Ke Koo o Hawaii, Volume I, Number 2, 29 August 1883 — Ke Ao Hoku. [ARTICLE]
Ke Ao Hoku.
Ua pili keia i na moa kino o ko aouli o ka lani. Eiua ano o lakou, ola lioi, —ka moa hoomalamalama, oia ka la a mo na hokupaa—a o namoa hoonialamalama oio, oiapahana liokuhole, na mahina i ka]>a ia na asotaroi<la (astoroi(l) 7 a ua mamio ka j>oo Juiauao ma ia papa liko na hokuwolo, no ka moa no lea la wale mai no ko lakou malamaiama.
Ua manao ia na hokupaa ho mau la no ia o liko mo ko kakou nei la, a hoomahuiialama ia lakou
hoi, a ua mamao loa mai o kakou nei, nolaila makalii loa ika nana aku. Aua kolio wale ia no Ke mau ohana hokuHelo 110 ko lakou, e like me ko ka la ohana nui, i kapa ia o ka Solar System, "Ka Ohana o ka lia." O ka "Ohana o ka La " oia no ka la a me na hoahele e poaipuni mau ana iaia—na hokuhele a me ko lakou mau mahina, a me na hokuwelo, aia no ka la iwaenakonu a na lakou e poaipuni iaia. Ei nana kakou i ko ka vla ano, he mea kino nui popo poepoe loa, nana e hoomalamalama a e hoomaliana aku i kona ohana a pau, a nana nt> koi e ume mai ia lakou i hele poaipuni ai lakou iaial E nana hoi kakou iko ka hokuīiele" ano. Ona hokuhele oia na. mea kino nunui, ano popo malamalama ole, e like me ka honua e hēle kaapuni nei i ka la. Ewalu ko lakou.nui i hoomaopopo ia, a eia ko lakou mau inoa, mai ka mea kokoke loa i ka lā, a i ka mea mamao loa: Ukali (Mercury), Hokuloa (Yenus), Honua (Earth), Holoholopinaau (Mars), Kaawela (Jupiter), Naholoholo (Saturn), TJrano (XJranus), a me Nepetune (ISTeptune) Ua olelo mua ia aenei na mahina kekahi o na ohana o ka la, oia hoi, o na mahina he mau hoku ukali keia o na hokuhele, a ua hoomaopopoia he 18 ko lakou nui. Penei ka hoonohonoho ana a ka poe kilo hoku: No ka Honua nei, oia hoi hookahi no o kakou mahina; no Kaawela 4 mahina; no Naholoholo Bma* hina; Urano 4 ms|hina; Nepetune 1 mahina; a ua kapa ia ua mahina la he mau hokuhele papa elua a i ole he mau hoku ukali. Elua mea i koe o ka " Ohana o k*i X<a " oia na asetaroida (asteroid), a me na hokuwelowelo o ka inoa mua, he mau hokuhele uukii no ia i like ka nui me na mahina, ke hele kaapuni nei lakou a pau i ka la. He lehulehu loa keia poe, oia na asetaroida, ua ike ia he 100 0 lakou, a o ko lakou alapoai e kaapuni nei i ka la aia mawaena o na hokuhele o Holoholopinaau a me Kaawela. Hookahi mea i koo oia ita liokuwelowelo, he mau mea kino lahilahi loa lakou e poaipuni mau ana no i ka la. Eia kahi apiki ho lalahu (oa-ko lakou mau alapolii, he mau alapoai loloama ke ano ellipsis, a he mau. huelo welowelo nui ko lakou. Ua ike paha kakou i kekahi o lakou i kela mau mahipa aku nei. A keia puka ami aku na "Alapoai o na Hokilliole." Kilo Hoktj. I ke kakahiaka liui Poakahi i hala iho la, he kai mimiki kai ike ia maloko 0 ko awa o Honolnlu ; aole no ho ikaika loa, aka, ua lawa no nae no ka hoohuikau i na waapa pea e mo-ku nei ma Ainahou. ia mai, oke kumu o keia kai mimiki, no ka holomua o ka īiupepa Koo o Hawaii. ia® 1 * He nui ua mauao hoolaulea a maleou ihoomaleaukau ai no ka kakou pepa i keiapuka ana, aka D0 kapiha loa, ua hookaulua ia. He moolelo kaao lealea kekahi, a me na kaao hoomakoaka, ua. waiho ia a i koia puka ana aku. Mai hoonauki ena makamaka, no ka mea na oukou ka waiwai, a o oukqu no na mea kuleana, £eia mai a hoolawaia aku na anoai.