Ka Holomua, Volume I, Number 7, 15 November 1913 — KE AHIKANANA DONA LAVENA KE KAEAEA O KA HEMA-A O KE POOKELA O NA MAKAIKIU A PUNI KE AO [ARTICLE]

KE AHIKANANA DONA LAVENA KE KAEAEA O KA HEMA-A O KE POOKELA O NA MAKAIKIU A PUNI KE AO

MUKUNA VI.

Ahuwale ka Pae Opua me Hookahi Puupuu Peku Hoki a Dona Lavena, ke Kiu o ka Hema.

A ku, po-ha, uina ka wai o Namolokama, waiho ana iluna o ka papahele, a ma kahi o ke kino paele, he kino o kekahi kanaka maka alohilohi, poo kihikikihi ke waiho ana imua o ka kakou koa, a no ka mea, ua puehu liilii aku la na lauoho ku'i a me k£"palemaka mai iaia aku.

Ma keia wa o ka hina ana aku o ua paele hoomeamea nei iluna oka papahele, āole ia i lilo i mea nona e hopo iho ai, aka, me ka piha inaina ua ala mai la oia iluna, a me ka eleu nui aia oia maluna o kona mau wawae, a hanai mai la i »na huaale o k'ana p-u-pnnapana me ka manao ua pololiia ka makaikiu. Me ka makaala a me ka eleu i oi loa aku i ko lee tiga' pololi, pela no o Dona Lavena ī hili aku ai i kana ipukukui a lele ko heoheo ana ka poka i kahi e, a aahu iho la laua i ka aahu o ka pouli.

Ma keia wa eia 1 aua ke hoouna aku nei a hoouna mai i na anoano huaale kepau liilii mai ka waha mai o ka laua mau pu panapana pakahi, a aole i loihi aku, Kamau iho la ka leo oka pu a ka limakoko."

Oiai keia hana wela e hanaia riei mawaena o laua, e hoololi mau ana ka kakou hiwahiwa i kona wahi e ku ana i kela a me keia ki ana; a i ,ka hamau ana o ka Jeo pu a ka Hmakoko, ua noho iho la oia ilalo me ka hoolono a makaala ana.

Ua li'u wale keia noho hamau ana a ka koa me keia ano, a no kona lohe>ele aku i kekahi kamumu, nolaila, manao ae la keia ua ahai ka pupuhi i ka limakoko he ī'a no Ukoa, a waiho iho la i ke kiu o ka Hema i kapakai o ka hoka. "Aole au e apa wale ma keia wahi," i puana malie ae ai ua kiu la, a no ia mea, ua ku ae la oia iluna a emi hope aku la no ka rumi ana i komo mua loa mai ai mamua o kona halawai ana me keia kupuino'o ka po. Ia Dona Lavena i hiki aku ai ma keia rumi, ua wehe ae la oia i ka l ua o kana ipukukui, a oiai, ua halawai mua no oia me keia ano o ka poino o ka ipukukui, nolaila, ua lilo i hana maa mau iaia ka hoolako ana iaia me elua ipukukui, aka, aole nae oia

i 4io-a ae ja hiki i kma wa i komo aku ai iloko o ka rumi ana i ike ai i ke koko i ka wa mamua iho. < Ma keia wa ua lo<-a iho la i ka kakou hiwaKiwa ka ike.ma-1 opopo ana ua ahai ka limakoko no kahi o kona palekan i a haa-' lele iho ia hoi i ke aa'u kumakani e nana ana i na k.:lu koko hou loa o loko ou* r unn la. Ua hooianauna aku h* ke koa 0 ka Hema i ka malamalama o kana kukui, a ma o kekulukoko hou 'la e waiho ana ma ka pa- j pahele, he mea hpi aole 1 ikeia eia ma ka wa o kona k:mo ana mai iloko o ua rumi Ia 1 ha'i mai iaia, ua iniki aku kekahi o kana mau poka i kekahi apana i'o o ka iimakoko. ( -No keia kulukoko hou ana e' ike nei, uahoomaopopo iho la oia 1 aole ia mau kulukoko no kahi ] mea okoa aku, aka, no ka paele ili keokeo no i hakoko me ia, 1 na sekona mamua īho, no ia • mea, ua hookolo aku la oia ma ka meheu oke kulukoko a hiki ' i kona puka loa. ana no waho o ! ka lanai o ua hale la, a ma keia I wahi i ku iho ai ka. kakou hiwa- ! hiwa me ka noonoo ana no 1 keia kanaka. TJa ulu mai na noonoo hke ole iloko o ka kakou hiwahiwa,j a o kekahi oia mau nooneo: Ua I hoonohoia aku kela kanaka ma ' ua hale la i mea nana e hoike i aku ai iaia ua io īa ke kaikamahine a K?iefiKmakule' Kelerona. No keia mau noonoo lelmlehu e hoouluku nei iloko ona, ua haalele ibo la oīa i keia wahi ana c ku nei, a koma hou aku la' no loko o ka rumi no ka noii ' ana malia aia no he mau mea e ' loaa aku ana iaia no ka hiki e' loaa na hookahua ana rka mea oiaio e pili ana ia Hamaleka. j Mahope iho o kona nana ana ia loko o ka rumi i kiheaheaīa me na kulukoko, ua pii aku la • oia ma ke alapii no ka haldj o luna, a iaia e komo ana maj kela a me keia rumi, ua hiki' aku la oia ma kekahi rumi; a na na pono a me na mea hoo-' nani o loko oua rumi la i hoike mai iaia o ka rumi moe ia o' ua kaikamahine Ia a ka elemakule Kelerona. ; Ma keia wa ke kaeaea oka Hema, ke kiu a-.waiwa a Ahikanana o ka puah ha'iha'i kana-

wai e ku nei iloko o keia rumi, ua lele aku la ka ike a kona mau maka maluna o kekahi ko-ki i hoohiluhiluia me na mea hoonani lehulehu, a na keia" mau mea a pau ana e ike nei i hoonaue olai ae 1 kona nui kino, a ke hele 'la a aneane Mana e hoohamm i ka U a nui i keia mea inaikai la he aloha, a wili iho la kona poo, me he la e hai | okoa mai ana no i ka puana a moe, eia au ua eha loko i ka iniki makawaluia e ke ki'owao. E like me ke kanaka i haule

"iwaena o ka lipolipo o ka moana nui akea, a e po'iia ana e na ale, a aia hoi iloko ka manao- | lana ikaika no ka pae aku iuka o ka aina, pela no ka kakou hiI wahiwa e akenui nei e ike i ka I milimili a ka elemakule Kelerona, e like hoi me kana i hooia aku ai imua o ua elernaku!e la e hoihoi aku ana o ; a 1 kanaHamaleka injua ona. ' He hora okoa ko ka makaikiu noho ana iloko o keia rumi me ka nalu nui ana iloko ona I no kana mea e hana ai, a oiai, e hoopuniia ana oia e ka mehameha la'i pu, ua hoohikilele koke ia ae la oia i ka wa ana i lohe aku ai i kekahi leo kanaka, he leo hoi i komo pono loa mai ( īloko o na pepeiao o ua olali 'la 'o ka Hema, a no īa mea, ua ku •ae la oia iluna, a me ka oni ana a kekahi o kona mau manamanalima ma ke ki o kana ipukukui, ua hamau koke iho la kona , malamalama, a ke ku nei ua kiu nei a kakou kiu iloko o ka pouli o ua rumi la.

MOKUNA VII.

Hanau ka Hoki i Kapakai i na Poe Limakoko, Mamuli o ka Noeau o ka Makaikiu Dona Lavena o ka Hema. He manawa keia 110 lee kupilikii, he wa no ka imi ana i kona palekana, a ina e hemahema ana na hoohana ana a ka kakou hiwahiwa i mea e pakele ai oīa mailoko aku o keia i*mii, alaila, e lilo ana oia i moepuu no ka maina o ka puali limakoko i hahai mai mahope ona no ka o-u ana i ke ola mai iaia aku. Ma keia wa a ka makaikiu i lohe ai 1 ka leo kanaka, ua moe koke iho la oia īlalo o ka papahele, a nee aku la no k.ihi o ka puka-amani, a ma keia wa no ua īke sku Ia oia i ka helehelena 0 kekahi mea i ke kiei ana raai iloko ma ua puka-anīani 'la no ana i kiei aku ai. Aole 1 li'uli'u ka nana ana o ua kanaka la ia loko, ua emi hope aku la oia a nalowale aku la iloko o ka pouli. t "O kahi hoioholona lnlu anee hale 1 paa iloko o ka upena umu a owau, ua like a like," 'wahi a 1 ka kakou Dona Lavena 1 namunamu iho ai iaia. īho, oiai kekahi lima ona e hapai ana i ka pukaaniani iluna

j Ma keia wa 1 lohe aku ai oia ( lie lehulehu wale o na leo hauf walaau mawaho o ka hale, a ■ hoomanao ae la oia i ka poiolei I e kana i koho wale ai. £ Ua kiai paaia anei na. pukakomo a me na puka-aniani," ' wahi a kekahi leo a ka makaikiu Dona Lavena i lohe aku ai i ka ninau ana ae. J I ka lohe ana o ka kakou koa ( i keia Jeo, ua mae iho la ka īka-, ilea o ka manaolana iloko ona no kona palekana. Iloko o keia aole

hana okoa ae ana e hana ai, koe wale no o ka houluulu ae i kona mau monoo i kau'iilii aakoakoa i kah> ho:>kahi, no ka haulehia o ka papa hoonohonoho a na powa i manao ai, ano kona )s--nakila hoi. O kela puulukanaka h:>i, ka puah o na limakoko, ka auna o na powa o ekolu kauna ana i hoohoka a 1 aku ai mahope ma ke "Awawa Malu o ka Make," eia lakou mahope o kona meheu, a ke makaukau nui nei miwaho o ka hale a. ka kakou milimili e hoekepue nsi i kela po.

Me keia kulana kupilikii o ka kakou Dona Lavena, aole loa ia i lilo i mea nona e hopohopo ai, aka, me he mea 'la 1 ka nana. aku 1 kona kulana, eia oia ke hoopunua nei e kona mau hoa'loha, a iloko hoi o kona keena oihana ma Savana *'Iloko o keia pouli nui, aole e hiki 1 kekahi holoholona lnlii o ke ano monoguse ke pakele mai a.kakou aku," wah- a kekahi leo i loheia aku ai eka wahiwa. Hookahi wale no mea nana i hookahaha loa mai i ka makaikiu, oia no ka hookaulua loa o keia puulu powa i ko lakou komoana mai iloko oka hale wa. ' E hamo kakou i ka hulu o keia hale me ka aila mahu a. hoolilo aku i keia hale i puulehu," wahi a kekahi o tia powa i pane ae ai. A.-ha!' , wahi ake kaeaea Dona Lavena, "ke manao nei lakou he lehulehu ka poe maloko nei o kei-i hale."

No ke:a hakalia o ke komo ana mai o na powa, ua lilo ia 1 wa maikai loa no ka kakou koa e ai no ke e palekana ai oia mai na nalo kiko mai. Oiai oia e kiai ana o ka loaa laia o ka manawa e hoohoka aku ai 1 na powa, a i ka hala ana he hapalua hcra, ua lohe aku la oia i ka halulu kapuai wawae o ka hale o lalo, a ma keia wa, ua lohe pu aku la 01 a he mau kapuai wawae kaumaha e pn mai ana no ka hale oluna.

Ma ka kaun nana aku e ka makamaka heluhelu ua pau- ka manaolana no ka palekana o ke kaeaea o ka Hema, aka, i ua koa la, ka hiwahiwa a na makamaka heluhelu, he wai auau wale no ia nona.

Ina no ka paio ■ aku o'kona aahuki me keia heluna nui o na powa i lako pono me na mea kaua ke huipma me na niho o lakou, he mea maopopo loa e nau okaokaia ana oia e keia puulu 1 hanauia me na manao hiena.

Ma keia wa eia ka kakou kiu ke kali nei o ka weheia maio ka puka o ka rumi ana e noho ana, aole 1 liu iho, ua ike iho la oia i ke komo ana mai o ka malam&lama kukui iloko o kona rumi malalo mai o ka hakahakā o ka puka-komo.