Kuokoa Home Rula, Volume IX, Number 52, 29 December 1911 — KA MOOLELO O KA KAMEHAMEHAI. Ka Na'i Aupuni o Hawaii nei KA LIONA O KA MOANA PAKIPIKA a o Ka Hi'apaiole ma na Kahua Kaua o Hawaii [ARTICLE]

KA MOOLELO O KA KAMEHAMEHAI.

Ka Na'i Aupuni o Hawaii nei

KA LIONA O KA MOANA PAKIPIKA

a o Ka Hi'apaiole ma na Kahua Kaua o Hawaii

Pl l' 1 O 11 (1 \K\ K \

M''honuMaL nu k i hoom i' opopo ana i ke ano maoli o kelai mau huaolelo a Kahekili i hoo-' P'iUa nni ai īmua o Kikine no ko Kaniehnmeha kupono e kih i 'ihi ke kapa eleele maluna uu (Kahekih) a kui hoi ka ihu oki puaa i ka nnku, alaila kn aku o Knnehameha ī ka aima, na hoi o Oahu, he mau olelo ia 1 ku īluna o ka īke kikaok ti K i hekili i mea e loaa at īaia he wa t )ono e hoomikaukau ai i n i īhi ka lele kaua ana mai 'nalu na o Kamehimeha, a ī ole no krt ani aku \\ ka ino no ka mo, a o ka hoopai no ka hoo ou a Kamehnmehi ī hain mai >i .uah'na n Kahtkih ai.puni o k. » W u.i

[k i luv ■ uu o Kainoliameh i . M'iu mau olelo pih i ike noum lelo r. Kahek:!-, i ! ka [)aoia 10 li .A pui. niake o u-. Moi nei o Mam, ouu, ua īku no 0 i<ahekili, ma e nee, in«u ana o Kamehameha e kaua īan rni Oahu', he Tiea kanalua ole e loai aaa no ka I,in a kila īa Kamehameha Ke ku ne- o Kahekih ma ke uio he Moi no Oahu nei me ka heuwahawaha nui īa e ruln aiNolaila, īna e holo uiai ana o Kamehameha e kaua laui (Kahekili) alu o Oahu, a hookahi ko lakou alu like ana īa Kahe\ih Ano ka mea, aohe um wahi e hiki ai ke hoona ae ;' kokua nona, koe wale r>o ka Moi o Kauai, oia o Kaeokulani A he mea maopopo, ua pololei Ka ike kakaolelo o Keeaumo ku i olelo aku ai īa Kamehame--IHa i ki oielo ana mai "O na'lu ['"> Maui, he poe alu hopt- ole lakou jpdu "

Ak-<, ua apo o Kamehameha i nolelo a Kahekili ī waiho ii a me ka huipu no hoi me ka pihkia o kon i poe makaainana o Hamiku i, Kohala ame n i Ko na, nolaih, ua hoi hou no oia i tla\van, a ko ae la ka nni nui o Kahekili, a manao ae la ia i koiu pakele I keia hoi ana mai o Kameha neha me kona poe kuh,n?! ame ka pualik iii i pje i Kawaihae, a lohe īho la oia, aia o Keoua i uka o Waimea, ka aina o ka ua kipuupuu me kona m\u piuhkaua Iko Kamehameh<i lohe ana, aia o KeOua īuka o Waimea, o kona hoeu iho la no la ī kona pualikaua e °pn no i>ka o Waimea i ke kiua

| He mei oiaio, ua pn aku la o j Krimeliamei)A me kona pualiao ka ai • i a Keouae noho mai ana Ilok i no hoi o 11 wa ,aia no hoi na kiu o Keoua ke kial mai ia man,i kaiaulu apiu ■ o Waimea no ka īke ana niai -a I Kdmehameha e pu aku ana me jkona poe mamakakaua no ka j 'hole \\ ,umea i ka īhe a ka ma kain " Iko iakou īke an. mai 1 ka pual'kaua MaUn.i o Kamehame na e pn ak.i ana, ua hoi aku la lakou a hoike aku la u Keoua, eia o Kamehamelia ke pn mai Ia me kona poe koa no uka nPI 0 Waimea, a o wa īhu Uno ia o Keoua a me kona po e koa

ha.ilole iho n i i \\ .iinoa a ho k> nu! aku la l.koi, M o H,nukua niohanioh i, i k >>u , , ~ [ l , | Olohana a iih \ik W K ,n , t j a Kanmhm.ehi, > h ( . (.•!,, , . n k | niahi ī | uve pu i iku ir i ko a hnakai Oka ,o t „k,k o • F ij l-l o LopJ< , t ,h J , | st ,| r (U( jkr. . O kd<,h [ u P !v. ik - 'h lona ,noa Ok l nui 0n 1 nu ke'a! noo am o K .nuhunelu i- u Ki' w .īhao ..ku no i>\ , i ,i,'i o kaua ia Keo-ia, ho . ,! , !, u ~ na koi Mala \i v i | K . M m jho lau onako i Kipu ip ia O |keilikuon i ko i K _ \M t p>,.i o ia o Kaniohairo'i , , ~ [ , M .- ! ., wa no hoi kt al k i , n , koi Malana i LIUI ik llki 1m > i(1 j. ( niiU , ko i o K mioha'oeoa n t p ' in, k i ho mk i kaua o Wnh k , > , L h , kaua o ke Panmai o I io ī kapa 'a i k thi vi, o kt k, ,u i o Kau\vaup Ui j I keia p i ?na o Kiuulu meha nit k< ua jio>o koa u i -i ee tiku la o Koo'n -i ine !•: r i koa no loko o ka t u | u _ nahele noho. o Mihik, \whi * ki moo!eio kikau li Ml i ,S L a mal,.! , ' ,ko i i.a hl l kali irui ii uo k , , iku o na o K uii h mn i., He mei oi , o ni t , • k*. i i nee aku iku a Ketvoi, ~ , i ~'a [ a ae la ki lon . m ,' V/„ i >pi>n, 0 H imaku.i ka paiu !iopu t nee aku ai ou>, oiai, ti Kt ,ua ma nao, e nee aku ao onn,ekt,ia puilikaua a koma ilok > o k i i !u iaau o Mahiki, a nnlui i o,a e hel i kaua hooiiaiu t m u ,o t kimopj mai no iioi u L tnv 1 une ha Moiaiia, ī l-o K ime , imeli t i L , he ana īaia i n< f,i tl k i ,u ī Wai niea, u i hala o Keou i , 'Lonikua, o kona htle i>, i tl ku i i , 0 :ia no ke alu īlu ana j,i Kioua no j Hamakua, me knn i m-in to -i 1 moeuhane mua t>le iht, o'a nn o

ke hoolu I j i ,i,ii j>(>, | tla m ilok > (i k tl uiuLi t i, , M ,h>ki I ke-a nu- ,mi ~ku o lli, c ha meha a ko.no ihk n ull ,: cud o ka wa no ui i -b m ,l . , ka iho makawah aiia m < ā ~ na liau ihe a me na poloL nn k.n |. iu a hoohalua a Keou.H L i p..i a nui lo \ ia o Kīmehimi b i a me konipeekoa A oui i 'ialawai īho ai Puea n< a 1 e uiwaiwa me kona pulakaum t'<i, . o ka hoouka koke iho h no i o ke kaua o na aoao a eli < ī ke-ka hi kaua hahana loa I kei i kaua ana, ui ..<eH ka īkaika i; Pd koa o t,a 1 ,iea nei a pt!i no hoi ka Ki ou j i,r JC koa d ua loihi iid kei i kau t iialiana ana nuw,'ena o !aua Okekahi 0 na mc<i kaua hoopoino lou a 1 Kameh.imeh.L m.iu koa i Inku dku ai i na ko ī ~ Keou ~ oi i no na pua-pana U keia mau pua ( ki i aku nti e ua poi koa abi-kuiu,ia nei o Kamehameha, ua hou. i ko | akou mau maka winiwmi o ka

pua ilqko o kekahi wat awaawa I ke komo ana o keia ma U ' pua wini 01 i hamoia me ]< eia wai awaawa iloko ke kinn ke kdnaka, e pehu koke aru ko ua kmo a Jilo hoi keh kino i niea nawahwali E pit ana ka t .^ a t ka hu'i ilqko o ke kino, a o na manawa pokole wale no a make ke kanaka lluipu keia Jn\ake o nei mai pua me ka niake a na pukum hi a Olohana a ine Aikake e ki ni nakolo ana uma ana īloko o ka uhilaau, a va hiki ole i i u) ko i o Keoua ke ku ma» e paio '\ole o Keia w:\le no na me 111 ike i Kamehameha e paulu i !i i ko Ki'oua aoio, aka, o n. ilu niikim, oia hot ka īhe lehn lenu o n t maka ihe e kaou at> > n i ko i o Kamehameha mal> ui o kona hoa paio