Ka Hoku o Hawaii, Volume XXII, Number 42, 2 April 1929 — HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole [ARTICLE]
HE MOOLELO NO TARZAN KE ALII O NA MABU AO Ka Mea Lakaole
MOKUNA XXII KA HOLO ANA MALUNA 0 KEEUAOKE GiHAFfc:
"£ Je<io«a, aa hilinai mai oe ia'u, ao oe no hoi kekahi mea • aa Al<i i manao f « ku» i kiu hoa nei. ahe mea k»po»o ioft »o hoi ia a e hoihei akn i keiehi pana> maikai no ia maaao hiiinai oa ia'a Noiaiia, ua hooholo iho ia wio e hroke eka i koa makemake, ae hel« x>ū aku e kau i ka hoopai aaaiana o Aela Kahnnanui i hoao e aoopoiao ia'u. ae hoohaaham hoi i ke kulana o kau wahine aei £ elaei* ao »ae oe e iioike msi i kekah' maa haaa kupono a'u e haaa ak« ai noa me koa poe ka-* oaka? M Ma koo hei* pu ana me a'u me ko makou pot, ae heie aku ana hoi m»waera aka o kauhale lehuiehu mawaena t> keia wahi arae ke kai»u«uk»ie o Arula. he mea maepopo loa e hilinai oai ana iftkou i» oe. fto oe io no o I>o-raift-oto, »o ko lftkou kiliuai mfti no i» i ke m»koa »ofto. alaiia « ioaa io ana no ia makau ka hiiiaai ia mai, ao ka ioaa pa bo ta ia makoa i*a ianakiia malana o Ladona me k«na poe kanaka " -'Alaiia, ke manaoio nei no oe e hilieai m*i ana ao keiapoe kaaaka ia'u e iike me kou hilinai aea mti ia'a? "Owfti ke kanaiua mai ana ia ee i*aena o keia pee kanaka? U ka mea e kau ana ilona o kei» hoiohoiona weiiweli, Aoie anei hoi oia no ke keiki a Jede-ben#-Oto? Aois loa he kanaka • keia iahui e hilinai ole mfti in oe ma kou ano akua," J "A ina hoi no ko'u hele pu me oe • leaua pu i keia ime kona poe koa, a'aiia. e heo —j paa mai »na anei oe ia'n no ka malpma maluhia ia o aa'u wahine nei, a hiki hoi i ko kakou huii hoi ana mai oaai ke kahu» kaaa mai/" "E aoho no oia ma ke Kuianakaahaie o Taru la nei. ae noho pu ana hoi me ke Kaikamahine Aiii Oloa, ae eoho pu ana hei me ko'u ohana wahiee. £ hoenoho pu ana no hoi wau i kekahi mau kea kiai a'tt i hiiinai aai ai. E eielo ma« hoi oe e haele pu ana kakoa no ke kaaa, ae hoopiha ia al hoi ke kiaha o kaa haauii-
Eia hoi o Tadena kuu keiki aloha ne kekahi pee koa e hele mai ana mai ka akau mai. ae haawi mai ana i kana mau kokua ia'n, a oia no hoi koa koaaloha i aloha io ia oe. E lilo ana hoi kou hele pu me makou i mea hoopiha pono loa i *e kiaha wai o kau haueli. E ae mai oe ae hoolaha koke is •ku no ko« a« aaa " "E helo 10 ana wau me oakou. Mamua nae hoi o ko r o hoea ana ma kou kulanakauhal«, e oluelu hoi 9% e hoolako mai i ai ni kau holoholona ne*." "Aole he pilikia uo ii mea, wahi i oa Alii Jedooa n«i me ka leo ahohii, oiai, wahi iii i hoo— Biu mai ii i ke kamiilio ioaUa hele «ho nei ko makou poe i ki hahai holoholoni, i he p«i na holoholona e waiho mai la mi ko makou wihi hoomoini " "Oa maikai lea, wahi a ni £ kauohi koke aku hoi ha oo e lawe koke ia mai kekahi o k«li mau kiho holoholona, «iii,
MIM poloii Otā f Uia MMW. a hai ha palftfeatt ao fca o«kM baat«kok« loa aaa *ai I kana ak>. aka. I ba i iaaa ®ai kala naa kial kolobotoaa kapono. alaii*. « paina ibo aaa ait i koaa paiaa kakaliiaka."
Ua kakea kake aka ia oa Alii Jodoaa aai i sekaki aaa k«r® e iko ifeo mm ka awiw! a hala kake aka i kaKi hooaoaoa o lakoo. ae lawa kok* la mai kakahi naa kiao hokihoiona atk« 10 kt ha— e*i aaa i kaia hoioholeaa aui weiiweli o k« keiki a Jade beaaOto.
1 ka hoe* ®oft mfti o k«ia ®»n bo'.obo)on» • 1«w« kupono bS k» poloii o u» ifir«fe nei, uft iho koko iho !• o TftBnn* i!«lo mfti ke h«ft aku o »ft bolohoJoD» »oi *veliweli nei» • hanai roe *on« lima ponoi i kei» oifto kino holoheiona meke. ft ift m*n»wh po no hoi ft ua holoholoni oēi • paln» aftft i koDft paina o kelft I*. ua iho mat ia ke Ahi Jedcnft ame keaa poe, a u« ibo pa mai la ao hoi o Lede Jane mai ke kn» mai o «»lio kaa nei e !»«»- Ua waiho iho 1» no hoi e T»sana i kekahi o k%la maa kiao make o ha holo — holona iaoua o ke alo o ui girafe nei, a ua oana »ai la kela poe koa o Jedona ī ka hanai o aeia keiki ake akaa a iakou e hilinai nei. ae han»i ana hei me he ilie punaiieie »1«
Da hui' »e i» na hoi o T»s»na a kamailio »ku 1» t kon» ho»»loh» ke Alii Jedooa i keia mau oleio "£ hoolako kuoono mai oe i na kia» make o na no kon» hoomaona ia. ©iai» i īift aole e lawa kupono kona oaina ana, aiaiia, e huii mai a ua nei oia a hoomaena i kona opa nui me kekahi o kona poe kanaka. £ makaaia ioa oe i keia mea e ke Aii> Jedoen '•
Ua hoi aWIa lakon j kela la no ke Kulaoakanhale e hui pu me Ke Aliiwahine «)loa, ame ia pu no hōi o PanaU-li, ai ko lakou ike ana mai ia Tasana, a me keia wahiDerui pookele o kona helehelena «o ka wahin® -hoi a ka Moi Kutasa i manao ai e hooliie, iaia [ Moiwahine nana . Ua hoopiha ia ke kaikamahinealii 01oa e ka ma nao hauoli, a ua hoemapopo iho la no oia i ka lilo o ka lana»iia ma ko lanoa aoao, oiai eia hoi o Doro* La-oto ke kokua nei ia lakoo ma keia kaua ana. I kakahiaka &«, ua hele akula o Tasana me kana wahine e nana i ko laiaa lio kau o kekahi la maaua iho, a loaa aku la no • aoe ana i kona maona ma kahi no a Tasana i hanai ai īaia ma ka la m«muaiho. Ua kauoha hoo ae }a o Tasana e lawe hon ia mai k.ekahi mau kino make o aek&hi mau holoholona • hatiai hon ia ua hoioi: elona nai weliweli nei. Ua ka&umn na iwi o kekahi Hona make, a rae kekahi aneielope ilo ko o ka waha o ua hoioholoaa girafe nei. I ka ike āna o Tasana ua maKaukao na mea apau no ke hele akn i ke kvlanakauhale o Amla, ua pii ae la oia iluna o ke kua o ua hoUholona nel, a naahope iho nae o ko&a haawi ana i kona aioha kana wahine me ke kauoha ana akn iaia e makaala bo ma «o na neho aaa a raai hilinai wale | aka oia i *ekahi malihiai mt kans miK olelo alakai paki iaia | ia lakoa nae • makaukaa īna e haalele iho i ke kulaoakauhale o Jerula, ua hoea mat la i kela ma nawa kekani kanaka koa ano mahhini ai aahu ia no hoi me ke kapa koa e aahu ia aaa e li- Aole he n:«a i heomaopepo iaia mamua aka, aka. ua hiike mai la oia hi kanaka koa oia no Arula, a mamuii o Di hana kaulike ole a ke kahunanal L«dona iaia, ua haale le aku la oia i« wahi, i ua hele mai la e hui p« m* ki poe o
Tarala. aa k—Ht» M I keia kaia pakaahaie i wahi aoho mm mā I* maa aka
UahUlaai U aka ia kaaa «ae o)ata. aaa kaokipa la ako ta oia m* kala qolaaakaahal« • AUi J«doaa, a a<4a io ao hol h» w** iwaaaa o k«ta |p«aia o Kar«la i aao hoohuli aa kaia koa malihiai.
AeU t>o koi i koi ia iki • h«i« jm sm ko J*doM maa puli kot oo ArmU. Ut ooIm» ibo U ao oi* i k«lt k«ltoakt«htle • ko Alii J«doot. te ike āko aoft eo pafts k*kot mft k«ift nttft ib« i kt kftßft t k«ift ktnika k«t malihioi. E «aiko aialie ktkoo itia aa kola wahi.ea hoohuli a« i ka n«a aoa o kakou mooleio oa ka haakai a Tasana me ke Alii J«dona oo ke kuiaaakauhaie o Artia, a« w*iho iho hoi i ke kaaaka m«iihini e ooho ana no ma kela kulanakau haie ona i hookipaia ako ia-
Ua hootfi« dbi tku lt ke A'ii Jedoot i kekftbi m&t Elele holo. nto)t rotmoa • ko ltkeo alahele. te kukala ako anft hei i ni kanaka o kekahi m»u kftahtle do kt hele tn« mfti o Dera*lft Oto mftlufift o kona hoioheiona weiiweli.
M&moe noe hoi o kakoa hx>nee loa aoa aku i ko kakou mooielo imuft, he mea maikai loa hoi ka wehewehe iki anaaku i kela hoea ana ako o Tasaoa me kana wahine i ke kolanakaohale o Kern-la. ft me ka hoohm ia ana o lakou me ke Aiiiwahine Oloa.
I ke komo anft e«u o Tftßftnft me kana L«de wahme i k« keena nani e noho ftnft o ke kamaali, wahme oloa oi« kan» kauwa wti hine opio Panatt—li. ti ko lau» ike tnt mai ia Tastna e komo akt aoa, ea moe iho la laaa 'lalo a hoomana mai ia ia Tftßana, a ia mana«a pu no hoi o T«sanft i kaloa iho fti a inlan iho is i ka iima o Oolo» me ka oielo du aku iaia e kiai a malama pono hoi i kana wahlae, a aole hoi oia e ae ako i kekahi melihini e hoopoino hou i leana wahine. Ua kamaiiio lakoo me ka oluolu, aa hoiee mai la no hoi o Oioa i ka huli hoi ana mai o Tadena me ke ola kino maikai, a me ka lawe pu ana mai ia Omatft kona hoaaloha me kft maikai a me ke kukakuka ia ana o ko laua hoohoi ia ma ka mare, a me ka boi hou ana aku o P«— nata-lī me Omata kana ipo aloha. Ua piha maoli lakoa i ka haunli ma keia hui aioha ant- £ heli hou ae kaaou a hoomau akn raa kela alahele a Tasana ma e he[« aia no ke kuianakauhaie o Arola-
Ma k«ia lono no hni i hoolaha ia aku Ia ro Doru ia Oto kao mai malona 0 kela h«ioholona weiiweli, ua pau loa ae lt ka manao kanalaa o kokahi poe kan«ka Koa a ua hull ae la lakou a komo maf la iloko o fca puali koa <f*?Alii Jedona.
I keia paali koa e hele aku nei mawaena aku o n* kaohale ma— waena 6 Jeru it me ke kauhale o Arula. ua nui n» kanaka i halawai mal me lakna.ai ka ike aoa »ai o na kaaaka koa )«dal<>ku i keia kanaka koa huelo ole e kau ana malana o kei«a o kela holoholona weliweli, oa auhee loa aku la mai ko lakoa ma« manao sku ke aao kanalua i k« ane keiki o Tasana na ko iakon aiku% Jede—Bena —>Oto, • aa nana anai la lakou iaia ma ke aoo hilinai oiaio.
lakou nae mawaena o ke)a aiahele e hoea aki ai i ke Kala— nakauhaie o Arula, ea halawai mai la lakou m« kekahl kanaka koa mai Amla mai» ai ka ialawa' ana me ka poe ma ka aoao o Tasaaa ma, ua kamaillo aai la oja he mea oia i haaiele aku i ka aoao o ke Kahunaaal LudonaAde i pai