Ka Hoku o Hawaii, Volume XXXIX, Number 48, 21 March 1945 — NA MEAHOU O KE AO NEI [ARTICLE]

NA MEAHOU O KE AO NEI

NUT NA KEPANI I MAKE

t7a hoike ae ka radio Tokio no ka pae' ana aku o na pualikoa Amelika ma 2amboanga a eia ke hooili' la noi kekahi kaua hahana loa mawaena o na aoao a i elua.

E hoike pu ana nohoi ua lono ala u-a pae aku na pualikoa lika mahope iki iho o ka ki pu "ia ana aku o kela kahua mai pu o na aumoku kaua aku. Aia kela wahi ma ke komo-! hanahema aku o ka mokupuni Mindanao, a o ka lua hoi o na mokupuni loa o na aina Pilipino,

Aole nohoi i hooia aku o Kenelala i ka oiaio o keia. lono, a aole nohoi oia i kukala ae no ka pae ana aku o kona mau pualikoa malaila.

Ua hoike ae o Tokio no ka ukaII ia aiia aku o na pualikoa e na ka-a kaua, a ua komo pu mai na mokulele Amelika ma ke kokua 'ana i na pualikoa no ka pae ana aku ma ua wahi a la.

MANILA—Ua hamau loa o Kenelala Makaaka ma na mea e pili ana i na hoike a na Kepani no ka pae ia ana o Mināan-ao, aka, ua hoike ae oia, he mau tausani o na Kepani i pani paa ia aku maloko o~nā ana ma ka hikina aku o Manila e na koa Amelika e hoohana ana i na poka pa-hu hoolei lima.

E hoike pu ana nohoi ka lono mai ke keena m-ai o Kenelala Makaaka no ka hahau ana aku o na mokulele Amelika mai ka lewa iho no ka lua o ka m-anawa ma ka hoolei ana iho ma kahi o ka 100 tona poka pa-hu a oi aku paha maluna o Zamboanga, ke kulanakauhale nui loa o Mindanao ma ke kapakai komohanahema.

Mamuli o ka holomua loa o ke nee ana a na pualikoa Amelika ma ka hikina aku o Manila, ua hala inaila keleahi mau lalani lua ana i hoomaopopō ia o ka laina ia o Shimbu, ke kahua paa loa o ka enemi.

U-a koho ia he mau tausani o na Kepani make me he mea la ua mahuahua loa aku la ka poino ma ka aoao o ka enemi ma Luzon, mai ka pae ana aku ma ka la 9 o lanuali iho 100,000.

Ua kau no ka weli ia Lukanela T. Yamashita, no ka hahau ia aku o ka 1-aina Shimbu, e holo ana he 14 mile ma ka hikina aku o Manila.

Ua hoike ae o Kenelala Makaaka ua hoopuhili ia aku na Kepani ina o ke ano o ka hoolala ana a na Amelika, ka mea nana i hookau aku i lea poino' maluna o na Kepani a make lakou maloko o na ana me ka loa ole ana he manawa no lakou e hoopoino mai ai i na Āmelika.

Ua hoike pu ae nohoi o Kenelala Makaaka ua lilopio maila i na koa Amelika na mea paahana hoolana i hoohana ia e na Kepani no ke ki ana aku i na kao lele o ewalu iniha i hoomaopopo ia hoi lie ikaika maoli. AOLE E HIKI I i\A K£ PALE MAI [ Ua hoike ae o Mekia Kenelala |C.L. Chennault, ka alihikaua nui j o ka mahele, kaua Lewa Amelika |ma Kina, ua maopopo iaia j aole he aiaiiele e hiki ai i na Ke,paui ke pale aku i ka ana ;«iai o. ua pualikoa o na aoao huiia uia aa mokupuiii ( o lapana. •hoike ae oia i keik a pu nolioi uiai Ivi«uig Kai-shek, mai, i ika plha aua o elua makalūki i } ka maliele kaua lewa JU o Ame:lika ma luna.

U& lioike ae oia ua luku iajtu i ke kaua o ka niakahiki i hala |] aku ma k«jlvi o 1,200 m&u moku-L lete Kepani a e aneane aiwi ma] kalu o 600,000 lona o ua moku! euomi i lioopiholo ia a lok hoo-1 poino ia paha. I O ka poino i h«kau aku uiakma ] 0 ua mokukle AuK'Uka, im hke ia! me 8 mokukl« i ka hoo- • kahi mokuk'k' Aiuelika. | 1 H« hoike ana mai k«ia ua oi] pak«ia loa ka ikaika kaua lewa ;o na Am«Uka m&mua o ko ka! en«»n. Ua nuiopopo no keia i na i K«pani i keia manawa. a oia nol ike kumu e liamau loa uei, a ke kukala n«i ūuua o kona mau m«-1 kaaiuana i ka nui o ka poino e ( hookokoko aku nei nia ko iakou. aina makua. ]

K« ha'u ak\ Iku ka waha i ka «eAkami. Mwim iho mU ua kae-

| na ae lakou ua hiki loa ia lapai iian ke lanakila maluna o Amelika. Ua kaena pu no ua oi ae Ma ikaika o kona niau moku kaua i ko Amelika. Auhea lakou i keia man&wa?

KE HOUKUKOKE LOA AKU LA E like me na „lono i hoike ia mai, eia na Rukini ke hookokoke loa a_ku la.i Ua nee aku l>a na pualikaua Ruku»i. a he 25 mile wale a hoea aku i ka jhu'a o waho o ]jte kulanakauo Berelina. . Oiai na pualikaw Eukini e nee maila ma k-a hikina, eia nohoi na pualikaua o m apao hui ia ke nee aku la mai ke aku. Ua lilo pu no kekahi o n-a kulanakauhale nui o Keīemania i na aoao. jiuiia. Ua hu- | nakele loa nae i\oi na Kelemania [ i lioike ana aku no ka, haulepio. j ana o keia, , kulanakauhale i na 1 aoao . huiia.

Ua hookahaha ia| aku na Kelemania. Aole i loaa he manawa 110 na kōa iho i koe o ka onaheie kaua 7 o na e hoakoakoa hou a i ole e kupale mai ai i na .pualikoa o na ,aoao huiia. Ua lilo maila o Rhine i na pualikoa Amelika, a <? like me ka . hoike a ka mea kakau nupepa, |ua komo aku na Amelika malaila , a e noho paa ana hoi, me ka ( hiki ole ana i na Kelemania Ite I hoonioni hou mai.

Mamuli o keia holo loa o ka hoonee kaua ana aku a na pualikaua malalo o Hodges, ua haawi aku la o Kfenelala Eisenhower i k*a,na hoomaikai ana ia Kenelala Hodge3 ame kona mau puali, ka holo aeiie ka wiwoole o ka lakou hooi).ee kaua ana aku a lilo maila o Rhine.

PAHONOHONO IA NA MOKŪ KAUA Ua hoike ae Nimitz, ka alihikaua nui o na aumokukaua Amelika ma ka Moana Pakipika nei, eia na Kepani ke pahonohono mai nej i kona mau aumokukaua i hapauku'e a ua makaukau no ka lele kaua hou tnai maluna o na aumokukaua Amelika. Ua hoike ae. nohoi o Akimalala Nimitz, i nā ua makaukau na moku kaua Kepani, a ua makaukau pu nohoi kona mau moku kaua no ka halawai ana aku me ka enemi, a aole 'nohoi e loaa mai ana na Amelika ua walewale, aka, e halawai mai ana lakou me kekahi mahele; kaua moana mii ae mamua o ko lakou.

HOOPA-HU IA NA KEPAM Me ka hoomau ana aku i ka lakou hoonee kaua ana aku i na Kepani i koe iho ma Iwo Jima, ai ke kau maila ka hoailona o ka ianakila maluna o lakou maliōpe itoo o ekolu pule a lakou i pae ak« ai maluna o ua wahi mokupuni lā.

Eia lakou ke pulumi nei i na Kepanl iho i koe, a ua kauoha ia aku na koa Maiina e nee me ka malie, aole i makemakē ia e poino mauwale na ola o na koa.

Ua nee aku lakou me ka malie, oiai na Kepani ,e paio mai me ka ikaika me ka nana ole ae i ke ola. He nui na, Kepani i pee aku maloko o na ana, eia ua'e hoi, ua hoopahu ia aku ua u\jiu ana aJa e na pu o na kaa kauu. Ajnielika.

«I IA KEKAIII MAINA ® hoike ana kekahi lono no

y ■ ; " » ■*, kekahi hana pookela loa kekahi niau koa o ka mahele kaua moana, ma o ko laua kau a.na maluna o kekahi kaa kaua, a hoomaka aku la e pii i kekahi mauna nya Iwo Jima o 550 kapuai ke kiekie.

Mamua o ka hooinaopopo ana o na koa Marina ua kau aku la keia mau kanaka me ko laua kaa kaua maluna o kela mauna e nana aku ai i ke kahua o na Kepani ma kekahi huli aku o ua mauna nei. Me ko laua nana ole ae i pa Poino mamua mai. ua aa āku la uala e pii, a o ka hope aole e hiki: i na Kepani ke ku mai imua o 'laua. Ua kau-a ia nae hoi ko iaua mau inoa. PAIO KUE' AKU I.NA KEPANI

Ua loaa maila kekahi lono 110 ka paio kue ana maila o na Palaiu ame na m-akaainana o ka Mahele Aina o French In<JoGhina, a o ka panalaau o Palani ma -Kina, i na Kepani, mamuli o kā h-ana limanui a na Kepani ma o ka hao wale ana aku i na waiwai o ua mahele aina ala, oiai no nae hoi ua ike rio na Kepani, aole o lakou kuleana ia panalaau, hao wale aku la no ftae hoi. *

Oiai no aole na makaainana o ua wahi panalaau Ia i lako loa me na mea kaua e kue mai' āi i na Kepani, eia nae hoi ua kue maila no me na mea i loaa ia lakou i keia manawa.

O kekahi kumu no paha i komo aku ai na Kepani ma kel*a panalaau, mamuli no ia o ke kukala ana a De Gaulle, ke kenelala nui o Palani, kuahaua ana i ke kaua ana aku o Palani ia lapaha.

Aia ma kahi o 47,000 poe i makaukau no ke leaua ana aku i' na Kepani, aka, aole no e loihi ana ko lakou kaua ana eiku, mam.uli no ia o ka lawa ole i na mea kaua.

HOIKE O KOISO IMUA O KA LAHUI Ua hoike ae o Kuhina Koiao iniua o kona lahui he mea maopopo loa e hoomahuahua ana ka enemi i ka hoomau ana aku i hoopa-hu a eia ke hoolala nei no ka pae ana aku maluna.o ko lakou aina makua.

lla kukala maila o Koiso imua o kona lahui Jie 18 hor<a mahope iho o ka hahau ana aku a 300 x»au mokulele hoopa-hu Amelika ia waenakonu o_ ke kulanakauhale poo o Tokio a hoolilo ia ai i kapuahi, a i lilo aku hoi i mea nana e hookau aku i ka weliweli maiuna o kona lahui.

U& paipal aku ia nae hoi oia imua o kona lahui, e hoomaka hou i ko lakou manao paa a e uee aku imua iioko o ke kaua am i ka enemi.

O ke kolu iho la keia o ka manawa ana i kau leo aku ai i kona lahui, he manawa wale no a iKKHnaka, aku na aumoku kaua enemi hahau a e waeie hoi i ke alahele no na pualikaua e pae aku ai maluna o ko lakou ama makua. Ua hoike ae nae hoi o Kuhina Kaua Sugivama, e hoao

ana ka enemi ma na ano apau me ka hik ia lakou a e pae aku ana maluna <0 ko l&kou aina makua ma keia mua koke iho.

Ke k&u e 50 weli i na Kep&ni i keia manawa no ka hiki mai o ka la « na Amelika e pae aku ai maluna o ko lakou a!na makua.