Ke Au Okoa, Volume VI, Number 32, 24 November 1870 — NA MEA PILI KALEPA. [ARTICLE]
NA MEA PILI KALEPA.
Honolūlu, Novemaba 24, 1870. Mahope iho o ka puka ana aku o ka kakou pepa o keia pule iho nei, na kn hou mai no kekahi mau okohola liou; a he elua a ekolu paha mau wahi moku i koe, alaila, pau pono loa mai lakou Ua holo aku hookahi moku no ka lawaia ana, a huli hoi loa aUu i ka home; pela ka lono ia, a e uhaiia aku ana kona kuamoo iloko o na la pokole e kekahi mau moku e iho; a keia pule ae paha e makaukau pono loa ai kekahi hapanui o na moku no ka aku ma na wahi a pau a lakou e au aku ai; a me he la nae e like me ka lonolono nui ia, e pau io aku ana paha ka hapanui i ka haalele mai i keia awa, a hoi j aku no ko lakou mau ponoi i holo mai ai. Mawaena o ka poe Luna Kepa Luina Hawaii, ua louo mai makou, ua hooka'ulua ia ke kepa ana o na luina Hawaii, a loaa mai ka olelo kauoha mai ke Kiaaina mai. I ko makou manao ana, aole no i hewa ia hooka'uluaia ana o na luina Hawaii ; oiai, he mea pono loa ka hooponoponoia ana o na pohihihi a pau loa, ina hoi he mau pohihihi kekahi e ikeia nei, e like me ka hoopilipu waieia anu aku no o na Kumukuai o ka aila me ko na kumukuai a ke Kanikela Amerika e hoonoho ai. Aka, ma ka nana ana hoi, aohe maopopo iki īa makou o na kumu i hiki ai ke hookoii loa ia na manōo o na kanaka Hawaii no ka holo aūa i Inina; ioa aole ko lakou mau manao i konoia e na ake o ka loaa makamua pohukuhuku mua ana mai, a me ka uhauha ahuai pau koke. I keia piau'la iho nei, ua ku mai be man moku kalepa elua; kekahi o laua e hooiliaiia ana no Europa, a o kekahi no na aina lepo manu ka holo ana aku. 0 ke kumukuai o ke ko ma Kapalakiko, aole ī pii ae; ahe wa no paha e pii hou ae ai, ke emi mai ke komo nui ana aku o na ko o na wahi e mai ma ia makeke He ano nuku no ka na wahi ukaua e manaoia nei no ua ano emi ioa no ke kumukuai; a e au aku ana paha no na makeke e ak% e maikai ai o na kumukuai. 1 ka Poaono iho nei, ka holo ana aku o ka mokn D. C. Murray no Kapalakiko. He hapalua piha no kona, aole e like me mamua ka piha pono. Inehinei, ka holo ana aku o ke kialua Pelekane Byzanlvum no Tahiti me ka papa, na waiwai o Hawaii nei a me na hipa. Ua ike iho makou ma kekahi nupepa haole o keia kaona, e hoomoeia ana he laina moku pea mawaena awa, me ko Nu Zilani a me Kikaae, e holo mau ona i kela a me keia mau pule-eha. He mea maopopo no paha, o ke kumu nui o ke kukuluia ana o ke ano' laina moku pea e like pu me keia, be mea no ia e lawe aku ai i ko kakou mau loko a me kekahi mau waiwai Hawaii e ae o iakou. He hiki paha ke manaoio ia, o ka hapaloa o ke oo ko o keia makahiki ae, e pau aku ana i ka laweia ma ia mau makeke. Ua oi loa aku ka pomaikaī i loaa mai ia kakou ma ka weheia ana mai o ka launa ana me ia makeke, i ole ai kakou e noho heopepe mau malalo o ke kaomi ana a na kumukuai emi a ka makeke a me na kalepa ana o ke awa o"Kapalakiko. Mahope iho ka o keia manawa, aole e manao nui ia ana ka hoounaia ana aku o na ko ano haeleele i Kapalakiko, no ka mea, ma ba hoounaia ana aku o ua ano ko la i Kapalakiko kekahi a i Nu Zilani kekahi, oa pii a maikai ke kumukuai ma| kahi hapa i ko ka makeke mua. Ke kumu ka oiako i emi ai ma Kapalakiko; no ka mea, aohe kuai nui ia, a koe wale no, no ka hoomaemae hou; a no ia mea, ua kau mai ia makeke i ke kumuknai o ia ko e like me ka lakou kumukuai haahaa e manao ai. Ma na knlamu olelo hoolnha, e ikeia ai ma ka Poalima o keia pule ae, e kuai kudala ai, na lako hale a me na kaa o ka Moiwahine Kanemake Kapakuhaili. Hemau umeke laau nani kekahi e kuai kudalaia ana. Ma ka nupepa haole Aupuni onehinei, i ike iho ai makou i na mahalo ana no ka inaikai loa a kekahi poe-hana lole o Pelekane no oa ailika i hanaia e na peelua ma Hawaii nei.