Ke Au Okoa, Volume VII, Number 22, 14 September 1871 — Pane ia Nalimalewalewa malulo o ka La. [ARTICLE]

Pane ia Nalimalewalewa malulo o ka La.

i E KK Av Okoa v ; -Moha ** ; | M« k« Helw !i8 oko &'««£•«, ok»U 19 o Ang»te iho uei, f ike makou i n« ra«n«o )iH oihan* ok« KawukuU o Pult>hn, Ap*na • : Makawwo, Maui, oia hi i o Nakwkw, p p«n? uoi m*!ak> i> kola ino* « kau »o1», k... pih walo I», aia i " Kapn» i k* uuwa* ke ftO ftk« l& o loa* ok» " Ūluikj p cu».

Ma ke puu o baka me* i hoike »i uu ka " Like ole o ka maoao o ka P»p.a Kula a me na makua mea keiki o keia Apana." Ma ka lā 19 o lulai, ua hoonoho ka Pap» Kuln ho Kumuao i hoowahawahaia e ua makua inei kēiki o ke kula o Puleha. a nr. ko lakou hoowahnwaha, ua hoonnaia na keiki a lakou ma ua kula e ae, a koo tho im keknhi mao haumana na aa Kumu nei; lieaha ia ka me» i koe iho ai ? Na kou ike hohoou e hoike mai, ■ aole i>ae i piha ka hehina o na haumana i ! aeia eke kanawai »o ua Kula Aupaoi. He i ike'na kau, i kinohi no hiki kau mau hanma- ! ua i ke 80, akamni ka uooūooana, ka noonoo ! no hoi o ke kanaka makua la, hele no a ku i j ka "maoli." t Ma kau wehewehe ana, a rae oa manao i j hoikeia, ua hai akaka lea loa inai oe i koo i Jiian manao npn inoino i feon hnaknna m. li> kino a me ka Pap« Kula o keia Apana, a ke Kahukula Nui i raauao ai ua pono, a eia ka hoi oi nei ke ki e poloke ai; ke waiho pu mai. nti oe imua o ke akea i kou mau manao lili kuloko, e makee ana i ko hai pomaikai a na laiii i haawi inawai, he pono oo kel» mea keia mea. Nolaila, e hoomaopopo kakou ike

ano o kona mau mauao kanaka makua. Ke kaena mai nei no na o N., i ka nui o na hau-. mana i ka wa o ke Komu mna; owai ia Kumu moa>? 0 Nakookoo ka inoa. ana e peē nev iloko 9 ua iuoa kapakapa, ko ka mea niakau wale 110 ia, ke hoomaopopo la mukou ia I mea, eia kona io, he " pai." Nawai la hoi i hoopau.iho oei i kon noho Kumukula ana uo Pulehu, a heaha be kumu nui o kou pau ana, a hoonohoia hoi keia Kuinu malnila ? Ke i mai . nei na makua mea keiki a me ka Papa Kula, no kon haoa ana i

na hana i kn i ke karaima a me kn hoolohe ole i na rula rrtaibai a ke Kahukula Nni 1 waiho mai ai i na Kumnao, " naai hana vdo i na keiki e likē me i»a holaholona, koe nae ka hoopai kupono." Nolaila, oa hoopiiia oe e kekāhi ma.u makoa mēa keiki, no ka hili iiio i na haumaoa me ba laau; aoia mai oe e ka Lunakanawai, ka mea ia ia ka uihana o na knla",—'• Mai hana iao i na keiki, he mau haōa aloha ole ia a na Koma." Nui ka hoopaapaa aoa iwaena o na makna mea keiki me'keia Kumu, a me ke Kahukula pu ma kekahi la hoike o ua knl» oei; paakiki loa kēia Komu i kona mau manio me ka hoike lea mai, " Aole loa au i hili ino i na keiki, aka, i mea wule aku uo wau, mu a pu ka ili i ka laau hili." Hoike mai hoi ka nui o na iniku», " O ka niakou mau keiki kekahi i hana ino pu ia." Nolaila, hoike mai ke Kahukula i kana oleIn, e mihi aku ke Komu imna o na makua no kana raan hana aloha ole i hana'i. Olelo iho 1« ua Knmu nei, (Nakookoo,) Heaha la ka'u mau hewa nni i hana ai, o kuu hoopai aku anei me kuu lima? loa pela, o kuu lima kai hana i ka hewa a o kna manao he maikai loa ia, me he aninni la.' Nfalaila i hn ai ka akaaka o ke anaina i keia man olelo oaau■ao; he ike'na kai nei i ka "lonaikehala" o ka lima, kono mai ai i ka manao e haua i ka ino. " Noeau ka haoa a ka ua, akamai ka imi'na 0 6» nooooo." NoUila, anhea oe e ka mea hohe wale, e naua iho oe i kou mau aoao, mai wikiwiki ka waha e ha-o i ka makani; mai hele hoi ma ke kahoa o ka opa ino, o ohi auanei oe i ka "puahiohio." Wahi a ka buke o ke ola. "0 00 ka ke ao aku ia hai, aole ks oe e ao ia oe iho.'' Nolaila, ea, mai imi hala i mea e hewa ai kou hoalauoa. Mahope koke mai no, pepehi hon no ua Kume nei i na haumaoa, me ka lohe no i ka ok'lo ao a ke Kahukula; pau ka manao aloha 0 makna mea keiki ia ia, hoopiiia oia imoa o ka Linakanawai, paa i ka hale paabao o ke Aupuoi; hookolokoloia, kan na hoopai o ke kanawai maluna ona, he elima pehu, hui me elna/i«&tt no ka pepehi ana 1* ka wahine, (o ua kanaka malama wahine nei h'o») $7 00, "pokekeo" wahi a ka Pelehu. Eia kekahi, ma k« wa i hoike hapaha iho uei o na Kumu ma Wailuku, ua hala kela i Puna, i ka oni a ke kino, hoi mai, aole i nianao ako o hoike Knuin ka oihan* nui a na Kumu. Nolaila, ke oiuau mai nei ke Kahnknla Nui, " Heaha la ke knmu i pau ai keta Kumnkula ma Polehu ? Haina. O ka hookuli a me ka ho»K>he ole i kau mau rula oaaikai i ao mai ai. Oia ibo la na kamo nni a ka Papa i manao ai e hoopao aku i kona noho Kutuu ana. Ke make« hoo mai nei uae i ua oihana nei. Ke i hou mai nei oe do ka hotK>na poooi a ha hapakolo o ka Papa Kula, 00 ka hoonobo ia ana a* ke Kula o Pulehn. Akaka l«a Im kou mau manao kue i kou hoaUana. 01010 mai aei i ko "kapulu" o keia Pa{M Knla 1 wahi poeuaikai 00 ka hoaloha; b Ikul(< Im ?ki I* oe I ka hua o koo mau manao, oiai ua aka tea ia. Ina k» no paha o oe ka Papa ula 0 koia Apana, maemae na kula, lik« |a 4«na<> me na tnakua; o w U hoi ka ō* o j Hikiua nei. Aultea oe e Nak*x>koo? lKv>U»he mai ot>, ua hana ka Papa KuU o **''« Apana t«>« ka i iaio, aolf mo ka pakeeke: aa iKV»uoo ka Papa KuU e l»ke m« kana nu»a I i iuanao ai he pooo, a no ia īke aoa b« f 000,

.«» • Ihh.lh.lo i)io ka elua hapakolu o ka Papa Kula, e k«.ht> i ke Kiyno ana i makemake ai, Mr. Naukaua, he kanaka i roaa ma ia oihana i kekiihi ma» makahiki i hala; ao k4 hupakoln i> ka Papa Kula, aole i hoi a ku»a pu nie liein Kumu ma ke au<> he huoonu pouui, a e hoo'uoho aku oia kr kula o Pnleho, a ioa be kan»lna kou no keia mei, e hele mai oe t> hiii kino me ka Papa Knla. i ike oe i ka oiaio o keia hoike aoa. Ke i aku nei au ia oe, "oa hoowhhawahaia keia Komo e oa makoa." Heaha la hoi ke knmu o na makea i lawe pan ole ai i ria keki ma na kula e ako, a haalele iho hoi i k«ia Kuma ? Na koo noonoo hohono e hoiki' niai i keia uinan. Nolaila, anhea oe e Nhlimalewalewa malalō iho o ka~La, e aho koa nane mai e hui kiūo me keia Papa Knla, ame a'u po ; malia paoa aia la oe na rula oiaio a ke K.ahukula, ī pololei ae hoi ka Papa Knla oko makou Apana nei. Mai noho oe a hoopiha i hou aku i ka nupepa me kou iooa nni e kau i ae la, oa maopopo no ma ke ano o kau mau I hana. " Ho-he wale ka oiea hewa." 1 Joas Kawelaū. j Makawao, Mani, A»g. 30,1871. :■