Ka Hae Hawaii, Volume 3, Number 50, 16 March 1859 — Mai Fatuhiva mai. [ARTICLE]
Mai Fatuhiva mai.
Ua ku mai kekahi moku pkohola me na leta taai Fatuhiva mai. E noho malu iki ana na miaionan ma Oomoa a ma Hanavave Aka, aole i pau ke kaua ana, a ke inake nei kekahi kanaka i ke ki pu ia. Penei ka palapala a Kuaihelani ma Hanavave ; he kahawai ia e kokoke ana me Oomoa, a he kaua loihi iwaena o ia mau kahawai.
“ Eia no inaua ke noho nei ma ke kahawai o Hanavave. He oluolu no na kino, aua Loaa no ika nawaliwali iki. Ke hooikaika nei no maua i ka maua mau hana misiotiari. He 20 ka poe hele inai i ke kula, u me ka pule. Ua paanaau ke kanawaioke Akua ia lakou, aua loaa ka hookui ika A. Ua ao aku no hoi o_Kapuuhonua ika pa-ko-li. Ke ao nei no hoi ia i ka poe wahine' a o ka poe kane ia’u. Ao ka poe kanaka launa mai, ua launa walo no ma na mea o ke kino. He poe noi wale keia poe kanaka, makilo wale, malimali. Ina loaa olo aku, olelo mai la, “he haoe pe oe,” (hnolo ino,) he maikai o mea, e loaa aku ai. Pela ke ano o keia poe kanakn.
Heuuiloaka pilikia o kanaka, i ka pau ole oke kaua. Ua ku kekahi ulii o Mootu nei ika pu, maluna o kona waa Ua ku ma ka wawae, ake ola nei no.. Holo mai hoi o Anainoa, e kaua, E lawaia ana ko makou kanaka, aki mai lakou ika pu. Lele mai la ko makou kanaka i ka lae kahakai, a lilo aku hookahi kaulua, a hookahi i pakele mai. Ki aku lakou nei i ka pu, ku i ka poda kekahi ku boi kekahi, a ua ola no. ua olelo mai kekahi mau makaainana o Evaeva ame Moola nei. Ina e pau.ke kaua a Anainoa, ua pau loa makou i ka hele mai i ke kula. Ke olelo mai nei oe, he mea luhi make hewa ia, aole loaa mai, ke noho nei keia mau kanaka, aole hele aku. O Anainoa ka heie mai, nui ke kani ana o na pu ma kai mai o makou. Lele mai na poka, a haule ma ka puka oko maua hale, Aole i pau ke kapu. Oko makou alii, aole i pau kona kapu. Ua ainoa no hekahi mau hauinana a maua me na wahine. Ua lawe i na moeua, ame na mea i hehiia ena wahine. Ua lawe hoi ika waapa i eeia ena wahine. O Muiainui ko makou alii, ua hele mai ia i ka pule a me ke kula, a ua haaleie ole nae i ke kapu. Olelo mai kela, “ O ke kakau' ka mea maikai ioa, ku mai ka moku palapala aku, a loa mai ka waapa, ka pu, ka pauda.” Pela kona manao waiwai. Hoowahawaha mai kekahi poe ia maua, “he mau mikī, (inisionari) lapuwale loa olua, aole waapa, o Kaiwi ka miki waapa. Ua ilihune no au, ua pau kahi lole, ua pau . loa ika hsffh, ika ai. ika ia. Ua pau aku hoi na mea pono a ka wahine, a noho pilikia maua nei, No ka pilikia, ua hooikaika ika mahiai, aua hele ika lawaia Ke kali nei i ka liokuap, i weheia keia pilikia. Ke heie nei au e paipai iwaeaa o kanaka. He mea oluolu keia hele ana, a he oluolu mai ko kanaka e hapai nui i ka hona a ka Haku. L. KUAIHELANI.