Ke Kumu Hawaii, Volume I, Number 11, 1 April 1835 — Page 84
84 KUMU HAWAII. (APERILA.
HELU 16.
KA EPISETOLE A PAULO I KO ROMA.
MOKUNA 3-6. - PAUKU 17-21-1-9.
Ape. 5-19.
17 No ka mea, ina ma ka hala o ka mea hookahi, i lanakila mai ai ka make ma ka mea hookahi, he oiaio hoi, o ka poe i loaa ka lokomaikai nui ia mai, a me ka haawina o ka hoapono ana, e lanakila ana lakou iloko o ke ola ma ka mea hookahi o Iesu Kristo.
18 No ia hoi, me ke kau ana o ka hoahewa maluna o na kanaka a pau ma ka hala hookahi, pela i hiki mai ai ka hoapono maluna o na kanaka a pau e ola, ma ka pono o ka mea hookahi.
19 No ka mea, me ka lilo ana o na mea he nui loa i poe hewa no ka hoolohe ole o ke kanaka hookahi, pela hoi e lilo ai ana na mea he nui loa i poe pono no ka hoolohe ana o ka mea hookahi.
20 A ua komo ke kanawai e nui ai ka hala. aka ma kahi i nui ai ka hewa, malaila no i nui loa ae ai ka lokomaikai ana mai.
21 A ihe ka hewa i lanakila ai ma ka make, pela hoi e lanakila ai ana ka lokomai ma ka ma ka hoapono ana, i mea e ola mau ai, ma o Iesu Kristo la ko kakou Haku.
Mokuna vi. 1. Heaha hoi kakou e olelo nei? E noho mau anei kakou ma ka hewa i nui ai ka lokomaikai?
2. Aole loa; Pehea la kakou ka poe i haalele i ka hewa e noho hou ai malaila?
3 Aole anei oukou i ike, o ko kakou poe i bapetisoia iloko o Kristo Iesu, ua bapetisoia iloko o kona make?
4 Nolaila, ua kanu pu ia kakou me ia, ma ka bapetisoia iloko o kona make, a me Kristo hoi i hoalaia'i mai waena mai o ka poe make ma ka nani o ka Makua, pela no kakou e hele ai e pono ai ma ke ola hou.
5 A ina ua hui pu kakou me ia ma ka make e like me kona, alaila hoi e hui io kakou ma ke ola hou ana.
6 Ke ike nei kakou ua kau pu ia ko kakou kanaka kahiko me ia ma ke kea, i make ai ko kakou kino lawehala, i ole ai kakou e hookauwa hou mamuli o ka hewa.
7 No ka mea o ka mea i make ua hookuuia ia mai ka lawehala ana.
8 A ina i make pu kakou me Kristo, ke manao nei kakou e ola pu no hoi kakou me ia.
9 E ike ana hoi, ua hoalaia mai o Kristo mai waena mai o ka poe make, aole e make hou, aole hoi a lanakila hou ka make maluna ona.
KA HOOMOAKAKA ANA.
Mokuna v.17. O ka make i lanakila mamuli o Adamu, oia ka Iesu i pale ai, a i hoole ai, a i keakea ai, ma kona make ana, a o ka poe i hooponoia mai ma o na la, oia kana e hoolanakila loa ma kahi e ola mau ai.
Ma kela pauku 16 ua maopopo ko Iesu pale ana i ka make; a ma ka 17 ua maopopo kona hoopomaikai mau loa ana, i ka poe i manaoio ia ia.
18 Ua hoomaka no o Adamu i ka hewa a me ka make no kanaka a pau, pela hoi, ua hoomakaukau o Iesu i ka hoapono ana, a me ke ola no na kanaka a pau.
19 O ka hoolohe ole, oia ka Adamu ai ana i ka hua i lahuiia, a no ia mea i lilo ai ka lehulehu i poe hewa, i poe lawehala.
Rom. v. 12. Ua pau lakou i ka hana hewa. Mamuli o Adamu, i hele hewa ai lakou; a pela hoi e hiki ai i ka lehulehu ke hoaponoia, ma ko Iesu hoolohe ana, a ke hele pono hoi mamuli ona.
[Ua lilo anei ko Admu hewa i hewa no kanaka a pau? Aole paha. Aole e make ke keiki no ka hewa o kona makua. Ez. xviii. 20. Ina hele hewa kekahi alii, a he nui ka poe i hele hewa mamuli ona, ua lilo anei kona hewa i hewa no lakou? A i ole ia, a lilo anei ko lakou hewa i hewa no ke alii, no ka mea i alakai hewa? Eia ke akaka; o kona hele hewa ana, nona ia hewa, a o ko lakou hele hewa ana, no lakou ponoi ia hewa, aka he mea ia a mahuahua ai kana uku, aole hoi ia i lilo i kalahala no lakou.]
Ma ko Iesu malama ana i ke kanawai, a me kona make ana, e hiki ia ia ke hoapono i kanaka a pau, a ua hoakaka mai oia i keia hoapono ana no ka poe paulele ia ia. Ina e ae na kanaka mamuli o Adamu, e hele malaila me ka mihi ole, e make mau lakou, aka, ina e ae na kanaka mamuli o Iesu, a hele hoi malaila me ka mihi, e ola mau lakou.
20 Ua haawiia mai ke kanawai i ka wa ia Mose, alaila mahuahua ka hewa o ko poe hoolohe ole, a malaila hoi i maopopo ai ko kanaka hewa. Makemake ole na kanaka i ke kanawai, pale aku no, a nui io ka hewa, aka ua oi loa aku ka lokomaikai o Ieau, i kona kala ana i ka hewa nui o kanaka ike i ke kanawai, i na hewa hoi he lehulehu loa.
21 Ua lanakila ka hewa maluna o kanaka ma ka hoahewa ana ia lakou, o ka hewa ka mea i hoohewaia ai lakou, pela hoi, e lanakila ai ke aloha o Iesu, ma ka hoapono ana i kanaka i ola loa lakou ia ia.
Mokuna vi. 1. Me he ninau la ia a kekahi, heaha hoi ka kakou e olelo nei? E noho mau anei kakou ma ka hewa e nui ai ka lokomaikai o ke Akua ke kala mai?
2 Hoole o Paulo, aole loa, pehea la kakou ka poe i haalele i ka hewa, e noho hou ai malaila? Ina ua huli kakou ia Iesu, me ka mihi i ka hewa, me ka haalele i ko kakou hewa, no ke aha la e hoi ai ihope a noho hou mamuli o ka hewa?
3 O na mea o kakou i hooliloia'e ia Kristo ma ka bapetisoia, ua lawe pu no hoi ia poe me Iesu ma kona make ua make Iesu no ka hewa o kakou, he pono hoi no kakou e haalele i ka hewa, aole hana hewa hou. O ke kanaka make aole hiki ia ia ke hana, he pono hoi no ke kanaka i bapetisoia iloko o ko Iesu make, aole e hana hou ma ka hewa.
4 O ka poe i bapetisoia iloko o Kristo, a iloko hoi o kona make, a lilo io nona, ua kanu pu lakou mea ia, ma ka bapetiso ana iloko o kona make, ua nalo ko lakou noho ana ma ka hewa a he pono hoi no lakou e hele ma ke ola hou, ma ka pono wale no, e like me Kristo i ola hou ai me ka luhi ole a me ka make ole, mahope o kona ala hou ana. Kolosa. ii. 12, l3, Roma. vi 11.
5 Ina ua make ko kakou kino lawehala iloko o kakou, a ua pau ko kakou hana hewa ana, a ua nalo ko kakou noho ana mamuli o ka hewa, e like me ko Iesu make ana no ka hewa, ua hui kakou me ia ma ka make pu: alaila e hui pu me ia ma ke ola hou ana: a o ka noho ana ma ka pono, o ka me ia e like ai me ko Iesu noho ana me ka pomaikai.
6 O ke kuko o ka naau hewa i hanau hou ole ia, ua kapaia ia he kanaka kahiko a he kino lawehala. E like me ko Iesu make ana ma ke kea, pela i pepehiia ke kanaka kahiko iloko o kona poe ohua, i pau ai ka ikaika o ua mea la, i nawaliwali loa ai ko kakou manao ana ma ke kino, i lanakila ole o ua kino lawehala la maluna o kakou e ole ai hoi kakou e noho hou mamuli o ka hewa.
7 O ka mea i make, ua pau kana hana hewa ana i keia ao. 1 Pet. iv. 1. Rom. vi. 18. Aole ia e hihia hou ma ka hewa o keia ao, pela hoi ka mea i haalele io i ka hewa, ua hookuuia ia, ua hoopakeleia, aole e pio hou i ka hewa.
8 Ina i uumi kakou i ko kakou kuko hewa, a make io ka makemake ma ka hewa, a ua pau ia kanaka kahiko