Ke Au Okoa, Volume VIII, Number 13, 11 July 1872 — No ka Ahaolelo. [ARTICLE]
No ka Ahaolelo.
- ! [Kema oke La Be%a 49, mm kela pule mai.] Ka mai ka B»a J. N»wfcb» * klmailio mai Aole U>» >a e,ae »oa o b»»wi i webi ImmmU m kek h«le • «ole hoi kakou e ipooa aka iko di Kuhioa. He bm>( ®ik«b«wa ka eMB«i i oa walo-oa o »oa be pok» • lM pobo oo ka a»ea aole ia be m*a ukikn e aooaoo ai E like «pe ka oleio i» ao>, o poko aoa ka leokoaki R>l»oea eis ka a« paka. aaa hoi oa lilo, a pela roe ka Hale Pai Aapoai b» waoana e ia e k«k>ki poa be btaa pala ia, eia ke pob» oei peUao keia. Nelaila, aole loa au e apooo i keia * bila ke aoi oei »o e kap»e loa. Eo aai ka Hoo. Lonoaea a kamoilio sai: B na lii a id« lia poe i kohoia , oa ili ihomaluoa o kakoo keia kaoa o ka oeoooo aoa i ka bil» bo ka h.oaie dala aoa oo ka Hotek Hou Aole loa au e »e e kaawi i «ahi dala no kei» kaawiaa. Ua oleloia mai nei e kela pne oo ke kue aoa ooa Hoa ona Kao Ahaolel)» i ba(a, ika haawioa oo ka mokuehi Kilauea, do ka laina mokoahi, a rae ke kai o Waikahalulo, eia oae oa apoooia i keia aaanawa, o keia mau olelo, be mnu olelo ia e kauo aku ai ia ookou ma ka ae aoa ika bila. Oka Hotele eku ueī, aole ia be hale oo ka poe ilihane, aole a'o kaoaka Hawaii i ike ma faa Heleie Hoo, o ka haole a tae ka poe waiwai waK» 00, a be«ha la ko kakoa pomaikai oo heia hale. E aho aa oa Kehina oo e oko ioa dala b« haoen omikumamaooo lauaaoi o<> ka Hotele, aole aa ke Aopuoi. A >le loa au e ae e haawi i wabi hapauoi hookahi oo ka Holele Ho«. Eu mai ka Hoo. Z. Poli a kamaiiio mai. He mea leelea ia'o ke hoolohe aoa i na olelo a na Kuhiua, aka, aole oae au i hoapmio i ka lioopoka aoa i na olelo pili kino i kekuhi mau boa oka Hale. Oka oia ka mea mea i haawi ia i haawioa, aole oae i kukuluia ao oa makuhiHi ehs i hala *e, a o ka Hotele Hoo, be mea la i komo ole ma ka haa wioa, eia nae ua kokuluia a paa. (Ja olein ia be hale kela oo ka lehuleha ao ka lehulehu «aiwai paha, aole oo ka poe ilihoue; a e like ae ka hoike aoa &ka Luna o Wailuku he $14 oka pole oo ka oobo aoa ma ua Hotele la oolaila be mea aoe biki ole ia'u ke noho malaila, oo ka mea o ko'u loaa i ka pule eba a elima dala paha, a e aie aoa au ina da!a eiwa i ka pule, a i ka pau aoa o ka malama, < e aie aoa au.he $86, a i ka paoaoa o ka ma- j kahiki he aie kaa ole ko'u. Nolaila ke olelo oei ao aole pono ia kakoa eae aku i keia bila. Ee lawe nei ke Aupuni malalo o kaoa mal&ma aoa i fca Hale Pai Aupaei, a ua haawi ako kakou i 12,000 ao ia, a ke lawe nei i ka Hale Hotele malalo o kaaa malama aoa, a iaa paba e maaao ana e hooemi i ka uku o ka ai aoa sm ua Hotele nei, e poho aoa ua bale ai e »e ka poe e hooikaika aoa i ko lakoo ola iho ma ia oik/aoa. Nolaila m«< ae aka kahem i ka hooholo aaa i ka Pauku 1 o ka bila. Ka mai ka Hon. Mikalemi a kamailio mai: Eia no ao ma ka aoao kapae loa i «auku 1e ka bila. Ua koee na boike ana aoa Ku hioa, hoike boi ke Kuhioa Waiwai he puka ko ka Hotele, boike hoi ke Kohima o ko oa Aiaa e, aoie be puka, a no ke kuee o ka Ibub oleie, aai&iia sa maeao ao aole oo e loaa ana ka puka. Aole loa au«ae aoa ike kokaa i ba Pauku 1 o ka btle. Ko mai ka Hon. Naihe a kemailio mai. Aole ao be nei o ka'u mea e kamailioai, aka, be wab» booba)>ke ka'u e hoike ako. 0a kaou ibo ao be wahi laao roee ) ka malama o īoae 1868 a hala be mao makahiki oa ooi mai ua w»bi roee la, be kalakala nae kooa kioo, ame kona lau, a i ka poka aoa mai aia hoi he ala. Nelaila ke oielo eei an o keia aie ana, oa like oo ia me ke kalmkala ooi o kuu wabi rese i hoohaiike iho oei, a hala ae kekabi mae makahiki. alaiia e poka mai auaoei ke ala mailoko mai o oa Hotele la, nolaila ke apoao oei oo au me ke kokua aoa i ka Pauko Io ka bile. He kabhal& ka rose he ala nae kt poe. g*iaaUio mai ka Hoo. S. K. KaaL Aole •a hilahila i ka bai ana eku, o ka Apana kabi a'a i be!e mi ai oe halawai lakou, a ua hoapono mai i ka haawi aaa aku i ke dala bo ka Hotale Hoa. Maoao au aole i loko wale ao o kākoa ka noonoo aoa ao ka Aie Anponi. Ua 000000 akahele ia oo ia ew Kahina. a ae ko kakou Makaa Aiii keia mea, a oa ike no lakou ao4e keia aie aaa be mea e pilikia ai ke aupuoL A eia ka ninau oul Noke&ba la i hilioM ote ia ai aa Kuhioa ?
Bis fe«k«hi tt* el«lo ia iho s«i oo ha lehulebft kfi* bafo, » aa kaaiailio ibo aei kekahi poo bo ke komo kioo ana aku ilaila a om ka fooo ui paba, a ao ke k«pooo ol« i o«> kaoaka Hawaii. Pehea U ko oukoa oooaoo ana i ke aao o ka bnoM» " lehaleha" i me na pooe o ka leholeko o loaa mai aea mai ua Hab la. Aia o AiaahOa a me aa haoa a pau i bana ia «alaaa oaa, maoao Mioi ouKou e mahelehele ia o Aiaahoa, a o kaawi pakahi ia i na Hoa oka « i«b ia i oa nakaaioasa pain, aoio pola ke ano. O oa dala a paa e ioaa a»i aoa nailoko mai olaila oa waiho ia ilpko o ka c ko anpooi, a oa hoolilo boo ia ao ea poao o ka lohaleka oia ibo la ko aoo o keia heaolelo ha Hale oo ka pooo o ka iehoieha. Aia oa iaioa mokoahi o Woba » holo aai a«, aai n malihioi o hiki otti aoa aaalHaa ooa, keaha ka kakoo haoa
kepooo ck) aa mae oialīiiiiH 1«, «ia o ka bon kea aoa i a« mea 0 iwokipa mai ai
Ka'iniilio m«i ka Hoo, Heoaike, ekolu lio ko'u hali sna oo ki booiob« aoa i oa koiou kupooo '* hul> akg ao st ka a« aea rke da la hoaie oo ka ba' 'Totele Hoa, a aole loa ■11 i loke i kt hoili ~.1* mai t na Kukioa no kekahi kuma kopoao eae nko, nolaila aole au iaee ho >holf> i keia Pauku 10 ka bila. Aole au e haawi i kekahi dalK no ka Hotele no keia kusa : Aole iku ike Kaoawai ka haoa aoa a na Kubina, a o kekahi, o kekauohn 00 ia a ka Apaaa nmaoa'ii i koho nai, e hoo'e i ka haawi aoa aku i,.d»la no keia Ho* tele Hou i kykulu ia iho aei. loa he hiki i na Kuhina ke aoike nai oa bu 00 1 ke Kso»*ii ka lakoo haoa ana ina ua ae 00 ao. Aole loa he «ihi olelo pela nolaila be ku oei au oaa k» aoao e koopaoee loa 1' eia bila.
Ku hou mai ka Hoo A. F. Judd * kamailio mai. Oku huna a na loi« oia Sa hooko pono ana 1 oa kaoßwai, a o ka hana a na Lunamakaaioana oki hooko pono 1 ke kaoawai a ioa aole e hooko pooo ia, alaila e helelei auanei ka poo« oke aupōoi. Ua kupaa loa aamikn manao ana oa uhaki na Kuhino i ka Pauku 15 •> ke Komakanawai, aua wawahi. ia na KHf.»**" J ' * pau, e like me ka ole lo 11 ka Baibala, loa e haki kekahi Kaoawai Kookahi, alaila, ua haki oa kaoawai ■ p««. Ke lawe nei au i ka olelo a ka Hon. Z Poli, 1 kamailio ibo oei, aa ae ak» kakoo i haawina do ka Halealii aole oae i uia, a ua hoole kakoo ika ūotele eia nae ua kukuloia Ua maoao no aia ke koe ana i keia bi)a, e hiki ai ke hoopii Luoa Nui i kekahi ona Kahioa. Ua kapaia mai aa be keiki, he opio pio, eia uae, ua akaka 00 ia'o ke kahua a'o e ku nei. Aole 00 ao mahalo ike komo kioo ana o ke aaponi i na bana kalepa, e liwn naai ana i nt» haoa ī hiki i koua mau kanaka ke hana. Ina paha ua ike oa Kohioa a oie ka poe i bui me Ukou he han«> puka keia o ka m»lama ana i ka Hote!e, alaila, oa lakou 00 e hooholo iua hana oka Hotele. aoln oa keia hale.
Ma ke noi ia aoa ua honholoia e kakau 1 na »e « in« aa hoole. He 39 ka nui oka p<ie i koho, he 26 ma ka ae, a he 13 ma ka hoole ooUila DB hooholo ia ka bila :—
Na poe ma ka «e ike kapae, W C Luna lilo, W. T. Martio, Nawahi, W. Hauaike, J. W.Lohomi. D W Kaiue, A. F. J»dd J O Carter, E Mihalemi, Z, Poli, J. N. Pai kuli, E Keko», W. ET R.ce—l3 JYapoe ma ka hoole ike kapae,—P. Nnhnolelu*. P. Knoou. J O D(iaiit)ia, C. R. Biho pa, D. Kalakaoa, W P Kumaknu, P. T. Kteo, H. A. Kahaotnui, F «V. Hutchisnn, C. C. Harris, J M. Smith, S. K K«si J W. Kuoakee, D. H. H>tct*..ck, G W. D. Halemnuu, J. W, Naihe, L. AboJo, A. Kau kau, H. Kmhelanī, P. Nui, M. Kahannnui, K Newton, S. Konoikeehueho, C. H Judd, I. H. Kapuniai, D. Kaukah*—26. Hoopao ia ke Homiiw, a buike ia ka olelo hoike a ke Kormte a apoaoia. Ma ke 1101 uu hoopanee ka bale aooho hou ma ka bora 10 kakahiako o ka laapopo.
La HahaōO, Poalima Ivre 28, 1872. Halawoi ba ALaolelo m« Na hor« n>ao. Mēa Honohaoo Peresideoa P. Nahaolelua naa be ooho. Puleia e ke Kahuoapule mau Heluheluia ka moolelo o ka la ioehioei a eponoia. Hoiie i K£ Komitb Ku MaU Heluhelu mai o Mi Alabati ka Luuahoomalu o ke Kon)ite«Hoo'kuiokolo i ka lakoo olelo hoike no ka palupala boopii e ooi aoa e hoop»u i ke kaoawai i apoaoia i ha la 10 o luoe 1868, e pili aaa i ka aie no ke kuai aoa i ua waiooa, aa hooholo iho he komite e hoopauee loa ia ka palep§la hoopii. Ma ke aoi ua waiho ia ka hoike a ke komi(6 iei kt p»ps Heluhela mai o Mi Kupakee ka Laoahoomalu o ke Komite Wae i ka lakou olelo hoi> ke oo ka aooono ana i ka aku o aa lawe leta aai Hswaii a Niihau. Ua hooholo ke Komite e boomabuabaa i ka haawina i 06,566 : Peoei ka mahele aoa i ka uku o na lawe leta; no Hawaii, 3.586, oo Maui, 1.072, Molokai, 320. Lanai, 100 Oaha, 988, Kaoai 400, Niihau 100. Ma ke ooi aa waihoia ma ka papa a 000000 po ia me ka Bila Haawiaa. Hoolaha mai o Mi Alapaki e lawe mai aoa oia he bila e hoololi ai i ka paaka 924 o ke Kaoawai Kivila Heluheln mai ka Hoo Kalakaua • he olelo hooholo. E kaaoha aka ka Peresideoa o ka haJe i oa boa o ka aoao alii e bele roao omī lakou ma ka hora umi o kela la keia la„tapottO»Ji. Hooleha mai o Mi Aholo, e lawe mai asa oia he bila e hoopooopooo ai i ka mahele aaa 0 ka wai ma Labaina, mohapaai o Maoi. Hoolaha mai o Mi Mikalemi, e h«re mai aoa oia he bila, e hoopaa ai i ka Peuku 6 o ke Kaaawai e pili aaa i ka Halemai Papule. Ma ke noi ia aaa ua heoholoia e hapai i N* H4NA OIA U Hapaiia ka haoa o ka laoia ka aoonoo aoa 1 k« btla haawioa imaa o ke komiteo ka hale. Kohoia e Mi Alepaki i Lanahoomala do ke komite. Hapaiia ka ooonoo aoa i ka haawioe qo ka mokamaha holo pili aioa $12,000. Noi mai o Mi Raiki e h6omahuahaa ae i $»0,000, a kamailio mai no ke kupoao e faaomahuahaa i ka haawioa oo ka laina mokaahi holo pili aioa i hiki ai ke knai ia kekahi mokuahi bou i oi ae ka oui a me ka bolo i ko Kilauea. Koe oaai o Mi Kaie Eaeka i ke noi a Mi Haiki ne ke kokoa ana i ka haawiaa ma ka bilft. Lik> ke komite i ka hoopaapaa aoa ao k* hon okoa a ae ka hapaha. Mehop« iho
o ka hoopaapaa ana na oiaaaia a hoohoioia he $80,000 oo ke kokna aoa i ka laioa ookoahi h->l«t(olo pili aioa, he 21 oa ka ae, a he 12 ma hoole. Hooponeeia ke komile a noho ma ka hora o kaauiea la Hoika la ka oielo hoike ake koipiie a nponoia. Hoomaha ka hale ma ka hora 12 p»noi no ka hapalun hora Halawai hoo k« hale rea ke horal2J a 00ho hoo ke koeoile oka hale. Kohoia oMi Mntma i Lanahooiaaiu no k« komile. Ha puiia ka ooonoo aoa 1 ka bila haawiaa no ke hoakea aoa 1 ka makeke o Hooololo, 1,000 Hooholoia Noi mai o Mi Aholo e hookomoia i $3,000 ma keia wahi o ka bila haawioa 00 ka hena < aea i tnake<«e roa Lahaina. Hooholoia. Noi mai o Mi Naihe r hookomwa lea keia wahi o ka haawiea i $2,000 00 ka hana aea i makeke m» K<ihala Aknu Hewaii, hooleia. Hana hoa i na hale aopoei, $10,000, hooholoia. Uku o na iawe leta mai Hawan a Kauai $6 666 e like me ka hooholo ana e ke koenite wae 00 ka nooooo ana 1 keia haawina, hnoholoia , Oihana WaIWaI CJku oke Kuhioi Waiwai $10,000. H>o hoioia. Uku o ka malama huke helo aopuni $4,000 Hooholoia. Uka Luna Dote Nni $6,000 Hooholoia. Uke Hope Luoa Dute Nui, $3,600. Hooholoia. Uko Kiai Oihaoa Dute, $2 400. Hooboloia. Uhu Kiai Hale Papaa, $2,400 Hooholo ia. " Ukn kakau boke helu oihana dute, $2,400. Hooholoia. ' Na kohoa kiai oihaoa dute o Honolulu me d» awa eae $1,800 Hnoholoia. Kela me keia liio oihaoa dute $1,600. Noi mai o Mi Keo K «ka e lioemi 1 1,000 Ma ka ninaaia ana ua hooholoia e like oie ka haawina 1,500. Lnna Dute n>e Luna Awa o Kawaihue 400 liooi.uloia. Luna Dute & Luna Awa o Kealakekua, 200 Hooholoia. Waapa hale dote $800. Hoohoioia Dala Halemai (na loaa i manania) 6,000 Hoohuloia. Uku o na Luna Heln (5 keo. no ke dala) 117.000 Hooholoia. Uko ona Lona üb»n, (5 ken. iīo ke dnla) 13,500 Hooholoia. Aie Lahoi 1 hiki mai ka maoawa hookaa 90,000. /Hooholon. Uku paoee o ka aie lahui 39 000. Ma he 001 a ke Kuhioa W»ii*»i ua aponoia e hoopanee ka hooholo 1 keia haawion a pau ka bila haawina 1 ka ooonoo ia, Kela me keia hiu o ka oihana waiwai 2,000 H""h"ioia. Uku makahiki i hookaa oie ,a 150. Hooholoia. Oihana Loio Kuhika. Uku oka Loio Kuiiina, $10,000. Hooholoia. Uku oke Kakauolelo, $2.400. Hoohohia. KeU me keia lilo me na iilo o ke kaahele aoa $1,000 Hooholoia. Ukuo ka llamuku o ke aupooi, $6,000. Hooholoia. Uku Makai Noi o Hawaii $4 000 Hooholoia. Uku Makai Nui « Mani, $4,000. Hooholoia. Noi mai o Mi Lonoaea i 2,000. Noi mai 0 Mi Kaokau i 5,000. Noi mai o Mi Alapaki e hoopaoee i ka noonoo ana 1 keia haawiaa a me na haawina aku i koe o ka' oihaoa loio kohiaa, a hiki ki 00 <nai ka Loio Kohina. Hooieia ke noi e hoopanee. Mahope iho oka hoopaapaa aaa oke komite no ka hapalua hora, ua ninaoia
a hooholoia 9 liba me ka haawina ma ka bila $4,000. Uko Makai Nni o Eaoai, $2.000. Noi mai o Mi Keukah» e |$omahuabua ae i $2,400. Hooleia, N»nauia a huoholoia e like aih ka haawina ma ka feila. Kakauoleio a ka Makai Nui o Hewaii fl,000 Noi mai q Mi Nawahi i $ t ,200. Hooleia. Nioaula a hooholoia e like me ka bila, 1,000. Kakaaolelo a ka Makai Nui o Maui 1,000. Hooboloia. Hopu aoa i oa lawehala $3,000 Hooholoia. Ma ke ooi a Mi Kale Kauka oa hooholoia e hoopauee Ua dooooo aoa i ka haawma o aa makai o Oaho, Maui, Hawaii, Kauai a hiki 1 ka Poakahi. Kela me keia lilo o ka oihaoa makai $1000. Hooholoia. Bobo Oihaha Hoonaauao. Uka o ke Kahukula Nui, $4,000. Hooholoia. Uku kakauolelo o ka oihaoa $5,600. Hooholoia. . Kokuao aa kula Hawaii me na kula Eae. laoi, $41,000. Noi mai o HI Ndwabi e hookaawale pooo ia ka haawioa 0 na kula Hawaii a me oa kola Eoelaai Lilo ke komile i ka hoopaapaa aaa no ka hora okoa. NOl mai o Mi Nai e hoomahuahaa ae $43,000, a e hookomoia ma keia haawioa oo ka halekula ma Makawao. | Ma ka oīnip nia aoa oa hooholoia e like se ke 001 i $43 000 Kokna o n» kula aupuoi 15.000. Noi mai o Mi Poli i 18.000. Ma ki oiaauia aoa aa booboloia e like me
ke aoi (fI t OOO. Pai ana o li« pal»pa!a aioa Hawtii 3,560 Hnoboto!a Uaho pala(Mla m« aa lilo e m 700. Hooholoia K..1» Heopololoī, 10 609 Hoobdlola. Kukuia «o« i aa hale kala hou, 2 000 Hooholoia. Heawioa kokaa haumma. 360 Hooholoia. H«lu Übt>i mo 1873 9 600. Hooholoi». Ao aoa i o» keiki Hawaii i fca oihana lapaa« 3000. Mi ke ooi oa boopanee ke komite a noho hoo oia ka Poikahi. Hoiheia ka olelo a ke komite a apoooia Ms ke ooi ia ana na hoopaaee ka hale a ooh»1>on ma fca h«ra 10 kak. o ka la apopo. La Hana 51. Poaono, lune 29, 1872 HhUwim )ia Hale ma ka hor» 10, k»k M»»a Hannhaoo P Nahnolelua ka Noho. Pule iae ke Kohonapale ; Heloheluia ka mooleln o ka la inehioei a aponoia. Na Bila a we na Olblo Hoohou». Heluhelu mai ke Kuhina o ko oa Aina e, 00 ka m«t!iuwa eiua, he bil« e hoololi ai i ka Paoku 924 oke Ranaw»r stvila, e pili ana Ika ra»na hookolokolo ooa Luoakanawai Apana maluon o na Apaoa Elua. Haawiia i ke Knmite Pai no ka heluheln alun ana. Hoolaha mai ka Hon A F Judd e lawe mai anß oi» he bila e bili ana ika hoopuka ana a pai hoi i oa Eaoawai Kivila ma oa olelo elua. Heluhelu oiai ka Hon E. Mikalemi no ka m«DBWB mun he bila e hoopau ai i ka Pauku 6 o ke Kaoawai e pili aoa i ka Haiemai Pupule. N«i mai ka Hon W. H. R>ce e kapae loa. M» kH oinau ana oa hoolioloia e kapae loa. ma kane e ki<|iae uhe 12 inn k« hoole. Helohelu mai ka Hon A, F. J-.dd he olelo hooholo e kapae ia kā olelo hooholo e noi an» e noho ke Komile o ka Hale ma ka Poakahi, Poakolu, PoHlima oo k« noonoo ana i ka bila Haawina, a e hoololi ia ma ka Poakolu a rne ka Pohlioih wale nn Ma ke noi oa aponoia. . KA HAMA 1 HOOPANKEIA O 14 LA.
Hapaiia ka hana niua o ka La oia ka noo--000 ana ik» hila e hoomana ai Ike Kuhina W iiwni no ka hoolimalima ana i na dala he 116.000, ma kona heluhelo alua ia. imua o ke K<>m»te o ka Hale. kohoia ka Hon W P. Kamakau 1 Luna Hoomnlu no ke Komite. Ku mai ke KuhuiH Waiwai a kamailio mai 0 ke noi imoa o ke Komite 1 ka la mua 1 noonoo ia ai e hooholo loa ia ka Pauku 1. a e kakau poepoeia no ka helahelu akolu ana. K«mailio mai ka Hon A F J»dd : Mamoli o ka haule ana o ka'u n->i i kela ia aku nei, ua ane manaka au 110 ke ko ole ana o ko'll manao. Aka, aole paha au e pono e hßalele |üB, he ponu ia'u ke huipu «ku uie oukou ma ka hooponopooo hou aoa ikekahi enau hoololi. Ma ka Pouku mua o ka bila ua haawiia ka m ina i ke Kuhina Wniwai e aie i,j)# dala be 116,000, a ma ka Pauku 2 hoi, ua hoakakaia ka hoopuka ana i na palapala bona a roe kn hoolilo aoa ; —aka, aole nae he palena oka manawa e hookaa ai. Nolaila, ua manno au e hookomo aku 1 hoololi. e uku akn ke Kuhioa Waiwai ika ukupar.ee i kela a me kei» hapalua makahiki, a he 20 makahiki ka palena e hookea ia ai keia Aie. Ku mai ka Hon J O C irter a kamaiiio mai Eka Luoa Hoomalu, he mao hemahema e ae no i koe, no ka mea, lia oleloia e hoaie ia na dala he $116 000 ma ka eiwa bapa hanen ka uku punae, Nolaila manao au e hookomo aku i hoololi i 8 keneta ka uku panee oke dala, no ka naea aa oleloia ur maikai ka inoa o ke Aupuni, a 0 ke $42.000, e ukuia kona mau uka panee mai loko ae o oaloaa oke Aupuni, oke $74 000 i koe, e ukn la 00 kona mau uku panee mailoko ae o oa loaa o ke Aupuni aole e oi aka i ka ewalo hanen o ke dala. Kamailio mai ke Kohina o ko oa Aina e : Ua loheia iho nei aa hoololi ana Luna Hanohano o Honolulu, a ua manao *u he mea makehewa ke kau paleaa ana i ka manawa e hookaa ai i na uku panee. He oi aku ka maikai na k« Kuhina Waiwai e ooonoo ia mau mea. Oiai, ua hiki 00 ke hookaa ia ka uku panee o kekahi hapa o na dala ma kela a me keia hapaha makahiki, a o kekahi hapa i ka hapa makahiki a i ka makahiki okoa paha. Mahope ihoo ke kamaiho ia ana oa hooholoia e ninau no oa hoololi e waiho ana imua o ke Komite. Ma ka niaauia ana na hooholoia ka hoololi. Nmauia ka Pauku 1 holookoa ameka hoololi, a hooholoia. Heluheluia ka Pauku 2 o ka bila Heluhelu mai ka Hoa A. F. Judd he hoololi no ka Paaku 2o ka bila peuei :—Ma ka hoopuka ana ona palapala Bona i oleloia maluna ae, ua kauohaia ke Kuhioa Kalaiaina e kuai i keia waiwai paa a me na waiwai lewa a pao (o k» Hotele i oleioia) a e hoolilo 00 ke Aupani. Ma ka ninauia ih ea hooholo lo« ia ka Paaku 2 a me ka hoololi. Heluhelaia ki Paeke 3. Ma ke aoi •ke Boa Kaie Kauka «a hooholoia e kapae lee iaPanku 'Heluheluia ka Paeku 4, acm ke ooi a ka Bon Kapuniai, ua hooboioia, ka Paeke, a j (|a kapaia hoi o ka Pauke 3 o ka hiia. | j Heluheleia ka bila holookoa a me oe hooIpli a fpor >ia. 1 Heluhe'uia ke poo o ka hiia, ma ke noi ea 1 hooholo loaia. i Noi mai ke Kuhiaa o ko aa aina e. o beikej
aka b« Koratte ikt B«te ike Mi, "* kAkam poeooe w ka Wa Apeooi*. Hoopaaia ke KamUe. Heikeh k« 01010 hoike, tk ke a apoaoia. Nioaaia hoi • hooholo loa ia ka lila no ke kakaa poefioe aoa.:) Ma ke ooi oa boop*nee ka ha)e & halaw&i hou ma ba hora 10 kekahiaka PoekahL
L* Hai«4 . r j3 Poakahi, lui.AlIui.AI 1, Hi(ttwni k* Atiaulel<i m< ka hor« miu e lik« m« ii* iho 'panee'a M«a H«noh*nr> P? retiidrn» P, N«li«oleliiH m> ka noho. Puli h eke K*buo«pui<: Heluheluia k« moolelo o k» 1« 61 a eponoin. Na Palap*la Hooni, Waihū mai o Mi NawaUi pilapala hotv 5 pii (D<ti Puoa jrnii, e noi «ni e k>.h<»ia. i Kaak i ka»hclc nn ia Apiiaa. Haawiia ike Kuruitē Mulama Ola | Bila Sc Olki o Hoohol'). | Heluhelu ;nai oMi Al&Lwli K*oko ( no kn I mauawa mua, h<j bi(a e koho ai i mau Komiai- i ua 4, e hoomakaukau ai i ua Kannwai Kivila, j ma na olelo elna. Haawiia i fee Komite Pai. { Xoi raai o Mi Koihelaui, e hookua ako ka i Hale ia ia no kekahi mau la, i hoi ako oia i i Wailoko i keia ahiahi, a hoi hoa mai i keia Poaloa ae; Aponoia Helohelu mai o Mi Nawahi, he olelo hoo- 1 ho)o, no ka ike pouo ia ana, ua hauaia ma ka i la Sabati, [iiiehiuei,} oaa ka mokuahi o Weba i ku mui inehinei, oolaila, <■ kauohaia ka Ij<i\o Kuhiiiu, e hoike mai i ke kmuu i hooko 010 ia ai ke Kanawai. Mahope iho oke kamailio ia ana no ka pooo o ka olelo hooholo, ua hooholoia e kapae loa. Heluhelo mai o Mi Kekoa oo ka manawa oiuu, ho biia e hookuu ai i oa makua mea keiki leliuleliii, fi oi aku mauuoa o ka4, j mai ua Auhim Kula mai. Haawiia ike Komite Pai. | H lolalia mai o Mi Kekoa e lawe mai ana oia he bila e hoololi ai i ka mahele rooa o ka Pauku 40tS o ke Kanawai Kivila. NA HAKA O Kt Li..
Hapaiia oa haua o ka La. oka Kana mu>t oia ka noouoo aua i ka bila e hoopoūopono hoo ai i ki» hele aua o kemalii i lte kola, djh konn heluliola elua ia ana. Heluheluia k» bila, a raa ko noi a ka mea nana i boopjjia nuai, [Mi Hikikoke.l ua boomoe ia ma ka papa. H»pt>ii» ka aoonoo ana ika bila " E boonohoaoho ai i Waihooa Aupuni no na mea e pili mia i ka wa kahiko, ka Oihaoa Naauao, Botauia, Geologia, a moolefo o ua mea ola o ko Hawaiī Pae Aioa," ma kooa helulielo elua ana Ma ke noi aMi Alabati Keuka, ua haawiia i ke Komite o ka Ha Kohoia o Mi Kuihelaui WLooa Hoomalu uu ke Komte. Ma ke ooi ua hooholoia e uoonoo pakahi ia ua pauku o k* feila. Mahope o ke koe iki ia aua e ka Luna o Waialua, oa hooholo loa ia ka Pauku 1 o ka
bila. Heluheluia ka Paukn 2 o ka bila, a hoohoholo loa ia me ka hookuino aoa i hoololi do oa Pauka la iua k* olelo Bfcritania, oiai ua pololei oo ka olelo Hnwaii. Heluheluia ka Pauku 3 o ka bila. Ma ke ooi f ua hooholoia e kapae loa i ka Pauku 3. Heluheluia ka Pauku 4, a ena ke uoi, ua kapaeia. Heluheluia ke poo o ka bila, a hooholo loa ia. Penei kaheluhelo ana i kabila : HE KANAWAI E HOONOHONOHO AI I WaIH 'KA AŪPONI NO WA MEA E PIU ANA I KA WA KAHIKO. KA OIHANA Naauao, Buta»ia, Geologia, A MOOLELO O NA MEA OLA O KO HaWII PaE AINA. No ka mea, Ke ku oei k&koa, he Uhoi, ma k<> kakou kulana mawaeaa o ua aupuoi holomua, a oaauao o ka hooaa, ma ua mēa e pili aoa i ka poho pono a kookoa hoi, a nia na lako o ka oaauao i loaaia i waeua o kakou, mamuli o ko kakou mau koia nui, a kula komumoa ; a No ka mea, 0 kekahi Waihona Aupuni e hoike mai mea e pili aoa i ka wa kahiko, ka Oihaoa Naauao, Botauia, Qeobgia, a Moolelo o ua mea Ola o ko kakoa Aupuui he auo kula no ia, e hooaaauao ai i ko kakou hanaona opio, a be Waihoua | Hoike no hoi oo ke au holookoa o ke akeakamai ; a No ka mea Hoi, Ma ka uee mau ana o ke au o ka manawa ka mea- pilikia, a aoe hiki ole hoi, ka hoiliili aua, mai ka waihooa o na makahiki i kauhope ae nei, i na hoailonao ke kao makaioua o ko kakou ola iahoi, a me ke kau kinohi o keia pae .noko ; Nolaila, £ hooholoia, e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina, i akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kaukauawai o ke Aopooi : Pauko 1. E haawi, a ma keia oa haawiiu no ka m»na i ka Papa Hoonaauao e hoonohonouo ma kekahi hale Aupuni, a keeoa oloko O ia hale paha i kuhikob<ia a !>ookaawaleia e ke Kuhiou Kalaiaina uo ia mea hookahi ponoi no, i Whihona Aupeni kahi e hooiliiliia'i, a e malamaia'i i oa mea a pau o kela tue keia boo e hoikeike aua n» ke ano o ka wa kahiko ka* Oihaua Naai'ao, Botaiiia, Geologia, a Moolelo o ua iuei ola o ke Aupuui, i I
In»»ia ium ka liaia u ka Papa Uoouaauao, ojt>muli o ka miikau» wale ia mai, a ma ke kuai ana pnha Pai ku 2 Mn k^ia_a» haawiia ika Papa Hooimaiiaii ku e h<xibōlu a e kau i mau rula a l >ina paliH i kue ol<- i kekahi o na k» uaWHi < ke A <puoi, uo ka hoopotiiipf.no aiia i'ka Wnihnu.i Aupuni i oleloia ni.iluna, auu i inniiiio hi he p<>rio iio ka hoi:>ru»u aii» a U<i ka hoolilo auft o u» \V:,i1,0.,a Ai'P"»i !» hU'Waihuii.i hoike uo uā lula o ka akekiimai i hoailonn ia aiiiUiU • a na ka Papi» Hooniīaiiiio e kau'ilni e hoolahaia oa mau rul» a 1< in;» la uo ka'pomaikai oka lehnleliu. Na'ka P-»pa flōon»ijuao no hoi e hoolimalima, e like mo ka nui ou» dnla i haawiia iaia ma kela ine keia uiAnawa, a ma ke auo ana i maoao ai he poao, i ua kuiau kokue kupono oo ka hooko aoa i.na kauoha o keia kaiiuwai. Ma ke aui ua hoopauia ke£ornite, a hoikeia ka olelu hoike a ke Koaiite, a aponoia e ka Hale. * 'i Hapai hou ia ka uoonoo aoa i ka bila e hoololi ai i ka Pauku 2 o ka Mokuoa 56 o ke Kanawai Hoopai Kuraima, ma koua heluhelu alua uua. Ma ko uoi ua waihoia ma ka papa a noouwi pu īa me kii hila e hoopau loa ana ia Mokunii o ke Kaiiitw«i. Kivila, Hapaiia ka iioohoo ana i ku hila " E lioopan ui i ke kauawai i kap.ua lie kauawai e papa ana i ka poe mare i ka haalele o kekahi, i kekahi, a me ke kauawai e hoololi ai ia Kenawai." ' Hoopanee ka hale ma ka bora 12 M. Mahopo iho oka hooinaha ana no ka ho-' ra, ua huhawai hou ka Hale ma ka hora 12J, a hapaiia ka noouoo an» qo ka haoa i hapaiia aiamua ae o ka hooiuaha ana. Ma ke uoi ua kap.ieia na rula, a hoike mai ke Koimte Pai, ua paa i ke paiia ka bila e hoololi ai i ka Pauku 924 o ke Kauawai Kivil«. Aponoia. Noi' mai o Mi Matina, e kapae loa ia ka biU, iio ka rr»ea, o ke kauia ana o kekahi kaiiiiWiii e hoopan ai i ka mana o ke koi ana niii ke kauawai, e hoihoi hon i na mea i ru;ireia, hc mea ia e uln mahuahua mai ai na haalele kane n me uahaalele wahiue. Mahope iho o ka hoopaapaa ia ana o kn. bila no ka hor.i okoa rne ka hapa, ua m'naoia na ae a me ua hoole, e kapne ana i ka bila, ua hooholoia e kapae loa, be 27 ina ka ae, a 8 ma ka hoole. Hapai hou ia ka noouoo ana i ka bila e hoololi ai i ka Pauku 2 o ka Mokuua 56 o k<< Ka/iawai Hoopai Kuraima, ma kona lielulielo alut ana. Ma ke noi ua hooholoia e kapae loa i ka bila. Hapaiia ka noou<xi ana i ba bila '' E hoopouopouo ai i ka lawaia ana," uia kona heluhelu alua ana.
Heluheluia fca bi!a, a ma ke ooi, na hooholoia e noonou pnkahiia oa pauku o ka bi!a. Miihope iho o hoopa»p4aia ana no ka hap*lua hora. Ku mai o Mi Hi īkoke a ooi mai e hookomo i hoololi bou uo ka Paukn 1, ma ka hookomo ana i keia mau huaolelo, '• a u<4 uku i ka ;»uhau makahiki o ua aina la." Miihope iho o ka hoopaapaa liuu ia aus n<> na hora eloa, na ninauīa a ua hooholoia ka P«uku 1, be 16 uia ka ae, a he 8 ma ka hoole. h'eluheluia ba Pauku 2o ka bi!a. Mahope iho o ka hoopanpania ana no na minutt! he 40, uu ninauia a hooholo loa ia ka Pauku 2. H<'lnheluia ka Pauku 3 o ka bila. Ma ke noi ua hoonolo loa ia. Heluheluia ke poo o ka bila, hooholo loa . ia. Ma ke noi o» hoopanee ka hale ma ka hora4 rae na rainute he.lo P. M., ma ka hora 10 kakahiaka o kalaapopo. La Hana 53, Poalua, lulai2, 1872, Halawai ka Ahaoleio ma Honolulu ma ka hora mau, Per«sid«na P. Nahaolelua ma ka noho. Puleia e ke Kahuoapule mau. Heluheluia ka moolelo o ka la haua 52 a aponoia. • Hoike a ke Komite Wae. Heluhelu niai o Mi Alapaki ka Lunahoomaiu o ke Konoile Wae uo ka noonoo ana i na lilo no ka Oihaoa Kioaiahi o Honolulu, a peoei 1 ka Mka Hanohano P. Naraoi,clc7a, Pertyitlena o ka HaU Ahaolelo o ko Hawaii Pae Aina. O makou ke Komūe Wao i kohnia e oana i na haawina i manaoia no ka Oihana Kinai ahi no Honolulu, ke hoike aku nei makoo penei ; Ua hai mai ke Kaknuolelo o ia oihan», ei« na dala i mnkemakeia uo oa makahiki elua e hiKi m u aoa ; Uku hoolim»lima oo na hale kaewai $1 812 Uhu no na knene m»lama 1.680 Uku n > ke K«k»ooielo 150. |M,H 300 [50 Uku hoolimalima oo ka mmiwa i ha(i, 165,* Ail* kukui, aila h«,oo, a pela ako, 730 L<lo no ka hana hou aoa o oa kaa, 1,200. Kumukuai o na ili wai hou, 2,000. Han:* hoo aua o oa hale, -f5O. { Kumukaai o oa alapii a me na huka wawahi
bale, 2 10« O*a Hoin», $10 454,50. U« bai la mm ia mauou, tna aole Le ahi : nui i loho o keia Kulanakauhale i loko n' ke)a mnu makahiki eiua e biki mai aoa, almln, «nle no e lilo ann nn dala 2,000 iio na ili Wai ! iiou. I A <> na lil i o« ke kuai an« i kela mau hUpu >ii« hukii, uiiku n<> na dxla i |nta ammnli . o k i liookupu uoa moi <i rn kaoniiina o (I <■ nolulu, o« ko l«kou pilikīa oi «inoli o ka p"īno i nui o (tu moku nl:Mhi.la, ool.iila kein noi i ka : AhHi.leio, a «e inanao rtei ne kornite, he inei ; (naikm lua n» bnkn .i me na mea oia aoo ma : ke kiiiKi ana i ke ahi. 1 U» manao k« Komile e haawi la na daia e like mn ke eoi i Uiko t> ka Bila Haawioa . 10,400 I Na ke Kouiit». A F. Jodd, J W Kupakee, , D. Kaukaha. J. A. Kaukaw. Ma ke Doi ft Mi Aholo. oa hooholoia e pai ia ka hoike a ke komtte Naßilaamena Olelo Hooholo. HeluhHu <nai o Mi M >tma he olelo hooho 10, no ka luhe wale la ana e hooneenee la nui nua ke kaoka kauhele o ka apaoa o Kau a hiki i Waipio, Hawaii, nu Wuiluku, Maui, nolaila e kauoha ia kn Papa OU e hoonoho koke aku i kuuka kaahele no l:a apana o K»u a hiki i Waipio. Ma ka nioauia aoa i ke k'nhina Kaluiaina, boole jnai oia eole he oiaio o keln lohe ana. ua kamailio wale ia no mole oae i hanaia pela> Hoihoi hou ia ka olelo hooholo. HelnhelU'-oiAi o Mi Kaai he olelo hooholo e kanoha ia e unohiin na rula o na Ahaolelo 0 Am*rika Huipuia m« ka olelo Hhwim, a e hookaawale ka Ahaolplo i puu dhl« kupono o ka nnohi ana. Mahope iho o ke kamHiliu Hna ua hoihoi hou ia kn olelo h'mhol ), ma ka lawe ana m»i <i ka mea nana ka olelo hooholo i liila kanawai e pili ana ia (Qea. Heluheln mai o Mi Ahoio no ka m»niwn inua he bila e pili aoa ' ka mahele anu o ka wai ma L ihama, M okupani o M.ui. H<<B- - i i ke Knm te Pai Heluhela ihhi o Mi Kiakoa no ka manawa mua h<* bil>i e hoololi ai i ka mahele mua o k« Pauku 406 oke Kanawai Kinla. Ma ke noi ua kapne loa jii bila Hoike mai k« Kuhma <»iwai naa oke Kuhina Kalaiaina ; e lawe ia lāai nnn be mnu ljil ve hiiol ili ai i ua pauieu pnkihi, 18-i, 185, 180, 187, o ke Kanawai Kivila. Hoolaha mai no hoi ke Kuhina Waiwai, e Uwe loai aoa nin hi; imu bila kan.iwai no ka hooponopono ana no ka w<iiho ana i ke duln n>i> ki waihona o ke aupuni, a he bila e hoolimai'ma dala ai, M» ke noi ua kipaeia oa rula a hoike mai ke Kom;te Pai ua paa i ke paiia na b<ll e hookuo ai i ka aubau kula o na inakua keikL lehulehu, a he bila e hoohui ai a e hooUh* ai i na Kaahwai KiviU oke aupuui, ma ka olelo Huwlii a me k« olelo En«Uni. mai o Mi Mikalemi he olelo hooholo. E «auohaia ka Papi Ola e hoolako aku i poi a m« k« ia hou na n»i uoe mai hebēra tna Koholaloa, i ole lakou e hele mai i ko lokou mau inakamaka ma ke kuUnal»auhaU nei. Noi mai o Mi Aholo e kapaeia ka olelo hooh'ilo, Hoakaka mai o Mi Mikalemi i ke kumo o kona Uwe aaa mai i ka alelo ho -!iolo no konx lohe ana ua holo mai kekihi o ka poe mai hebera * noho nei ma KohoUloa i ko lakou mni makamaka ma ke kaona nei. I Mahope iho o ka. hoopaapaa la ana ua noi ia a hooholoia e haawi i ka olelo hooholo i ko Komite Malama OU. Ma ke aoi la ain ua lupaiia Na Hawa o ka La. Hapaiia ka noonoo ana i ka bila, e hoopii ai i na poe haawi waiooa no na poho a pau i hanaia e ka poe ona raoaa, ma koaa heluhelu «ua ia. Ma ke uoi a Mi Kaai ua haawiia ka bila 1 ke komile o ka hale. j Kohoia o Mi AUbati i Luaahooma'u no ke i komite. Ma ke ooi a Mi Malina ua hooholoia e noonoo pakahiia oa Pauku o ka hila HeluheluU ka Pauku 1. Mahope iho oke kamaiīio aua o ke komite oo ua Pauku oet, no ka hapaiaa hora ua hoopanee k« koiaile a ooho hou mi ka hapalua oka bon 12 lloomaha ka hale ma kn h >ra I2 ponoi. llalawHi ka h,tle ma ka hor. 12J o ke awa j kea, a hoomak« h<>u ke komile e uoho no ka aoonoo aua i ka bila i hoopaneei» mamua ae oka hoooaaha aua. Kohoia o Mi Ko noikehuehu i Luaahoo nala ooike komile Mahope iho o ka hoopaapaa la ana uo ka okoa a me ka hapa. ua hooholoia e uoi ahu ke £omte o ka Oale i ka ttale e i m*u Kom te V\*ae no k* noonoo min j ka bil|. Ma ke noi u < hoopauia ke kom<te, o bo>|e la ka olelo hoik« ake komite a apanoia I ke noi ua aponoia e Koho i nau te wae, a kolioia oa Hon. Kaiki, AUpaki, Hāilaki a me Kupakoe, me Kah.inaoui. • Ma ke uoi uā h-.olioloia o Mi liiKikoke kp. kahi o uaT kouiile aia kabi o Hailaki,' 1
Hap.»tia k » iiohioo aim i Ka Uila e houluli j ai i b:i Pnukii 5 a e hoopau #i i ka Pauku 6, 7, 8, o ba Mokim* 39 o ke kanawai i hooho | loia i k.it ln 21 o lulai e piii ana i ka a.uh«hol'ih'ilona, m:i kon* heluhelu alua ia. Noi in n o Mi AUpaki o liiiiikomoi» i hoo* loli liou iki ka Puuku Io ka lnla M». db iho ir k» hoo|>;iMp4« ia i»»a, m> ka hora okoa ua ninituiit a honholoiu ka Puuku 1 a me ka I hOololi He nheluia ka Paoku 2, a ma ke noi ua kapae loa ia. Ilelulii li) ia ka Pauku 3 o ka bila a ma ke | iku u;i k«pae ia i Heiuhelu ia ke poo oka bila, a ma ke noi ua hnpne it kn hapa hope o ke poo. * Ma ke noi na hapai hou ia ka noonoo aaa i ka bila e hoololi ai i ka Pauku 6 o ka Mokuua 39 o ke kaaawai o ka M. H 1870 e pili aua > ka ajhau holohuluna ma koau heluhelu eloa ia uo ka maoawa alua. Moi mai o Mi Alapaki e kapae loa ia ka bila. . Ma ka oinauia aua aa hooholoia e kagae loa. H>»paiia ks 000000 aoa i ka bila e hoololi ana i ke kauawai e pili aua i ke kokua ana i ke kukulu i mau hale haua lole hulnhipa a me pulupulu i apouoia i ka la 18 o lulai 1870, uia kona heiuhulu alua ia Noi iuai o Mi Kapuuiai e hoopauee loa ia ka bila Mn ke ooi ua hooholoia e kope poepoeia ka bi|p. Ma ke uoi ua kapaeia na i*ula, a hoike m*i la o Mi Hikikoke e lawe mai aoa oia he bila e pil.i aua i ke paui aua i ka puka o na hale iou kofe ma ii9 Bhiahi Snbati. M'a k<' noi <ia kapaei.» na mla a hoiko mai ls k;t Hon. D'>riiinis ka Lnnahoomalu ō-.ka komitc hooiaio kanawai, oa oiiioluia e kj» Moi e kaknn inoa i na bila e hoololj ai i na piu-k-u 480 oke kaoawai kivila, a uie ka biU e papn ana i k« lawaia me ka noea boop«hupahu a niii ka bila e hoololi ai i ka Pnuku 10(J6 a roe 1007 > ke Ktnaw>ii Kiviia. Aponoia. ke noi a'Mi Aholo ua hoopanee ka hale a noho hou ma ka bor » 10 o ka )a apopo LA HANA 54, P'iak LU lOLAI 3 1872. H>ii.iWiii ka Ahii(il«lo ihii ka hora uii»u Mea Hanoliiuo P. ma ka noho. Pule ke Kahuuapuln. Heluheluia ka mooolelo o kel» halawai a aponoia. NABILAtOLELO HoonOLO. - Heluhelu mai ke Kuhina Wai'wai,- oo ka manHwa finua ( be bila e hoololi ai i ke Kanawai e pili aaa i ka waiho ana o ke dala ma ka W-iihona oke Aupuoi. Haawiia ike Komite Pai no ke pai ana. Heiuhelu mai o Mi Hikikoki, po ka oiaoawa inua. he bila e papa aua i na pōe hale p«iDa liilii n me na hale inu k(»fe, aole e>e-'he-.i ko lakou mau hale ma ka hora 6 o ke ahhhi Stbiti. Ha.iwiia ike K.omite Pai no ke pai ana. H' luhelo mii o Mi Naihe he olelo hooholo, aole «• halawai keia Hale ma ka la apopo no ka ike nāa aKu i ko ke Akua «l.ih# i ke Aupum Rebupaiika o Ainihka. Ma ke noi, ua ap'inoia. Heluhelu mai o Mi Nui he olelo ho«holo e hnouna aku ka Papa Oia i uo Makawao e lapaau ai i oi mai hepel* i puka inai nei unlaila. Ma ke noi ua haawiia ike Kpimte Ola. Wiilio mai ka Per.»Bideua he palapila mai ke Kakauolelo mii •> ke Komite o.k'a. la 4 o luUi, e kono mai ana i na Iloa o ka Anaolelo. e hele aku i ka halawai ma Kawaiahao i ka la apopo. Mahope iho o ka pau aaa o na hana e ae, hipaiia ka haaa o ka la. oia hoi ku Btla Haawina, imua o ke Komit» o ka Hale, kahoia o Mi Kaukaha i Lana Eoomalu no ke Komite. Hapaiia ka Doonoo aoa i ka haawina o na Makai o Oahu, imu» o ke Komite. Mahope ibo o ka nooooo ia ana, aole i holo, ua uhnopaia ke Komite, a ooho hou ka Hale m» ka bpr» 12 M. Mahope iho o ka hooniah» aoa no ka | hora, u inohohoaka Hale, a no ka hiki ole aai o na Hoa, ua hoopauee ka H&ie, a hala- ' wai hou ma ka hora 10 kakahi&ka % ka Poaiima. La Hana 55, Poalima, lulai 5, 1872. Halawai ka AhnilHo ma ka hora mau, Mea Haiiohano Pen'aiilen» P. Vahaolelua ua ka u<>ho. Puieia e ke Kahiiaapule mau. | Heluhuluia ka moolelo o |ia Haua 5-4, a aponoia. Hoike mai ke Kakaaolelo, ua paa i ke ka kaa p>>ep<>eia elima mau biU ka bil» eae ai i ka hooliimlnn » hoaie d%)a aua o ko Kuhiua Waiwai.Rn lnU e lienip.iiiopouo ai i ka Uwaia ana, ka bila e'ku'Kula «i i ii «l«> U .ik<>ike oua me* Kahik.i, «fcc ; , ka I.;U e ho.iloli »i i k* P A «k.. 5 o ki M»iMiii . 89 ; ke iī*uawai K-«rai<ua, ka biU e Uo.iK>(i <ii i Ko k»nawai o kokua aua i ke kukulu ana i Hale hana l.ile hul'ihipa, a me ka pnlupnlu Ma ke noi a Mi Alabati Kauka, ua aponoia ma ka la apopo e heluholu akoluia ai ua bila. Hoolah* mai ka Hon Kalakaua, e I ■ w<> t aiai aua oia uo biia kauawai e lioopouOpouo
ai i ka uku o ua kw, a lu* Liilu e iiuopouopono ai i kn aku o na makai. Ma ke noi a ka Hon. Kalakaaa, ua kapaeia na rala, a oa aeia oia e helnheiu roai uo ka mau iwa inua he b!la e hoololi i ka Puukū !, 0 k» M<ikuua 41 o ke Kanaw&i Karaimo. Mnliope iho o k» wehewelie aua mai o ka Hon. Kalakaoa. i ke ano i Uweia mai at ka liila no ka hapalua .hoM, aa oinaaia a hooholoia e kapne loa i ka bila. Noi rn«i ke Kuhina Kalaiaiua, e kapaeia ua nila, » e aeia oia e helnlielu ooai uo ka minawa mmi, h«» bila e hooololi ai i oa Paok>) 184-, 185. 186, o ke Kaoawai Kivila, e pili ana i ka weheia ana o na alanai, hoakea, h paniia hoi. Aponoia. Heluheluia ka bila, a ma ke ooi a ke Kobin » o ko na Aioa e, ua kohoia i mao Koroite W»e no ka hooponopono ana i ka biia ! mamua o ke p&i ana. '< Kohoia rta Komite Wae, Mi Kale Kauka, Mi Kapuniai, Mi Nutona, a me Mi Kaine. 1 Heluhelu mai ke Kuhina Kalaiaioa/no ka. inMiawa mua, he bila e pili ana i ke " kua| ana i ka laan niake," e hoololi ana i ka Paoku 1 o n» kanawai la, i aponoia i ka M. H. I»68. Haawiia ike Koinile Pai. Heltthi;|u mai ke Kuiiioa Kalaiaina no ka inanawa mua, he bila e hoololi ai i ka Panku 1.8, a e hooponopono ai hoi i ka maheio mua, ka lnu, ke kolu a me Kb ha o ua Pauku la, o ka Mokuua 29 oke Kauawai Kiv:la. H-aa--i wiia i ke Koinile Pai. Kai Hama o ka La Ilapaiia ka hann o ka ta, oia ka noonooana i kekahi mau haawina i hoopaaee ia o ka Bila H'iuwina imua o ke Kotnite o ka Hal*. KohniH o Mi Kaie Kauka, i Luna Hoomalu imi ke Komite. Hapxiia ka noonoo ana i ki haawina o na makai o Oahu, $37,736 e like me ka olelo hi>ike a k»; Koinite Wae no ka noonoo aaa ia haawiua. Noi mni n Mi Paikah i $35 000. Noi mai P«>l.i, e pono e nonnoo pu ia me ke noi a kekahi Luna o Honolulu he $4l),000
Mabope o ke kanailio aoa im ka hapa bf»ra o'uja, ua hoopauia ke komitß. Hoomaha Ua hale ma ka hor» 12 »u k<» hupalua hora Huiawai hou ka hale ma tsa liapaloa o ka hor» 12 o ke awakea, a ooho hou '■ b komito •io ka iuoūoo una i ka haawioa o na makai o ka Mokupuni o Oahu. Ku iumi o Mi Alabaki a kamailio mai no ke kokua ana i ke noi #35,000 no na inakai o Oaha, a mailōko mai do hoi o keia haawina, $900 a keu i hooliloia no oa ipukukui o ke kulanakauhole o Honolalu nei, a o ua mau ipukokui la e a nei i ka po, ua like no ia me ka. makai. Naka mea, mamua aku nei aa hoikeia mai e ke kahu ekalosia o Ka«aiahaō, he nui na keikikane a me ua kaikamnhine e akoakoa an* ma k» huina o Kawaiahao, a ina he ipukukui ma la Imioa, ke hoonoho ole i<t i makai no ia waln, alaila, e 'oaluhia no, iie tc> meu, a<>!e lukou e ooho puukiaki ra» kuhi a fte kukui e a ana, ai» m > ua wahi pouliuli wale no. Ike kukuluia »n» r ipukukui ne a mau wahi, ua maluliia, ao!e he mau hoopiha wale ana ma ia wahi i ka po. Nolaila, ke apono nei au i ke ooi i $35 000. Kamoilio mai o Mi Mikalemi ma ka aoao e iiokua ana i ke noi he $40,000. Ku mai o Mi Lonooea a kamailio mai ma ka aoao e kokua ana i ka haawina a ke Komitf Wae i hooholo ai, he $37,736, i $1,800 nae o loko o keia haawina e haawīa qo ua Luna Makai a me na ma«ai kuiaau o na Apana e ae ma ka Mokupuni o Oahu Ku mai o Ex. G. C, tlarris a kamailio mai ,ria ka aoao e kokua aoa i ke $36,000, no ka mes, aole noona kue ke hookiekie ae ia haawina mamua o ka heawina i hoolioloia ma ka bii». Aka nae, oka hoomahuahna ana ae i ka uku o na makai, aole no la he raea e oi «e ai ko lakou makaala mamua o keia wa. Ku mai ke Kuhina Kalaiaina, a kamailio mai, ua noohoo nni ia do he 130,000 ena Kuhina, aoa mauao: lakon o ka lawa kupono iho la ia, aka, i kela maoaw», namakemake bo fea Loio KnKina e hoomahuahna ae i keia h&awina i $35,000, a dolaila aole au i kae i keia hoomahuahaa ana ae mamua » ka haaina. I ka hala ana o ka horaokoaoke kamailio ia aua mai ka wa hoomaha mai, oa hoolioloia e ninan. Ma ka ninauia ana ua hooholoia he f3ō,000. Hapaiia ka aka Makai o oa maka: o Maui, $1 ,808, e like me ka hoike a"*ke Komitc \\ T .»e t fa oka h; ;wioa ma ka bila. he $8,000 ) No« mai o Koo Kaaka i $8.500. Noi mai o Mi MāUua, i $10,000. >ho «I ke kamailio i* ana no ka liapalu* h-»ra, na h>olioloia e niuan. M » k i uinauUau» ua hiK)b «U>ia be $11.808, lUpniia ka uku o ua uiakai o fl»*aii, ts,ooo. M » k.i hoololi hoi a ke K.>mite Wae oq ka uoon>H> ana i ka haawina $97".*3. Noi luai o Mi Kipi, i $11,000. Ma ka niaauU aua ua tui >h loia he $9,~98No ua uiakai o Kauai, $5.000.
_ Ma kn boololi hoi a ke Kun>ite Woa Noi mai o Mi Kapaniai, $5,300. . Ma ka oioauia ana aa hooholo» $5,908. Hapaiia ka i ka haawioa o k& Oifo«ott Kioaialii, he $10.400.
Haavioa do ka oko o ka LuoakaoawEU ■ Ap«itii» a Hooaialo o Wailuka. ' Ma ka ooi ua haopaoeeia ka nooooo auaia haawiua a hiki i keia Poakola ae e hiki aM& aoa ■ Haawiaa no ka poino alanoi $8,000. Hoo* loia. ' v Haawioa e pili ana i na iilo o fc« P»pa Ola 112000, Ma ke noi ake Kohioa Kalai> aina, ua hoopaoeeia a ka Poakoio. Ukopaoee oka Aio Lahoi $89,000. Ma Ike noi a ke Kohina Waiwai. ua keia be«iTviaa u kekahī la hoo e nooaooi* ai ka 6ila Haawiaa. Hookomo mai ka Hon. Bishop t he buwt oa kaulele bou, e hookomoia ma oa haawūta ,0 ka Oihana Kalaiaiaa $3,500, no ka haaa hoīi aaa i kanpakn a me na paipu wai, no ka Halemai Moiwabin& Mahope iho o ka hoopaapaaia ana no k& hapalna hot«, ua ninania a hoohoio loa ia, $3,600, no ka hana hoo aaa i kaapaka a me na paipa wai, qo ka Halemai Moiwah>BBC ■ Noi mai o Mi Alabati Kaoka, e hookeeoL. hou oia ka haawion o aa Aba Hookolokolo, ($50;) na Kaoehoalani, e like ine kaua palapala hoopii i noi uiai ai, 00 na koina ana i haawi ai ia Mr. Ltawreoce. Ua apoaoia. Noi roai o Mi'Hikikoke, e hookomoia i $300 no ke kohulu aoa i Hale waiho no na wiea hou, ma ka haawioa o ka Oihaaa Hoonaaoao. Ua apoooia. N«i mai o Mi Keko», e hookoiooia i $100 i>o ka Hale.Hookolokoio o. Koolaoloa. Ma ka'iiioaoia.ana na honholoia. Noi mai o Mi Kaai, e hookomoia i $i,sBo no ka Hale HookolokoUi a me Hale Paahao ma Kona Akau, Hawaii. Ma ka nioaoia j aaa hooholoia. j Noi mai o-Mi M»tiua, e hookonioia ma ka BiU Haawina i $800 uo ka Mouo a me ka .Helenma ma Ponaluu, Kao, Hawaii. Ma ka niuiiuia aua ua hoole ia. ■ A l . Ma ke noi ua hoopauia ke konaite a ooho hou rnt ba Poakolu e hiki mai ana. Hoikeia ka ulelo hoike ake kom>te a apoooia, _ Ma ke uoi ua k&paeia oa rola *a ua ae ia aku o Mi Alnhaki, ka Lnoa Hoomalu 0 ke Komit* Hookolokolo 1 ka lakoo olelo hoike no ka palapala hoopii e noi ana e hoakea ia ka maoa o ke kaoanai no ka hoopii kivila ana 1 oa poe kuai waiooa, aoeka bila e pili aoa ia mea, ua hooholo ke kom*te e hoopaoee rua palapala hoopii la. Apoooia. Heluhelu hou mai ke Komit« Hookolokeio » ka lakou olelo bo'ke no ka ooonoo ana aoa 1 ka palapala hoopii a"na Hoi Kalepa o Hooolulo a me ka hila po i waiho ia mai no ka papa aoa i oa Luoa Kudala, aole e koai kodita Bku i kekahi o na wai ikaika a me oa waiwai e ae : hoouoaia mai oa aioa e roaj, [oia hoi he aoo hila e hoololi ai i aa ?aaka 64 ,0 ke Kaoawai Kivila,] oa manao ke komite e hoopaoee ioa ia. Ma ke noi ua aponoia. Noi mai ke Komtte Pai e kapaeia oa rai» 8 « hoike mai ota i kekahi mao b(la i paiia. Aponoia. Hoike mai ke Komile Pai ua paa i ke p*i ia ka hoike a ke Komite Wae no ka haawioa o ka Oihana Kioaiahi, a me ka bila e hoeponopono a» i ha mahele aoa o ka wai ma Lahaioa, a me ka bila e paoi ana i aa M» paioa iiilii h me oa hale inu kope ma ke ahiahi la Sabati Apoooia. Ma ke noi ua kapaeia Da rula, a aa ae ia ke Koraite Ola e hoike mai i ka lakoo olelo hoike oo kt.olelo hooholo a Mi Mikolem» oa ka lawa ole o ka haawiaa at a aa poe mai bepera, ua hoopaoee loa ia ka 000000 aaa ia «oea, » o ka olelo hooholo a ka Looa o Makawao e ooi aoa i kaoka kaahele ao Hama koa a me Makawao Maoi, oa eiaoao ke k«mite he olelo hooholo kupooo ia, a aa waiho la aku ika Peresideaa o ka Papa CMa. A apouoia. Ma ke ooi ua hoopaaee ka haie a haiawai hou ma ka hun» 10 kakahiaka 0 Ka ta apopo. LA bana 56. Poaoko, Jonk t, laii Ha)«wai ka AAaoMo «aa k* mae» Mea Haaoheoo P»rea«de«a P. NahaaMeama k* aoh » Palo«a ake ««a helaia ka mooiolo e kala inehiaw 1 a»M..it. Hoike (oai k« Laua Hoomala • kt K<Mam Oia- no Ba eaea «- pih aoa 1 ka aiaaeiti«a iihae anaika lawe malo aoa mai •ka «Mkaehi N> br >ska i kekahi m<u mt>a i *t« «aai lii|h,ji ht> ho-•mtka nei ka Papa Oia e huli pon > »a me . :—Aia <a»hope e h.nke paw »a m«) a> oa ia»« r >ili aaa i< «ea Heīaheia bai o Mi W. H Rice ka Laaa Haom.la oke Kaait« Waa i ka lakoa oleie hoike 00 ka aooaoo aaa i ka btla o h*opi> (>oho av ina po*ao v ioaa sa ka oaa aaa, am« ka hoololi * M> A. F Jadd ao ea bila la O» | hoofeota ko Komile e kapeei ka hoololi, a a«i ' hoapaooia hoi ka bi«a Ma ke aoi aMi &
Kif! o» «pooo» OM 4ei« !• « eooaOo i« «t ka ;; ba«. ' Noi nai o Mi S. Ki(M e hapai bou ia ka IMaoo im i ki bili 'lii D. Kil»k»u» i lt«« mat «i iaebiaei, e piii ia« i k« boottuu. etie* eoa o rama ioa kanaka Hawaii me he kaohi ole ia M» ka nioauia aoa oa hoo J . . KA HA S A O UA L* Hapaiia ka haoa mu« oka ta, uia ka noodoo aoa ika b>la e hoomaoa ai > fce Kuhina Waiwai e hoaie i na dala $1164KM) ou ka Hotele hoo roa kona heluhelu ikolu aoa Ma be ooi aa hooholoia e be!obelu holo>koa ta ka Iwla Noi mai o Mi Nawahi e kap»« loa ■« ka hila, no ka mta, ua lohe ia ni hauwi is ka rfima i na kaoaka Hawaii mai u« Hoteie 1., oolaila ke oui nei ao e k«pse lon ia ku hilu Noi mai o Mi Kaokaha <• hoohoio loa ia : ka bita si kooa helohelu'akoln ana. Ma ka nioau ia aoa «a huuhulo lou ia ka I bi)a ma kona heloheio akolu ana, he 23 uia , ka ae, abe 11 uia ka hooie Hapaiia k» nooooo aoa i lia bila e hoopo-1 oopooo ai ina kai iawaia ma kooa heluhelu | akolo aoa Ma ke ooi aMi Kaokaha, ua hoohol»-} ia e heluhelu holookoa ia ka bila, Noi aai o Mi Kalakaua e kapae loa ia ka bils, oo ka mea, oa kue keia k-oawai i ke Kumokaoawai kaliiko, o»a ka lawe ana i ka pooo on» Kooohiki. Aia ma ke poo o keia bila ua oleloia he kaaawai e hooponopo ai . □a kai lawaia, a ma ke kioo o ka bila he ka-; nawai e hoopoaopooo ai i ka maoa lawaia o t aa hoaaioa. ! Nui mai o Mi Alapaki « hookomoia i hoo-; loli boo oo ke poo o ka b>U me keia ke ano: { " E hoakaka dtia i ke koleana o oa Loaaioa j roa oa kai lawaia " ! Ma ka nināuia aoa na hooholo loa ia k» bila a me ka hoololi ma kona heiuhelu akolu : aoa. | Hapeiia ka 000000 ana i ka t>ila e kokolu i ai i ka hale Muaeum iiiu koim lieluhe-iu akolu j ana. I lda ke uoi ia aoa ua hooholo ia e helohelu )
& ke poo o ka bila. M» ke noi a Mi Kekoa, ua hooholo loa ia ka b.U. Hapaiia ka noonoo ano i ka bila e hoololi ai i ka Pauka 5 o ka Mokuna 39 o wai i booboJoiii i ka M. H. 1870 « pilOaiiH i ka auiinu holoholoua ma koiia. lielah«lu akolu aoa. Ma ke ooi ia aua ua hu'uhelu ia ke poo oka hila, Amaka Mi Kekoa noi ua hooliolo loa ia ba bila. Hapaiia ka uoonoo ana i kn bila e hoololi ai i ke knnawai e pili'ttfia i ke kukulu ana i na hale liana lole liuluhipa u aie pulupulu uia koua hehihelu akolu ana. M« ke noi ua heluhelu ia ke poo oka bila. Ma ke noi ua howholo loa ia ka bila. Hapaiia ka noonoo aua i ka bila e hoopii ktviia ai i ua poe kuai rama no na poino a pau a noe na poho i loaa i ka poe i ona r»ma ■ ma konii heluhelo akulu ;ma, u ase ka olelii | hoike a ke komiie >• pili umi i kn inl.k j Ma ke noi uaJ;!o lta fī»le i ke komiii' :»na, j Koiina o Ilon, D KiiUkaua i Luna Hoo<o*lu j uo ke koinite Maliopo iho okn n«ho aoa o [ ke komite no ka noonoo ana i na bils la no { ka hapali » bora, huike inai la ka Lnna Hoo- j malu o He komite, n» hooholo lf>a;a ba Paukn 1 lameka 2 o ka bil ■*, n ,n* kapae ia iih. Pa- ) uku 3, 4 o ka b:la Aponoia A penei ka heluhelu aoa o ha oiia : HE KANAWAI E KAV AKU Aī KA UKU POH i NO \A INO I HAXA lA V, KA ?OK I.VU A ONI. A ME NA l' .IN'. I LOAA 1A HAI XO IA MKa, MALU.NU O KA Pi E NAPU E f MALAMA I KA IIALK KUaI UILII I NA WAIONA, | KAHI £ J>U AI A i>NA, | e ka Moi a me ka Hale Ahaolelo 1 o ko Hawaii Pae Aina, i akoakoa iloko o | ka Ahaolelo Kaukanawai oke Aupuni : j PAUKI' 1. O kela me keia kaoe mare, wahine mare, keiki, makoa, kahu, baku hana, a mea e ae paba, i loaa ka poioo o ke kino a waiwai paha, a i ka mea paha e poioo ai ke j
ola, e kekahi kanaka i ona, a mamoli paha o j ka ona, ona mau, a ooa e ae paba o kekah ; i kaoaka, a i ole ia, oia iho no kai ona, a ua laaa laia ka poino i oleloia mamoli o ia ona ana, aiaila, he koleana oo kana e hoopii ma kooa inoa ilio, pakahi, a rue ka poe hui paha me ia, e koe ana i ka mea a man mea paha naoa i kuai liilii i na waiona \ ona ai a lapa ona ai paha kel:t kanaka a mao kanaka pai a, no na poino a pan i loaa a me ka uku poh< pa kekahi. A he koleana ko ka wahine inare e like me ko ka wahine ole ia, e hoooii a e lawe nona iho ka oku poho i loaa ujai ma--Iblo o keia kaoawai. A ioa e hooholoia ka j nkn poho malalo o keia kanairai n» kekahi keiki i oo ole, e haawiia kela uku ma kooa lima, a i ole ia roa ka lima o kooa makaa, kona kaho, a taea pili e ae paha, e like me ke kauoha o ka Ahahookolokolo. Pau&u 2. E hiki oo ke laweia na hoopii a pau oialalo o keia kanawai, imua o kela me keia Ahahookolokolo o keia Aupuui, noua j ka mana kopono e hooholo ai. j Paūko 3. E lilo keia i kanawai mai faa la ' ako i hooholoia'i Noi mai o Mi Aholo, e kapae ia na rnla a e hoopuka mai oia i koua manao noi, e hepai hoa ia ka noonoo ana i ka olelo hoike a ke Komite Hooiolokolo e pili aoa i ka palapala hoopii a ka Hoi Kalepa o Honololu no faa j papa aaa i na Luua Kudala o Houolulu, ao)e [ e lawe mai i ua waiwai o na aina e a ma ke- j kahi mau waiooa paha a kudala aku i Noi tnai o M> Kale Kauka, e apoooia ke olelo lioike a ke komUe, tto ka mea, o k« »no nui o ka palapala hoopii, e hoopilikia wale '
aoa uo ia i kekahi iuau elua, a ua maoaoia ♦« like me oa 1000 uiawaho, he kae pili kioo anao kekahi ilui Kalepa i kekahi 0 «:»i UO4 KuUala. | Noi ojs. oMi Hihopa e waiho ia tca olelo | hoike ake KomiV i ka papa, a e hupaiia : nia ka Pewkalii r ; u i®i aoa, ī Kohua mai ke Kuhioa Wmwai i ke noi a ; 'M' Hihopa. Ma ka moaaia ana ua hooho- i l' ii» e waihoia ku olelo hoike a ke Komile m» ; papa a e nooooo ia ma ka Poakahi e hiki • mso anb Hnpaiia ka noonoo aoa i na hana ma ka , i pu|iH oka l'ei>sidena Oka hana mua oia ; ; ka kila k-n«w«i e hoolilo ana i k» Aha Aj>ana n Wailuku Ma-ui i Aha Hoomelu. Ma ke nui ti Mi \l«(mti ua huoholoia mtt ka Poalua *- h>ki niai tua e noonoo i» ai ka l>ila ma kona li«lol;elu alua una. Iliipana ka noonoo «rm i ka l>il;t e haawi ai 1 ka mnoa iua Komiaina Ainn Moi e nnm aku i keka'hi apaoa aina M'i ma Halaula i Wnilnku niokupuni o M<ui No: mai o Mi Atapati e haawiia ka bila i ke Kooiite"Wae na iakou e hooponopuno i kn hila ma ka oleki Enelani. Apoooia,-kohoi» na i Komiteo Mi Kale Kauka o Mi Kuihelania mel Domioia | Hapaiia ka noonoo ana i ka bila e hoololi ai i ta Pauku 8 o ka mokuna 41 o ke Kauaw«i Kivild ma kona heluhelu elua ana, e pili ana i ke puhi ana i wai ooa, a me ka hooawaawa aoa. Mehope iho o ke kamailio ia ana oo ka hapai.a bora, ua ninauia a hooholoia e kapae loi. Hapaiia ka ooonoo ana iba b<l a e honpo- | oopono ai i ka hoopuka ana i na palapala Si- j l;i Nui ma koūa heluhelu eluaaoa. Ho<i<»ka oi»i o Mi Alapali i ke ano i laweia inai hi ka liiU, no ka inunawa e oi aku aua i k» hapalua hoia, ama kana noi oo hoi ua aponoia e noonoo pakahi ia oa paūku oka bil;i. Heluheluia ka Pauku 1 o ka bila. Wehewene iki mai ke Kuhma o ko oa Aina,e, ma ke ano e kekua ana i ka bila, j Ku mai Kuhina KaUiaina a oonoi oiai e hoohoio loa ia ka Pauku l o ka hila. Ma ta oio&u ana ua hooholo loa ia.
Heiuheluia ka Pauhu 2 o ka bila. | N>\ mai oMi Alapbti e haawiia ks bila i 1 kekaiū Ko<nit« Wae oana e hooponopoeio i [ ka PdOku 2 o ka bda uponoin K(iiio.ra, nn Kornite A, F. Judd C. R, Biho- ; p». \\ . T Martin. j Uni>aim ka noonoo ana īk» bil« e hoololi iai i P uku 54 oka Mokuna 5 o ke Kanawai I K;iraiina mu kona heluhelu elna ana. Vla ke uoi ia ana ua hooholoia e kapae ; ioa. Hnnni ia ba noonoo ana i ka bila e hoololi ; ai ; ka mokuoa 9 o ke Kanewāi Hoopai Ka- : r«ima. ma kooa heluhelu elua ia. Ma kc noi a ke Kuhiua o ko im Aina e, ua iio "ioloia e i;o..pan- e ka ooonoo ana i keia hilā ii hiki i kn Poekah; e niki uiai aūa. i Htp ii ia ka i. .iiooii ann iUh bila e pili ana I inu oieli> Un'i hi ;l k,i Aha n» iia hoopii oki rn r«, iiia k(;nu h(>luhelu nkolu nnn Noi mm o Mi Alapali e kakau puepoe ia bila. Ma '*« ninauia ana aa hoohoio loa i» e kakau poeuoe me ka hookomo ana i kekahi hoololi uuku mi ka ulelo Euelaoī o lsu- bila. Hapaiia ka noouoo aua i ka bil;t rio ka malamanMa ina kau Hookol/>kolu-Ju-re ma ka Apana hookolokolo 4, o Kauai. Ma ke ui.u ua hoohoioia e kakan poppoe ia j ka bila im ka hooioli.hou a Mi Rice, ■ I Hapeiia ka noonoo aua i ka biU e hoololi ai i lin Paukn lfiB o ke Kaoawai Kivila ma k<ma helnhelu aluaia e pili ana i ua inakete o ke Aupimi. , Ma ke.aoi o Mi Kale Kauka, ua hooholoia o heluheiu pu ia me ka olelo hoike a ke Komi«. Wae.no ua bila nei. Heluheln ia na olelo hoike elua aka bapanni a rne ka hapa uuku o ke Komite Ma ka ūinauiu ana ua aponoia ka olelo hoike aka hapanui oke Komite no ka hoopanee loa ana i ka bila. ka ooonoo ana i ka bila e hoopao •i i k« Kanawai e hooemi ai i na ino a me na inai i laba ma ka hookamakama ftoa, ma kona heluhelu elua ia. Ma ke noi ua hooholo loa ia ka biia do ke kakau poepoe ana. Ma ke noi ua hoopanee ka hale a iialawai ma ka bora 10 Poakahi.