Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 769, 14 September 1893 — KA POE E NOHO MANA NEI MALUNA O NA EKALESIA HAWAII. Mai Hilinai hou ia lakou. [ARTICLE]

KA POE E NOHO MANA NEI MALUNA O NA EKALESIA HAWAII.

Mai Hilinai hou ia lakou.

0 Ilanale Walakahauki ka Hope Peresidena, oia kekahi lala o ka mana hooko o keia Aupuni i keia wa. Oia nei ka mea oia aku o ka huhu i na kanaka e noho ana ma i.a oihana Aupum; i'na he inalama i ke Akua, e like me kona kulana, aole e puka kela mar.no aloha ole. Rev. C. M. Hyde D. D. kakau moo'elo kona kuiana, ua kapae oia i kana hana i koho ai ma ko ke Akua aoao. ua kokua oia i na liana liewa i ike ia. O ke kumu i piha ole ai o Kaumakapili i keia mau pu'e aku nei i hala, mamuli no ia o kela olelo hooholo lokoino i na hoahanau o Kaumakapili, aole no hoi he lulu wahi dala mai o ka poe kakaikahi i hiki ae, oia ke kumu ī hoohele ia mai nei o Kimokeo ma e hoeueu, a uuni aku kakou kani ka lakou la aka; ku kaena, a olelo iho. he lahui puni wale keia. 0 Rev. O. P. Emerson he kakau leta oia no ka Papa Hawaii, oia nei ka mea olelo ino loh i keia Lahui, he mea ole na kanaka Hawaii iaia. me ka oleio ino pu no hoi i ka feakou Moiwahine; oia nei ka mea hele e paipai nui ina Kahunapuie e kakau m« ka Houhui Aina. W. W. Hall, oia nei ka Puuku o na lu'.u o ko na aina e, a uie ka mahina hou a kakou. Oia nei no hoi ka Puuku o na Puali Koa o ke Aupuni Noho Manawa

Ua hilu io no kakou i Le dala no ke Akua nie ka nunao maikai, • liaawi i ke Akua i ka k« Akua, a • baawt Uoi ia Kaikala i ka Kaikalf«

Hu hiki anei ia kakou ke ike he kanaka kupono keia no na uoea e pili ana i kē Akua; ke hoole aku i nei au, ablo he kupono no ka hana | a ke Akua, maluna oia, ua kuhibewa loa kakou i ka lula mahina hou ana, oia aku ka pono, e hookai awale no ika ke Akua, a ike aku no i ka poe piiikia; alaila. haawi aku | i ko lakou lūna ponoi, nana aku no 1 he poe waiiip.e niake, lawe pololei aku no a haawi, nana aku no | i na keiki makua ole, haawi' !no iaia. Ooe no ka puuku oka ; waihona oke Akua. Eia kaolelo. a Paulo, o ko oukou kino he Luakini no ke Akua. aole he lu wale aku i ka makani, ua ike kakou i eia wa, ua pau kuhihewa 1 ka lakou nei apa īa kakou i keia mau la j 'j.a ao kakou i manawa, ua na- | auao, ua hiki īa kakou ke heluhelu |i kn olelo ake Akua. E na poe aloha aina a pau, ua hikija kakou ke ike i keia manawa, aole anei e hiki īa kakon ke kuknlu i ka hana a ke Akua ma ko kakou mau lima.

Ua olelo o l'aulo, e paa ko kakou mauaoio ma ka manā o ke Akua; aole ma Re akamai o lakou nei, hookahi lima i ka hana a ke Akua, hookahi lima i ka oihana o ke uo nei. Noiaila, ke hoohuikau ia nei ka hana a ke Akua me Diabolo, nolaila, pono loa no ko kakou hele ole ana e hoolohe i ka lakou nei olelo muiea, aele e hiki ke komo mai. Eia kau ninaa ina lioahanau i aloha i ka aina me ka poe e manao ana e kokua mai ma na ha na pono, e kukulu ia ana maluna o ke kahua o ka oiaio. O keia poe wale no auanei ke hiki ke paa ka hana a keAkua ma Hawaii nei ? Aoie anei e hiki ia kakou kanaka Hawaii maoli : aloha i ko kakou aina e kukulu i ka hana e like me keia poe inoa i hoike mua ia ae nei ? Aole he mau kanaka Hawaii haipuie oiaio i oi ae mamua o keia poe inoa. Ke olelo nei au, ua lawa kakou

me na kan&ka Hawaiii hoolilo ia lakou i mau haipule oiaio aa ko kakou Haku; i oi aku ko lakou mauaoio mamuao ko lakou nei, e hiki hou mai ana ka Meeia, e hookolokolo i ko ke ao hoolookoa a pau. I I £ na ua lawa kakou me ia poe, alaila e hoomaka hakou 1 k» hana me ke ! kali ole no kekahi inea. E na kanaka Hawaii, he mea pono ia kakou e lulu i dala na mai Hawaiiia Nuhau, e kuai i aina» i wahi e kukulu ai i halepule no kakou, uie ka nana ole i keia poe Halepule o;kakotri luhiau >10 ka mea. ua pau malalo o ka Bosetona Ainerika keia H alepule koe o Kawaiahao a me Waianae ma ka Mokupuni o Oahu nei. Lahaina, Makawao ma ka Mokupuni o Maui, o ]akou waie no paha na Halepule i kaawale ae mai ka Papa

Bosetor.a America ae, o na Halo pule mai Hawaii a Niihau, ua pau i ka lilo maialo d keia Papa, | Oia ka pilikia o kakou i keia maj mawa, i na he poe hewa ka poe hoI okele ma ke doo o kekahi hana, ua i hiki iho ia no i keia poe. Oia ka mea 1 paa ai o Waiamau ma Kaumakapili; aole e hiki i na hoa hanau haipule io o Kaumakapili ke kipaku aku iaia, aia kela poe inoa ke kakoo niai la ia Waiamau. I na he hewa, aole no he mea ia e pau ai e like me ka oleio hooholo a Kauka Hai ma. Oka pono oka noho wale aku no, na lakou nei e hana imai. I ko'u manao, ina kakou e koho i kekahi kanaka Hawaii kupono i Peresidena. pela no kona hope aku; pela 110 ke kakau moolelo me ka Puuku o na loaa a ke Akua. aoie hoi kakou enaaupoe like me keia manawa.

He nui ka poe i noho i ka hale i ike ia mamua e hele ana i ka pule, i keiai mau hana a keia poe ua noho aku la 'akou i ka hal£, a lilo i poe hoomaloka loa, nolaila, i na e lokahi kakou e kusulu like i mau HaJepu le no kakou mai Hawaii a hikī aku i Niih'iu, ne manao paa ko'u e kokua mai ana no ka poe kokua i keia manao me ka haawi ana mai i ka lnkou mau dala no ka Ha» lepule o ke Akua; aole kakon e hoopepe malalo o keia P.ip-i Hawaii. e kuokoi kakou e like me ka makemake o ke Akua, e kuokoa ke kanaka rnai ia Diapolo mai. Peia e loaa ai ia kakou keia pono ma o ka iukahi ala. -Pau ko kakou kaukai Q .na ina haumana a Kauka Ilai ma, Pau no hoi ko kakou kaukai i ka lakou. mau kahunapule hookamani. Na na hoahanau noho pono iloko o ka Ekalesia e nialama ko kakou mau anaina pu]e. Tka hiki mai o ia manawa lulu Mahina hnu malama no*keia a me keia Halepule i ka lakou Mahina hou, no ko lakoa mau pilikia ino lio, e laa ka hemahema iho 110 o ko kakou mau halepu e ponoi, aole e lu wale i ka makani e iike nie keia mau la a kakou 9 ike nei. nolaila, o Kimoke6 uia a me na kanaka Hawaii e ae i komo maloko u keia Papa, ua like lakou me na palau, a me na oo uiahiai iloko o ka liiua o ke kanaka mahiai, e hoohana ia ana e like me konaf iuakemahe. Pela iho la keia poe e hoohana ia nei e ka niana o na poo nui o keia Paua.

Nol&il* a'u i olelo ai mt ke poo o keia kukulu nianao ana, o lakou nei ka j>oe e. noho uiana nei. Ua ikv kakou i ka olelo a Akoa mnloko o R«ibala; t>clelo ana« i" * , O ka in»a i ik« i ka hana pono, *! hana ole, aa hewa oia. NoUila, ua ike kakou i ka pono, a e hana kakou me ke noi mau ana i ka Haku 0 na Haku e iho oiai K<ma Uhanee kokaa in kakou uia ke.kukulu ana 1 Kona l£kaleaia t maloha o k* ka*

hoa o k& (maio. & ma k& bo*l& 0 ka Haka le6o Kan*Bto 0 lanakila ai kakou a pao loa, Kmen»* v Hoahanau »9 Kaumakapili. Ho iolulu Sept li 1893. 1 He 25 mai lepera i law« m aku e ka Mokuahi Hawaii no Kalawao ike ahiani Poalua ziej. Aloha no lakou. He mau wahi aweuweu ka ;(>eo Mooheau Bekele i huh hoi aku nei me ia no Kapalakiki>, a w&iho aku ii)a ka liuna o Kakina, no ka hoouna'loa ana i Kikako, no ka Hoiieike o Kilauea. Aloha no. Ua lilo ae i kekahi Hui na pono iai Palapala o ka nupepa Hawnii ]solomua, i kuai kukala ia ai ka Alamuku ma ka Poakolu nei; no f128.00. O ka poe a pau i aie i ka nupepa "Ka Lei Momi" no ka malama o lulai a rae Augate; a'u i lawe ai, e hookaa nololei mai ia'u, ke ]>apa loa ia rfku nei ka hookaa ana i kekahi mea e ae. . Kaanaana. ] juna Lawe Nupepa o "Ka Lei mi'Vno na n.alama o»īulai a me Augate. Honolulu Bopt (i. 1893,