Ka Hoku o Hawaii, Volume XVII, Number 29, 13 December 1923 — OWAI LA KAI OI LOA KA HEWA [ARTICLE]

OWAI LA KAI OI LOA KA HEWA

He nui na olelo wawa i keia mau la no mea pili i ka pilikia o ke Kalana o Hawaii, ae hooili ana hoi' kekahi poe i ka ahewa ana ■' -'a Lunahooia o ke Ka— lana o raamuli ka o ka hemahema o ka Luiiāhooia ia ka hele ole ana e nana i na Buke o ke Keena Puuku i hoea mai' ai keia p'Mia iluna o ka Puuku me kona Hope, He mea maaiahi wale no ke kamaiiio ana ia mau ana, ak.a, |mamua nae hoi 6 ka paukiki loa ana ma ia nianao ahewa wa!e i ka Lunahooia _o ke Kaiana o Hawaii, he 'mea poiio no hoi e ku iki iho kākou a jtatipaona i ke. kahi mau mea. ae hiki ai paha ia ke hooku pono aku i ka kakou olelo hooholo kaulike no keia mea e kamailio ahewa wale ia nei. Ua lohe no kakou mamua akul nei, a ua hoikeike aku no hoi "Ka Hoku o Hawaii" i ka hoea] mau-.ana o ka Lunahooia r imua 0 ka Puūk.u' 6 ke Kaiiana o Hawaii, a koi aku la e hoomakaukau i kana mau buke no ka hooiaio ia aku e ka Lunahooia, a mamuii no' hoio na pilikia lehuiehu i hoea ae.ma ka home o ka Puuku ia mau ia, a mamuli no hoi o kona hilinai i kona Hope e hana ia mai ka hana me poioiei, ua paneenee wale kela hana, a hi.ki wale no i ,ka manawa a na imi buke o ke Keena Puuku o ke Teritori I hoea mai ai enana i kela mau huke, a losa iho la hemahema i hoikeike- ia ae nei i ke akea, Ma ka aoao o ka Lunahooia o ke Kalana, aole loa he a ke Kanawai i kau ai maiuna ona, no ka hana aku i kekahi hana e koi ai i ka Puuku e hana i kana mau huke, aka, o ka mea a ke Kanawai i haawi ai i ka mana nui maoli, oia no na Lunanana Banako e noho ana ma ke Keena Puuku o ke Teritori. Ua haawi ia ka mana koikoi maoli i kela Lunanana Buke a nana hanako, ame ke kauoha pu ia ma ke kanawai e hana oia i kana hana 1 kela me keia eono mahina, oia hoi ka lui **n i mai e nana i na buke, n. k uoha paha i kekalii Puukn k i ihi Kalana, a Luna Kalana < i hoopoiwppno i kana mau bukt 'u ole e lawe ma' paha i kela mau buke imu& o ua Luna naiia huke a nana Eanako nei i na manawa ana e makenuiko ai, ai kauohana loa ia oia/'ko kanawa! o'a'a i kela hann i kela mē ke ; a t o mahina. j Ua hoike iu Kt' i uai a piha o j Keia Lunanaua Hukt i nana!

K ?i ;; ;; v }, -„ a ku ī'auku lim l. iAM-u . na o nai 'Kanawai i Hoopoeopono lioiPm) w llav,aj., a naa ia ma Pauku oke K&DAwai« 14$ ia aku iaia ka'mana k& j&u ina Luna K&lana o na Kalana like iole o keia Teritori, e nana kana mau huke e ia, a ua loaaj pu hoi iaia ma ke kanawaHea mana hoopii i kela mau. Luna |Kalanai ua lakou e hooko ole mai i kana mau kauoha. Ua Joaa Inoho? ka mana iaia e ninaninau |aku i na Luna Kalana o na iKalana like ole no ka lakou ilawelawe ana i ka lakou mau ! buke. ai ko lakou hooko ole ana mai i kana kauoha, alaila, ua haawi ae !a no ke Kanawai iaia i ka mana e hoopii aku i kela mau Luna Kalana hana ole i ka {lakou hana imua o kekahi Luj nakanawai Kaapunl. I i B hoomaopopo loa mai nae ko makou poe heluhelu, ua kauoha- . maopopo loa ke Kanawai e hana| aku ua Lunanana Buke nei, aj mea nana Banako pu i kela me; keia eono mahina. Ua hana | anei keia Luna nana buke i kana; hana? Aoie loa he mana i haawi la i ka Lunahooia e hoopii aku ' i ka Puuku o kekahi Kalana i ka : ; manawa e hooko ole mai ai oia i ke kauoha o ka Lunahooia e\ kauoha aku iaia, oka Luna-: nana Buke ame ka "Mea Nana Ba.iiako" waie no ka mea i ioaa ; '.'i liiana ke Kanawai i kauoha j a «- L- ft«na anei ka .Uike nifc« Nana Banako i kana • ' i: J'. L* aneane ika elua rnakahiki ka hooko ole ana o keia Luna a |ke Kanawai i haawi ia i ka mana nana buke, aole hoi i hooko ia e like me ka ke Kana. wai aka Ahaoleio i hana- ai. "E nana la na Buke o na Kaiana iike ole i keia ;me keia eono mahina." Ua kohu anei ka hooiii. ana o ka ahewa ia iluna o ka Lunahooia o ke Kalana me kona Hope Lunahooia no ka pilikia o kela mau buke oke Kalana, oiai no nae, e hana ole maj ana ka Lunanana { a nana Banako o ke Teri- I tori i kana hana i ka manawa a j ke Kanawai i kauoha ai iaia? j Ma ka hoomaopopo aku i na | manao o ka Nupepa Namu o Hiio j nei, aia no ka hio o kana mau | olelo ahewa iluna o ka Lunahooia' o ke Kalana, ahoike-ole ae laj hoi oia i ka hemahema nui i hana ' ia e ka -Luna Aupuni o ke Teritori. E heluhelu ae kekahi o koj Imakou poe heluhelu i kela maū; pauku o ke Kanawai a makou ] i hoikeike aku la, ae ike no a i ua nei lakou i ka kuhikuhi pololei! a ke Kanawai i ka mea nana e hana ia hana me ka "Mana Piha'' mai ke kanawai mai. 5 Mai poinaikou wahi kuleana me kahi nupepa "Hoku" a kaua- ;