Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 10, 8 August 1918 — HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA A ME VINICIA KE KAUKAU ALII ROMA HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA LEDE LUGIA A ME VINICIA KE KAUKAU ALII ROMA

HE MOOLELO NO KA HAKOKO ANA O KA PONO KRISTIANO ME KA MANA HOOMAAU O KA Emepera Nero

Alana a hoolaa ia aku no ka pomaikai o ka poe heluhelu o Ka Hoku o Hawaii

MOKI'NA I KA MAKOA lIOAHAKAn Mf KA»% KKiKI n'ANAHKA

**A«. u* kok«t« ī» kao-i '» k» 1 !» w*t» Inhn! hihlu 11« k*hes m«< I» o »i ks pw Y»tHki 6 k«k«« «%u s«k, itn »1« i h*tt*n.ift h**l ar»* # n* k*h<»a a* b r»<> hoi yo« I k* Uhui "U<gī«n« «• ioko* mai 5 ko I#k«u «oan. A iMaioll o ka k»he i«, «ns n k» rrti t o lui w#i»ai o V*oio8«, tm aU 1o rrat la bo keta laliui hihio, a nee imna no ka h«kakft ana, a me k* man*n mii e 1t«» an» ia lakoo ka waiwai n k««« M<»i na«a o iakoa. Manmli o k» »ui 2<>a o kei« mno h»un«fl« iWMtOft u keis mau i«hui hihin nn k»»a»o ka hop , »hopft ' K»-landi* k» £ua#pera o Roma rte», o hele Jf>» UWii ki h»unfc€lf» o ka hakaka n kei» po? hihio iion* o ka p»lfna a\m o ke Aupui i an° Ke!ftuilioa makemnke ole' no hiJ e k'imo «r«l* aku »loJro o ka hihia o kei» j»ftt* Ui»ui hihin, ua k«kan kok* aku U oiā i tc* AHhikauH *• kiai Mfia i «» paleoa ait a o R'»ma n» t« at"U waiii, nia h»>i n noi ana inia ? hm k ke *ku tv.fi ke Alakai o !bhtii Laigiana, ae nni aku ia lakou anV lakou e koi»a w« r !« mai linko o na palena aina o R >ma, Da ae mai ln oo ke!a maa Alak.*»? Li*gtaōft, a tia a»t»o|ima roai U i ka takmi hoopaa «f!ike, a ok hoopaa ae!li*<? a tra'poe liihiu nei, »>ia ko ka w*hihe ST>e ke Vft!kamahihe a ke AHinui o ka p*»e.

I>iigiara, oiai, ua hor»msop >p \ n" oe i ke ann o ka lio nee kaua ana *> keia poe hlhiu, he lawe pu no laknu i ka lakf»u m.- u wahine m? ka lakoii nrau I?amaln i ke kahiia kaoa. O kau Lngia k'u i kamalti:> abu nei i a oia no kela knīk^a kela Alakai naio ka lahui Lalg ; ana._ a ua lilo hoi oia i kei» 1a he Ui pookela malalo o ka m?lBii'a ana 'a' ka w&l»Jt.o a ke Keneralfl kahiko " M Pehea i lohe ai oe i keh mau mea apau aui hoihe mai rei ia'u?" wahi a k* H;>4»hana'«J i ninao aka ai 1a Vin cia« "Na Auiuaa P«fautisa ?m fi< t i hoike ma? ?a f u i kr!a A')!r no i a'e wale frai <<-!* i,->e hlhiu i oa palena aina o P.oma, aw, us< iiouiHia no n* kaua w&waena o lakou, a ua make n Vaniusa ttme ke Aiii o' ka p-.e Y ? izak s , a ua; Anhee nae ka p-e a ua -A»lovaie kela Al .H' niii o' ua p«'e nei, a n<a ia rmin*wa mai a huea i k«ia fe, āole !oa he mea j lobe ia mai iio ka mākuakHne ! keia kaifcamahincJii o ka po*; Laigiana. He nianMwa pnkoln waie ooi haia ae oei, ua rtifke aku io ka makuahineo Ma kaikamaiiinPiiiU 0 ki lahui hihiu, a ua woihf iho U 1 Ma kaikamahine ma ka J?«na o ke Kenewln ftinna, n ua hiki '>t« 5 keia KeneraiaßowH fee hoouiaooepii i ka tnea e hanaai no k«la kaikaioihine opio, a ua hiouna aku 1» oia i ke Kiaaina o ka poe Kelemaoia m&iak. o R.mn, oia' ho? n PomapomĪßa, ai ka pau ftri? o ke knua mawaena o na Rotna me kn poe Catite, ua huti hoi inai !a oia no Kuu>a nei, i tia ae aku la no hoi k&

|Mrtknoke K«UnakanhaU» kauiM'iH ! n R vrii!i nt*i niR k" K"« I*nakita." « mahope n kona %aa li»»». #ukNif an« kna rijiat)ln#i»pia «k« Aui |ii I»i a t> ks P<* r*sjff N rta. t»i f)f>"P«d ia b"i V"riB tnati H»i 4 me mi fi »U- 1 k». n»o »f«* o keU hu*k»i Unik'.ii " - «i» m»»"p i> > *-le »!»■• U UU k* men f hnnn ;>f n" kf)" ;k«ik*M!n>:!ne o k* Uhui b ? hiu t fi'*iaila, ua '»i« ī K* hti:> i k» n»nlif>'ni !>itnu ) k«M.it kaikuHhine, oi* h'i «Pot>»;I>.>ni *, *u k» h-.i k §Cenmia knhik-» P M»keU hmne *> P unapoina ua U)alatn;< i« kei« kaikari»Bh:ne o k& lal.u' iihiti, a liiki wale »m> i kd i lilo uio aku ai ke «loha pt'jp»j' l<.a o kc!t M«#n«hin€ R'Ut»«* a «iai he Mrtku»b)"e R<>f)»a oU , HeiM, aua aiakai aku l» ia i kt-i; , <Bik»tr)«hi{iē oka l oi liihiu u.t< j ke a.Wh#U o ka <■!» maemae ai.i, »j ia ylti ae la te olu nna <» kel» K&i k*mahine kulMna kiekle o kel>< Uhul hlhiw o L»igi«na, a t?1o o!» •* fC«iKAir<Hhin« h«n<»h/ino n<i keī« | Home o ke Ken*r;ilß k»hlko, a u; : 40 p«j ia «ku la ola ! ke a»io fio< marm hou o kn p<»e Knrtst?ano; e he bla he w;<hlne opi . oia j !'!• kor»a olā ana'i ōla'maemae anā N>>

kona kuUrt« ni. ua !?ke o"Pi»mftp«»i»t kn wahine pr.n«h«-!<? a krt R.rieper-' <«e k« ln»a piko ok« haute !h : u tr a kh anae» a n« Pometer'«'ttt'" nani o k"" #a ololau, He oi ou j hiki ole ' kekahi ui"o R »«ia nei ke uka!i BfeL' (iiahnpe o' kona "meheo. Ota H»o ln ka'mea'p'tr i kela Ui pookel.a o k;< t;»hoi e."

' Ma keia'huike an:t mai nei i/u ) keia ,mo<*!«-J»» o keia kwikamnliine «■ «a lahui hihiu, *<«- >ha )!>o J»t kmu iua»»)rti> oj» i.» t»iea e kui' VitiicU »l<tha7" "KU kw'w »uett« hojk.«' aku m ot*, i kēU ui i h<»u<iaat ia «j na akua, >• lits ui iu® «»i«- i»t.j «'u i ikt ole ai twae»»a/» k» fj<>b IleU ne, ua gai!i nka oia i ko'u puuwai, » mamuii <» ko'u haule a»«a i 8« aii.ha iaia, ua hele mai nei whu in <te e imi i.n.a kokua iina «uai ia oe «i,»»i e kw» Aitzk&la ahhn, uiai, ua ike no wau ua waih.o U »li>ko o kou puaiu kf Ms uue. ka ua.ialea, a ua hiki no 'h

oe e ii»'u īua ke.U fiiea. K h ></luhe aku aim tu> i kau mau Aiakai aua, apau e t;ono ai.'' ■'Ua itk« ami k«ma v v^?e k* hopu »ku iwe ~k-rt puhi muliwai, ai ••ie tne ka ī'a Bidina anei, av hiki oie ai ia oa e kuu keiki ke iwpu akuiaia?" ku« Annkaia» aoie keia l e wa īhi m hmimakeiika, aka, «a naake'wake io whu ia ce e kokua niai iu'u. I kuu hoi at»a U)»i iitai Asia tnai. us hoaunme wau ma fca iieinu o.Mop»Ba, a ia'u u»a ia wahi loaa ia'u kekahi naoe Lhaiie, a ua wehewehe ma» Ih ke Kahunanui o |oa Heiau aia ia'u i keia tmv u]el'>: I' Mamuli o ko'u haule ike |aioba, e ioli ai ke «no u ko'u oia aoa» a lo» f> hooko t>Se ia keia a!•>)>» o'u, «inila, e iil» &m }a i mea houUia i ko'u uiau uooooo waikiii. t» iiiu liji ko'u oia aoa i mea h>>> awaawa ia uiai u>a ia iiupe aku. M iiia iiepiaio kela u>uti olel.u rf&nana |h ki-la Kahuoanui o kela Htiau, |<ilt»iia, uu ike m> wau aole oe i i faakeoriake e kuu Aankaia je lilo ke j .ila apa o ke keiki a kou kaikuahiae i i »>U uluia wale uo."

"E kou keiki, mai manao mii oe i ka I> j in»u uieio ho<»txiakenka, oiai, i«<e yiea hilin«i wau i na qjoeubane O Piiin« g£kahi o ku kakou Akeakn'uni, Hole on» , v ;jlinai i na aku» # kakou e iiihoai arf;i ( he hiim»* /ane »ift i nn moeuhiuie. A«J© no hei t*e e fjjaa;io m«i ana e l»lc » ooau aki' nei ( e iiooiaio nie jn ai ka uifio o kau moeut.ftf»(H. K 1 ? hUiiini aei iiii wau i ke akua u fce wj.<ha/a ki»i mai nei n<» o VeMtB3 ! kā pne t» tsilinaī «k» :'na a oia no ka

I 'nea !;■ n* e.h S na uf.«t e «Toa h h «t>V(ihi 4 S e paha 1 na ir»Bn«%|!iiH 5 rr.au k»!ifee, a be mek p«!ia e kuu fettki * ho"n>»t[i»'jk*u knVn i uipu e «liu 83 itou» o k »na *'t < » k*'U AnaluU,, he ♦;*«>?* U}»nl«hi w*ie uo hui puka «in \ m Jclu uuUu, aka, u ka iaa nau *ku S Wii e houko iu «i ia utftu ola ka Oita uui lu» " ** A Ja»ia. e kuu keiki, n<<lt Kh oy hiiiiiai i im umna')akamni, ti »j« i ka tin«uao iiui o ua K,«huo«? 1 ' "He hilinai no wau c kau Ati»itk&, o ka hNa» nMf <a'u e innk«ri;ak« nti ts hana akn.it > ua hana i>ei a*u > uj2ikea»»kfc ai e naaa ako, uia r*o ka haoa e hiei ai e o«)ufcu ia ka nje± u*u e umkeiualtf nui iipi, o:» h«.i, pehea la e luaa a* fc« Lede Logia ia f u, a oia ku'*' «auiu i hi'lr uiai nH v liui la oe, < «ukua mai h«»i <»e ia''u ma ke kuhi«uhi ffi« i ke aluhele e h'lkl ai wan * iu«jh*ua a«u, >. lilu keU U : ok» liiua hihiu ia'u." "Aule oia he kauwa kuapan. aiuiki ai la hui iu oe e kum u ui iaia ile ula an<» kuon«*a k 'iia, uu k*> ii«iitie mablnhi i«» im ia »>e ke iut> tko, nia nu ia irw« ke K*neral>« tiahik j, ua hiki !> a mīh ke kok ua

»nai i» i»e fīm nao e iimke iiake c>ia e naoa pfl«, A<d« Ht>ei n<> h<>i hf kupotio ia oe kn hnike aku koti makemnke inia ai knna wahine h»i?"

I **K kntJ Anakul , ne I hooI wiopi p.>l le ano o Poin pauia ka j *irahit»ft a%e Kfn*ra!a ; k.-ihiko. 0« aluha aku ke?a R >ma 1 k«ikßfDtthine hihiu rne. lie kaika-imhine «h», a he i»«a paakiki ma»»U uo kn ho >pa in »k<) o Ita iiiawao Mnku»hine Rom«, 4 he hana hiki ole n<« hoi in'u ke inwe limmini nai iai« mai ka p>li imi o kela ohaua o ke Kej.eral« kahiko. K nooi»wj mai ue e kuu Anakaia \ kekahi a!ai.tle e hiki ai u'u e lawe .nai iaia n>e ka h:>eha it« aku i ka mauao o ke Kener >la, a •ia alahele hoi e kom» mai ka lima mann o K«ia tra, ao oe hoi kekalii u na puualiele a Kaigira."

*'0 kria wahine R »ma au i i!io niai ia, li« uahoa i'-i uo «>ia o ke auo oolee. I na aole f> P.-mapunia i liio i wjhine in Au'iiBJ Pjt.mtisa, liaila, ua ku[>.ino lna oia e hooJuna•t.a«i ia i *"mea kaniknu" uo n;» »hana p«»iuo, a nana hoi e 4ar;iVau 00 na p >e make o na p -e Hima, uia m&oii no ke kuiaua kupono i kt!a wahUie a ke Kenfr .1» Rou>». I «;> n» e knkulu ia oia i«e na kii A'kuptka i hoouiahM» a i ialoa ia hoi no na maknhiki Iwihi loa, alaila, r <oha atia no keia makuahiue R t'ua (»tai, o k >na ;ino kup >no ljan i ia i kq*u epanaō," *'J£ Pett»roni; sh>, e Pet 'r.>n>i »a <*. Aoie'no paha he wa ou e'iīoonoo »i ike ano k o ke ol« ana, K piha ru«o »t)8 Tīo oe me na oIe!<» «n> iioeuiakeaka, &o!e anei hoi oe e 1 000/ioo .iiai i ka ruea kupone a <aua e han » aku ai. !C waih < lun ko tcaua kamaillo ann no na Hi inlu» ta o ko Aikuplka, aia no hoi a ka uo ka p<>e mnke, alai!»», <amHiiit> kaua ty> ia inea oka i«loa' ia. K hoohaii ae hoi i k;i kaua kaaiailio ana no ka*u me,« i he'le mai tn i e i«ti ia'ōn, a « nonoi aku hoi i «uU' tnau kokua ana mui." (Aoie i pau) ■

Ma ke kahua kauu o Faraui, [i.ini 31, —11« elima imhu Hoa o ka Aha<4el>> Lnhui o Auarika> i makaikai ae ma kekahi waht kiekie i ka hooiU k*u,i aua mnw;ieua o na koa Atuerika ine aa K«-ieiuanta, a, ia iakou e u<xia aua i k« hakaka ana o aa aoao elua, o ku wa no ia ! houWle ia mai ai na poka pa-hu uiaiuna aie o ko lakuu mau poo mai na ICelemania mai, a ua haalele U k 1 l wahi u Imi aku la' i ko*KikoU'p»kfifc ( '