Ka Hoku o Hawaii, Volume XIII, Number 33, 15 January 1920 — PUUANAHULU I KA UKA IUIU [ARTICLE]

PUUANAHULU I KA UKA IUIU

I ka Iloku olino o Hawaii ame fca ī'imalioopon<ipoi\() kanlana,' aloha nui. Hoomanao na Lunanui ame na 3ala o ke. Kal«im Kepuhalika o Puuanaiiulu, 110 piha aua g ka makahiki 0 ko ku ana '> k'.: Kalapu.. . , .

-Ma ke toabati Dcc. li, lt>ls) nei i maInma ia ai lie paina hiau nui maPuuaua■hnlu nei i luluu ina moa ai like ole no ka piha ana o ka makahiki o ke ku ana o ke Kalapu Eepuhalika o Puuanahulu. A'a akoakoa ae na lala apau, a malaila .a.e. ua.lalu apau, a uialaila ae o Seuato a Uiihen llīikl, .Turl<je .T, A. Matthewnuui. Tl. M. MuUer ame Jos. N. Komomna. I ka pau ana oka paina ana, ua kon<i ia <KSenato& H. Iltn<l e paipai manao, a ua kamailio iiiai nuhoi oia i kekahi mau olelo uui

| Wahi.ana: Mahalo nui au.i ua-laia . o I keia Kalapu, i ko lakou kanaka makua liuaoli' ma ka lioomnnao ana i ka pilia I a«a oka makahiki o ke ky ana o keia \ Kalapn. He oiaio,. o ka aeao liepupalika ioia ka aoao ikaika ma ka aina īuakna, a ]>ela nia Hawaii uei. , 0 ka aoao Eepuhalika c.iii ka aoao nana i alakai ka hapauui o u-a manawa ma na hooponopono aupuni ma ka aina makua, a e alakai ana ina keehina e hooi mau ia aku ai ke aupuni o ka lehulehu, no.ka lehulehu inao ka lehulehu, niai kinohi mai oke kukulu ia ana o ke aupuni makaainana kaulike, & holoinua e like ineia i kukulu ia ai* no ka pono kaulike o na mea apauA. walii liou ana: Ua hoouna oukou i'uu i; ka Ahaolelo-mamuli no o ko oukou liilina! iau, a. he oiaio, ma keia niahele Ui. ske aii o na Mana koho a pau loa non wale no ahe 74 lakou, a he 2' waie no ua kaha hewa laua a iuu 110 aole laua i kaha hewa, ina ua paio io loa nou, p<ipai uui ia. lau ma ka Ahaolelo, aoleou kamailio nui o kau hnna uui o ka noonoo i ka hanaia 6ka pono, a melie ala iau e noo-

j noo ai no ka hanaia o ■ ka pono a ine ka j uolomua o ka aina, mehe ala o ko ou- ] j kun mau lieleheiena a mo ko onkou mau | j niaka e ī nna. mai aua iaq-oiai au o hana ] r ana he kauwa na ka lehulelm ellke me i I ka oukoui hoonna ai la'ue kiai i ko ka-' j kou pono Paipai nui ia, Me na leo huro ! mai ke anaina mai . A ke mau nei no kuu hilinai, ia oukou'a me na lehulehu a pau mai oao no ka hanohano o ko kakou aina aloha, a o mea e lioomau ia ! aku ai ka holomua o ko kakou aina, e j hoouna oukou i na poe kupono maoli o j haaheo ai, ka makaainana maluna o kona aina makuahine, a ine keia. mau manao ke liaawi aku noi au i kou hoomaikai nui ia oukou Huro ke anauia m« na paipal linia ana. Hoolauna ia mai ke Keonimana E. M. Muller e ka Peresidena. Wahi ana. Aole au i moeuhane mua e hm ana kakou, a eia nae, .ma ke tele pona. ua liui iho.la au ine ka rereKidena e kono iau e hele mai no ko kakou lmi pn ana ma keia paiha no ka h omanao anai ka puni āna o ka makahiki o kona ku ana, he Kalapu ma keia maheie a oia au i hiki mai la a hui kakou me na manao ohohia no keia la. He mea nui ka hoomaopopo ana ike ka aiia" o kekahi ahahui manmli o ka lokahi, a oiai o ka hapanui oia ka lehulehu, a o ka ka lehuiehu « apono ae oia iho la ka ikaika a oia auanei ka lanakila ame ka mana.

0 ka hapaiiuī oia ka uiea naua e alaleai na hana no ka lohulehu, aok> o ka hapa -uuKn, e loaa ana ho paha iih kuee, aka, e hoopau ia no ia mati kuet ; ma ka hooholo aua aka liapanui, a e alakai ia kakou i na vva apau me kela moto ma i> ka leiiulehu. .

O ko kakou aupuni makua, ua kukulu ia lie aupnni makaainana na ka lelmlehu e apono, a mao ka lehulehu e hana ia ai na hana apau. Nolaila, o ka aoao a kakou e ku nei, he aoao no ia i hookumu ia ma ka aina makua no ka lehulehu e haawi ana i i:a hooponopouo aua na ka lehulehu e āpono, a oia kuleana ka kakou e alakai aku ai no ko kako\i Aina a uie kona holomua. Aole au uiau mea uui e 'ae e haawi aku ai i ke Kalapu, o keia wale no. 0 ka hapanu», oia ka Mmlehu, a pia ke hana i», a e lilo ia i ru!a no kakoū e haua aku ai, a ua ka lehulehu e apouo u<» na mea «l>au. A ke haawi aku nei au i ua hvK>uiuikai ī ke Kaiapu me ka malialo auui Kw. l'a uol mai ka iViv.-uleua m li. M.

Muliei o iU' mai ota v lilv> i Moho i.un». makaaimma ntu koiu Kau uv uo ka Hale » »1« pam> mai oia, « ia u kokoko ukvi īa wa, alaila oia i»uo mai i keia uoi. r»ijwu uui ia uie aa lto ohohiu o ke auaiua. Hoohuma ia mai ka :ncu kAuluua. .rw!fi»> J. A. Mattho\\umu, ; i o K M, Muilor kn muholoololo. \V*lu aua; H*uoU au i ka iko aua. he Khl koia u.> ka aouo k& 'aoao o «Ukai rtna 1 ka makt,\uuke o ks. | in;\kAs»in;nui e liko n:i moa apAii su;i na! i han» o kona ainu ana i noho kuj>a at.! | Aok' «u i>oina i ko kukou ano maka-1 uiuAim Amvrika oiaio» a inaia uuo no | oukōu i knkuju ai i koia i k;Quia nona kanwka m«ik«i apan o !tuna,;ikn Hi no konA niu* ann* kona iu m-, \nāj knainiom liko, i l » m»in> *u iik» oukou U* iuaInna a u* iko «u o na Koua j»uio kouoi aoio Svm ia e jK>hu ueu» koiw m«u auV anu- ko.;,i k> 1 t*i** ioho lu* a'u o hvVih#Hko *i, ti v i Kf». * nsui konn hiouA. K|w{tok< %m n« auu Uka lukin*> [ i iko i kokaiu L&hui o likv,

[ nu* (.uki>M e na Hawah, ka olnolii, !• >k"_ ;msik;ii, h<iokij>it, a• heahea, ; a_ ma īa tna oi loa ākn kmi alohn no Hawaii. He Hepuhalika kakou aj>au loa, a o ke kumu o ko kakou hoi ana__iloko oia aoao i hiki ia kakou ke ike 1 ka pololei aini> k<' paewaowa o na hana a k;i ]»»' kakaikahi r> aka ana e loaa ka lakon inan nu-a i makemake ai. Paipai nui ia me ka niaiialo anui ia oukou.

Ka hopo'o'J'os. X- Koniomua. Hauoll nni loa ena Keonimana oko Kalapn, o kakou apau na koo o ka aoao kahiko ( ka aoao o ka īehulehu oia no ka inana e alakaai ia kakou ma na ninan pili i ka holomua o ka aina, oia ano ka. kak< >u i makeniako loa ai e hana ia, a oia ka ka makaaūi'ina hana'iio koifa aina, oiai oia e ola ana a e hana ana, ffe Kepnhalika kakou no ka lehulelm, aole no ka poe kakaikalū, lie Kepulnlika kakou [no ke kaulike, aole uo.ua liana kauhke ole. . .. Okakouka leluilehu, aole o__ka poe kakaikahi, o kakou ka hapanui, a na ka hapamii o uiakai ia kakon.

Hauoli kakou i ka loaa ana o keia la a kakou e haaheo nei, ua hanau ia k<-, Kalapu a ua loaa he la noinv i hanau iai Me keia mau olelo poliOle ke haawi nui nei au i kuu hoomaikai. Aloha kakon. Na manao hope mai ka Pere*i<leu& mai oke KBlapu. Hauoli nui a piha nie na manao hoomaikai ko kakou hni ana a lohe ina olelo a me na. manao alakai mai ko kakou Jsenatoa hanohaiio mai, a mai ka mea mahalo ia J. A. Matthewnian, a me ke Keonimana kaulana E. M. Muller ame ke Kumukula Jos. N. Komomua. Hauoh nui kakou i ka loaa ana o kekahi mau olelo hoolana waiw r ai nui mai a lakou mai e hooeueu aua ia kakou e lilo kakou i puaii nee imua aole e emi i hope.

.Vla ka aoao o ke Kalapn, ke haawi akn nei ka nui am' 1 na lala ina hoomaikai ia Robcrt Hind 110 kana mn. kana pookela i keia Kalapu .i ua puaa ■momona 110 ka paina ame ke kaa Ta rat;i no ke kii ana ina lala ma Kohanaiki a me Kahoa. ' Aia W. H. Beers 110 kana kokua- no $5.00 no na mea ai, aia Hon. H . L. Holf?tein, no kana makana palaoa mo'a meaono ma o Tliomas Xahiwa la, a ia (i. P. Kemauolui no kana makana palaoa mo'a, no ka paina, aia B. M. Mullemo elua paliu waimomona makana no ka paina, a pela hoi o J. N. Komomii? ao kana kokua paliu waimomoua, A ma ka aoao o ke Kalapu ke liaawi nui aku jiei i keia mau ho#baikai ina Keonīmana maluna ao no ka lakou mau kokua. Ke hooki nei m<- ka mahalo. J W. H. I. KIHE, P9residena o ke Kalapu. I'nuanahulu i ka luiu, Dee. 17. 1919 v