Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 108, 15 January 1891 — Page 2
| This text was transcribed by: | Kaui Sai-dudoit |
| This work is dedicated to: | Ia oe e kuu keikikane kolea: Joshua Marcus Mikololohua Dudoit |
KA LEO O KA LAHUI.
"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."
MA KE KAUOHA.
---------------------
KUAI O KA HOOLIMALIMA O NA AINA AUPUNI
MA KONA AKAU, HAWAII.
---------------------
Ma ka Poakahi, Feberuari 9, 1891, ma ke komo ana aku ma ke alo o Aliiolani Hale ma ka hora 12 awakea, e kuai ia aku ai ma ke kudala akea ka hoolimalima e na Aina Aupuni malalo iho:
Kaulana, Mahaiula, Kuhio, Maninio@@@ me Awakee iloko o ka Apana o Kona Akau, Hawaii.
No lakou ka ili o 278 eka, oi aku a emi mai paha.
Manawa Hoolimalima--No 10 maka@@.
Kumukuai hookumu--He $50 no ka makahiki hookahi, me ka uku mua ia i @@ a me keia hapa makahiki.
C.N. SPENCER,
Kuhina kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Ian. 7, 1891. 4ts-d.
--------------------------
KUAI O NA APANA AINA AUPUNI MA PULEHUIKI A
ME KAMEHAMEIKI, KULA, MAUI.
Ma ka Poakahi, Feberuari 9, 1891, ma ke komo ana aku ma ke alo o Aliiolani Hale, Ma ka hora 12 awakea, e kuai ia mai ai ma ke kudala, 4 Apana Aina Aupuni, e waiho la ma Pulehuiki a me Kamehameiki, Kula, Maui.
Apana A, ma Pulehuiki. 14-34 eka,--Kumukuai hookumu $30.
Apana B. ma Kamehameiki, 41,97 eka--Kumukuai hookumu $80.
Apana C. ma kamehameiki, 35.07 eka--Kumukuai hookumu $70.
Apana D. ma Pulehuiki a me Kamehameiki, 33-74--Kumukuai hookumu $50.
C.N. Spencer,
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Ian. 7, 1891. 4ts-d.
--------------------------
KUAI O KA HOOLIMALIMA O NA AINA AUPUNI
MA KONA AKAU, HAWAII.
---------------------
Ma ka Poakahi, Feberuari 9, 1891, ma mua iho o ka puka komo ma ke alo o Aliiolani Hale ma ka hora 12 awakea, e @@@ ia aku ai ma ke kudala akea ka hoolimalima o kekahi mau aina Aupuni elua mawaho la ma Waiakea, Kula, Maui.
Oia keia malalo iho:
@@@ Apana mua; he 1800 eka, ua oi @@@ a i ole na emi mai paha, ma ka aoao kanaka o na pa Home Noho o ke Aupuni o ka poe ana a hiki i kaupoku o haleakala,
Kumukuai hookumu: He $100 no ka makahiki hookahi, me ka uku mua ia i keia a me keia hapa makahiki.
Apana elua; he 2740 eka, ua oi aku a emi mai paha ma ka aoao makai o na pa Home Noho o ke Aupuni e moe ana a hiki e kahakai.
Kumukuai hookumu: He $100 no ka makahiki hookahi, me ka uku mua ia @@@ a me keia hapa makahiki.
C.N. SPENCER.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina, Ian. 7, 1891. 4ts-d
----------------------
KUAI O KA HOOLIMALIMA O NA AINA AUPUNI MA
KOHALA AKAU, HAWAII.
Ma ka Poalima, Ianuari 27, 1891, ma ka hora 12 o ke awakea ma ke alo iho o Aliiolani Hale, e kuai Kudala akea ia @@ ana ka Hoolimalima o kekahi mau @@@ Aupuni ma Kohala Akau, Hawaii, ma keia malalo iho:
@@hipau.--Nona ka ili o 479-44 eka.
Kumukuai Hookumu, he $336 o ka makahiki hookahi, me ka uku mua ia o kela a me keia hapa makahiki.
@@@--Nona ka ili o 241-2 eka.
Kumukuai hookumu, ke $169 no ka makahiki hookahi, me ka uku mua ia o kela a me keia hapa makahiki.
C.N. SPENCER.
Kuhina Kalaiaina.
Keena Kalaiaina. Dec. 19, ʻ90. tf-d
------------------------
Hoolaha Hookahekahe Wai.
HONOLULU, H.I., AUG. 9, 1890.
@@ ka poe a pau i loaa na pono hookahekahe Wai, a i ole, e uka ana paha i ka Auhau Wai, ke hoike ia aku a i ma @@@ na hora no ka hookahekahe wai ana ma ka hora 1 a 3 a.m., a mai ka hora 4 a 6 p.m. CHAS. B. WILSON.
Luna Wai Nui o Honolulu.
Aponoia:
C.N. SPENCER.
Kuhina Kalaiaina. 92-dtf
------------------------------
HOOLAHA OIHANA WAI.
I kulike ai me ka Pu@@@@ ka Mokuna 27 o ke Kanawai o 1886.
Ma keia ke hoolaha ia aku nei i na mea a pau e lawe ana i kekahi pono wai piula, ua hiki mai ka manawa hookaa a e hookaa ia ai o ka uku wai no ka manawa e pau ana ma ka la 30 o Iune, 1891 ma ke Keena Oihana Wai o Honolulu ma ka la mua o Ianuari, 1891.
O na koena uku wai a pau e waiho kaa ole ana he umi-kumamalima la mahope iho o ka wa e hookaa ia ai, ua ku no i ka pakui hou ia ana me ka 10 keneta pa haneri.
O ka poe e uku wai ana e oluolu e lawe mai i ka lakou likiki hope i uku ai.
E uku ia na uku wai ma ke Koena o ka Oihana Wai ma Honolulu, ma Kapuaiwa Hale.
CHAS. B. WILSON,
Luna Nui o ka Oihana Wai.
Nonolulu, Dec., 20, 1890. tf-d
-------------------
Ua hookohuia i keia la o Jno H. Brown Esq., i Luna Kakau inoa no ke Aupuni Malalo e ke Kanawai kapaia, o ke Kanawai hoololi a e hooponopono hou ana i ke Kanawai Koho Balota o ke Aupuni," i Aponoia ma ka la 14 o Novemaba, 1890.
C.N. SPENCER,
Kuhina Kalaiaina,
Keena Kalaiaina, Jan. 10, 1891.
jan.15-3t.
-----------------
KA LEO O KA LAHUI.
----------------
J.E. BUSH.
Lunahooponopono a me Puuku.
---------------
POAHA, IANUARI 15, 1891.
--------------------------------------
KA HIKI ANA MAI O KA LANI MOI.
-----------------
Ua kipa ia mai ko makou keena nei e kekahi mau hoa hanohano o ka aina, a ua nonoi ia mai makou e hui me kekahi mau nupepa e ae e hapai i kekahi halawai no ka noonoo ana i na hana e hoomaikai aku ai i ka poe i pae mai i kona one hanau a iwaena o kona lahui. I kinohi, ua manao makou e hele e hui a e kuka no na hana e hana aku ai me na hoa paʻi nupepa i hoani ia mai ia makou; aka, i ka hoomaopopo hou ana iho, a hiki wale mai i keia wa a makou e haku nei i keia manao, ua loli hou ae la ko makou manao mua, a aole no hoi he komo mai o ka hoihoi no na hana hookipa ana mamuli o na kumu he lehulehu. O ka mua, ua ike no makou i ko ka lahui ilihune e noho nei, a he mea maopopo, ua hiki ole ke onou wale ia ka lahui e hele mai e hookamani i ka Moi, me na hana hoohiluhilu a hoomaikai aku iaia, me ka like ole o ia hana me ka mea e loku ana i ka naau o kona lahui. Aole no hoi makou i ike i ka waiwai o ka hoolilo ana o ka lahui iaia iho i mea hoohiluhilu i ka la a kepoe i manao ai he mea kupono e hookelakela aku i ka Moi, no kona hele ana e hooko i ka makemake a e imi i pomaikai no ka poe waiwai nana i hookahuli ko lakou mau pono malalo o ke kanawai a na Kamehameha i kukulu ai. Ma na hoohiluhilu ana, e kahea ia ana ka lahui e kuhinu i lilalila a oi ae ka nani o ka Moi, a ma na mea hoi a ka lahui Hawaii ponoi i manao ai e hana ia no lakou i loaa ai ona wahi pono hou ae, alaila, e hoohoka mau ia ana ka Lahui. Ua like iho la ke ano me ka olelo o ka wa kahiko:--"E ai ke Alii e! a o na punahele, a e pii i ka mahi e, a o ka lahui!" Ua nui a loihi ka manawa a ka Lahui i hoohiluhilu ai a lilalila, e aho hoi e kuu aku ka lahui i na hana hoohiluhilu na ka poe a ka Moi i hoopunahele ai me ka hoowahawaha ana iho hoi i ka lahui.
Ua ike na mea a pau, i ka wa a ka Aha Kuhina i haule aku nei i ke kau i hala, ua hana ia mai na ino maluna o ka Moi, a ua hookikina ia oia e na punahele haole ana e hoohiluhilu iho i ke Kumukanawai hou, a lakou i haku kolohe ai me kona inoa. Ua ku aku kona lahui e hoohiluhilu iaia, me ko lakou ola no ka malama ana i kona inoa a me ka lahui aka, hiki mai na kanaka e like me ko Keoni Kamaki ano, a aʻo aku la iaia me ka hoomakaʻukaʻu pu aku no hoi, e kau i kona inoa i ke kumukanawai elaupu me na olelo ku ole i ke ano aloha Alii a aloha aina hoi. He hoohiluhilu ana ia e nani ai ke kulana Moi a e ola ai ka inoa Lahui. He hana ia e kohu ai ka hiluhilu, a lilalila pono ai ka hanohano i ka ai a ka lahui, aole o keia hana kamalii e like me keia e pai ia mai nei e ka Aha Kuhina. He makemake ko keia Aha Kuhina, e ala aku ka lahui a e hoohanohano aku i ka lakou hana i ka Moi. He poe keia i like no me ka Aha Kuhina mua, ke kue i ka lahui Hawaii. O lakou nei ka poe i ae hoopunipuni mai e kokua i Kumukanawai hou no ka lahui, aia nae a kau ae ma kahi hanohano, pelukua ae la ua Aha Kuhina nei, a mumule iho la ka waha pala o ka lahui e noho la iloko o kahi ana i aʻo ai i ka Moi e haawi pio.
Aole wale o keia, aka, me ka ike no hoi o ka Moi i ka hana a keia poe, koe aku ke Kuhina Kalaiaina, he poe kipi a kokua kipi iaia a i kona lahui, eia nae, o ka makamua iho la ia o ka poe ana e hookohu ai e malama i ka pono o na makaainana, ka poe i maopopo mua ko lakou kue.
E hoomanao kakou e ka lahui, ua alu iho nei kakou i ke Kau koho balota i hala, a ua haule ka poe nana i apo aku a uumi iho i ke Kuokoa o ka Moi a i lawe wale ae hoi i ke Kumukanawai o ka lahui Hawaii. He hana nui ia, he hana no hoi a ka Moi e ike iho ai i kahi mai o keia ola a honua. Ua ike no oia, aole na Keoni Kamaki a me kona waiwai ana e hoohiluhilu nei, i hana ia hana.
Aole i pau.
--------------------------
PEHEA LA E AALA AI KA INOA O KE KANAKA?
-----------
[Hoomauia.]
Aole nae e pakele kekahi mea mai ke alako ia ana imua o na Aha Hookolokolo ke ole oia e hele maluna o ke alanui o ka hoopono a me ke kuamoo o ka pololei, e like hoi me ka makou i hoike mua aku nei ma kela helu i hala, a o ko makou mau makamaka heluhelu hoi ka hoike no ka oiaio o keia. A no ka mea hoi e pili ana i ke aloha hoa kanaka, kekahi hoi o na pauku nui iloko o na hana e loaa ai ka inoa maikai i kekahi kanaka, aole ia mea he mea hiki wale ke hopu ae, aole hoi e loaa wale mamuli o ke kumukuai kiekie, ke ike ole ke kanaka i ke aloha i ke Akua mamua o na mea a pau ka Mea nana oia i hana mai, ke kumu hoi a me ka welau o ke aloha, ina e loaa i ke kanaka ia mea, e loaa pu auanei iaia ka mole oiaio o ke aloha hoa kanaka ka mea hoi a ke Akua i hana mai ai, a o keia hoi ka pauku pili loa i ka io a kela a me keia kanaka e ake ana e loaa ka inoa maikai e alualu ai, no ka mea o ke aloha aina a me ka hoopono, ua komo pu no ia iloko ona, a ma ka hoopakole ana ae, aole e hiki i kekahi kanaka ke ku lanakila me ka hina ole i ka hewa ke ole oia e ike i ke Akua, a o ka hoopono o ka mea i ike ole i ke Akua, he onou poo wale ae no ia no kahi la hookahi, a pela no hoi me kona aloha aina, e kapae ia ana ia ma kula ina e hooneenee ia aku ka make a kau imua o na maka, a i ole o ka puu nui paha ma ke dalaa o ke ahua nui paha ma ke gula, a o ka poe e hana ana pela, aole me lakou ke aloha aina oiaio, a o ka lakou hoao ana e maikai ka inoa ma kekahi ano e ae, aole e loaa ana ka maikai io maoli, no ka mea he inu a me ka popo aia iloko o lakou, oia hoi ke aloha ole i ka aina hanau, ka lili a me ka makee i kona mau pono a me kona kuokoa, a o na holoholona ola hanu uhane ole ko lakou hoa like.
Ina e lawe kela a me keia kanaka i keia mau hoakaka pokole ana a noonoo me ke akahele, a nui iho hoi a mahuahua i ka pakuʻi hou ana iho a ko lakou mau lunaikehala, ke i ae nei makou me ke kanalua ole, e loaa io ana ka inoa maikai ia lakou ke hahai malalo o keia mau kuhikuhi pokole ana ke makemake io lakou. He nui a lehulehu ka poe a makou i ike maka e kapa ana ia lakou iho he aloha aina a pela aku, eia nae ma ka lakou mau hana ua okoa loa i ka olelo, a o na manu elepaio o ke kuahiwi ko lakou hoa like i ka makou hoomaopopo, no ka mea e kani mau ana ia ano manu, he ono ka iʻa ono ka iʻa aka nae aohe he oho i kai e lawaia ai i loaa ai ka iʻa, o ka olelo wale iho la no nae i ka ono o ka iʻa, ao kekahi poe hoi a mkaou i ike ai he lili palena ole i kahi wale mea iki e pili ana i ko lakou inoa, eia nae ma ka hapala ana i ka anoano o ka ino i ka inoa maikai o kekahi poe, he hikiwawe loa lakou ma ke kamailio ana me ka noonoo e ole mamua, ina ua ku aku ole paha ia hana i ka maikai. E i ia mai auanei paha makou, he inoa maikai mau ko kela a me keia kanaka mai kona hanau ia ana mai, aole makou e hoole aku ana, aka nae aole e mau ana ia maikai a hiki i kona hooluolu ana, ke ole ka hoopono, ke aloha hoa kanaka a me ke aloha aina iloko ona. Aole i pau.
---------------------
NA HOOKUPU.
----------
Ke ʻLii Sam Parker $ 100.00
R.W. WIlikoki 50.00
W.H. Cummings 50.00
KA LEO O KA LAHUI 50.00
Wm. White 50.00
Geo. K. Kaia 10.00
R.K. Ii 10.00
Jas. Ii 10.00
Sam Leleo 10.00
J.E. Poepoe 10.00
Laurens Sheldon 10.00
George Kaneao 10.00
J.Kua 10.00
Wm. F. Bush 10.00
E. Kekoa 10.00
J.A. Kahoonei 10.00
Hana Leleo 5.00
J. Pipikane 50.00
D.M. Punini 10.00
Mr. Kamala 10.00
J.K. Kaunamano: 1 Puaa; 1 Bipi
J. Nahinu 2 Puaa
Kaneao 2 Pahu alani
Kaleoikaika 1 kakini moa
Hoaloha 1 bipi
Hoaloha 1 puaa
Ohana Keiki 1 puaa
Kimokeo 1 puaa
Napualii 2 eke uala
--------------------------
NA KOMITE LULU DALA LA KUOKOA.
----------
Eia iho malalo nei ka inoa o na komite i wae ia e ka Papa Hooko o ka Hui Aloha Aina a makee Kuokoa Hawaii.
O keia mau inoa kai loaa i keia manawa, a e like me ka loaa ana o ka poe kupono, pela no e hoopiha ia ai ke komite i kela a me keia manawa. Mamua o ka hana na aaku a keia komite ke pololei ia aku nei lakou e akoakoa mai me ka Puuku a Kakauolelo o ka Hui.
Eia ka papa inoa o ke Komite:
Timoteo Kapualei, Moanalua; Petero Kaluna, Kalihi; Helalione Makalii, Kapalama; Itaia Kukalaulii, Kapuukolo; A. Palekaluhi, Waikahalulu; J. Kaheleluhe, Waikiki, Waialae.
Na komite waena no Honolulu: W.H. Cummings, R.W. Wilcox, J. Bipikane; Kamaile; Pua.
Ma ke Kauoha
Jno E. Bush
Kakauolelo a me Puuku.
----------------------------
KA LA 28 O NOVEMABA, A.D. 1891.
----------
O makou ka poe nona na inoa malalo iho, ke poloai aku nei i na hoa makaainana a pau o ka Pae Aina Hawaii, ua makaukau lakou i keia manawa e malama i na hookupu, a kela a me keia mea hookupu no ka malama ia ana o ka la kulaia imua o ka aina, oia hoi ka la 28 o Novemaba, A.D. 1891. Ua ulu ae keia manao ia makou mamuli o ka manao aloha aina, a ua hookumu iho makou i keia hana me na hoa uuku, a e kahea ia aku ana no he halawai no ka poe i komo mai malalo o na ae ana aku a keia Hui, ke kupono. O ka poe a pau e makemake ana e komo iloko o keia Hui, e hele ae ma ke Keena o ka LEO O KA LAHUI, a malaila, e wehewehe piha ia aku ai ke ano o ka Hui a mena hana.
1. JNO. E. BUSH
2. JOS. NAWAHI
3. R.W. WILIKOKI
4. W.H. CUMMINGS
5. WM. WHITE
6. J. KANEALII
7. J. KEKIPI
8. J.A. KAHOONEI
9. KAMAILE
10. E. KEKOA
11. J. PUA
12. J.E. POEPOE
13. R.K. Ii
14. GEO. KANEAO
15. GEO. K. KAIA
16. L.K. SHELDON
17. JAS. Ii
18. J. PIPIKANE
--------------------------------
I na Luna Lawe Nupepa a pau.
Ke poloai ia aku nei oukou a pau hookaa pono mai ma keia keena i na dala o na Nupepa i na Poalima a me na Poakahi, i ka mea nona ka inoa malalo iho, aole hoi ia haʻi aku. E like me ka nele mai ia oukou, pela no e nele pu aku ai ka nupepa. Ua hana ia keia rula i mau ai ke ola o ka maka a me ka Wahaolelo hopo ole no ka oiaio a me ka pono o ka Lahui.
J.E. BUSH.
Luna Hooponopono Nui.
-------------------
OLELO HOOLAHA.
-------
PA AUPUNI MA HEEIA.
---------
Ma keia hope, aia ka pa Hoopaa Holoholona helehewa o ka Apana o Koolaupoko, ma Heeia, ma ka aoao makai o ke Alanui, makai iho o koʻu hale noho ma Heeia, Koolau-poko, Oahu.
J.M.K. AWA.
1y-d Luna Pa Aupuni.