Ka Lama Hawaii, Volume I, Number 10, 18 April 1834 — NO KE KAIAKAHINALII. [ARTICLE]

NO KE KAIAKAHINALII.

!<el<umu o Up Kaiakaninalii. He WJshsnē noloko o v ke kai, o kona inoa, noka ai ana o ua wahme la i ka inah - n;> a npakahi ai, nolaila, keia inoa ona. o H ina;iimalaina, a o Kuula kona hope mai, he kaikunane nonas o Ku ko laua niakuak -ne.o Kaalualuamoana ko laua ma na^hine. Noho I I-ou maloko o ke kai me ko lakou makaainana. no ka m o a. he poe alii lakou no ke kai. o Kiimaiuahaku, ka inoa o ke kane a Ilinaaimalama, he kii maoli 11 o ia. a hiki i ka wa e hele ai o na kii la. hooke ai o Hinaaimalama i ke aloha i kana kane kii. \ i kekahi manawa, huhu iho la na miikna ia Kuula, i ke k;āknnane o Hinaaimalama, a kipakuia aku la o Kuula iuka a pae ia iuka o Hilo, o Konikonia ke alii nui o Hawaii, e noho ana no ia ma Hilo ia manawa a Kuula i pae aku ai. Hoopili waleakulao Kuula, aole on i m kamaka, aole ana ai, aole o na kapa, ō ke kalina uala kona l-apa i moe ai ia mau po. A loha mai la k'e keiki a Niuloahiki ia K uula, lawe ae la ia ia i aikane nana: alakai aku la ia ia io Niuloahiki la i kona makuukane. K noho pu ana o Niuloahiki me Konikonia ia manawa, no ka mea, he aikane o Niuloahiki na Koni onia, ike mai la ke alii o Konikonia ia Kuula, ninau mai la, nohea mai oe? i aku la o Kuula, no ke kai mai nei au, hoomaloka mai la ke alii i kana olelo. A kakahiaka ae, holoaku la ke alii o Konikonia e lawa ia makai o Hilo, o ke koa a lakou e lawaia ai, aia mal.ilo olaila ke kulanakauhale o Hinaaimalama, ike ae la lakou i ke kuuana o pau tpa ae la ka makau i ke aki ia e kanaka olalo, a hoi wale lakou, pie ka ia ole. E hiku la a ua'lii laiholo ai i ka lawa ia, pnu loa ka makau, minamina loa iho lii ke alii i ka pau ana o kana makau i ka moku, ninau aku la o Kuula i ua j

alii la, i pau i ke aha kau maKau? I mar la o Konikonia; i pau i ka ia. N naaku la oKuula i ke kaao ka makau, i aku la, e ke alii e, aole pela ka moku i ka ia, no ka mea he weluwelu ka ka ia, he pohe keia, ke hai aku nei au ia oe, ua pau makau i kanaka, no ka ua nana aku au lie kulanakauhale malalo i kahi au e lawaia mai ana; he kanaka mai laila. I mai la ke alii ia Kuula, no I ke {"ha Ia oe e hoopnnipuni mai lia'ii e keiā keiki kaikuahine ole i iki, aole loa he kanaka maloko o I ke kai, i mai o Knula, he kaikua- ' hine no ko'u, oia no ka mea nāna i aki aku kau makau. I mai ke alii, ow'ai kona inoa? i aku laia o Hinaaimalama. I hou mai la ke alii, aole anei e pono e haawi mai oe na'u ua wahine la. I āku la o Kuula e pono no nau ia, i mai ke alu, pehea la e loaa inai ai? i aku la o Kuula, he ki. ka puni a ua wahine la. No ka mea he kane kii kana o Kiimalu haku ka ino.i, no ia mea, u e kalai oe i ke kii a niii a hiki i ka wa e hele ai o Kiimaluahaku i kahi e, alaila kii kaua i wahine ia nau," ae mai no ke alii, alaila kalai iho la ke kii anui. A ike o Kuula i ka wa i hele ai o Kiimaluahaku, i aku la oia i ke alii, e kii kaua i ko wahine, ae mai ke alii, i aku o Kuula, e puhi ka waa, mai ke awa a hiki i ke koa, i elua kii e hoomoe maloko o ka hale, aluila e kukulu lalani ke kii mai ka puka o ka hale aku a ka waa, a pela e kukulu lalani ai mai ka waa i ke awa, a hiki i kekoa. Alaila e kuukuu ke kii ilalo ma ke kaute; o ke kii mamua i pohaku ma ko'na wawae, o kekahi kii maiuna ae o kona poo ma ke kaula, apela no ehana ai ke kii mai ka waa aku, a ku ilalo o ke koa. Hana iho la no ke alii pela, a i ka wa a lakou i kuu aku ai i ke kii a ku ilalo o ke koa ma ke kai. Ike mai la o i ua kii la, manao iho la ia o Kiimaluahaku no ia o kana kane, i mai la ua wahine ia, ua loihi kou hele ana e Kiimaluahaku, no ia mea e

hoi mai oe; aole i hele aku u Rri !a, alaila hele mai ua wahinē la e honi i ke kii. A i kona nana ana i luna, i'-e ae la ia, ua nui loa na kii malnna ae o t keia kii, alaila m .kahahi aku |la kona makemake i na kii, pai aku la ia i ka makemake nui i na kii, honi aku la ia inakii mui lalo aku a hiki i ka waa. A ike hou aku no ia i na kii e ku lalani ana ma ka waa, honi aku la no ia i na kii a pae i uka, i ke hou aku la ia i na kii mai ke awa aku a ka hale, honi no ia a komo iloko o ka hale, ike aku la ia i na kii e moe ana, moe pu iho la ia me laua. Aiaila papani ia ka puka o ka hale, moe iho la o Konikonia ke alii ma ka aoao o ua wahine la, a ala ae ua wahine la, a lilo ae ia 0 Hinaaimalama i wahine na Ko- ! nikonia. Imi iho la na makua o Hinaaimalama ia ia maloko o ke kai, (aole no i loaa; alaila kanikau nui ; iho la na makua o Hinaaimalama | ia ia, i na la he kanakolu, a ma ia | hope mai, alaila, hoolale ae la na ! makua o Hinaaimalama i ke k i- ; akahinalii e hele maukā o ka honua e imi ia ia. C7a manao mua no o i/inaaimalama i ka imi mai o ke kaiakahinalii ia ia, i ka umi o kona mau la i noho ai mauka, ninau aku ia 1 kana kane. Aole anei he mau laau nui loloa i wahi no kaua e noho ai? no ka mea he iwakalua la i koe, e inii mai kuu.kupunawahine ia'u, o ke kaiakahinalii, alaila i mai la kana kane ialia, elua laau lploa, o Kukaohialaka kekahi, o Hinauluohia kekahi. 1 mai la ua wahine la, maluna lilo oia mau laau ko kaua hale e nolio ai, a maloko oia mau laau ko kaua ohua e noho ai, a hana īho la no lakou pela, a hiki ae la i ole kukahi, alaila pii mai la ke kaiakahinalii maluna o Hawaii nei a pau, o ka hapai ka ke kaiakahinalii. Ma keia hope aku ka hopena t ia olelo.