Ka Hoku o Hawaii, Volume XIV, Number 43, 24 March 1921 — KE OLA O KE KANAKA [ARTICLE]

KE OLA O KE KANAKA

Ma ka haiulelo a na Polojw ka o ke Kuia Kiekie o nei ma kela pule »ku uei, u* l)»>iniai !a i laua penei iuium o ke an iina kanaka e boolobc aku ana. "Ile piuepioe ko kAkou lohe ana i na mea'i pon«tJu o ua kanu frliie rne ke K Uala, Kapiki ame. iu mea kauu n« « na atu> e uJu aua, ua ha'oha'o kakou nohea mai keia puiialo t o keia roau inea ulu, a«l« anei he ui(iu holo b«)un« auo e ka men uau<i lakou f hoopoiuo aku? Ke huh nei na kanaka Hkeikamai i ka laau iapaūu e ia aku al keii kupuino, a ua loa* no kek «hl ano e tnr»a itt aku ;»i, nk'n na rt . ao!e i n«u oono »ua a ke hu;i nei uo > !akou i keia wa. l'a nui ko kakou .min-'»mina iī'm keia mau mea uhi n ) ko lakou uhi| ana r»t r.if» ka poiuo ole, nk-%, he ' hookahi nka i ui ae o ka Mwlli ake kenaka e hoomaopopo. ole ne* ♦>ia «o ka ma'i ponalo o kona^ola

I ann iloko o keia ao I Ona ma'i ponalo ala. ,-nana i omilo nei ke maikai an<t a ko kanaka, oia no ka ukn maluna o kona klno. Aole no paha leakou i hoomao* popo i keia mea> ua kuhi uo kakou he oia kino maikai no ko kak<m lini wa apa l, eia nse, i ka loai ana t 1 ka ma'i a makt;, aUila, olelo Jkakou u* m»ke o men no kn ma'! elike hoi me ka make ana o na me-> uio.i k<i pooalo. Aia ilona oke kino kanaka na holoh&lona likt* o!e, elike me ka | ukupo<', ka ukupapa ame ka 'UKU*] lele, a o kt-ia poe holoholona apau! he mea hilibali mai ia i k* anoano; ma'i i ke kino ke makaala o'lf oe c.| kinai akii ia mea. Oka ukupooe kolo hele ana ia mai keknhi kiuo kauaka a kekabj kioo knnaka, me k* halifi?ti an;i i ka auoano ma'i mni kela atn? Utk\ mai, a i koua wa e aiei ai i kou poo e komo ann kela *no,mo mailoko o kou koko, a e lo a ana ae : na mai like ole, ka palahe o k« i>o6 m« k» ws'uwa'u nnui ;m, a mai kel • anoaue a loaa oe i k» aia'i piwa O ki*i< ka poioo .».«i <v k« lukupoo. Oka ukupap« b'»i he holoholona ia e oilipu aaa mt ke kinn o ke kenaka t hiki ole ai ( >e ke iko nvikou mau -naka, »ka. ma kr uahu [ana ame ka maneo ana e -.m.-iopopo jai ta o<*, aa nah u . iai oe e k t k,< h» | me«. I kekah» \% i e ike an-a* ae, r» i I kekahi wa ua hoomaot>opo ole ot, } lle niho kona i liko !<•« k.i < , lelike mt< ka munu o ka- poj> ki. a ! na keia niho t umii i u » Jn > ime ka ili oke kino o kakou. x ua {like loa no hoi ano tue ka tili kanaka r hi<i ole at i-. ka. muka } ke hoomaopopo t v o. ! Ma ka naua ana aka poe <ike»ka. I mai ike a»c ok» is holoho'on;», ua (ike lakou penei kona ano. I Ikawa e loaa ai o keia ano uku ilwna o ke kluo e hauau out aua Ukou, a iloko o ka wa pokole v ioua ana h»? miu miiiona. Na keia ino holoholumi e 't ke koko in'o iloko ou # e iu.uko •na oe, a t kek *hi e niho uiole ana on nian a e K> a aiu • koukioo i t>a tna*f ltkc t>le a poitto Ikeola | O keia ka p-malo nui 3o« u Ve io'a ana oke kautk« elike ntc ka i uiu ana oa» tn*a u'u I Ik*«n o Nat»oliorta t hek ai nu ke kuUu*kauh*!e o juv ka Uwcyto au« *«i M kuUiu- * katflUu» * kwma «ua uu;.*. u* ,p*u wui na kauaVa oia wj.U. * ** *ok boi i hookahe ia kvk*h 4 iknUl k ok«> a Huli hoi «āli; oi* »kolia "»U iliktii no t\t* ni Ki» u n.; 'kowa hik> *\m * !*;tlaui ua l*a k--*aa m»u kv.» « ka nuke « kvs w«l« «o he J0 « i«k<w* S » k<?«*»« k« makv au« o kna p* M* ka * u* Uuk* tt* takou ■ kek tfc; tui*i a j Ikalmli *» »nt, ua iaaa »ku jn« ko Ukou ktuo īu< keia a*sy - NoiaiU «»»i ltāi m#*l {ima Uua ***** Ame ktkAhi auo eaa'; *UuU4 v h»aa nei ia kak- u k* *to «u< !4t 1 kft s«o*\\xi r. . iu iiMik?. i|MsiaA f»»i »t Vv «« k* Io«% |jp®ki k* :* gke iUa 4 k*uaU., * k*.kaln kia.a k4«I - »»»

fiukda kt.-k.4h: tc , .':u k*. ū* Sn iaiU h\ uku booi.iiXA gi«i'i ku.a. 0 3teia ka ma*t ponalp o ko ke kauak.» ola ana 3 na kanaka e hoomaojv>|>o o!e ne?, s ho .hemahema ■ wate i ko lakou o'a kino .a!)a. Ma 'na mea uHi nae ko iakou pulama, « ma ko lakoti kino ponoi aote loa pela. ■ J !ai!a aa tuakemHkc loi au * a*o aku ia n'ukou e makaala !o.» i ita hoomaemae ana i ao oukou ' la 'kino, ann. a pek no e kaawal» aku| ai ka ma'i mat a oukou aku. 0 ks» naonao oia kn hoafoha oiaio oke kanaka t a ke olelo n*i au imua o oukou mai kinal ia !akou. R ma'ama p»»no no oe i kau man mepai tr»u kahi kupoiH) e. !oaa ole *i ia !akou. Ō ka waiwai iiui o kn naon«»o ni* n«i kona kinai ana i n:i hoioholou-i ino (ualuko o kuu' haje. Kiike paha uk- k i nalo, e !irn u -itn oin h, mai l >usatn hua kela kein maniwn, aka, i ka w» e foaa ai o kt>i>ī hua f ka nrionao e pati ara i ka ai ia. E ui aoa ka nannao i ka uku'io »ttie ua holoholona ino i>o npau e

lakou- Nolaila o ka ua. onao he hoOpak-le i& no*u t ao'e Ann ma« mea m?ke, a u l« i>o hei he hoopoine» wale mai ]a oe. O ka elelu he h.i'oh<>}ona maikai no ia, aole ona *iī»litia]ī tt.aī ika rna*ffcoe walnio ua h.wwaliawalu i i oU 'māmuli o kona l;omo i!oko u riii meaai, aon wsrle ae t=* no kon.» wahl hea-a auo u«i elike no hoi me ka «»nn«o. Aole he mea mako a k.a t]tlu e mai ai ia ue. Ua liku- iiy oia me ke kanapi, «a ka niho waie no kona aki. a piu at Li nu o»alaila. ' Aole ana aaoano īua'i e halihali m-<i ai ».ou. 0 ka makika oi.» k,i helu eka!3i o »a hoi«h«!v»na i u o loa. Aole i,a hoi o keia 010 makika o Huw :'.n Hti nah'i l*kou no!e v u' 1 «kti k i lakou ji->ino o , u* I mnkika *> na *ahj euco ke uei. i I k.t wa e n.ihu .»1 ukd mukik.i | »a oe, e omo an» t , a i i wa «r pahu at kela opu koko iloku joaa, a i ka ha.a aua u<iba he a ih« o k«- uahu an» o ka j unk.ka la o«r, e tke aua oe i ka lij ju kou kiao, <.) kvu' ha o kuu tmt I uolaiia ma), a eaahepe aku loag jka ma'i piwa. j H* tn«a Lawe ka l kj j w*»i piwa ui.lana dtoe k«kaui omlj I ma'i «Uui»u eae t «. ua ike u kd j jiui«o um * keu holouoluua. Noht UlCd y«>HO HO !A yt' kt* Ula- | !atna pono loa mai ke ualiu ana a ? kej» auo nol #h<>foua. *

j Ok» ukuli > «ole 14 Ui lielohoioua | huMpiiiki * > ke uk au* u kc \ |t< t«*a. U* 'ie,* o;oa > U: , J • .*<■ w 4 rf i fc.ou kukv, a U'u ! ai'.>c tttA.lv 'ti i ku < <uu walii c jkc^ ' ii t a Yiii»la lii \\<> ptt> taua |»ooa 1 l k« w* »k(r *>n»ūnuha e hek' I «**i a-i e pAu -A;i;t satu Uua i ! |44. a peU pu uo me u, * uj j4i)(OV<ic lw k |Jiu iiM «ti ke uiH 4U4 , | o kei'a anei uolohol .u.t, ■ t Noiail* r> ka » K'nao he haaloUa (o«*to U tu> fce kāuaka. j j Ua wehweii kekahi poe «o kcia| (at»j uku, <*ka. oia k« tut:t *ju i, |U4 pow aktAk«mai aolv bc oie*, | ilaku u Ueou. ' j Nai*iU o keia iu»u ik« wipau a, ! ouoikuu e Uoi ;c oei iama. yka kUu*, 'lehn. tia t»wi !cm ia »■ ke .: % o aua i«ku *» lakoii e maUaii puno \* jfco t«)KM» «Ma kino elike o-e ku j Ukou puiauA »04 i su oiii u«u e u mi* e u* «oiuhttiuua 4 * J Okmaeti ka oklo a'o 4 k<;* [mau jv\»v*k» okr KuU Kick,c v, ! «n. a no ka o ua Uawan i b<k ok n«i v t keia tuau otclo to. No4aiU nakou e paaai «ku u«i f t«Mu« v» Ukuu. * U« Uiea |)cuu auUu ... k.»Uu ke hāUa; *. ktia oaau i'o £ua~.»c. oka hoo»*riuat> lUAU ani t ke lcw*« ta« k« mi* i U4 īuse ku. i*>»c o ktrk«ht iUhtit r,o sa e ka#**«y*ktt 4ua i ieia au^ a»«; ki lU*v* e* ko-u k •> * llnko « k nv\,f» h ! v v s v * i * m c *U UA * U 4 1 .u» vk« kv> u l;tik m<*u īia!" I*. J» h* kn » ki wt;ti*v i* i«*KaU 4-A" *.< Ō'M AkU. 4kA &«*, . »V«.V 1. v.-v •♦.,», ,C.-». . .»t^ilīili<.ii l -•.. tike Wtr ».-0 akA wku bk k«Hk*ti» |Mt|»ai t kek? ao* e* *-r fc.«» Ukvt! m«u 1 *wm \ ikv aku »« % k* ..* •>*. e *»■* tl«4w «SU kt v«»» i:i»«4c 0 k* sn«ksu. %lk mm • -'>• *• e3e *i vk^ Uka 1 r s o- t li ** i fe<m k^tnk a* ? A.* Iktk m.ka v*v •. *'v *.* kA-iii» ua &S%AU*