Kuokoa Home Rula, Volume IX, Number 32, 11 August 1911 — HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONI PUUWAI No ka eueu KAPUNOHUULA

Ka hele ana o Kauluhinalo ma ke A-na-Ka Hoao ana me Kaeweulaokalani ma Keawaula, Ma kua, Waianae

MOKUNA 111 /)#A'Hiieo e llonulinnulnrhiv m iiu rtatoua

"E īho mna aku ne numua d uiahope aku Ua olulo au moamwahi a ua alu opio nei "Ae," wahi a v\a kaikainahine nei, a o kona lele mai Uno īa h:uile ana iloleo o ke kiowii puna huihui. Oia ka ka mea kakau e hooheno nei i l.eia mau Llani mele Eh ka ī ka pam poowdi o kaliko, Naha ka opi, ua ke KooUu. Hiolo ka oua waimaka lehua 1 waika )f . Ahuwale ka waikmi a Kane, He olu kai hona he pa-j hee, j Iho molale ka waiopua ī ke kuU, E hanini ana ma na KoaUu e, I Iho ka wat kua nwuna i k*i o Keaha, Ka~wai huai pau>mapuna, Ce moe ala ka hoolua makam ī Waipouh, Pouh loko he hana nui ka ke alu —a hiki iho, Ke haU kau a-)a iluna oka lewa, «lohala Wailua-nui-hoano-kaiani, Ke hoike mii' la Kahoakā, hiki mai, T«fa manu punu ī ka welelau

pah, Haina ka inoa o Kaipo-o-Kawaiopua i ka oln Ua oleto mai la kvi mikuakane ia Kawauipua* "O keia uiau puolo ap t iu au e ' p.ta nei ka lole nuhu u ko haitv-, rua a pau ka aiuu ema, «vl aila, heouhi aku oe i kt> kap l Kalukalu o Pueo a me ka malo puakai pai kuikui, a uiakaukau olua, a ma īa wahi ou 1 hawanawana ar ' I pololi ko alu, a t mea mai e ai, e -hanai iho uo oe, a mai konM oe he noi na ke aln e , hanai aku no oe a maorn," ahe moe wa]e mai no ko ka hale nei, i lohe oe A m-ii no oe a au'a i na e olelo mai ke dhi e auau pu olua, e ae, aku oe la laua iph aku ii Kawaiopua, ua n«au mai U ua alii i opio nei "He d ha keU k<*naka ame kela wahins nou O kou mau kela?" "Ae," E, maikai maoh k-i hoi, a he kane Ttt> kau, i ninau mai ai ua ali opio nei. "Aole au ī ho*o 1 me ke kane, 1 "pane mui ai o Kawaiopua He niakemake no oe īa'u i noho kanaka aku au uialalo o r>ukou. ''Ka, | ehea oe e noho ai nulalo * o' m..kou, --ooiea mea, he,aln ee, r .eb nei ko'u makuakane, a he kahu makou nou. ifole paha e hiki la makou ke kipaku aku ia oe no ka mea he alu nui oe no Oahu mai, Anle makou e homo aku la oe> Ia hiki ana laua nei īua wahi kiowai He owawa a he puu wa kekahi aoao a pela no hoi ma kiui aoao. <Ia auau ana o laua net apau, ua hoi mai ua mau ui nei no'lak i o ka hale mun, a uamahni kau na wahi mea ai na ke alu opio. A komo ana o Kahaleohai me ku awa no ke alu opio a noho jho oia ila|o a kanaeoae akaja o Kahaieohai i ke alii opio: "Eia ka awa. eia ka m M'a T eia ka kp kp, eīa ka uwala, a i ka o ka au pu aqa ipi ike kai a }cau oe e ke- ah» i kpia aipa,-npj. A ke no ho nei o Kahaleohai me. naMii opio, "a pane aku a •aku la o Kahaleohai ia Kawai%opua; "Ua laki ag, oiai be nfaualii opio no olua a-i elua, I lohe olua i ka'u a oia kj|ia, 0 uako i ke keiki, he elua a ian ei kei%ī kanaka. Oka luao ke keiki, he puu-aa rfta he pna-. .Oiimi ala ke ano ke pobamai,a ' e makaukau ke - kapa kolikoli t ka wa e pol3a m«»i ai oia neC - Ua ae uiai la o 'Klawaiopua," a kalokalo ae ia oia īna makani o ka aina o Hoano-nui-ka-lani o Holoholoku plolaku > hanau alii, —a —he raau alii jpflikua: i E ka waileua aala makanī 6" Kooolea E ka hahanai maksmi 4 Waiiua)-' Eka muwai 'i Waipowli, *"j * Apa īho la oe e Kauaka&u' 1 ka hūolua makani o Malei-*^ ,t gha i (ea pehia v.

Kapaa, Kalamalama maikai ke kula o Hailehuna, "E Kahaleohaiokamauumae. Auhea oe." "Ae." Ke olelo ma( nei na opua kau elua, a penei; I olomea ka laau o ka hale o na'lii opiv\ Auhe kahua o Ulakiu ne , aiii ke kahua la oka hale la ī ka nuku o ka manu o na'hi opio, a m.i e kukuHi ka hale, e ku ka Inau i ke alii opio ii( i, no lu mei, nana e hana na pou ame pro cr ka hste"a akoakoa, a o ke kupahu ana na na kanaka o ke alii, ake iohe nei oia inu oklo a ke kahuna. Eia hou keui ike a ke kahuna e hoike hou aku nei. "Oke keiki mua, me ka aa no a puka niai, ahe keiki pulu olevka wai ula, oia k:i kakou e nana iho ai, aole he hekili oi a puolo oka hekili aia īka wai ula e olapa ka uwila Eia ke ao hekih la ika pili» kua he wahine. Ano ka puolu mua e kau alu ma ka niQ o puka, o oe e Keakalehua ke ke noho malaila e kiai ai.' Ua ae maī h o Keakalehua. Nolaila, e no īho kakoil a hiki ika wa e hanau at o Kawaiopua. A emalama i na kau oha a'u ma na hoakaka e maalo nei i kuu maka, wahi ake kahuna. Eia. kekahi a'u e olelo aku ai iuiua o oukou, "Aole o -kakou luhi and ina e nahunahu ana g Kawaiopua," Eia la, o njLshd eha apau oia nei, ua hlo ī ka ic Oia nei, a kahu hanai o kahi. Noiaila, apopo kakuu e pii ai v iuka, a kahi e kau ai ka a kani, o kahi ia e ku atna haie, a o kela puolo aa, ota noka hale. O-ka % lua o ka hale he wahi okoa aku no ra e .ku al, Eta la rta ka maiiu e kuh)ku)ij kahi e ku aūka iial& o*kesva mau iau alu o ka po, 'Wahi a kes.Kahunakauau ī hoakaka ,mai ai, Ao!e kanaka e p» juka, o olua elua a "owatj, pāu aela no noho no na kanaka j* kai 'nei! la lakou ī noho ai apay. na la j olelo ia, a i kahi la ae, iia. hiki «nai la o Kahunakauauimai uka mai o Kapahi n6 kahi o na hi opio e noho ana a kani ana.ka hoe kahuna nei ma ka puka o ka haleo>Kahaleohau "O oē - mai la j a t ninau mai ai ka'm&ama o k*. hale." ,l Ae P&hea kakou i ninau mai aVb Kahaleohai. "Aia wanakō'- k*kou pn,' a e paa no me ona wahi omao ai " mai la.j> Kahaleohai, me ka Olelo ana M 4 vke ieahuna ia pelk/ i kanaka "naija e lavye n.i Ma 31 na wahJ a Kahuoe j kuu olalo aole e~pil me kakou, a naikakou"fia*6 Liwa ka kakou wahi omaoin, aole na kaua § &a noTia ui nana {? aUOr ips ka.kakoō nj\u wahi pnmu ■aiaipe onāf paakn, aia no ka i'a i kuaKiWi, a o na koi pahoa 4ior hot k|tf e auo m at, 4ka wanaao o kekahi la ae, ua pii aleu nei a hala ke ku» 4a mauu, a huh mauka, a hele -iiou aku oia kula a īho he owa« Lw,a a kau iluna ma ke(Uah[ aoao, oia hele no hoi ko |)akoVa bki 1 Waiehu, he kioW oko lakou au alcu a o pa.aJcau ana ma kela aoao o ke kaha'wai, \, t}a olelo mai U ke kahuna. ,"EJbele paha kakou ma ke kuhLp Kahalapala." Olelo aku Kahaleohai- "Pehea no kakou ■ ma keia aoao 0 ke kahawai e pn ai " Āole i nau