Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXV, Number 6, 5 June 1940 — E Hoomaikai I Ke Akua Ia Amelika [ARTICLE]
E Hoomaikai I Ke Akua Ia Amelika
0 ku lauiaiia akea mu& o ka mele, "E Hoomaikai Ke la. j ka" he mea fa nanfi l e"halftiaU mal i ka hauoii i ka puuwai o kekahi mea i manao nui I net pobo"o īea la- s hui. Ua waU>o la Jie .uwalo e j na poe koikoi uo ku uianuo lualaai j iloko o ku hoomauu ma aoao n na Amellka tua 'ke ai|o he ioea kokua ana i ka wehewehe ana ī na ninau poliihihi ame na kinaunau p ka lahul arae k#ī malama ana i ka aina, i aina no lia maluhia, kuokoa ame ka ōaanawa 0 keia mau uwalo i hana ia ,e na poe aoie i pill maoii me na 4kalesia, e ka oihana, kalaiaina, ana ame kekahi mao mea alakai e ae. Malia paha o kela me|e "E Hoouiai-, kai Ke Akua la e kuhi, mai no ia I ke alaheli no ka hoomahuahua ana 1 na panao hoomana e na Amelika. 1 ko kakou mahawa e mele al 1 keia himeni me he mea la ia'u he mea maikai na ua Auielika e nalu ai iloko o ko kakou inau puuwal I &a mea a kakou i makeinake al i ko . kakou wa e oiolo ai "E Hoomaikai Ke Akua īa Aiuelika,." Ue leo pule < anei keia a kakou e nel i ka Mea Mana Loa? Ina oj.a iho la, alaila, he mea pono na kakou e naiu! ai elike me ka knkou i npu aku ai. Nana e hana mai. Ūa makemake J aaei kakou laia e luiju i ko kakou j niau enemi, a i ole o kekahi mea pa- j
ha I piha me t*a manao kupono ole ia kakou, a i ole o kekahi mea paha e hoouka kaua aku ana i kekahi aku, a kakon hoi i manao ai aole i kupono? Ua makemake auei kakou laia e haawi mai i ke ola oluolu ana, ame ke uīakolako. a e wehewehe I kā kakou mau nanehai 00 kakou, a e hookuu ia kakou e hobhatioll I ke ano o ke ola kiekje ana ame na waiwal kiekle ma Tia honua a e hoopakele ia kakou mai kekahl ame na mea apau e kau mnl nna m maka o ka hoowahawaha i na mea maikni I loaa nul ia kakoo? I io kakOU Olelo ana, "E Hoomaikal -Ke Akua la Amelika" ua lokooMikai %o ka kou mau iinl īha at>le, na hikl anei ia kakou ke manao aku e maliu mai auu Akua la tā%xi mea? Ua kauoha mal ke Akaa, e aloha aka kakou ī ko kakon Uiaia hoalauna ē like me ko kakon lbo, 'a ua olelo mai, ua 01 aku ka maikai o ka haawi ana mamna o Sa t6aa ana, a ua olelo tnal no e aloha aku kakou I ko kakm uia eneml a e hoomaikal aku ii i imK |»oe I manao Ino mal ia kak»». O ke Alina o ke aloM, aole he mea inr, ft"ladle e h!kl ia kakou ke manao aku Nana e pane 1 na leo pule « kahea ana tjo ka hooko ana i ka lili malana o na enem) olaio a i manao ia paha. A e manao «ku anei kakou no ka haawl wate*Wat o ke Akua ike ola ia kakou mai na kumi] manao,' na hoao ana ame na inea. **o ka mea a Ica Haktl 'e aloha, e hoomaemae" ua oi aku ka oiaio mamua o ka kekahi poe e kn iho at a noonoo. ■ © ka inea oia kekahl mea 'kupono loa a waiwai loa o na "moku o ke. ■ o!a r a aole he hualeai ma na kapaj kai o kekahl ao maikal ae l pan poj no loa a i ole hplopoiio ine ka hoo Ih&na ole la o leeia mokn e ka mea ' holo moanai TJolai!a. no ke noi ana i ke Akua no ka hooko ana i kakou hana no kakou, a i ole wehewehe i ( ka kakou mau nanehai no kakou me ko kakou hoao ole ana ma ko kakou tibe 1a me ka noi ana i ke Akua e hana i kekahi hana i ku-e I na hoolala a ke Akua, a oia hoolala nae hoi no ka hoomohaln ana aku i ua keikl a ke Akua inHaiHn ma ke ola honua iioko o ke kulana niaika| ai\ ikaika ae, asno ka hllhiHl oi *e"ī* *na kane atnē na wahine. "Nolaila. heaha hoi ia mea a kakou i niakemake ai i ko kakop nianawa e hiineni ai, e noonoo a ma. kekahi ano ae e pule, "E Hoomaikai Ke Akua Ia Amelika';' A heaha hoi ia a kakou !-"makemake ai i ke Xkua e hana niai no keia aina alofea o k&kou?" - v . . o ka woolelo o lafcui ua haku ae la kekahi «nea hakn niele a mai^u#"hooHlo' ia ! himeni a he niau "maliahlM "kak*ikMiu ī iuUa ae i«, u« apoiio U ma ke ano he mele lnhni no kakoi) mahope o ke ku ana ma la kulana Kuieana oie uo na makahiki lehulehu. Ma ka b'ope o ua himeni ia ua kau a maīla tie tx>olala 1 ana no ka hoomau ana i ka Hanohano Kahlko e o Anie Hb« nia ke auo he aina o kekuokoa ame ka honie o ka wiwov>le, j "Al«tta, e lanakila kakou, ina he kumu kupiMio ko kakou, e l!lo keia 1 moto t»o kakou» Hoko o Tehova, ' oia ko Kakou lliUnai,' a o ka Haej Hoku l.HeWe iloko o ka lanakila, e . welo ae maluua o ka alna o Ve ku * okoa ame ka honie o kn wiwoole" I He mea oiaio oka malama ana fa j kniana Hoko o AmelNea ke lioomai-! | leai ana ia t hifct a» t kete«W mea ke : | immwoo ute ke ihxhjoo akahele 1 ka ( i ua e meie *i 4 i a'* e oleīo at« K K Ko .Wun Ts Amellka." ■ « \ p hlkl tia kakon ke hooman (aka ta Raah«o Kahiko e wtrto ana \ ) roaluna o ka aSns o ke knokoa ame ( ka. iiouie o k& wiwooie i na nae hol. kakou « Iloko o Tce X\na a e hoomaoiH>iv no ko kakou hoomau i ka hooko ana i ka mea I kn ! Va ' pololel a I ole, e*!ke n>e ks niea ha j ku mole i k.iu ul e hoomaopopo "o k» k*kvo oia ke | Malla «a o* akn oke ko Wke | m a ko kakw wan makaa t koho |ii UHHO tahuu "liokv» o leiKH*a, ! kakou 0 Hiiiiu,: v. " T noono-o iho : f ke ano ksai!ke o kela mofo lahui i ( ! ka moienani o Tis***l *T* Mam >e' f iea O K* Ainni T K* j I u * tk* Akua, ' no t rm! loa V» V*Von ww»a e |iM«ao r,im at a * na% Tw*t tne
ka. ikaika e hoolobe i Eaoa Oielo A'q ame aa olelo paipai a e i Kaaa mau kaoawai. "lua lie aioha kou ia'u, e malama i ko'u mau kanawai, "wahi a Karisto i olelo aL He uiea oiaio o ka iiiliuai ana i ke■kahi, e aioiia pu kakoa i A aole e hiki ia kakou ke oieio ae uo ko kakou iiiiinai ana i ke Akua ana e kapae i Kana olelo a'o e lohe lue na moeuhane laiau o Ujtopia aiue ka hoao ole ana e inaliu i ua olelo a'o la. O ka hui kinlpopo hinai oia no ka mea i hilinai i kona kuniu paip/ai a hoolohe i kana olelo a'o ame joa kuiiikuhi ana. Aoie e hiki i kekalū hui ke ianakiia ma ka hookuku kinipopo hinai ma o ka paani an« i ke kemu me na lula o ke kinipopo peku wawae a i oie kinipopo hahau. 0 na inea hana i na enekini kakaiina aole lakou i inanao e hooholo ia ia mau enekini ine ka nialiu, a aole nohoi kakou e hoao ana e loaa na leo niele ma o ka hoohui ana i ka uwea I«wa o ka radio we ipu olelo, a i oie ma o ke kau aua iho i nā p& olelo maiuna o ka mea owiia. Aole no e hiki ia kakou ke manao ae o keia houua nui o ka&oa e hana me ka naaikai 1 hiki ai #na laliui kan&ka ke?hoohauoli i ka ialuhia a nui wale a i oie e lanaliU M ke kemu cr ke ola a koe e paani fc»kou i ua kemu ia e |ike me n& iulā i kau ia e ka mea Ka na i haoa ke ola a e hoohana i k& honua i waiho ia mai inaialo o ko kakou malu e iike me na hoolak i kau waho ia e ka Mea Nana i hana ka honua a i hoikeia ma o Kona mau kauia hemoiele la mai ka hoomaka aoa mai o ka uianawa. ; O Amellka, ua kupono no ka ke Akua mau a»a, a i j aiīia hol no na kanaka hoopono, i' Hoaa na kaulono ann »me na Hui' asa no ka malama «na me ka hoo- ] lala a ke Akua e like me ia i hoi : keia maloko o ka Euanelio a lesu ' Karisto, A nolalla. i ka wa a ke- i kahi o kakou Amelika e mele ai, a 1 olelo al paha a noonoo a iua ke-; kahi ano ae paha e puie ana "E' Hoomaikai Mai ke Akua ia Ameli ] ka," aole anei he nsea muikai <• pu- j kūi akn i ua pule la a hooloiin aku I ka pule ana, i pule e hol<i ano iike! a«a me kela : j Hoomaikal mnl Ke Akua ia' Aiueiika, a e hoomaikai mai ke A | kua ia'u ma ke ano he Ameiika ij kupono ai au ma o Kana mau hoomaikai ana : a e iilo noho! su i nw*rt ikaika ma ka uhane a e maemae ma ' ka naaū a e hiki ke hana i na mea i makemake ia mai a'u ae ma ke ano he keiki na ke Akua a ma ke ano he kupa Aiuelika; i ioaa ai [ lsa ikaika no.ke ku ana aku liniui l © oa hoowalewale ame na hoao aoa k» in«ft i kofw>rio no kau hoi" WOhala ia ana a, a i ole no ka po- | no ame ka hooj>akele at\n i ko*u hot«W- aTOe aupnni, a i hikl oU> hol t »a u ko h<H>haumia i kuu kino s ke 1 Akua i haawi mai ai mamuH •> na Biea hoopoiuo la. a ? ole e ae wale •k« i t» hana kn | ka hewa. a i I loaa hol ia*u ka 'hlllnai ana auie ke kni'o no k» hana aua i na hana l maleeinake !a na*n e haua ma ke aao Wki no ke Akoa o ka piha aba i na manao oal o ko*n hana la «na. w O tea oWio paa hoolaleiale iioko a ka "Ha* Hokn T.iiel!le" haawl laai ana l na hooiaio ana i na e puM kinaka a e hoao e noho me manao ana e mau aku ana o 1» kakou hae maluna o ka aina o k«* kuokoa ame ka o ka wiwooio. la haawi mua ae kahi kanla \n>e!iks I na hooia ot ae »1»IM ana t k*la a ua walho maī he I l»aop»>|>o le'a a l piha po-" tio: "A 4 keia manawa ua hlki ia ka kou ke hooko i na kanawAi o k<? Akaa e p«i ana i keia aina, a o k* IMI olā oiolopaa; a o*r*i ***«! * loaa ako ai * fcana »o lal »» I» Aku« a i ose * hulia 1« ak«' w» lakwa i ka f pīh* a o ka ma> toa * hokaA mai nialuiu o lakou t \ fca wa oo ai ok« ho*a Ko itim atn« fcHa t wa#U inalu l*a 0 »a alna * a*; a MlaUa !«* b moa tcvaa a&a * Ks4o ia ih> ka o k* kana*al U >• Akwa . . A * hlki mai no llHia l I*. O oakoa e na iahal « jIWU bo ouk\>u mao|>ofK> al \k« ifcaw»w»l o k# Ah*-i wahi # iaaMil «i, a aok» hol o tKV»a«.*a aku ;ttelro o kou aan a MU mal ■ I fco*M» piha pow a»*, a l i* '«* *» IK> i U « I» Mn $ I» Xtsa ma ie :sm.' ».>.»•.* o ks aiu« i haiw i* V K jv'.U v&a ia&ai i«o I» «mm t "»U *»a* aa A)a |m). W at*i 1 la, a % t e H»awala wt> «*! %i m * «*i &* $%a aaa, * «mL mwsm\ % «ipk * u u§s» i * isa# Ww» # ao \« o. I» «Am, *$* <-» Im £aīm\ ka. i # V S « \tV', v U ' Wiki'. i' "r*#"rj< ?***♦ *»% m** m t AMMI IMwl , nh* h\m U >%.***> \
\* »3* ; \<\* *..;* . s,,at 4k#£ 4* & C »4^445*. & * < S** «i ii ••» U **U* 4£* C IA Bsf Ms uui,;< c u. ju a* o \«44.vh vw* Vs, V>s&< < kv « p*«* I >sKfl»* w u .%**, *&«**!*, «A. W«i«*v &fc i- ,*fc * «4*l *V* . **£;* as* U *■&£<■> -** -" ī.n«, « 4 *ti.