Ke Au Okoa, Volume VIII, Number 37, 26 December 1872 — HE MOOLELO NO IOSEPA WILIMOTA Unuhi'a mai ka Buke mai a G. W. M. Reynolds. [ARTICLE]
HE MOOLELO NO IOSEPA WILIMOTA
Unuhi'a mai ka Buke mai a G. W. M. Reynolds.
HE MOOLELO WALOHIA.
_ .... O keia īdoB—o keia iooa wel ; weli—aa bamōaiūa mua iloko <> ko|b hoomanao aaa i na mea a paa i haoaia m«iobo o ta haie. he haoa ĪHōiii, «i roe oa ana a pao i ku ole i ke aioha, o i& q& hailooa e fcao iho la ko Ukou wau alin;< oihluuh o'u. Ua aneaiic.au ē loha Ika w - j p8 ibo ai kei» leo weliweli ran kuu pepei&o. Haule iho la au B)a aa «uli a nouoi aku |a iaia, aohe make hooUomi) nku la'u iloko o ia wahi i weiiweli nui ia. Akn, pnoe tuni la oia me ka hoobiki ana e hahao ia au hou mai la i Wuu Hma—<no kc koi oiai n'u e ku ae iluna —hoomaka ao la no hui e kauo aku ia'u i ka mka uuku e komo ako ai,iloko, raa ia waln <ahi i k>- ai o ke k«o»ia kfei puka, ka elea'u i ike ai |ka wibe aoa. mai i: ka pu:a. Ua like ko*ti iaau n&nao ana ia wa, ®ehe mea la, e laweia a|b waa e pepehiia, a " ia, e liookomo kiaimla ia aku aoa la iloko aka luakupa >aa. U|jpuka hou mai la ko'u mao maiaōtao« pobo Kial wa o ko'o e la oo ia mai ka paa aoa a Mr. uke—a oiii pulelo »oa e }fe me ka mama o kn pua i hemo mai ke kakua aku—-ae, Ke nsi ao me ka mama loi, aie he la e holo aoa n.( ke ola, aao ka make paba, a huli ae la ma;bekubi kihi, a ilpko o kekahi mau aekona, ua nalowa/e aku la oia uiai kou ike an>i. Nana ae Uau iliope, malia ke alualu māi oei f»ha oia ia'o, a i oie ia, oa mamao \oa au ®»i ke kihi naa o fce aiaoai, aote Ja oia ri'k» »e Haila—ak i, aku la oo 8 o > ka holo aoa me hi la be mea ilio hahai alualu oei o kuu meheu, Ke holo la 110 au—ua haUwai aku au me kekahi poe kaoaka, ku malie mai la lakou me ke auo haohao e naua inui ana i kuu holo ; eloa, •8 « ti> o'u inao hi>ok me !f »'" '' hookauiua r aku ia au i kuu i*.ama a pau, *a l' |.*»i kaa aaa mawajbo oke kaubal|. Ub tku oo au i k>,a holo n hiki | wnle iia pau tJkvke aho, hioaJ aku la au <ka mau«%aa uliuli, tnaj'kapa alinui, a malie iho l®plalo o koo'a malu. MO%A II i liuliu knu moe\ a iho ma kou wahi i pee ua pau koke Vla ka naeoae ; & i Jtuu > > hoomaka hele, ua holo t uku v* a ' e 00 » auau ma kau , wahi. i Hiki aku la au i alaaoi akea, / a ho'o- aku 'a qo iba hV\ ft oj e ka maae i hea la wau e Oia poi»Vqo ka'u i ka hele ma ke &«4i, a aole i emo, ikr aku la au i ke kn mMka pohaku mile. E hoike aoa oa pohaka V « D ei, he | kamaiaawalu mile ka Ladaaa mai. O Ladaoa I—oa i hoopiha ano e mai la ia'u me ka b| o i QO j Aole anei maloko o Ladaoa i.loaa p O -: maikai ooi i ke kamahele, a {Bekame^ ooe ? i». le aoei ilaila kahi i kau nat ai ka fe o . ! ewa wale e like me a'u oei, a me ka psiopa, kabi e loaa ai ia lakou.ua kipapa ia' G . oa mau alaoui mo ke gTila, a ilaila hoi e la ai lakou iloko o kr eha o ka pomaikai Mahea kahi a'u e maoaolane ai oo ka pomai
kai, ina aole i Ladana ? Mahea kahi a'u e manao ae ai e loaa mai ka ai, ina aole i ke kulaoakauhale alii ? Eia kekahi, e like me ko Hohikana Kuruso hoomaka'uka'uia e na kr aka o na Ilikioi ai kanaka, ma oa kuono a -UM* kooa/ utōV.uuuui mehameha, pela i hoomaka'h ia mai ai uu e k"o Mr. Jake mau helehelena, uolaila, o ko'u pooo wale no e ac<lo aku a inamao loa mai ke kulaoakauhale mai o Leiheseta, o loaa beu au i ka hopuia, a hoihoi ia aku i kela h ile hana weliweli. Ke hoi hope hou la ko'ii mae maoao ana no ,Iu- " ke. kenoke Ia paha oie ika hnli makehewa uo'u. Ke bo-a-a wale la paha i o a ia nei. Nolail& i ka pahu hopu o kuu manaoj( Jaoii'i pakele ai i ke alunlu'a mai, oiai he ku- ' lauakauhale nui, he nui aa kauaka, a e oa- '' low,afc auanei a'u iloko oka huikeu o na kauaka, mai ka majia aku o ko'u mau naoa e hahai mai. Pela {loopaa ia ai knu maoao hele aku a hiki » ! N<>ka hoopib c ia'u'u e Ka hoihoi o ke ake ika ike . e oku » Ladaoa, oolaila, ua mani ano e au, a he qi|a ole wale ae la no hoi loa oka Hala ae la ekolo a eha |iile mahope o'u, o'u wahi mea a mai, maaao aui o !:« loa aku o LeileaeU oaai o'u aku. O k» ta mai o \ia kulankauhale nei, o ke ki- j ei o hoi a ua aleo i e/kikilo, ua like ia mau | me i'u me he Upu O kuu wahi pahu a
«i< ko'n ai.iii lnio a pau, ua nko mi iluna o ke kas o iuke, aohe o'u wahi knpa «•
ae, (i kou mau «ahi lole no e k/mo aua, n he wshi hapuloa dala k» eaea iloio o kuo po keke, hahi hnpalua . Mrs. Nulepna i haawi mai ai lloko ooa milo mua ojtou hele ana, oohe i hoopilikia iki ia ko'o maOmaoao n<> kn oeie ina >oea eae e pooo ai Hoomaka mai lfi au e maluhilnlii, a komo ae la iloko o ke kula mauu e tj»<>njBba ai > ka, oae. Ao!e i liulia kuu moe ;iaa ibo ilalo, ui liio e a(co lu au/na aioa moeuhaoe oo oa lora he ani. a i kuu ala aua ae, aia hoi, e «oeane aku aon ka la e napoo. a e poaleoa tod aoa oa eo we na waihoolun oke aoo liula. Ala ae la au, kikookoo ae la, aa hele aa w»hi a-a e mao paopa aiāluhi, a mauloalu oehoi i ka ho)o, a aia boi, ua hiki bou mai oa l&auao pooo <>le e hoopnnaon (ho i kuu uham ; rio ka mea, k<* kokoke aku nei epo Aftle au i ike i ko'u wahi e moe iho »i, a ua maleu mai ia i ka autvana he|e «ku i ka pouli, No ka mea, ke hoakoakoa hou mii la i ku( hoomaoao ana, na moolel<> weliweli a'u i lo|e ai a i heiuhelu ai oo ka powa, ame ka pelehi ia. Hoomau hou aku U au i knu hale a(a. ua kapoo loa aku la—a aole i emo ua eii nalowule loa aku
la ka malomalanei; oka li|i :—a ke hoomaka mai la ke ano moleh ilehae konooli maluna o'u a puni. Mawa,enakoiiu oke alanui wau e iiele oei, no ka makaa ifea powuia mai, a i hiki ai hoi ia'u ke ike i la mer e lele mai aoa maluna o'u mai na *ahi pouliuli mai o kapa alanui Loheaku|aau i ke kawewe mai o na huiia kaa a melse pobap<>ha o ua kapuai lio e holo moi mahope «'u, hoio ae la au ma kapa alanui e ka ai,—a aole i emo kaalo ae ana mamue o'u na kaa lio la, he kaa noi, eha lio nana e kauo ; o ka upu koke n>ai la no la o ka manao e holo aku mahope oua kaa nei e kau ai. O ko'o lele koke aku oo la mahopelo ke kaa, a me keis ano iho la i holo aku ai|aa no na mile eono, a hiki i kahi iku ai ke kaa ao ka hookomo hou ana i mao lio. Lile iho la au ilaloa iiolo wikiwiki aku la mao|ae, a i kuu fcaa aoa aku mawaho o haldtvai hou mar la au me ke kaß, Hol» wikiwikt%pa aku la n<> an a kau malo uku ls (nahope, ma kuu «ahi i kau mua ui—p(.la bo au i kau ei u biki i ke kauwahi i ku hou ai ku kaa— Ma keia ano o Uo'u kat ana ma ke k«a i btla ai na totle he iwakalua, nolaila, be mile i hala bope ia'u mai Leikeaeta mai, a he kanahikukumaha mile i koe hiki i Ladaoa. Aka, aole i holo hou aku ke kaa imua, koomaka hou aku la an e hele wawae, .ke kali makehewa an» ike kaa. Hoomau aku la au i ka hele, a hiki i ke aumoe loa ana, a maloeloe mai la no hoi, komo ae la au iloko o ke kula, a hiamoe ibo la malalo o ka mauu maloo I kakahiaka ae, ala ae la au a auau i iho la ma kau wahi auwai e kahe aua, ā hele ■ aku la au i kauwahi kauhaīe uuku e kokoke mai aoa ; kuai iho la hookahi omoomo palaoa no ka peni hookahi, a ai ibo ta me ka hoo-1 nuunuu. Ake bou aku la i mea ai hou, aka, manao iho la e aho ka liool lo pakiko i kuu mao wahi hapaumi i koe.
I ka hora ehiku o ke kel'ahiaka o ka ha o k i la mahope ibo o kuu holoana mai Leikesett>. mai, akahi no au a hoonaka e ike maka i ke kulanakauhale alii. ia maluhiluhi oui, aohe wahi ikaika kupone i koe e hik<" ai ke hoomanawanūi i ka hele ara—o kuu mau manaolana nae ka oi aku o ka ikaika, a pela i hoomaa aku ai ao i ka hele ma a hiki i ke komo ana i na palena wabo ha o Ladana. Ua hoohauoli ia au me na maaao, aole e liuliu a e halawai aku no au me kekahi kanaka
manao aloha—e oinaninau mei aaaoei oia i ko'u kulaaa, a e haawi mai i h«ia aa'u, a e loaa oo ko'u ola o ka noho'oa. . Aka, i kuu hooleokoke aoa aku e hiki i ka puuwai poooi o ke kulaoakauhale alii, ua kollplo mai la oa panao bou iloko o'u, kanika a pau i «ilawai mai me a'a, ua awiwi Uooa ole ko koo hele ana i ka lakoo mau hepa iho, aohe Q|koa ike wale mai i na poe e like np'u ke Bqo. Ua maluhilahi ole mai % me ka pololi, ia wa, ihe asi la au i kiumakuai » a* ai ana e kau ma ka ; pa\ hoakaka aiawaho iho o kekahl haie inu koAeha wale lo peoi no ka paina kakahi-1 Nans iho Ia i ka'o mooi he oS peoi i koe; oolaila, komo ae la iloko a paa iho la—no ke kaaau aoa mtli o kahi apu t\ka palaoi q me ka waiu bata, \pa hoohialaanaoli iho la ka ai aoa. I ka eaooa ana, iho la ao e oioau aku i b poe oona i kahi e loaa ai ia'u o kafy ano hana, al, aole iho la o'u aaaoao ljī ia wa oo ka hk, oiai, he mau wahi hapaumi. oo koe e hil»f ke loaa kahi mea ai. Nana iho la nae aekle a lepo kahi kapa oo ka moe ia. iloko o kjsauu maioo o ke kula a me ka hele aoa #auolaila, manao iho la e b«Dmaemaea l&mua o ka hele ana ako e imi H e mau manawi i halaae 0 ko'u kalim m amua o ka hiki maikai ana ia'u e mabaVfca niaau aku ioa e ae ia mai, aoa kekahißia oo'u e hoomaemae ai au ii kuo m«u wfluj|e komo a me a'u iho. la'u 1 umau aku hakilo pono loa i.t mai li ko'u mahope hai la mai I» e
i uo kuu iD»kttDBbf ko uku aku au t | eono pem. Oia iho ifi ka ooi pooui oaa peni i koe me a'u, aka, ua hihnai nui an e ioau | .'»oa no kahi huoa ia'u mamua ae o ka hiki | aua oihī oka po, a oiai h<ū he la okoa I ko« | moinua o'u nu ka nni nna aku i hahi e loa* i ai—tt noouoo iho la boi he oi aku ka pooo o ■ ka hoomaeoae mua aoa ia'u iho i ikeia mai ai ko'u auo maemae. Uko aka la aa laa peni eooo, a koieo ae la e holoi ia'u iho. Aia boi be wahi e holoi ai, he kope a jpe ka wai, he bu!n bar«ki lole a me ke kahi, oia iho la na tnea i hoolako ia mai. Mahope iho o kuo holo» ana, a me ka hoomaemae, ana ia'o itro, ua komo hoo iho !a i kun <nau wabi lole, a kilohi aku la t ke aniani ua anu ia»i<iai a© (a ko'n oaoaiaa, me ka makamaka bou o a& walii lole, aka,olalo ae o kuo mau kamaa kahi i puka, aoie oa« he mea nanu e ike mai ia nahae, ooUila, ua uiioli iho la au. A rna-
mua ae o kuu huiuo ana aku iwwho o ke keena, ua komo mai la ka wahine nona ka hale a hele aku lae nana pono i na wahi a pin o ke keeoa, nie ka hue aoa ae i na kihei maluna o kahi enoe, noonoo iho la a j e huli aoa ia me ke kuhi ua aihueia kekalii mea e m'u. Hoohalimnau aku lo au no kahi mea e pili
ana ia, a pane mni ua wahioe nei, he nui loa na poe kamalu aihue i hele mai me ke ano
hoopunipuoi e like uoe a'u, a no ia poe i makaala ai oia ina ka hak/lo ana iaa uu aihue la e a'u kekahi mea. Ia maua e kamailio ana, ua hai aku ta aa iaia, mai ke kuaaina mai au, i heie mni e inni hana ma L <dana—a akaaka iho I» ia, a i kuu wa i uinan aku ai, ma paha he hiki iaia ke hookumo aku ia'u ma kahi e loaa ai kahi ano haoa na'u, akaaka lon b» la la a nui. Ja hilahila ino loa ia au me ka hoohoka la o ko'u mau manaolaoa, nolaila, aole i >kamailio hou aku—a haalele iho i ua hale nei. Hele eko la aa i ka naele o Ladana, me ke kipa ae e makaikai i na hale hana me ka maaao a ainaainau wani haoa Mahop« <h« komo ae ls iloko o kekahi halo hano iaau lapaau, oo kuu ike ana aku i ke kaaaka a»a loko o ka papa kuai he mau hiohioeia oluolu kona. Aka, i kaa hoomake an» e ninau. paoe a-aka la mai la au me ka ino ia i oi ae mamua o ka hoohoka i 1 >aa mua ia'u, a
ua oi ae hoi mamaa o k» mea a'u i mßiiao ai aole e puha inai ap nuaolelo e, ia ano mai ke Kanaka helehelena auo oluol i mai e fik» kona. Ua halawai mau mai au me ka nele
ma na wahi « pau a'u i oinau aku ai—i kekahi wahi ua loan m« no na olelo oluolu ia moi—a i kau wahi aku ua huhu ia mai—a elua o'u mau wahi i loaa ai ia'u ua peku iqo ia Ua haule poho iho la na manaolaoa, a ua hoomahoahua ia mai la kuu kaumeha. Eia waa he keiki makua ole, a he keiki puakaka auwana maloko o oa alanui o ke kulaoakauhale alii, aa aoe hoapolewalewa hou i ka pololi, a puka hou mai la na manao i hea la auanei e hoomoe iho ai ko'u poo ke hiki mai ka po—aole he mau kula kokoke e hoo moe iho ai. kuu-mau lala maluhiluhi malalo o ;ia puu mauu maloo He oiaio, aa hoopau
ia kun maoaoio ana i ka Dike Witinitoūs mau olelo i hai mai ai aa kipapaia na alanui o Ladaoa me ke gula, Oka'u mea e ike nei ua piha kui koaa mau alaoui me na kaoaka haoa o kela ano keia ano, oa pai a kuli mau oa pepeiao i ke kawewe mau o ua huila kaa ē holo ana i o a ia nei, mai na kaa nooui naoi a hiki i aa kaa kikaoe hali ukana, a eia au k" ku oei me he kii la iwaeoa o ka iahui kanaka paa mau i ka hana mamua o na kaoaka o kekahi kulanakauhale e ae malalo iho oka la. Ona kaoe, na wahine ame na Uamalii, ke oabolo wikiwiki ae la lakou i uka i kai, a i o a ia nei, a i ka nana aku i ko lakou «nau helehelena a pao, aa pilia wale no me na manao hana i meā e loaa ai ola, a owau boi e ku hookahi nei iwaena o ka piko o keia mau kawewe aoa o na kaa Saoa, a uie ka haluku ana o na lima palaualelo ole, jia like au me hemea la aia iluna o keka!! puu pohaku paooa kahi i ku ai iwaeoakoou o ka moaoa ooi akea, oona oa ale poi pu e popoi ana, e pupuhi a.oa, e miiuiki aoa, a e kopi ana ma bai a puni !
Iloko o kekahi mau ulia poino wale «oa o'a, a me kua oooaoo aoa, sole ioa au i boo- i poina no ka'u raea i ike ai no ua la nei a'u i j hoomanao mao ai—ka la hoi o ko'u ike mua i aoa ia Ladana ! He la keia i hoopaa pooo loa ia ai iloko o kuo papa Uoomanao, a oaa kekabi ano ua hoomanao au, ooe he oiea la oia ka la o ka hoomaka aoa mai o ko'u moolelo. Oia no ka la 26 o lulai, o k;i aakahiki 1836 Aka, e hookuu mai a'u e hahai aku i ko'u moololo. Ua auwana wale aku la aa— ua k'pa walo ao la ma kela a ne keia pina olakui—u a holoholo aku mai kekahi kaea a i, kekahi alaoui. ma na ala oiki aka a i na ala īiilii. CJa hele aku la (B%laaa o na alahaka; mai kekahi a i kekahi, a ilok<« o ia la heoi kahi, ua oui oa aea a'u i ike «• maloko o La; dana o hiki ke oleloia, ua oi loa ae no ka'q mau mea i ike mamua ae V ka ka h»o or kanaka o kula oakAohale i ik« ai iloko o ka naalama okoa Ua uhi mai ia kii po, aaa hoam»Uiaalarajk la mai la na ba|u haoa me na kakui g«9a, a ua kukuui ia ae
U hui ut> kuhni o dlanni. Ua aoe «d e make i ka ka mea oka poloil, b ua aswali e boi k» kino i ka labi o ka aaku b«ie aa« i 0 e « oei. Aohe «u I ike i.ka'u mea e bana ai. E hele oo au e paeli iaa iaa o ka haaai» a kekahi luuwi mai ai na'a, aka, oka onkilo a me fee noi iieie aaa, be hilahiia k>a aa ia mea. Aka, Ji» keia kujantt pilikia o'a, ua t»aupa mai la oa maaao ana o ka makilo wale no ka baaa i koe e loaa ai ke ola. Oiai au e oobo booomaba aoa, kani-ke mai ia na wati be taosaai o ke kulaoakauhale nui, e hoike mai aoa o ka bora 10 ia o ka po Koiou nku ta aw ma na at«"īiu»pßaoT¥ipih ka o kekahi bale e ka aoa ma kapa o kekahi alaoiii oiki, a o oa ano hale e kn aaa nia feeia wnhi anle ao i hke aku ko lakaa aaat ms ko aa haie kiiakila owaena kono o ke kolanakauhale. Aohe no he aui oka poe heie aema na alaaui oei, a o ka poe i maalo ae, aohe he ik»* wale n>ai > ka imo ako a n» maka.
Ua ibe kumaka ibo la iaLsda»a a me te<£ na (nau hiohioua. Ua piha kui maa ia kooa iduu ulaaui i aa poe ilihuoe, me oa wahi lole weluwelu, a me ka poe mukilo, aolaila, aole o lakou ike wale ia iho e Ka poe o luoa ae. I kuu hoomaopopo ana ī ka uui laaoa ole o oa poe pololi o ke alanai e aa aqa o kahi e loaa mai ai o kahi hikiaoa ai, oa hoomaka < hou mai la au e ahewa la'u jho me ka ehaeha oo ke ake noi aaa e ik? ia Ladaua, me ke kuhihewa e loaa aaa ia'u kahi haoa lima e loaa ai ke ola.
Oiai ao e noho ana naa ke alapii o ka puk* komo, aohe e hiki ke aumi iho i fea hioio aoa o na Kulu waimaaa oiai lakou e hoaleale ana i ka lihilihi ; me he mea la oa puapuai mai lakou mai oa kumo wai mai oba puawai. Ike ako la ao e nana pouo mai aoa kekahi kanaka ia'a. a ma ka malamalama o ke kukui i hoomaopopo aka ai au i ko<fa mau heleheleoa ; He loihi oia a wiwi, me he la he kanakolu ka qui o kooa mau makahiki, he ili balf)Dalena n>e tta lauoho aiai kuakea He msu maka liiln alohilohi o oi ; me oa <s<giumi hmaoawe poweuweu. He paa eleele kona o komo aoa, aka, be aoo kobu oie oae ke nanmeku, aa hele hoi a lu-a ao !:« kahīko. 0 kona papale, he pokou ka pekeneu me ka ipu loihi. He mau kamaa haahaa kona, aoo ka ekekei o k» Lole wawae, ke ike la ako la no mai o oa wawae me ke keokea mai o j»a *«" «"PBT ana ma kekaEi (īma, a he haioaka ma kekahi lima. O keia iho la na aoo oke kaoaka i ka iho e naoa poao mai ia'u.no oa micmte elaa. a mahope paa mai la kekahi lima ma kau poohiwi me ka nioau iho ; "E ke kamaiki pilikia ea " Ae !" i.paoe ae ai au me ka ha'aha'u uwe a hamoi hoa ako la na waimaka me he poi wai la. Nana pooo mai la oia me ke kilo hou aoa ia'u mailuna a lalo, a nioau mai la. " Owai oe ? Maihea oe i hele mai ai ? a pehea i loaa ai ia oe ka pilikia ?'' Paoe aku la au. "Ua he!e mai aa mai ke kuaaioa mai me ka maoaolana e ioaa k«hi haoi ma Ladaoa oei, aka, ua hoooeleia." " He palapala hoomaikai aoei koa i kakaa ia a i paiia paha no ka hoike aoa i koa aoo naikai e hiki ai ke hilioai ia ? " i oioao hou mai ai oia. " Aole,'' i pane aku ,ai au ; " Aohe a'u mea e hoike aku ai e paulele ia mai ai ko'u aoo hoopooo, aka boi, aole loa ao i haoa iki i kahi aoo hewa a biki i keia wa." „ A ! he omaoeaao ! (kilina) he omaomao e like me ka mauu t'' > hooho ae ai oia me ka hikilele. " Aka, he keiki olelo maikai oe, a he aani k<yu &eleheleaa. E hai mai ika oiaio, maoao aa ua mahuka mai oe mai kou home «ai?" " Home!" i paaoa paumako •« ai au, " ro> be o'u bome!" "Ua hele anei oe ike kala ? manao au ua hiki paha ia oe ke heluhelu a me ke kakaa—a me oa aoo ike eae ?" " Ua loaa ia'a ea hoooaaoao kapooo ia," 1 paoe aku ai a« me ka aaoaolaoa e kokaa mai ka malihioi ia'u ma ka haawi aoa mai i wahi haa... "Uaaoia aa ma oa moolelo, ka hoike hooua, a me .oa oea helu, a me oa mea eka laai; oa ao ia i ka olelo Latina a hiki i ko Ovida bake o at raea kiao kahuli aoo." Paoe hikiwawe mai la kua hoaaloha hoa \ kaiaoa; "A'ailao ke diabolo pu klkahi, iaa aole e hiki ia'u ke hookahali ia 00 iloko 0 kabi ano e ae. B hele mai oe me a'a." la wa, ma ilele aka la ao e poili i oa kaomi pumehaoa oke aloha ia ia, ao ka mea, oia hookahi ka'u i ike ai he hoaaloha i hooaoa la mai eka laui, e hoopakele koke ia'a mai ka make aoa Ika poioli «ia ke alaaoi. Aka boi, aole o<a i hoike omu 1 kahi mau haawina aioha ai«tit'u ke hoike paa aka i na hoomaikai o kop mahalo uooa e waiho aaa ilo* ko o'uloo mea, hopu mai 1« oia i kaa liroa a alaka*awiwi aku la la'u. Aoh* iae • he luhi, ah« oopa, oka hele aka la no ia. Oia kikihi *»le ao a hala ae la ia alaaui ko> mo aku la kekahi maa ala liilii, a me oa ala kneekea, a bala ae la kakahi maa paha- | le oo*. kaki a kuu hoaloha i hai mai av» C#»
I a«. ii' boa< kai, i'. — keeoi. ka pu Naoa'ka ai komoia aka m v ao»e he kalili ikiia, a eooo aoho le puka|» m» hai oke keeaa, H _ lB kekahī e ku aoa ma kapua e na pepa i ahiia malaoa ibo. "He . ' /6 kahi e hamama oaai aoa maloko aku a ike Jiku la au be pela moe ke waiho aua iluoa o\ka papabele ; aka, aa hoohuli koke ia ae la ko ' u oaoaina ma kah aku oka ke na'ia— 00 ka mea, w£he ae la kuu hoaaloha hoa i V bale-pa, a lawe mai la he popo palaoa, a f apaoa waiu pata paak a«e ka io b * maulili a waiho iho la ilana oke pakaukan/ Olelo mai la ia'u e paiaa, oia e kii ami e lawe mai i kau wahi pia, a paka aku la iwaho oka hale. He oaau miou£e-i hala ae, boi aiai la ia me ke kiaha bia .oakahi iima, hookabi kuata ha nui, a he omole rama ma kahi lima, oa muia a koe bapa. A ia'u i iou ae ai 1 kekahi mau olopu bia, mahope iho o kau maooa ana, kamailio mai kou hoaaloha,! " £ ke bama;h), e b)ki ia oe ke hoi e mae i be>ft wa ke »ftbemake o& pela ; ua ilee w i kou aoo malohiluhi. Malaaa o kua pela e woe ai oe, a maanei au e popou iho ai ke pn« ae ko'a 4tiaha bia a me ke pobi paka ana £ hoopaaee ke kamaiiio no ka hana a hiki i
kakabiak«i. Aka, owai koa iooa ? *'0 loaepa Wilin»ota," i pane aku ai aa. T fern. ■*~EET■ .nn n, O Tade. ko'u inoa—o Mr Tade i kft poe i laon» nui ole me a'u, a o Toma Tade i ko'u mau hoa'loha poaoi, ano, o hoi e moe."
Hoike aka la aa i ko'u eaaa mahalo hoooiaikai aoaa no ka lokomaikai ana i haawi eoai ai ia'u a hoi aku !a e moe. Eaaoha mai la ia'u e lawe pa i babi poomoku iboibo kakui, oiai he hiki no iaia ke iou a ke pohi baka iloko oka poeleele. O ua wahi keeoa moe oei o Mr. Tadley o ka helo akahi ia o qb keena pelapela a'u i ike ai, aka, he mea makehewa ia'a ke hoohalahala bo ka hoomne ia ma kahi ioo, oiai ua mahalo nui loa ao Doka lokomaikai ooa i haoa mai ai no'o. Haole iho la e moe, a he raaa miouie wale oo aa lilo e aku la ka nooooo i oa aina moooliaoe. I kua ala aoa ae i ke kakahiaka, o ka mea moa a'u i hoomaoao ai, e kuhi aaa o ka halekola ao keia a'u e hiamoe oei, a i kuo naaa pono aoa ae i ke keeoa kahi a'a i moe ai, h3011)8nao hoa ae la i ke kolaoa o ko'o aowaoa wale aoa mai. I mea e hoopao kokeia ai ko'u .hoopoiulohiia e ke kaomaha, ala ae la, a komo wikiwiki iho la i kabi kap», a i ka p«a pooo ana, hemo keke mai !a ke paoi o ka puka ia Mr. Tade, me ka oleio mai, M E ke kamaiki, pehea oe. makemake ao«i oe i koa wahi moe o keia po ?" " Ae, me ka mahalo ia oe," i pane aku ai au, •« eka, aohe au i ike i koa wab: i <aoe ai, a oa hopohopo au oo kan hoepilikia wale ia oe cbb ka moe aoa i koo wahi moe. n
" Ke maoao aei ka oe oo ko'u wahi e hia&>oe ai ?" i paoe mai ai oit, i« mai aowioo 'alaa oe ! E hiki ia'u ke bismoe maikai m» kahi a'u e «aiho ai ilalo—ae, he oiaio ia' Ua pao loa ka mea inu i kapaia e na kaoaka be gini, ika iaa ia e a'u a me eiua ha|»kelo o ka wai vūirtola, a ma kahi e hioa ai au, malaila oo au e wiiho ai, a owlaila hoi e hiamoe ai. Ano e hele oe e holoi i kou maka, a paa ia paioa, a mahope ak« ao ka haaa. E kaha oe i ke ahi e Keo. ae kani ka ipuhao ilaaa o kapaahi. E loaa no ia o* eloa ia maloo liilii maloko o ka halepa, e hookome oe iloko o kahi paaa .a kukulu aku oamua o ke ahi "
Da haoa iho la aa • like me na mea i kaaohaia mai, a noho iho ia o Mr. Tade • pohi baka a hiki i ka wa i aakaakaa ai ka aioa kakahiaka. Ia mana e paina aoa i ka aina kakahiaka, ke haohao la ao i ke aoo o ka haoa ana e haawi mai ai ua'a,- aka, aole i loihi loa ka maoawa o koa noho haohao aaa ; no ka mea, mahope koke iho ao o kau noomaemae aaa i k« papaama, olelo mai la kaa hoa'loha, " Am ka wa e aeho ai oe e Kee Ota kaa a e kakaa i kekahi mea i i ike au i ke ano o koa kakauluaa a*a/' " Heaha ka'a e kakau ai ?* «tki a'« i ai» | oao aku ai. " Kekahi aea. I ekolu a eha paha haa* i olelo i aea e ike ai au i ke aao o koe pnliai, I a laa he m— hiki ta'u ke helaheia aoakaka
■ .'ka u ., a p»>. ■■■ . ' jft mea o k» aka iaaaa aku la aa iaia no kooa . n'n mea i ai. Elia, hi o ka ta8oa«B o kona akaaka ,oj», wa i akakna ibo ai, kamailio ke aiii akaaka pa - , % # • " He keiki kopaaaha oe, ao(e ka pffaā e*{oaa ia oe kekahi mea nviikM e ae. Ok» jmNi« ka poloiei," a lo'uloW hoo iho ia e aka. " O &a hoopooo ka maikai loa. Ma h° Jove_! ua hon/'iikia mai ia'o ma krf boaaa. 'O ka naaa oa&emaa he oka< maikai kooa" a a.<taaka oii loa ae ia a tfa va. te; pane mai la. "Bookahi a*o mea mnh»lo oka maikai o ko lima, a o oa komoi&aoao «b i kakau ai aole he wahi piii iki me ko oa palapala a kaoa e hoomaka ai e kakao. Ao>e loa be kopooo o ia mau maaao do q« fceonimaoa a me aa !ede a kaua e haam aha ai •na palapala, Ei« ka wa e paa hoo ai oe i ka peai, a e puhi baka ae au me ka hahai aka 1 enmen m « feai««i Noho hou iho la au pa.pa me ka hoomakaokao e kakao. " Ali»," «alii a na o Ttdt, " « pooo O0 i ke kaha aoa i na t, a me ke kiko aoa malana ooa i a pao. Oa «akaekau anei oe ?—Pooo, e hoomaka ako me keia :— ..»■ . ■■-.. <4oieiptm,)