Ka Hae Hawaii, Volume 5, Number 17, 25 July 1860 — Ka Pohaku Kihi o ka Hale Mai. [ARTICLE]

Ka Pohaku Kihi o ka Hale Mai.

K like me ka olelo hoakaka mamua, ua hahau ia ka pohaku kihi o ka hale mai o Einma ■ i ka poalua o ka pule i hala ae oei. Ua akoakoa nui ka poe komo iloko o ia hana ma ka bale pule o Kawaiahao a ua hele huakai c like me ka hoakaka ana. Nui loa na lii, a me na Lunamakaainana ,a me na haole, a me na kanaka, i komo pu iloko o ka huakai. 0 ka Moi, oia ka Pere8idena o ka Ahahui nnna e malama ka hale mai, kekahi maluna o ke kaa lio. Ua hele mua ke Alii wahine i ka hale mai, a ua noho mnkauknu malalo o ka lanai i hoomakaukuuia. A hiki ilaila, p.ule o Limaikaikai ke.Akua, ' h pau ia, ku ka papa himeni, o ka hale pule 0 Kawaiahao, oia hoi o Ka ma, a melekekahi liimeni, na lakou no i haku. Eia no. 1 E oli aku kakou nei, Me na naau a pau, .1 ko kakou makua nui, Ka Haku ia Iehova. ‘2 No kona aloha maoli no, I na kanaka a pau, Ua ku ka Hale kamahao, He Hale e olu ai. ;» Maanei na eha e pau ai, Na mea nele m», Ka poe dula ole no, E. hele mai lakou. 4 Hauol.i kakou nei a pau, 1 ko kakou Moi, Liholiho me Emma pu, Ka» lokomaikni mai. Alaila hai mai o Aukina i na mea iloko o ka pahu i hoomakaukau ia e hookomo iloko * o ka pohaku kihi, O na kii o Kamehameha IV a me Emma; o ka Eaihala ma ka olelo Hawaii, o na Buke Kanawai o ke Auponi; na nupepa, Polyneaian, Comtnercial Mverliser, Hae Hawaii a ine ka Friend; o ua inoa o na kahu o ka hale mai; kope o ka palapala hoohui a me na rula; na inoa o ka poe kokua pau ia, hlo ka hana i ka poe Frec Maaona, na lakou e hahau i ka pohaku e likp me k.o lakou oihana. Ku iluna ka Moi a hai i kono manao imua o ka lehulehu; he olelo maikai kana, kupono loa; eia malalo nei kanaolelo: “ Ua loaa no anei i kekahi o oukoil ka mai, ka poniuniu paha, i kahi oneanea kanaka ole, 1 ka manawa e kukonukonu ana o ka la, a moe iho’la i ke kula, i kahi kauhale ole? A heaha la ka mea i kau nui mai i ko oukou maka? Aole anei o ka malumalu o kou hale, j 0 ka palupalu o ka lima o kau wahine, e lomi mai ai i ka nalulu o ke poo? Aole anei 1 loaa keia mau makemake ou, no ka mea, he :< hale kou, a he wahine kau? He mau lako ke waiho ana ia oe, a i kou ike ana iho ua maj | oe a ua pilikia, kau kuke mai i kou mau maka ka hale, ka wahine, na koiki, a rae na makamaka. Ua nele anei kekahi o oukou, a kahi malihiiii, Joaa ilaila ka mai, ka pilikia, ka nawaliwali, aole anei mikou i alpha ae i i na makua, i na wahi kahu nana i hanai, i na , makamaka hoi o knu wahi hanau? I loaa ia ( oe keia mau makemake, keia aloha ana’e i na mea i haalele ia e oe mahope, uo ka mea, 1 he keiki papa oe no kahi au e aloha la, uo i ka mea he keiki niakua oe, he nui oe na kou kini, he poe kiekie oukou no ia wahi, a nolaila, i kou hele ana i kahi e, noho oe iloko o ka hale o ka malihini, a loaa ia oe ka pih- 1 kia, kau mai ia oe ka maka o na makua, me I kou mau kini a pau; aloha mai oe i kon one , hanau. . Ina pela na manao o ka poe c lako mai ana, ina pela ke aloha ae, ka iho o ka poe waiwai, poe makamaka, e pilikia ana, j pehea la ka manao, pehea U ke ano o ka mal o ka poe ilihune, o ka poe hemahema i lako a pau o ke kino? Owai la ka lakou e aloha ae, aohe o lakou makamaka ? O hea J fa, o ka laula a mc ka loa o ka aina, ka la- j kou e i iho ai, “ aloha mai la kahi o makou.” Aohe o lakuu kioi» aole makamaka, «ole hale. O ke anini uliuli o ke ao lewa, ke kau- I

paku oko lakou hale. Oka papaakea ulaula lepo o ka honua ko lakop hua m«»ena e waiho ai iloko o ka Mai. ■ | Ina nae hoi e kikoo aku ka lima o kekahi{ mea manao lokomaikai, i kekahi li Lazaro,'' i e waiho ana ma kona ipukn, me ka mai a ine i ka pilikia, a houkipa mai oia iloko o koua | hule, a hoioi a maemae i kona palohehe, a haawiaku i ka ai, a lapaau nku i ka laau, a { hoaahu a(tu hoi i ka Inle, a ola mar o»n mai; kona mai oiai, a pakele mni oia mai kamake | mai, heaha la kana uk.u e haawi aku ai? Ao|e ana kala, aole ona waiwai, o kahi ola wale no a, ke Akua i haawi mni ai, oia wale no kona waiwni. Houkahi wule no ana uku, j oia kona haawi mai i ka mea nana oia i hookipa, ke aloha koliuliu o loko loa o kona naau. ■■ Pela kakou eku nei i keia la. I hele mai nei kakou e hoomoe i ka pohaku kihi o. ka Hopikala Moiwahine, He ilihune ke kanaka Hawaii, he mai ke kanaka Hawaii, he makamaka ole kona, eia mai ka lako, ka Inpaau ia mai. ka molama ia mai a hiki i ka inanawa e ola ai. O keia inau pomaikai, he mau pomaikai loaa wale rnai. Nolaila, aole anei e pono ke linawi ae kakou i keia la, i ko kakou aloha, me ko kakou mahalo i ka poe naau lokomaikai, nana kakou i hookipa, nana i holui i ko kakou mau haumia, nana i hanai i ka ai, i lapaau i ka laau, a i hoaahu hoi ike kapa? Ke ninau aku nei au, aole anei he kupono ia kakou i keia la e hoike ia’i ma ke akea, ko kakou alohu no keia 16komaikai nui? Ke ninau aku nei au in oukou, e na Lunamakaainana, ka waha olelo o ka lahuikanaka mai o a o, aole anei he kupoho ia’u i keia la e hoike ai i ke' aloha a me ka inahalo o ka poe nana oukou i hoouna mai, no keia hana lokomaikai a kakou e hoomaka nei? {Āemaikapoe Lunamakaainana.) Ae, he kupono io i’au i keia la, e lilo i mea nana e hai ma ke akea, a imua o ka lehulehq, e like me a’u e hana nei ano, i ke aloha o keia lahuikanaka uo keia pomaikai nui i loaa wale mai, a e hai ae hoi i ko lakou mahalo, i ka poe a pau nana i hookupu, a i kokua i keia hana lokomaikai, ke kukuiu ana i ka “ Hale Mai o ka Moiwahine.” Pau ia, ku iluna o Anaru ke kahuna pule o ka poe Free Maaone a pule i ke Akua. Alailn, hookomo ka Puuku i ka pahu iloko o ka pohaku kihi; a hana hoi kela mea keia mea o lakou rae ke kuea a me ka lu, a me ke kila; a maopopo ka moe o ka pohaku, hele no ka Moi a ninini no i ke kulina, a me ka aila a me ka waina maluna o ka pohaku. Oia no na houilona o ke ola, ame ka olioli mau o ke kanaka; alaila, amene like mai lakou a pau. Oka pau no.ia. He la maikai no ia ma Honolulu nei. Ua maopopo ma keia hana ka holo mua oka naauao; mamua aku nei ka wa naaupo, aole manao nui ia ka poe mai me ka ilihune. Noho wale no lakou me ka pilikia a make; aole wahi e pono ai. 1 keia wa hoi, ua loaa ka hale lapaau me ke kahuna akamai, a me na kahu nana e malama. Aua nui no ka poe i ola me ke dala ole. O ka hua keia o ka olelo a ke Akua i hoolaha ia ma keia Pae Aioa.