Ka Leo o ka Lahui, Volume II, Number 1079, 3 April 1895 — HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE. Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko. Ke Kahulileol'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO HAWAII NO LAUKAIEIE.

Ke Kino Kamahao Iloko O KA Punohu Ua-koko.

Ke Kahulileol'a o ke Kuluaumoe o na Pali o Waipio Hawaii.

ūnnhit>t e Moae Manu no "X'A LEO

Ka huakai hele mak Ikai a Laukaie-I ie me kaiia Aliikane—Lilo o Makanikeoe me Hinahelelani i iuaui alakai ma k i aina a me.ka moana Ike ia nalua hohonu nialoko -o ke kai a me ka- aina nei—-Hele me na ohana ponoi—Hoonolioia o Laukieleula i Ihikalani—Ulu ka ieie ma keia mau mokupuni---Lild i mea hoomanao ia e ka Lahul Hawaii nei.

He wahi no hoi keia na na ao p ka lewa a nie ka ohu e halii ana iue ka haaheo ma ko lakou mau welelau pali, a e ike ia aku no hos na kilihuna ua me na Punohu Uakoko e kau hool&i malio mai ana iluma o na welelau pali o Kalawao, a e like me fea nani nui o ka mahina i ka po o Mahealani ma ka pea o na kuahiwi, pela no ka nani o ke kaikamahine alii o Kaiaupapa Kaulaailehua ka mea hoi a Lauka-

ieie i hoohaliue aku ai i ua ui nei o na pali o Koolau. Aia ma keia wahi o ko kakou nanea e nana ae kaua e ka £uea helu+ helu ī na hookipa hiwahiwa a Ka4 uiaailehua. ! I ka manawai a ka lehulehu a me ke aiwaiwa o na malihim e noho nei e like me ko lakou hiehie nui; ka mea hoi aka lehulehu e haka pono mai nei o ko lakou m»u na naina kekamahao i ko lakou mau nomoo kanaka, ao ka mea hea ia ka lakou e hoohalike ae ai i 'ia mea nona keia moolelo. • A e like me ke aloha oka ui o Kalaupapa i pane mai ia imua o na ma)ihin : , uaipanai pu ia aku no hoi na lealea like ole uiai na leo kahuli aku o na paii o Waipio, a he mau puukani uiHoli n > noi no loko oia mau ia. a na keia mau hana i hoon»nea aku i ke anaina holoekoa a pau me na* manao hauoli nui e Hke me ko Lahaina poe i pau ai na lala ulu o Lele i k« haihai,- pela no ko K ilaupapa poe i ike la.

Ma keia hiki kino ana o Laukft-j ieie me kona ohana ma keia aina kaulana i oleleia ma keia maa lalani mele. Aia i Molokai ka iwa la I ke kula wale o Kalaapaoa Papa oleio kaua e ke hoa. Ua hoohaia ia kekahi maa ia o ko lakou noho ana ma keia aina, a ua makaikai ia aku no hoi ndTwah: a pau o keia aina, mamuli o ka hele pu ana o ke kaikamahine ain a kamaaina hoi nana i hookipa aku ia lakou me ke aloha waipahe o ua ui nohea la. , Aia ma ko lakou po hope loa o ko lakou noho ana malaila, a o keia

no hoi po i hoik#» pau ia mai ai! na leo mele hula like o]e e na loeal i hele wala a paulahia īna ia oihana i kaulana o H.iwaii nei, a nia ia po j nc hoi i ike la aku ai ke kulana o ka lehulehu a me ke anaina e hoio ke ana i o a ianei, a e hookefee ana kekahi me ka nana ole. ae i ka ' t K>e hapauea, oiai e ake ana kela a me keia mea e kokoke aku imua o r.a poe malihini e lealea mai nei. A ke hooiohe ole loa ia aku la ka olelo mai a k» wahine i kana kane ro ka nui piha loa mai keiu i ka makemake i na lealea a me na leo mele like ole, a o Kahi mea lou p*-

ha hoi i kookii loa ia ai, no iee kulana ui a nani inaoli no o na helehelena o ua poe puukani nei o Hawaii, oia' aole he mea a na kiionohi maka oke anaiua.e nana aku a 1 ko lakou mau ano a pau. he hih u lakou ma ano a pau. A oia ūo paha ka mea i olelo īa ai e ka poe hakn mele penei. 'Aia piha ee me Hthiu, Keiki a Walikanahele.' Aia ma keia hope loa o ka le*le;i ua komo pu mai na kaiknahine ponoi 6 Kalaeohia. a o ko Maui ui nohea kaulana kekahi o Lihau. a me ka nani aala o ka maile ]»u lii o Koahi kekahi. ka me aole ono I*o oli a hula'hoi i ike ia ma keia moo* lelo mai kona lawe ia aoa e Makanikeoe & h;ki i Waipio Hawnn, kia nae ina k« ia po nui lea o HkUHi ke ike nei oe e ka mea heluhelo, eia

oia ke—-— 'NUuu po&h: nei ka'n lehua, I ka ai kikoni a na manu» MauuAahi ko ihu e pxia mae, Me ala kai lilo mai ia'u ' £ hoomanAwaniii iho e ka mea heluhelu, & uwila hou »ku i fca 1& apopo. 1 ■' ■ - m . ■ ■-"» ■ ■■ He eko)ttmau Kp ina 1 make i make 1 nehinei, mamuli o ka ai ana ina oopu-hue i loaa mai moanalua mai. Ua ai lakon ma Honolulu nei, Ona w«hine i paina pu kai pakele mai.