Ka Elele Poakolu, Volume I, Number 15, 15 December 1880 — Ka Moi mawaena o ko- NA MAU MAKAAINANA MA HAWAII. [ARTICLE]

Ka Moi mawaena o koNA MAU MAKAAINANA MA HAWAII.

E like.np rne ka uiakou i iipike mpa aku d ai, rio ka huliamahi o na kanaka e hookipa aku i ko kakou Moi oiai oia ma-Kohala, pela no na lono hou i loaa mai ia makou. No ka nui loa o na poloai hookipa a ko laila mau makaaimina, ua hiki ole i ka Moi ke hoolawa pihav- i ko lakou rnau make/nake. Ua hoike aku no hoi makou, no ka haioielo ana o ke Alii ma Haiawa, makealo'ihoo ko laila Hale Leta, rna ka la 3. Malalo iho nei irriua o ke anaina kanaka nui i akoakoa ae, ke ano nui o Ka Haiou.w 'Aui. "Mamua ae o ka hele ana aku ma ka nuakai i haupu ia, no kp na aina e, ua ike iho au, he rnea pono ia'u e heie aku e ike i na apana nui o ko'u mau mokupuni, e hakiio i ke kuiaua o ko'u iahuikannka, a e hoomaopopo hoi i ka holomua o ria oihana mikiala i ala a.e ma. o a, maanei o ko u aupuni rnai ka holomua ana o k e Kuikahi /Loaiiike me Amerika Huipuia. M.a ko'u hoomaopopo ana i keia upana vrdivj;u riui o KohaJa, ua, hauoli uu i ka puana. a.e, iie ina,u hiona nani a he kulana. '.oaikai kona no ka, manawa e L i k i mai ana, Ke hooiialike ae i ka'u huakai i kipa ma.i ai ia rie/ i ka. JH74 mf; \<0 keiaj ii)d ka.iu a ii i ike ai ia manuwa iii; hookahi a ho niuii mahiko. he eouo i koia wianawa e hana 'mnu ana, a, meheia ho, hiki rjo ia'u ke olelo ae„ he nui aku np ka. aina i koe no ua mau maliiko hou, " Uu komo uui a.u iloko o ka noonoo ana. no kekahi o ko kakou mau uinau ano nui, na Jirriaharia— a i mau heluna liou no ko kakou lahui ; a o ka,'u no i'a e hooikaika aku ana, ma na aina e, e hooikaika e hooi ia'ku mā na ano maikai a pa.u, ke kipa ana mai o KO lahui o, o Uokuu i lio olu i lto kakou nele, a e hpopihip,hou I ko kakou « aina. " Ke manaolana nei au, e waiho moakaka b ' ■ ,

i ia aku ana imua o ke Aupuni o Beritariia. j ko kakou kulana ina na oihana mikiaha, a o ' ka oi Ioa aku, o ko kakou ake uui e hoohui mai i kahi.Iahui i like me ko kakou rio ka hooulu ana ; m<> na hoike oinio ana i na ano o ko kakou mau kanawai, koua kuoo ina na hooko ana me U tr kauliko inaluna o im' niea a pau, a me ka. Iiaawi ana i nii inea a pau malaloo'ko kakou j/oai, i vn noho'na huuoli o ka maluliia, ka lanakila a me na kuliua o ka naaiiiio — lu' niaii kuiiiu la hoi iu na la Aupuni 1 1 u i a naauao <■ hooia ihoai. a c hookaawalo aku i na kuuiii hookma a pau o kainoe an i inainua o i-o ala <> loaa mai ai na kanaka niai Inia a nie ko kahi muu aina e aku. " Cn hoohauuli miiia uii e lioike ae i ko'u mahalo no na honia o ka holomua lokahi e uhi nei maluna o oukou o keia apana. Aole mea e ae i oi aku ka hauoli no keia. haawina maikai mainua ae o'u. " Ke hoomaikai aku nei au no na hoike'na aloha ī' haawi ia mai ia'u īho, a me na hookipa oluolu a oukou i pahola inai imua o'u oiai au ina Kohala nei. " Ke lawe mai nei au i keia manawa, i wa maik-ii no'u e halawai pu ai me oukou, e n; . makamaka, o'u mau makaainana, e hooia aku ia oukou, i ko'u ake nui e hoomau a e hoomahuahua aku i ka pomaikai a me ke ola maalahi o ko'u lahuikanika, a e hooi aku i ka holomua ana o na oihana kalepa walwai o ko kakou aina aloha." Ua laweia aku nh huaolelo a ka Moi me na huro.hauoli ana, e hoike mai ana i ko lakou lokahi a me ka makee i na olelo alii i pae aku imua o lakou, 1 ka pau ana o ia mau hauoli ana, ua pane rnai Ja o Mr. S. D. Hookano ma ku aoao o na makaainana penei : "Imua ou e ke Alii ka Moi — Ua loaa pono rriai ia'u ka hanohano rna ka aono o na makaainana o ka apauu o Kohala Akau nei, ua olioli loa ia makou e lawe mai i ka haiolelo alii au e ka Moi, a kakau iho maluna o ka papa kuhikuhi o ko makou puuwai, a e sila paa loa ia na huaolelo au e ka Moi, i haawi lokomaikai mai ai i koumau makaainana. " He oiaio, o oe ka mea i pii aku i hoewaa no kou waa-aupuni, e hookele aku iloko o ka noho pomaikai o kou lahui, ke kuonoono, ka lako a me ka nolih kuokoa, e hooholo ana i ka oihana mahiai iloko o ka aina, a me Inwpihana kalepa kuwaho nana e hoolauna i koi/ aupuni me na aupuni naauao o ka honua, i hana ia malalo o ria Kuikahi a me na Kanawai o ka aina " Ke pnkui jiou aku imi nu i mea Imu, oia hoi, e lioonianao kakou i ka. Na-i. Aupuni Kaniehanieha I, ka rn<m nana i hoohui keia I maii mokupuni, Ile mea maikai e, kukulii I kakou i Kia, Hoomanao nona, o konii aina , hanau keia, nia. Kokoiki, Kohala nei, e like, i me ka haiolelo a ke Alii, ua ike oia, o ka i a.[ia,ria, ke/a, ana, i ike ai / ka holou/ua, uia ka j i/oho k'uonoono o r/a. kanaka,, a, pela, kakou e ! kukulu ui i K ia lloomaiiao r><> ka Na-i Au-j puni o Hawaii. Wola,ila, ke liaawi nei au / i liookali/ ha,rieri ilala." i Hk iiOf,a kai Joaa mal i kekahi u makou uiai' a ,1, Nakookoo Uwaliinui o Kaunakakai, Molokai, e lioike a i > a i ke kiola liewa ia ana o ka Lke 1 1< o Hana no Kannakaka i nia ka huakai aku nei a ka-mokuahi /.n/um o ka la H o J)ekerneha nei. Ka, )a|au maoli io kela hana, im i n'aaw.i ia mai m» ko m a« ko u Oorila ka hooko aria, halakau ru kamaa kao lawe lanahu o uahihiu oe/, JV «1