Ke Au Okoa, Volume VI, Number 39, 12 January 1871 — Ka Pouli piha ana o ka La iloko o Dekemaba 22. 1870. [ARTICLE]
Ka Pouli piha ana o ka La iloko o Dekemaba 22. 1870.
Ma kekahi nupepa o na aina e, makon i ike iho ai i na wanana a na kilokilo boku, e hai ana, aia ma ka la 22 o Dekemaba i hala aku nei, e pouli piha ai ka la ; a oia paha kekahi o na pouli nui loa ana o ka la i ikeia o keia mau au mai nei. No ka mea, aole e like me ka nana ana a ka poe kilo hokn, e pouli ana i ka manawa e kokoke mai ai ka mahina i ka honua, aka, i ka manawa e kokoke mai ai ka la i ka honua ; a i ka manawa pokopoko loa no hoi o na la o ka hooilo, e alai pu aku ana no hoi ka mahina i ka hoku hele ia Satnrena, o ka Yenusa ma ia la e ano like ma ka helehelena kekahi i kekahi me ka mahina, 1 degere 6 minute, hema, ia manawa ka mahina e hookoke ae ai i kona hui ana me ka hoku Mercurie, a o keia hoku hope, he 1 degere me 19 minute, hema o ka mahioa.
Ma kela aoao mai hoi o na lani, o na hoku Jupita, 1 degere 6 minute akau, a me ka hoku Uranusa, he 56 minote wale no ma ka hema o ka mahina, i ka wa a ka hoku Jupita e hookokoke mai ana e kau keha mai i ka la, a e ike ia no ia ma ka la 13 o Dekemaba, (he 9 la mamna ae o ka pouli piha ana) e hoolei mai ana ka mana ume panai like oi loa malana o kekahi me kekahi, e ka hui like i hoolei ia mai e ka la ; na mahina Merecnrie, Venu--Ba, Jupita, UranuBa a me ka honua, ua aneane e kaulike lakou ma ka laina kupono, e ike ia anei ke ano heleheleaa like i ike ole ia no na kenaturia, a he kakaikahi wale no hoi ka ike ia ana oia mea,; ama ia mea, o ka hopena o ia mau mea auo e ma ka honua nei, e hoopuka mai ana i na olai, na kai mimiki a me na makani ino. Ua ike ia keia mau mea ano like ma ka wa o ka pouli nui ma ka la 16 o Augate, 1868, i ka manawa o Quito a me Ca)lao i hoopoino ia e na.olai a me na kai mimiki; aka, ia ua emi iho ia mamua ae o na mea e ike ia ana ma ka la 22 o Dekemaba.
E hoomaka no ka pouli ma ka Moana Atelanika, o keia laina waena e nee ana i ka holo'ip ika hikina hema. E a'e ana malurw o kekahi hapa o Sepania a me ke kaj honua, a komo aku i Aferika ma JSahi e kokoke ana i Orana, a mahope koke iho e hiki aku ai i kona mau palena hema. Ia wa, e nee ai ke aka oka mahina i ka holo'a hikina akau a me ka haaleie iho ia Aferika, a ae aku ma ka mokupuni o Sikila, ka hema o Tureke, ke Kai Eleele a me ke kai o Azofa, alaila nalowale.
E pouli waenaae piha ana ka la ma ke awakoa ma ka latitu 36 degore 38 minute ukau. lonitu 5 degore 1 minute komohana, o hele uuku ana i ka hikina>olāu
o 6ibaraleta, a e kokoke ana i na kapakai o Lisebona, e hoopnka mai ana i oa olai a me na kai mimiki ikaika malaila, a e hoaleale ana i na wai o ka Moana Atelanika, Kaiknono o Fundy a me St. Lawreūce. Ka Manawa.