Ke Au Okoa, Volume VI, Number 32, 24 November 1870 — Ka Oihana Kahuna Lapaau. [ARTICLE]

Ka Oihana Kahuna Lapaau.

I keia mau la i hala iho nei, ua haawiia ka mana i kekahi o ūa Kauka kamaaiaa loa mawaena o kakou Hawaii nei, e kukulu i kekahi papa eao kuia ai i kekahi mau haumana, hu ewalu a he umi paha na haumaim ka nai, he poe huumana i puka mailoko mai o ua kula kiekie ; —a e troom»uia ke ao ana i keiu poe hanmnna ma na oihana lapaau akamui, a aole hoi ma ua ano ike akamai lapaau Hawaii. He uiaio 00, akahi oo paha a h«ao ia keia mea o ka hoainn ana i na opiopio Hawaii i ka ike oihana lupaau akamai o na aiua e ; a aohe no keia he hana uukue manao ia nei e hapai, he hana koikoi no ; no ka mea, ua oleloia no e ka poe akamai lapaau o na aina e, o ka loaa pono inaoli ana o na oihana lapaau akamai ane pau pono xnai o na ike lapaan, kahakaha a okioki ana pulia, aole e loaa pau pono loa ia ike. Ke knmu nui oia mea, no ka mea, aohe niuU kula riui kanka lapaau maloko nei o kakon e maheleheleia ai o ia ike hanohano a koikoi.

O ka oiliaoa lapaan, aole i hilinai nui wale ia, he oihana ia e am loa mai ai i ko kakou mau ola haau mai ko lakou hopena mai; aka, ua imi nui wale ia no ia akamai i loaa ai kekahi kumu a kaohi hoi me ka pale ana ae i kekahi mau ano mni e hoopau koke ai i ua mau ola uhane la ; a ma keia men, o ka loaa ana o ka ike oihana lapaau i kekahi mea he hana nui no ia, me ka nmlama pono loa e hiki ai. Ua ulono ia m»i makou o na ike ka e haawiia anu i nsi haumana c wae ia nei, he m»u ike hapa wale no e kupono ai ia lakou i ka bai ana aku nia ko lakou mau apana kuaaina, a malama ma ka mea hiki ia lakou ke hana a uie ka hoomaopopo ana. He minamina nui no ko makou no ka hoomaka. ole ia ana o keia mao mea ano ao i na makahiki he ewalu a he umi a keu aku paha i kaahope aku nei, oiai, he mau la kupono wale 110 ia; a ina i hoomaka liilii iii mai ia mau manawa mai ; alaila, ina, ua komo mai na ake e oi a e aapo ia oihana maikai, oiai, ma ka hoomaka ana o ke ao ana i keia wa, he mea hoa lo;i keia, a he manawa no aohe be wa pokole e hooikaika ia ai ka loli nui ana <> kekahi mau haumana Hawaii e ae, c hoohuliia kc ake ana o ka manao e ao ia oihann. Ua oleloia e k<-kahi poe, o kekahi kumu i ao ole ia ai, he oihana hiki ole i na kanaka Hawaii ke ao a ke malama. Ce hoopuka ae nei makou, o keia olelo ana pela, he hoapo□o kaopaopa ia puana olelo ana. No ka mea, ke nana ue kakou i kekahi mau oihana e ae, ua hiki no i na kaoaka Hawaii, a koe wale aku no kekahi mau mea i loaa ole ma. • * ko kakoa nei poai. Heaha hoi ka mea e hiki ole ni ia kakou ka oihana Upaau ke ao ia? Ke nana ae no kakoa i na la kaahope inamua aku o ko kakou halawai ana mai me ka malamalama, he mau kahuna lapaau no ko kakou, me na ike akamai i na launahelehele ponoi no o kakou, a me ia maj mea no ko kakou poe kupuna i hanai, a i lapaau ia *i a nunui kupono me na lala ikaika. He poe akamai maoli no kekahi o kakou i ka wa kahiko o kakou i ka lapaau ana ; aohe mau hana hoopunipuni ioo loa e hoino loa ia ai ka oihana lapaau e like me ko na kahuna Hawaii hoopuoipuni o keia manawa. Aka, he hiki no ke maoaoia, o na ano mai oia manawo, ua ane kahuli a awiliwili paha i ko keia manawa, ma ke ano o ka noho, ka ai a me ke komo lole ana pahn ; a me ke komo hou ana mai no hoi o kekalii mau ano mai hon • lehulehu wale. E like me ko makou mau lono, o ua poe haumana nei ka e ao ia ana, no ka manaoia no na apana kuaaina wale no, na wahi e loaa ole aku ai i na kahuna lapaau nkamai maoli. Ua maikai no na manao o ke kukulu ana i ua kula nei, nka, ua oi loa aku nae ko makou mahalo, ina e hoala ia mawaena o keia

poe me ke kokua anno ke aupuni a me ka lehulehu paha no ke kukulu nna i haleknl» ao i na haumuua i wae ia i na me« nui a me na mea liilii o ka oihana kauka; a ina aole i pau pono ia laUou maanei na mea ike oia oihana, he mea kupono no ke hoounaia lakuu ma na aina nnauao, e hoopau loa ia ai ko lakoa inau hemuhema ; oini ke hoomakaia nei ke ao una i na opio Hawaii ma ia mea, he mea kupono loa e ao holookoa ia'i loaa mai ai kekahi poe ponoi o kakou ke akamai, a na lakon e ao ponoi, e wehewehe i na ano o ko kakou mau lau nahele, a he lapaau pu no hoi paha kekahi mau hana a lakou. Inu k«koa e makemake ana e kukulu i kekahi oiha ua ao, e hooholo lea loa ka pono, aole ke kamukumuku. Ma ke ao ana hoi i ka oihana lapaau, he mea makehewa i na hauinana ka hilinoi nui wale ana no mahope o na ao a me na kuhikubi ana mai a ke kumu ; aka, e hooikaika maoli iho no kn hnumana i ka imi nna i ka naauao nona iho, i h'ionui loa ole ia ai ka luhi o ke kuma, a i hikiwaweai no hoi ka loaa nna mai oka ike. He oinio no he paakiki ka imi ana e hoonaaunn ia mxi ma kein oihnnn ; aka, ua hilinai nui ia no ma ka hooikaika imi a noonoo ana no o na hauman». Uh hauoli no ko makou mau manao i ka ike an:i, ua hoalaia liekahi ano knla e like me kem, a 11« pomaikni no hoi i ka loaa ana o ke Kumu K»uka noean a akamai ma kana oihuna a loea pu no hoi ma ka olelo Hawaii Ke hilinni ae nei makou me ka manaolana ana e holopono na hana ao lapanu o ia kula 1 hoala ia no ka pomaikai o ka poe e waiho ana iloko o na poho lima o na kina a me na mai.