Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 664, 17 March 1893 — Page 3

Page PDF (996.31 KB)

This text was transcribed by:  Nadine
This work is dedicated to:  To the Volunteers of Such Generous Spirit

KA LEO O KA LAHUI.

"E Mau ke Ea o ka Aina i ka Pono."

 

KA HUI HAWAII ALOHA AINA

KE KUMUKANAWAI.

 

            Oiai ua ike ia ae nei a loli ano nui ana o ko kakou aina, he mea hoi e manaoia ai, e hoopilikia ia ana kona Kuokoa ame na Pono Kivila o kona mau Makaainana, a me na Kupa, a no ia mea, he mea pono e kukuluia ona Hui manao lokahi a makaala mawaena o na kanaka a pau e aloha ana i ka Aina, me ka mana ole i ka Aoao Kalaiaina, a Manaoio Hoomana paha. Nolaila:

            E hooheloia. O makou o na makaainana kupaa a me na Kupa Aloha Aina, a makee maluhia hoi o Hawaii nei, no ke kiai makaala ana i ko makou mau Pono Kivila, ma keia, ke hoohui nei makou ia makou iho ma kekahi Ahahui, malalo o ke Kumukahu@ai mahope ae nei. penei:

INOA.

            PAUKU 1--O ka inoa o keia Ahanui, oia "Ka Hui Hawai Aloha Aina."

KA HANA.

            PAUKU 2-- O ka hana a keia Ahahui oia ka malama ana a me ke kakoo ana, ma na keehina hana maluhia a kue kanawai oie, i ke kulana Kuokoa o na Pae Aina o Hawaii, a ina he mea hiki ole k@ malamaia ko kakou Kuokoa, alaila, o ka kakou hana oia ka hooikaika ana i na hana kue ole i ke kanawai a me ka maluhia e hoomau ia ai ka Pono Kivila o na kanaka Hawaii a me na Kupa makaainana.

NA MAHELE.

            PAUKU 3--Aia iloko o keia Ahahui e kukulu ia he @ookahi Hui Nui ma Honolulu i kapa ia "Ka Hui Kuwaena," [Central Body] a mai loko aku ona e kukulu ia ai i mau Ahahui lala ma na Apana Koho o na Mokupuni.

NA LALA

            PAUKU 4.-- [A] O na Lala o keia Ahahui, oia na kanaka Hawaii maoli o keia aina, he 20 makahiki a oi aku i makemake e hoopaa ia iakou iho malalo o na kumuhana o keia Ahahui, na kupono ia e lilo i mau hoa, a lilo hoi i mau lala mamuli nae o ke kakau inoa ana ma'alo o keia Kumukanawai.

            [B] O na kanaka a pau o na Aina--e, e noho nei i  keia wa he mau Pono Kivila ko lakoa iloko o keia aina a i lokahi pu hoi, na manao e kakoo i na kumuhana a keia Hui, a i makemake e hoopaa ia lakou iho po ua Hui la, ma ke kakau inoa ana malalo o keia Kumukanawai, e lilo no lakou i mau hoa Hanohano (Lala) no keia Ahahui.

NA HOONOHONOHO ANA.

            PAUKU 5.--O ka Hui Nui Kuwaena [Central Body) @ "Ka Hui Hawaii Aloha Aina" oia ke noho mana maluna o na Ahahui lala o keia a me keia apana koho, @ e lawelawe ia ana e na Luna Nui malalo iho nei, penei:

            1--Peresidena Hanohano, 1-- Peresidena. 2-- Hope Peresidena. 1--Kakauolelo. 1-- Pauku a me 13 mau Hoa Kuka, a o lakou a pau, oia ka Aha Hooko o 19 lala. O keia mau luna a pau he poe kanaka Hawaii maoli, a e koho ia lakou ma ka Balota, no ka manawa a e hoakakaia e na Rula o keia Ahahui.

            E koho no na Ahahui Lala o na apana koho i ko lakou Lunahoomalu, Hope Lunahoomalu; Kakauolelo a me ka Puuku, a e koho i hookahi Elele i wahaolelo no lakou e hele mai ai imua o ka Ahahui Nui (Hui Kuikawa) ma Honolulu, a ua loaa i ua Elele la ke ku leana e hele ai ma @a halawai o ka Aha Hooko a me na halawai o ka Ahahui.

NA LUNA HANOHANO.

            PAUKU 6. O na kanaka o na Aina E, e lilo ana @ @au lala, e kohoia lakou e ka Aha Hooko no na kulana hanohano e like me keia:

            1. Peresidena Hanohono

            2. Hope Peresidena Hanohano

            2. Kakauolelo Hanohano

            7. Hoa Kuka Hanohano, a oi aku paha e like me @ mea e hooholoia ana e ka Hui ma keia hope aku;

            O keia mau Luna Hanohano oia ka Aha Kuka Advisory Council @e noho pu a e koho me ka aha Hooko.

NA HANA A NA LUNA.

            PAUKU 7. O na hana a na Luna Nui, ua like no @ me na hana maa mau e pili ana ina Hui e ae e like @ keia ano Ahahui, a e hoakaka pono ia ana hoi @ @ rula e aponoia ana ma keia hope aku e ku Aha Hooko.

NA HALAWAI.

            PAUKU 8. Na halawai o ka Hui e kahea ia no ia e ka Peresidena, ma ke kauoha a ka Aha Hooko, a o kekahi mau Hoa paha he 10;

            E kaheaia na halawai a ka Aha Hooko e ka Peresidena ma ke noi a kekahi mau hoa 3, o ua Aha Hooko @

            O na hana o na halawai a pau o ka Hui a me ka Aha Hooko e alakai ia no ia e na rula o na anaina maikai, a me na rula maa mau o na Ahaolelo.

KIPAKU ANA.

            PAUKU 9. O kela a me keia hoa o ka Hui a o ka Aha Hooko paha, e hana ana i kekahi hana e kue @ i ka manao a me na hana a keia Ahahui, e @haia no ia e ku imua o ka Aha Hooko, a ina ahe@ lakou iaia, e kipakuia no oia mai ka Hui aku.

NA HOOLOLI O KE KUMUKANAWAI.

            PAUKU 10. O na hoololi a me na pakui ana mai @keia Kumukanawai, e hana wale ia no ia ma ka hooholo ana a na halawai mau o ka Hui.

            Aponoia ma Honolulu, i keia la 4 o Maraki, 1893.

Peresidena Hanohano

Peresidena

Hope Peresidena

J. A. CUMMINS

J. NAWAHI

J.K. KAUNAMANO

J. W. PIPIKANE

 

HOOHENO NO ALIIPOE.

 

Hooheno keia no Aliipoe,

Hoa alo O ka po kehau anu:

Onaona lipolipo o ke kuahiwi,

Waianuhea i ka poli o ke hoa.

Kaua pu no i ke ehu wai

Ka iniki welenia a ke kehau,

O ka pa kolonahe a ka makani

Owe ana i ka lau o ke ko

Ua ko ko la makewai nui

 I ke kiowai kapu a Limaloa,

N@ mai e ka mea na liilii

Kilikilihune mai pulu maua

Hookahi au mea e anoi nei

Ka uwea Tiepona puni ke kaona

O ke kiko waena kau makemake

O ka mea i ke i ka hoehui helu

Kou helu ko'u helu hui kaua

Hooheno i ka pili o Aliipoe

Hama kai noa ao kuu lei

Hooheno i ka wehi o Aliipoe.

 

HUI HOOHUI AINA.

 

E Kukaluia ana kekahi Hui e ka Poe e Kokua nei i ke Aupuni.

 

E MAKAALA E NA HAWAII!

 

NO KE KUOKOA O KOU AINA HANAU.

 

            Eia ke hoaoia nei e kukulu i kekahi Hui Hoohui Aina e ka poe e kokua nei i keia kumuhana, e kahea ana keia hui ke lawa na inoa i manao ia no ke kahea ana i halawai makaainana.

            O ke poo manao e kau ae la maluna penei na olelo: No ke kokua ana i ke Aupuni Kuloko a me ke kokua ana ma na ano a pau e like me ka hiki iloko o ko kakou mana ma ka hana ana e loaa mai ai, he hoohui ana i keia pae aina me Amerika Huipuia. O makou o ka poe nona na inoa mala'o iho nei, ke hoohui nei makou ia makou iho loko o kekahi Hui Kalaiaina, me kela manao o ka hoohui aina.

            E na makamaka na Hawaii aloha aina a pau loa, e hoomaopopo me ke akahele loa i ke komo ana iloko o kekahi hui a kakau i ko oukou mau inoa ma kekahi buke a pepa paha, me ka maopopo ole ia oukou ke kahua o keia mau hui pakahi e ku nei, e like me keia nei.

KA HUI HAWAII ALOHA AINA.

            Ke kahua i kukuluia ai, no ka hoomau loa ana i ka noho k@koa ana o Hawaii nei -- Hon. Soseph Nawahi Peresidena. He kumukanawai ko keia Hui i kakau inoa ia e ka Hon. J. Nawahi, J. K. Kaunamano, J. W. Bipikane a me ke 'lii J. A. Cummins, ke hoolahaia nei maloko o KA LEO.

HUI HAWAII PONO KIVILA.

            O ke kahua a keia hui o ka loaamai o ka pono kivila me ka nana ole i ke ano o ke kulana aupuni e loaa ana ia kakou. -- Hon. C. W. Akepoka, Hope Peresidena. Aole i loaa ka Peresidena o keia hui i keia manawa. He Kumukanawai ko keia Hui e hoolaha ia nei ma ka "Holomua."

KA HUI KOKUA A KAKOO HOOHUI AINA

            Oia ae la no ke kahua nui o keia Hui. Aole maopopo o na Luna nui aole no he maopopo o ke kumukanawai.

 

HE PAKE MAKE.

 

            Ua loaa aku ke kino make o kekahi Pake ma ka aoao ma Ewa o ka Uapo o Burua Ma, e lana ana ua lawe loa ia ae kona kino i ka Halewai ma ka la inehinei no ke kaha ia ana e ke Kauka Ua elua a ekolu paha la o keia Pake i make ai mamua o ka lana an@ iho la.

 

HOOPUNIPUNI ELEELE.

 

            Ua i ke makou maloko o ka Nupepa P. C. Awalakaika o ke kakahiaka o nehinei, i maa mau i keia hana haahaa loa o ka hoopunipuni ma na ano apau, ina oia ke alanui e ko ai na manao lili huahuwa i ka pono o kekahi mea a mau mea paha, E hoike ana, o Hon. J. Kaunamano ka, ka Luna Hooponopono o ka NUPEPA KA LEO O KA LAHUI ke hoike aku nei akou i ka oiaio e Luna Hooponopono Kakela haku mano hoopunipuni i mea e piha ai na kolamu o kau Nupepa.

            Aole o Kaunamano ka Luna Hooponopono o ka NUPEPA KA LEO  a me KA OIAIO. O ka Hon. J. Nawahi ka mea i kapaia e kona mau hoa makaainana "Ka Nelekona o ka moana Pakipika." Oia ko makou kapena hou, lohe oe, a mai hana eepa hou pa i ka pohaku, a hananee kekikala e ka hakuepa.

 

NA LETA.

            Aole o makou makemake e lawe i ke koikoi o na hala no na manao i hoopuka ia malalo o keia poo e ko makou poe kakau manao.

 

Ka manao o kekahi kanaka Hawaii.

 

Na ka@aiaina a kekahi @au Loea ike kanawai he mau kanaka Hawaii oiaio nae laua, no ke kulana o ko kakou aupuni e ku nei i keia mau la.

 

            Auhea olua, e nana i ko ke Akua hooponopoo ana ma kana hana ana i ka lani a me ka honua. Ma ke kolu o na la, ua ikeia na ka honua mai noloko mai o ka lepo ka ulu ana mai o na launahele a me na hua ai ma ko lakou ano, na hua maluna o ka laau a me na hua ai malalo noloko mai o ka lepo, aole kela i papa ma@ ke kanaka makamua loa, oia o Adamu, aole e pono e ai olua i na hua ai noloko mai o ka lepo o ka honua, he mea ia e @ ai olua, auhea olua e ka Loea kanawai. Pehea hoi keia, i ka manawa a ke Akua i hoonoho aku ai ia Adamu ma ka Mahinaai o Edena e malama a mahi, a e ku ana kekahi mau laau elua iwaena o ke Kihapai, he mau laau hua ai keia, aia iluna o ka laau kola ua mau hua la, aole noloko o ka lepo mai a kauoha aku la ke Akua ia Adamu a me Ewa kana wahine, O na laau a pau o ka mahinaai nei ua pono e ai olua i ko lakou mau hua, aka, o ka hua o keia mau laau elua, ke papa aku nei au ia olua, aole olua e ai i ko lau hua, aole no hoi e hoepa aku o make olua o ka inoa o keia mau laau elua i papa ia aku ai laua, o ka hua o ka laau i ikeia ai o ka pono a me ka hewa, a o ka hua o ka laau o ke ola a oia hua oia laau ka laau i ai ai a leaa ia laua ka poino, a me ka mea nana i hoowalewale a me ka poino pu no hoi o ka honua, ma ko laua ai ana i ka hua o na laau iluna ka hua, a laa ka pilikia la, a hiki wale mai ia kakou i nei na mamo, no ka ai ana i na hua ai maluna, o ka laau a pela no a hiki i keia la, oia ke kumu nui o ka poino no ka hiki ana mai o keia mau manu ai Raiki ma Hawaii nei, poino ai ko kakou aupuni, aole no ka poe i ai i ka hua ai noloko mai o ka honua keia poiho.

 

            Ua loaa ia Antone Perry ka Laikini Loio mahope iho o kona ninaninauia ana.

 

            Ua hoopaiia kela kanaka kuai bia he $100 imua o ka Aha Apana o Honolulu nei. Kanono no!

 

            Ua manao wale ia e haalele mai ana ka Moku Kula Oihana Kaua Moana Kongo o Iapana no k@ hoi pololei loa ana i ka Home.

 

            E hoomaamaa ana na Hui Ki@ipopo Hawaii a me ka Hui o ka mokukaua Mohikana ma ke kahua kinipopo i keia Poaono ae.

 

            Ua haalele mai ka mokukaua Amerika Alliance ma ke awakea o nehinei no ka Ipuka Gula o Kaleponi.

 

            He elua kanaka Hawaii i kepa ia no ka moku Okohola Andrew Hicks huina pau loa o na Hawaii i holo aku la no ke kai kaalana o Alika elima.

 

            E hooloheia ana ka hihia aihue o na Paele ekolu nana i aihue ka hale o Ale Kakalaika, ma keia Poaono ae imua o ka Aha Apana o Honolulu, $1,000 ka bela o ka mea hookahi, alaila puka mai iwaho nei

 

            Ua lawa pono ka papa hoonohonoho no ka hukihuki e hiki mai ana. O ka poe o ka hui Geremania kai hoomaamaa i keia po aku nei, o ka makou i pili mua ai na ka Hui Hukihuki Hawaii ana no ke eo. Paaia a paa ka leo alii: "O Hawaii no ka oi." Huro!

 

He lono hou no keia i hoike ia mai nei ia makou e haalele hou ana no kekahi poe kiekie a paa nei ina Oihana Aupuni o ke Aupuni Kuloko i keia mauawa. O ke kumu o ka haalele ana no ka loaa i ke ano mai kuhewa o ka makaha, aole he nui o na wahi ia komo mai, a he nui loa na ia e pau nei i ka moni ia, a @a ano mimino ka Hakai wahi, He olelo hoi ina o mea a me mea ma ka Oihana Kuhina komo wale mai no ke kala a aole e pau me ke kopala o hao ai i ka ua mea o @ ku o ka paila hana ka hao@. Hoka iho la nae hoi la.