Ka Elele Hawaii, Volume IV, Number 22, 14 July 1849 — Na Palapala Maoli. HE KANAKA KU I KA PU. [ARTICLE]
Na Palapala Maoli.
HE KANAKA KU I KA PU.
v Kt;i!ua, lune 25' 1319. E ka Elole Hawnii e. He wahi mea ka'u e liai aku ni ia oe. Eia ua wahi mea nei, i ka Jii 14 o lune, niahope o ka aina awakea, hoio mai !a o Kiniinaka i uka nei, a lohe makou o ka Moi, alaiia, hoomakaukau iho la na koa o ka papu i ka pu, a ina ia wa ilio ku mai ka _ moku.m.a ke a\vā. A ho3o ka Moi i uka, a kokoke e pae i uka, kani i:a pu mua, a i ke kolu 0 ka pu o kīT iakeu pu ia, ua haawi ia iakou i ka pu, i ke kani una o ka iakou pu, weio aku la "o Mi»knioa i ka'hulu iioko o ka pu. O Kaweio nia kapiiahi, o Ka:.oaoheniii ke paa arui-i ka ōwiii pauela, a i ka uiiao ana i ka owiii pau<ia weia ioa kn iima i ke ahi, o kapuahi, o ke kaiii ae ia no ia o Kaweio i ka lima ona, o ke kani aku Ja no ia o ka pu, o ka moku aku ia no ia o ka linia, naiowale iioko o ke kai. Hina iho ia o Makaioa ilalo ke aio. "Pau ioa ka ai 1 ke ahi o ka a hoi ka eha, alai-: la, hoio aku la o Kawei-o iioko o.ka haie, h:ni« j lele ilio la ia Mukaloa, alaila onioni ae la o Makaloa a ike aku ia na kannka, kii aku ia, e uhae i kona kapa e lanaiapa ia ann e ke ahi, aiaiia k;i ia aku la e kekahi knnakii mnkai,' o Waikele kona inoa, hapai ia e ia a ka haie, oki hou ia kona limn e Kauka aupuni a lapaau ia e ia. Auhea.oukou. mai hookokoke ma ka \vaJia o ka pu, lie mimilo ia no na koa, e make ui. Auhea oukou e na mea i hoomakaukau ia ! no ke kaua. j āka'u mea i ike ai no Makaloa, *he *no e i ka nana aku, he uliuli na maka, he nui; i nuku, he nakanaka ke kino, he mumuku ka lima, hookahi no ka la, o~ka eha no ia. Auliea! oukou, e na haumana, o na kula mai Hawaii a! Kauai. Ua ike au he keiki opiopio o iioloko miii o na kula ia, o kona miki no ia i ka' pu, a niumuku koiia lima e noho nei, ua pau. Na Kauwale. - : - . I ILilaula, Kohala, Ilawnii, Itin_e, 13, 1819.- i Aloha oe, e ka Eiele Hawaii. Uaike an i ka ! manao paipai ma ka Eieie, pepa 19, aoao 78 | Nau e G. H. E. Keauiaoie, oia hoi penei, u Mai 'lawe i ka E a waiho waie a hala ka makahiki,' aliTtttiiielu}telu, mai waiho wale iloko o ka pa-j hu, mai kau wale ma ka paia o ka hale, a kiola wale aku, a pau i ka ai ia e ka elelu." ! He nui ko'u olioli no keia mau olelo paipai nu e G. H E. K. no ka Eiele. Ua ike au i ka waiho wale ana a kahi poe ohi Elele e kau waie ana no. Aohe heliiheluia, ponei ko'u ike loa ana. Heluhelu mua au i ka'u pepa, a he+e aku ' nu io K. la, ninnu ia ia i ka'u mau rtiea ano hou! i ike ai, aole hiki ke hai mai no ka ike ole, i' mai ana kela ia'u, 4t aohe no o'u heluhelu i ka'ul pepa," i aku au, i iawe la ka oe i ka Elele ij mea aha i hou mai kela, u i mea aha hoi, i mea : heluhelu no.hoi, o ka molowa mai no hoi, a o ka j ike powehiwehi no hoi o na maka kahi. M Noo-! noo iho la au a i aku, make hewa ka aila ke ole| ka ipukukui, make hewa ka ipukukui ke ote ka uwiki, make hewa ka Elele ke ole kou heluhelu ana. Menemene wale au, a i hoii aku au, aho e malama malie oe i keia da!a, a nie keia : lei gula, a me keia lio holo, a me keia hale; inaikai maemae, pelapela ole, e imi hou oe a loaa ka ike, ae mai ana keia. <{ He mea oM Elele oie 'kahi. 0. P. ka inoa, he hoaaloha no iloko o ka ekalesin, o kana olelo : mai, /'iiiake hewa ka hapahn ia pepa, he hipe wale no paha ia na kamalii," i aku .au, make-j make ole anei oe i keia mea! Ae mai ana kela,!] tk Ae, i ko'u ike aku no e hoolele niai ana kahi I keiki a M. a mo ka K. a nie ka N. noiaila ko*u I
hoihoi Ninau.aku au. Ina ka paha e hāehaeia mai ana jbthniole.e like ke ano me kou, ;a hanaia i lupe lele, hoolei ka paha oe i kou wahi palule, wawae, kihei Kaumaha iho ia kona naau me ka nuaa loa, johe ekeniu hou mai -ia'u ia wa. . i.-- ■ .•.••.- ... No'u iho. He mea otia ]oa % keia meao ka E. Hawaiii i ko'u naau a me.ko'u maka, ua like kona ono i ko'u puu me ki poi aeae me ka ia ono ke ai iho, a he oi aku no kona ono i ko'u , noho ann, he wai keia e olnoLu ai ka wa wela. Mai oleio ae oukou e iike aie kela mau mea i haiia nkuJa maluna ae, e ka poe e lawe ana i ka E. H. mai Hiio a Niihnu; he lāho lio holoi peni kala ke'ui mea o E. ji. he kopa holoi loie keia e pau ai ka ieka o ke aupuni, he e ike ai kakou i ka nani o na aupuni nui, a me na piiikia ike oieia oia mau aupuni. E uaawi koke aku -no i ka hnpahn, hapahia, daia nkoa i eheu nona e leie ne i i i keu iiale, a e I el ,he!u i!io me ka hoomaopopo i koi.a nmu aoao. • Aioha oukou. Na'u na J. M. Kailhialapīa*