Ka Lahui Hawaii, Volume III, Number 3, 18 January 1877 — Ka Hukai a ka Hoku Ao i Maikonisia, a huli hoi hou. [ARTICLE]
Ka Hukai a ka Hoku Ao i Maikonisia, a huli hoi hou.
! \M&ialo ifeo i ev ka mooMo i kaka» ia © j Kspētta C<>fex>- d© ka laofcß ffo&u «&r bo j ha mea e pli a aa i kana kmakai aawaoni 0 »a paem©ka o Maikonjsia, A makon hoii! onahi ae aia a » b oielo Hawiūi no ka pomaikai o ko m ikon maa maka«e&ka heiuKeia j >/ ;; "Ua liaalele iho makon ia Honoluln nei ma ka & 5 o I 1876, Bte £ia kino oia he 18. Ma ka ht akai hola ak« na maikai ka ! makimi a malije ka moana, - MiH?a la 23 -ho«a* akn la i Pern Ailana. lulai 24, i ka iora 5 ahiahi, kn aka* la i Tapiluea, iie 1' la uiiu Hoooloin, a ianei lohe mai la mak( u i ka lono ikanmaha, no ka make o ka wn iice a Kapu. He maikai no ke oln o na nu' ionari e ae. Mahope iho o ka hoolele ana akn i na piino no lakou a me k;i lawe an» mni i ka lnkoa man leta,I iia kan mai lalo Mr. Kapu me kana maa j keiki, a haaiei ■ aku la ma ka la 27 uo Apamama a ku ila|la ma ,ka la 29. Hooleie aku la i na po: to no na knnio o Gilibati, a lawe mai la he pahn aila nae n» hooknpn a ; na kanaka, a laalele aku la ia ahiahi no Miaua. Ku n akou ilaila ma ka la 30, he 5 paha mile uis i knhi eoho o na kumu ; ua hooleio aku i na ukana no na misionari, a lawe mai la i » niela a me na kokua hooknpu, a elua ie i kali ai no ka makani, a haalele akn la i ka ia 3 o Angate no Mariki, a ku aku ti i ka-hora (ioia ah>&hi. Loaa aku na kniuu ne ke ola maikai, hoolei fl|kp la i ka ukana 10 iakou, a haaleie aku l«* i ke aumoe no I pinna. I kukahi kakahiKka ne, Aug. 4s ua komo »ku la mnkou i ke kuono maikai 0 lakoo, a kn iho la iloko o anana ka hobonn me ka maikai o k£"bonua do ka paa o ka heleuma, he hapa mile paha ke kaawale mai kahi mai o Mr. Tayi lor. Ua loaa aku oia a me kana wahi keiki ia inakou me ke ola maikai i oi aku i ko I kel.i makahiKi a makou i haalele aku ai, a ! o ka noho an.i o ua kanaka na kuonoono j niai. He manawa.pokole mamua o ko makou j kn ana akn, na hoopai ia ka*-mca nana i pepehi ia Mr. Ke} es, a me he la ua ane kau aku ka lia mahiua o na kanaka, me ka 1 hoomnopopo iho i'ka hewa oia hann. Ua hoopae aku makou i na ukana maiuna o kekahi «wapo i-hoomakankauia e Mr. Taylor ; a kukulu iho la i kana pahn hae a irfakou i ' lawe akn ai,—he makana iaia mai nama- : kamaka aku o Honolulu nei—haawi makaj ua aku la he hne Ammka, ka mea hoi i j haawi ia mai naua e Mrs. Scott, ka wahine a ke Kanikela Amerika o Honolulu, a ua I 1 lawe nku o Mt. Taylor me ka hauoli, a he j 1;> pu aloha i ki ia eia ; a haalele aku i ka : la 8 no I>utaritari, a ku aku la i kekahi la ! ■ ae. lloolele aku la ia Mr. Kanoa a me Vo j ! na ohana, me aa ukana, a i ka la 11, I , lele aku la no £bona. Ua maikai ka hua- I kai a hiki ilaiki i ka la 17. Ua kahaha ! makou i ka ike ana ia Mr. Snow maiaiia, i oiai, ua loho mai makou ua holo aku oia i i Strong's Island. Ua ano maik&i mai kona | ola, a o ke ola o kana wahine a me na kumu e ae oia mau no ka maikai. I kekahi la ae hora 11, ua konw> aku la makou iloko o ke awa. I ka la -2, haalele aku la no Jaluit, aka, ī ka heino ana mai ke awa aku, , ua ili aku la makou, a ua heroo hou no me { ka poino ole, a ku aku la i «laluit i ka la I-' 1 - . ! • Ilaila ua loan nku ke kumu me ke ola maikai. a e holomua ana ka hana. lle •> ia ko makou ku ana ilaila. O keia ko awa kip:» o ke kahna nui no nai oihana o ka pae m«ku Maikonisia. Aia ianei ka h»se kuai nui, a maikai o ka hui o A. Oapelle 00., he 1" » kapual ka loa, a he 10 ka laula, a o ka liio he $S,OOO, a o ua mea kuai o:a t>o na [wno a p:>u a kekalii e makeuiake aua no ke kuniakuai haahaa. lie -1 uioku uo kiia hui. a hookahi ho kialua :.V»> uma, o kalepa ana nia na awa ku uo ke knai ana nui ī na kaula hula niu. a hiwihn ia i .laluii. a hiKuma loa ia aku i Europa. He mau hale noho maikai k,» lakou, he hale kamana ne ka hale anvara, he hale pule nani a he 1 hale kula ma ka olelo IWuania, O na kanaka maanei. ua aaha i na kapa, a ua nui 1 ko lakou ia K»jv»li, ke kuma, me ka manao maikai i ka hui i hai ia ae lia. Ho awa maikai keia, anhe wahi pilikia, a e hiki no ke holo aku a hoio mai nie ka piiikia oie i ka" _wa m«k*ni. Haalele makoa 1 keia wahi ma k* la o MUIe, a i ka la 1 o i>e(jateniaha, ku akii ia i ke awa. lUiia, ua luMlele aka makou ia i leremia me kaua wahine, o Khona, no ka noho ana n»« kahi o Mr. Eahelemauna, ka mea i make aku mahop kok* >ho o ka haaleie ana aku a 4/i4* .1 • i kaia makahiku U* hau«4i tuakou i ka loaa ana aku o ka hana e hoiomiia ana, a «a nai ke kanmaha me ke.aioha o na kanaka »o k* kaawal* aka o Kalu lewanna nni • t»k\Hi mai l'* k*u mai t*ta maiana o ka «n<v>k«i ma ka ta 4 me k%Mia aU»ha i ka kat!ei« aka »ka tli«« kana kaoe uiajhv«|«e. a hola aka U aa a ku aku U t«kekafci U aej Kaiewa U n-.awahA, a aku i* o Mr, \Yhit«t«jr n>a kana hv»a wt«k«an. lA*»-e mai U*» •»* hiK»k«(»u a na kanaka. a luaM» ih,« la Ku ak« U IUIU t ka U <v a Utaa aku 4a «a kuaia we ka «*U annkai, a iuah,«{H> iho « ka hr*>«&«aaa aka ī tui ukana a me ka Uw» aaa »»ai » kv«kna a aa kanaka. «a haalele «ho U ma ia U Km Jala«t, K« ak« a»a ka U U, a Wak« la o iin. KaheMm«a«av a t kekahi U ae, haa> ieie aku ia so Naaiank. a k« ak« ia t ka la !*>. Ka« »nai Sr,>w t->iv kana wa hoiei. a n«e Mr. Whu«n-v a m* k««»a >«aaa me ka Uko« ma« «kana « me aa ka«* a. ( ' i i
3. Ha k« kaha poUel im « V*» mea s ki»©, ke ole t> -iae* '■J " . '• = - __ y ■ U& ike i* keh m«A« k&ā ae& o |» W?. oa-kiia, ua lele wai faaba pololeu i kapaia. w he leall&pili ao-%a ho* uta ; rt na jut.urae pipili o |ct Ikmm» • ho»' paa «ast i H wai i konst motio ; ika, 3tJ3 ikaika loa ka motib, aote 'lawa » uroe pipni e kaōhi mki iko k» **i WJ<>V» niaoil, nolaiia, lele ka wat ma ke kaha pok>lq|T Pi-la koi ka. m*»; ina |Mia ka ftiili A ko-ai ia, e motīo poepoo na pohakn la, ka huki o k<i kanla; aka, ia& liookua ia ke kaula, na lele pololei ka pohaka i kinot>l 4. He ano like raan k» moiio ke ole e ' a)ai ia » hoom»ltnahna ia a* paha « kekaM ikaika. Auenne i ? xe.oleia keia, no ka m;i» o na inea alai i na naea e motk* ana, ioa nae e hoemi loa ia ka. mea alai, alaila, aoeaue mau ka motio ma ke aao sike. Penei, o ka liooua e kaa nei ma koaa iho i na hora he 24, »ofe i eini iki, aole lioi i oi ioa kona motio, nka, ua aneane ioa ma ka motk> ano like. Kanawai 2.—-Ua ralio like k.» niolio a huololi ana paha o ka motio, me ka nui o ka ikuika e pa mai ana; ;i ua nee ia m<jtio a hooioli molio paha ma ke kaha poiolei i ili mai ai kt la ikaika. 1. Ua r;itio like ka uui o ka molio me ka ikaikn epa .mai ana. Ponei: Ina na ke knnnka inakna e non ka }v>haku, ua nni ka ikaika, na hiki i ka ikaika u«ku ke hoonoe i ka inea kino n»i, e like me ka nui 0 k;i ik.iika, |>ela ka nui o ka nee ana Ina lawa ka iknika e kni ai ka hamare i ka honua, ma ka hitonee ana i ka paona 1 ina ke knpnai 1 i ke nekona: a ina h<? -'nkttlFfc3ek»tiiiomr paona o" ka honua. alaUa* ua hoouee ka h.nmare i ka honua hookalu iiapa >-ekatiliona o ke kapaai i ke sekona. 2. Ua nee ka motio nta ke kaha poloiei i ili mai ai ka ikaika. Penei: Ina uiake* make oe e pi'ku ak« i ka pohakn e lele i k:ii, «:» lele pololei ia poimku ina ka aoao i ili akn ai ka ikaika. Ina elua mau kaika like i hoonee ai i ka mea kino, alaila, I ua nee na mea kino la, ma ke kaha kapa- | kahi o ke kuea (»quare). i Kanawai 8. Ina hooikaika aku kekahi ! mea kino i kekahi mea kino, ua like ka hooikaika aua aku me ka hooikaika ana i mai. 1 Ina kau ia ka pohakuina kou lima, me ka moe aku iwalio o ka li.na me ka |K>haku, e ike oe ua huki aku ka ]>ohaku i : kou lima, a ua huki mai kou lima i ka po-h-.tku, ua like ka liooikaika ana aku m« ka iiooikaika ana mai. 2. Ina liuki kanaka elua, ma ka vva;i kekahi a mauka kekahi, e ne«> ka waa i uka ; no ka nua, ina emi konaikaika i ko ka mea ma ka wna, e lilo oia iloko o ka wai, Ua like ka hooikaika aku me ka hooikaika niai. - Ka Mo»ienetu.—Oia ke Knanili o ka ra<itio. (Ina elua aoi aku, knpaia ka iao menetu.l Penei. he 10lhs. o kokahi poka, na hooleleia 400 kap. o ke st'kona, alaila, 400 ka momenem, oia hoi 400XlW = *000, i alaila, ua lona kein ruln. | Rula.—E loaa ai ka momeneīu o keknhi i mea kino e noho ana, e h<>onui i kona ve* | losile me kona kanmaha. | Niele.—Ua wawahi o Tiko ika pakaua i o me ke |x>o hipa wawahi. he , 1(1 OOOlh» ke kaumaha, a ho -0 kap. kona j velo»il? o ke sekona i hookui aku ai i ka i pakaua. Heaha koua moiuenetu ? llai- , n:u -..'ou^ooolh* I 1. Ina ua liko ole ka momenetu i hoo. | halikeia o na mea kino elna, ua like ole ko lau.n inau kauinaha pakahi a me ko laua ! mau viiosite. ]*■ n«'i, ko A kaumaha s«lhs ! o kona vilosite 7,S'>o miie o ka hora;R i loolhs, kona v» osite 4 n\ile o ke sekona, I niaiia o I> ka mea i oi aku ka moiuenein. ! No ka moa, evkona ika hora, a o : ko A viiosite T,?00 M o ka hora; alaila, ; o ko A vilosite ina ke sekona . M, oia luū eJua miie. ; Ko A kaumaha ō U>s, hoonui me koua vilv>site niiU', u» iike me ka 100 kona luomeiieiu. Ko U 10nlh ( hoonni me kona %e\wite e4 = 400 koua inomeuelu. Nolaila, o ko H momenelu, ua pa>)ia i.ko A. 2. Ua ratio like ka momeneln o na mea kino elua me ko laua maw veiosito. TeiHH, . ina 5ll»s ke kanmaha }>akahi o kekahi i»a« a. ua l?ie laua he 20 miie o kekahi, a I mile « kekahi i ka hora, alaiia, o U laua uiooieo*4'* ua like ia iw ka raūo o 10 : 10, a i ole i» «3: I, lVla ua Wio like ka vrlo*it* o aa mea kiao «l«ta » oi aku, me ko lakoa kaawaha l * *>i akn ka « kekah^ Hiea kiuo i e k«kakt ikaika wa |tiua >> ka i kooMeia « k«kaM ikiika okoa. IY»*v uoi h >kaika «ka l«om mm o ka |K»ka iia«a o ka (M*kak*. t»iai ua livK4eie<a la«a el«a « na ikuka ! l*koa elwa | * ike Vea ia k* « ** • p * kino UiUi Ka, «»<» he mmi>* tn aa 6n*e*ue okv \ Mahkw 4. 1; &« *<— • m*k* evm hmīk* « «**e wi ' < K i»a niakaMMika M«k4fc, « «a«W «a >fcaa «m ku aiwU ka|»a « U : !*•** kaM « hwwwakak* «nml | iko ka Ake*kau«*t «mi« fakr«a. Ok« lUwia n«toka KaxW a«« « keia nwU» tui akw ī ko *a «»aM« e ae. mo ka «vt* o btvm IS|*a («ai iaa ki» o kei* II» j£v4<iili3Mi «a k« ok* * laa ft»a ti*na fe*ok*t«k>\ kv» aa U A<k Aka, ♦
iīdfe> o B»jeea -j»ohihih| j e pfeia hoi ka «aaaao o ke kanaka b» U āmm ak« i u tm pokikiiii a ka Akoa M»«na7i, ua knpooo loa lakoa e Uapiiaa be pt» Alii, i kuiike me ka mea i okloia raa Kana b«ke "He raea, n«m ike Ākua -ke hooa i kekahi mea, « he raea naiiH na 1» Jee imi aku.' 1 (Jble * pou.)