oia no ka lunakanawai luna makai nui J" Ia puana ana mai o ua kanaka opiopīo nei, i inai la ka lunakanawai, me ka nioau mai, " O ka lan-.kanawai luna makai hea kau e olelo nei ?" wahi ake Parpsidena i kana ninau ana mai iua kanaka opiopio nei; a pane mm la ua o Aūdrea, *' Ae, a ina oe e makemake e ike i kona inoa ; oia no o Vil»f.,ta !'' 0 keiu poha ana mai o keia mea i kaonuiia, ua ane like~iho la ia me lie oaka ana mai o kekahi nila ikaika mai loko mai o ka pale pouli o ka panopano aooli, ame he mea la, ua nune mai la ma ka nmaowa o na mea a pau o ke anaina makaikai e noho mai ana. Iloko o ia nunenune ana o ka lehaleha a i ka mao ana ae, i mai la ka Paresidena, " He oiaio auei keia mea aa e olelo mai nei, ae hoao ana anei oe e hoala mai i ka haunaele mawaena o keia anaina, i ike ole ia he pioloke mamna ? " Ia manawa ponoi uo, na holo atn la kekahi poe e hoonana a e hoomalielie akn ia Yilefota, oiai, aa ane hehee iho la oia malnna oka uoho ana e noho ana. He maa minate lion mahope ibo, aa hoihoiia mai la ka malnhia a me ka noho'maikai ana mawaena o ke anaina i haiama iho; aka, ua koe iki no nae kekahi poe e iho, e hawanawana a e kamailio liilii ana mawaena o lakoa, no 'na mea i banaia ia maa miuute pokole i kaahopē ae. Ua oleloia, ua maule pu iho me keknhi lede, a ua haawi aku lakou iaia i kekahi omole noonanunauu, » a j j a o j a ma i kona anule ann. Ika manawa nae e uiuaoa ana, ua hu'i aku la ko Audre* mau maka i ke aaaina e nana mii ana ; hilinai iho la kekahi lima ona ma ka pale o kona noho, « pane mai la imua o ka lehuleha i ka i ana mai, penei

" E oa Keooimana a me na mea a pau ma* loko o keia anaina, ke hoopuka akn nei aa īmua o oukou, uohe i komo iki maf kahi manao iloko o'u no ka hoonaukiuki ana aku imua o ka aba, a rae ka hana ana i kekahi mea hoi-haunaele imua o keia aha hanohano. Ua ninaa mai lakou no ko'a noau makahiki, ua hai aku au. Ua oiaau mai i ko'a wahi i h inau ai, aua pane ako au. Ua noi mai i ko'u inoa. aole au i hai aka, no ka mea, ua haalele ia :nai au e kuu msu makua. A oiai, aole e hiki ia'u ke hai aku i ko'u inoa, ua hai aku au i ka inoa o kuu maknakaoe. Nolaila,..ke hai aku oei au, ok& inoo o kua makaakane o Vilefota, a ua makaukau au e hooiaio aku no ia mea " I ka hoopuka ana mai a ua o Andrea i ke!a mau huaolelo, ua ane hoomalu ia iho la ka nuneuune ana o ke anaioa kanaka mao a maanei ; a huli aku la ko lakou mau nana ana a pau loa i o ka lanakanakawai Vilefota la, ka mea e noho mai la me ka neeu ole, me he mea la, ua kuia mai la oia e ka o ana a kekahi uila ikaika, a ua kahuii ae i kino kupapau. "E na Keonimaoa," wahi a Andrea, " Ua aie nui au ia oakou i na kuma hooiaio a me na wehewehe no na mea a pau ioa a'a i hai aku nei imua o ke akea o kooukou mau alo e na mea a pau i ooho mai nei." Aka, pane koke mai la nae ka looakaoawai PureaiVena, " Aka, i ko'u manao, ua kapa oe ia oe iho o Bened>lto, ua hoopuka mai oe he kfiki makua ole oe, a ua hai mai no hoi oe o ka mokupuoi o Corsica kou aina. Pehea hoi keia a\au mea i aoo e ai mai koa bai aoa mai i koa wahi i haniu ai ?" A pane mai la ua kaaaka opiopio oei, " He hiki no ia'u ke hahai i na mea a pau a*a e makemake ai, i mea e alai ole ia mai ai na ~ mea a pau a'u e haliai akp ai. NoImU; ke hoopuka hou aku nei no au imua o keia aha a me keia aoaini, ua hanaoia au ma Auteila i ka po o ka la 27 o Sepatemaba, 1817, a owau no ke keiki a ka lunakanawai Vilefota. Ina oukou e makemake ana no kekahi maa mea hou, e hahai aku no au. Uu hanauia au ma ka Hale Rue de la Fonataine, Helu 29, ma kekahi rumi i uhiia me ka paka olaula ; ua laweia au e kuumakuakane ma kona mou lima, me ka hai aka i kua makuahioe, ua maka au ; ua wamia au me kekahi kihei i kuaiia me na hoailona H a me ka N ; a aa Inwe ia aku au iloko o ka mahiaaai, a malaila ko'u wahi i kanu ola ia ai."